اقسام علم امام: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-{{پانویس2}} +{{پانویس}})) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۲۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{علم امام}} | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = علم امام | |||
| عنوان مدخل = | |||
| مداخل مرتبط = | |||
| پرسش مرتبط = | |||
}} | |||
== مقدمه == | |||
[[علم امام]] دو گونه است: بالفعل و بالقوه. | |||
: | |||
[[علم بالفعل]]، علمی است که در وجود عالم تحقق دارد. [[علم بالقوه]] به علمی گفته می‌شود که در وجود عالم، بالفعل تحقق ندارد، ولی زمینه تحقق بخشیدن به آن و استفاده از آن برای شخص هست. | |||
در [[روایات]] متعددی: به [[علم فعلی]] و بالقوه [[امام]] اشاره شده است: [[امام صادق]] {{ع}} می‌فرماید: "[[امام]] هرگاه بخواهد بداند، [[تعلیم]] داده می‌شود"<ref>{{متن حدیث|إِنَّ الْإِمَامَ إِذَا شَاءَ أَنْ يَعْلَمَ عُلِّمَ}}؛ کافی، ج۱، ص۲۲۴.</ref>. نیز آمده است: "هر گاه [[امام]] بخواهد چیزی را بداند، [[خدا]] آن را به او می‌آموزد"<ref>{{متن حدیث|إِذَا أَرَادَ الْإِمَامُ أَنْ يَعْلَمَ شَيْئاً أَعْلَمَهُ اللَّهُ ذَلِكَ}}؛ کافی، ج۱، ص۲۵۸.</ref>. | |||
یاد کردنی است، اگر چه [[علم امام]] به [[اراده]] و خواست او بستگی دارد و هر چه را بخواهد بداند، خواهد دانست، ولی [[اراده]] آنان پیر و [[اراده]] و مشیّت خداست و تا [[خدا]] [[اراده]] نکند، آنان نیز [[اراده]] نخواهند کرد<ref>ر. ک: ادب فنای مقربان، ج۱، ص۱۷۸.</ref>. | |||
[[امام هادی]] {{ع}} می‌فرماید: "[[خداوند]]، [[قلوب]] [[ائمه]] را محلّ [[اراده]] خویش قرار داده است. هرگاه [[خدا]] چیزی را بخواهد، آنها نیز می‌خواهند. معنای [[کلام خدا]] که فرمود: {{متن قرآن|وَمَا تَشَاءُونَ إِلَّا أَنْ يَشَاءَ اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِينَ}}<ref>«و جز آنچه خواست خداوند پروردگار جهانیان است؛ نخواهید» سوره تکویر، آیه ۲۹.</ref>"<ref>{{متن حدیث|إِنَّ اللَّهَ جَعَلَ قُلُوبَ الْأَئِمَّةِ مَوْرِداً لِإِرَادَتِهِ فَإِذَا شَاءَ اللَّهُ شَيْئاً شَاءُوهُ وَ هُوَ قَوْلُهُ {{متن قرآن|وَمَا تَشَاءُونَ إِلَّا أَنْ يَشَاءَ اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِينَ}}}}؛ بحارالأنوار، ج۵، ج۱۱۴.</ref>. | |||
باید گفت: [[علم امام]] به [[امور دینی]] بالفعل است، ولی به امور غیر دینی بالقوه است؛ پس تا هنگامی‌که [[امام]] [[اراده]] نکند، عالِم نمی‌شود<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|درسنامه امام‌شناسی]]، ص:۷۶-۷۸.</ref>. | |||
== | == پرسش مستقیم == | ||
* [[اقسام و انواع علم کدام‌اند؟ (پرسش)]] | |||
{{پایان مدخل وابسته}} | |||
* [[ | |||
{{پایان}} | |||
== | == منابع == | ||
{{منابع}} | |||
# [[پرونده:1368142.jpg|22px]] [[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|'''درسنامه امام‌شناسی''']] | |||
{{پایان منابع}} | |||
== پانویس == | |||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:علم امام]] | [[رده:علم امام]] | ||
[[رده:مقاله‌های اولویت دو]] | [[رده:مقاله‌های اولویت دو]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۴ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۹:۰۲
مقدمه
علم امام دو گونه است: بالفعل و بالقوه.
علم بالفعل، علمی است که در وجود عالم تحقق دارد. علم بالقوه به علمی گفته می‌شود که در وجود عالم، بالفعل تحقق ندارد، ولی زمینه تحقق بخشیدن به آن و استفاده از آن برای شخص هست.
در روایات متعددی: به علم فعلی و بالقوه امام اشاره شده است: امام صادق (ع) می‌فرماید: "امام هرگاه بخواهد بداند، تعلیم داده می‌شود"[۱]. نیز آمده است: "هر گاه امام بخواهد چیزی را بداند، خدا آن را به او می‌آموزد"[۲].
یاد کردنی است، اگر چه علم امام به اراده و خواست او بستگی دارد و هر چه را بخواهد بداند، خواهد دانست، ولی اراده آنان پیر و اراده و مشیّت خداست و تا خدا اراده نکند، آنان نیز اراده نخواهند کرد[۳].
امام هادی (ع) می‌فرماید: "خداوند، قلوب ائمه را محلّ اراده خویش قرار داده است. هرگاه خدا چیزی را بخواهد، آنها نیز می‌خواهند. معنای کلام خدا که فرمود: ﴿وَمَا تَشَاءُونَ إِلَّا أَنْ يَشَاءَ اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِينَ﴾[۴]"[۵].
باید گفت: علم امام به امور دینی بالفعل است، ولی به امور غیر دینی بالقوه است؛ پس تا هنگامی‌که امام اراده نکند، عالِم نمی‌شود[۶].
پرسش مستقیم
منابع
پانویس
- ↑ «إِنَّ الْإِمَامَ إِذَا شَاءَ أَنْ يَعْلَمَ عُلِّمَ»؛ کافی، ج۱، ص۲۲۴.
- ↑ «إِذَا أَرَادَ الْإِمَامُ أَنْ يَعْلَمَ شَيْئاً أَعْلَمَهُ اللَّهُ ذَلِكَ»؛ کافی، ج۱، ص۲۵۸.
- ↑ ر. ک: ادب فنای مقربان، ج۱، ص۱۷۸.
- ↑ «و جز آنچه خواست خداوند پروردگار جهانیان است؛ نخواهید» سوره تکویر، آیه ۲۹.
- ↑ «إِنَّ اللَّهَ جَعَلَ قُلُوبَ الْأَئِمَّةِ مَوْرِداً لِإِرَادَتِهِ فَإِذَا شَاءَ اللَّهُ شَيْئاً شَاءُوهُ وَ هُوَ قَوْلُهُ ﴿وَمَا تَشَاءُونَ إِلَّا أَنْ يَشَاءَ اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِينَ﴾»؛ بحارالأنوار، ج۵، ج۱۱۴.
- ↑ مقامی، مهدی، درسنامه امام‌شناسی، ص:۷۶-۷۸.