ابوقیس بن حارث قرشی سهمی: تفاوت میان نسخه‌ها
(←مقدمه) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۱۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = صحابه | عنوان مدخل = ابوقیس بن حارث قرشی سهمی | مداخل مرتبط = [[ابوقیس بن حارث قرشی سهمی در تراجم و رجال]] - [[ابوقیس بن حارث قرشی سهمی در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط = }} | ||
{{جعبه اطلاعات اصحاب | |||
| نام = ابوقیس بن حارث قرشی سهمی | |||
| مشهور به = | |||
| نام تصویر = تصویر قدیمی مدینه.jpg | |||
| عرض تصویر = | |||
| توضیح تصویر = تصویر قدیمی مدینه | |||
| نام کامل = ابوقیس بن حارث قرشی سهمی | |||
| نام‌های دیگر = | |||
| جنسیت = مرد | |||
| کنیه = | |||
| لقب = | |||
| اهل = | |||
| از قبیله = [[نضر بن کنانه]] | |||
| از تیره = [[سعد بن سهم]] | |||
| پدر = [[حارث بن قیس قرشی سهمی]] | |||
| مادر = | |||
| همسر = | |||
| پسر = | |||
| دختر = | |||
| خواهر = | |||
| برادر = {{فهرست جعبه افقی| [[سعید بن حارث بن قیس سهمی|سعید]] | [[عبدالله بن حارث بن قیس سهمی|عبدالله]] | [[حارث بن حارث بن قیس سهمی|حارث]] | [[سائب بن حارث بن قیس سهمی|سائب]] | [[معمر بن حارث بن قیس سهمی|معمر]] | [[بشر بن حارث بن قیس سهمی|بشر]] | [[تمیم بن حارث بن قیس سهمی|تمیم]] | [[حجاج بن حارث بن قیس سهمی|حجاج]] }} | |||
| خویشاوندان = [[عبدالله بن حذافه سهمی]] (عموزاده) | |||
| وابستگان = | |||
| تاریخ تولد = | |||
| محل تولد = | |||
| محل زندگی = | |||
| تاریخ درگذشت = [[۱۲ هجری]] | |||
| محل درگذشت = | |||
| تاریخ شهادت = | |||
| محل شهادت = | |||
| طول عمر = | |||
| محل دفن = | |||
| دین = | |||
| مذهب = | |||
| از اصحاب = [[پیامبر خاتم]] | |||
| از طبقه = | |||
| در جنگ = {{فهرست جعبه افقی| [[جنگ احد]] | [[نبرد یمامه]] }} | |||
| نقش‌ها = | |||
| فعالیت‌ها = | |||
| علت شهرت = | |||
| علت درگذشت = | |||
| علت شهادت = | |||
| راوی از = | |||
| روایات مشهور = | |||
| مشایخ او = | |||
| راویان از او = | |||
| آخرین راوی از او = | |||
}} | |||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
از تیره [[سعد بن سهم]] از [[کعب بن لوی]] از [[قبیله]] [[نضر بن کنانه]]<ref>ابن حزم، ص۱۶۳ و ۱۶۶.</ref> نیای وی [[قیس بن عدی]] - که نیای [[عبدالله بن زِبَعرای]] شاعر نیز بود. در [[زمان جاهلیت]] [[سرور]] [[قریش]] به شمار می‌آمد<ref>ابن حزم، ص۱۶۵؛ ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۹۹.</ref>. پدرش از تمسخرکنندگان بود که به نام مادرش | از تیره [[سعد بن سهم]] از [[کعب بن لوی]] از [[قبیله]] [[نضر بن کنانه]]<ref>ابن حزم، ص۱۶۳ و ۱۶۶.</ref> نیای وی [[قیس بن عدی]] - که نیای [[عبدالله بن زِبَعرای]] شاعر نیز بود. در [[زمان جاهلیت]] [[سرور]] [[قریش]] به شمار می‌آمد<ref>ابن حزم، ص۱۶۵؛ ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۹۹.</ref>. پدرش از تمسخرکنندگان بود که به نام مادرش «غیطله»<ref>ر. ک: ابن سعد، ج۱، ص۱۵۷.</ref>، به «ابن غیطله» شناخته می‌شد<ref>ابن حزم، ص۱۶۵.</ref> و [[آیه]] {{متن قرآن|الَّذِینَ جَعَلُوا الْقُرْآنَ عِضِینَ}}<ref>«آنان که قرآن را چند پاره کردند» سوره حجر، آیه ۹۱.</ref> درباره آنان نازل شد. [[مادر]] [[ابو قیس]] از [[کنیزان]] صاحب فرزند از حضرموت بود<ref>ابن سعد، ج۴، ص۱۴۸.</ref>. نام [[ابوقیس]] دانسته نیست. از [[ابن اسحاق]] نقل شده که نام وی [[عبدالله]] است، در حالی که خود ابن اسحاق، عبدالله را [[برادر]] وی دانسته است<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۹۹.</ref>. | ||
از گزارش‌های موجود درباره وی و برادرش - عبدالله - می‌توان فهمید که نام وی مشخص نبوده و به همان کنیه‌اش شناخته می‌شده است<ref>ابن حجر، ج۷، ص۲۷۷.</ref>. از این رو، بین [[مؤرخان]] و تراجم نگاران از نام او یاد نکرده‌اند <ref>ر.ک: ابن هشام، ج۱، ص۳۵۱؛ ابن سعد، ج۴، ص۱۴۸؛ خلیفة بن خیاط، ص۷۳؛ ابونعیم، ج۶، ص۲۹۹۵؛ ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۹۹؛ ذهبی، ج۲، ص۱۹۶.</ref> و او را در شمار اصحابی آورده‌اند که به [[کنیه]] شناخته می‌شوند.<ref>ابن جوزی، ص۲۸۰.</ref>. او را از [[پیشگامان در اسلام]] دانسته‌اند<ref>ابن سعد، ج۴، ص۱۴۸؛ ابن حجر، ج۷، ص۲۷۷.</ref> که در مرتبه دوم<ref>ر.ک: ابن سعد، ج۴، ص۱۴۸.</ref>؛ [[هجرت به حبشه]] شرکت داشت<ref>ابن هشام، ج۱، ص۳۵۱؛ ابونعیم، ج۶، ص۲۹۹۵؛ ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۹۹.</ref>. وی از [[حبشه]] بازگشت، در [[احد]] و غزوه‌های دیگر [[رسول خدا]]{{صل}} شرکت کرد و در [[نبرد]] یمامه در سال | از گزارش‌های موجود درباره وی و برادرش - عبدالله - می‌توان فهمید که نام وی مشخص نبوده و به همان کنیه‌اش شناخته می‌شده است<ref>ابن حجر، ج۷، ص۲۷۷.</ref>. از این رو، بین [[مؤرخان]] و تراجم نگاران از نام او یاد نکرده‌اند <ref>ر. ک: ابن هشام، ج۱، ص۳۵۱؛ ابن سعد، ج۴، ص۱۴۸؛ خلیفة بن خیاط، ص۷۳؛ ابونعیم، ج۶، ص۲۹۹۵؛ ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۹۹؛ ذهبی، ج۲، ص۱۹۶.</ref> و او را در شمار اصحابی آورده‌اند که به [[کنیه]] شناخته می‌شوند.<ref>ابن جوزی، ص۲۸۰.</ref>. او را از [[پیشگامان در اسلام]] دانسته‌اند<ref>ابن سعد، ج۴، ص۱۴۸؛ ابن حجر، ج۷، ص۲۷۷.</ref> که در مرتبه دوم<ref>ر. ک: ابن سعد، ج۴، ص۱۴۸.</ref>؛ [[هجرت به حبشه]] شرکت داشت<ref>ابن هشام، ج۱، ص۳۵۱؛ ابونعیم، ج۶، ص۲۹۹۵؛ ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۹۹.</ref>. وی از [[حبشه]] بازگشت، در [[احد]] و غزوه‌های دیگر [[رسول خدا]] {{صل}} شرکت کرد و در [[نبرد]] یمامه در سال دوازده کشته شد<ref>ابن سعد، ج۴، ص۱۴۸؛ ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۹۹؛ ابن اثیر، ج۶، ص۲۵۲؛ ابن حجر، ج۷، ص۲۷۷.</ref>. ابن عبدالبر<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۹۹.</ref> می‌گوید: روایتی از وی نمی‌شناسد. | ||
[[ابونعیم]]<ref>ابونعیم، ج۶، ص۲۹۹۶.</ref>، به نقل از [[ابن منده]] گزارشی از واقدی آورده که بیانگر زنده بودن [[ابوقیس]] تا [[زمان]] [[معاویه]] است، اما به سبب وجود تناقض در متن گزارش، به شدت به آن [[انتقاد]] وارد کرده است. [[ابونعیم]] مرتکب [[اشتباه]] شده است؛ زیرا چنان که از الاستیعاب <ref>الاستیعاب ج، ج۴، ص:۳۰۰.</ref> بر می‌آید، خبر واقدی درباره ابوقیس جهنی است و ارتباطی با ابوقیس بن [[حارث]] ندارد. از آنجا که این مشکل پدید آمده است، شرح حال این دو تن پی درپی قرار گرفته‌اند.<ref>[[قاسم خانجانی|خانجانی، قاسم]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابوقیس بن حارث قرشی سهمی»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۴۷۸.</ref> | [[ابونعیم]]<ref>ابونعیم، ج۶، ص۲۹۹۶.</ref>، به نقل از [[ابن منده]] گزارشی از واقدی آورده که بیانگر زنده بودن [[ابوقیس]] تا [[زمان]] [[معاویه]] است، اما به سبب وجود تناقض در متن گزارش، به شدت به آن [[انتقاد]] وارد کرده است. [[ابونعیم]] مرتکب [[اشتباه]] شده است؛ زیرا چنان که از الاستیعاب <ref>الاستیعاب ج، ج۴، ص:۳۰۰.</ref> بر می‌آید، خبر واقدی درباره ابوقیس جهنی است و ارتباطی با ابوقیس بن [[حارث]] ندارد. از آنجا که این مشکل پدید آمده است، شرح حال این دو تن پی درپی قرار گرفته‌اند.<ref>[[قاسم خانجانی|خانجانی، قاسم]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابوقیس بن حارث قرشی سهمی»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۴۷۸.</ref> | ||
==منابع== | == جستارهای وابسته == | ||
{{مدخل وابسته}} | |||
* [[حارث بن قیس قرشی سهمی]] (پدر) | |||
* [[حجاج بن حارث بن قیس سهمی]] (برادر) | |||
* [[تمیم بن حارث بن قیس سهمی]] (برادر) | |||
* [[بشر بن حارث بن قیس سهمی]] (برادر) | |||
* [[سعید بن حارث بن قیس سهمی]] (برادر) | |||
* [[عبدالله بن حارث بن قیس سهمی]] (برادر) | |||
* [[حارث بن حارث بن قیس سهمی]] (برادر) | |||
* [[سائب بن حارث بن قیس سهمی]] (برادر) | |||
* [[معمر بن حارث بن قیس سهمی]] (برادر) | |||
* [[عبدالله بن حذافه سهمی]] (عموزاده) | |||
* [[سعد بن سهم]] (قبیله) | |||
* [[نضر بن کنانه]] (قبیله) | |||
{{پایان مدخل وابسته}} | |||
== منابع == | |||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
# [[پرونده: | # [[پرونده:IM009657.jpg|22px]] [[قاسم خانجانی|خانجانی، قاسم]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|'''مقاله «ابوقیس بن حارث قرشی سهمی»، دانشنامه سیره نبوی ج۱''']] | ||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
==پانویس== | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:اعلام]] | [[رده:اعلام]] | ||
[[رده: | [[رده:اصحاب پیامبر]] | ||
[[رده:سعد بن سهم]] | |||
[[رده:نضر بن کنانه]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۳ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۷:۳۳
این مدخل زیرشاخهٔ بحث صحابه است. ابوقیس بن حارث قرشی سهمی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: ابوقیس بن حارث قرشی سهمی در تراجم و رجال - ابوقیس بن حارث قرشی سهمی در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط ندارد| ابوقیس بن حارث قرشی سهمی | |
|---|---|
 تصویر قدیمی مدینه | |
| نام کامل | ابوقیس بن حارث قرشی سهمی |
| جنسیت | مرد |
| از قبیله | نضر بن کنانه |
| از تیره | سعد بن سهم |
| پدر | حارث بن قیس قرشی سهمی |
| برادر | |
| خویشاوندان | عبدالله بن حذافه سهمی (عموزاده) |
| درگذشت | ۱۲ هجری |
| از اصحاب | پیامبر خاتم |
| حضور در جنگ | |
مقدمه
از تیره سعد بن سهم از کعب بن لوی از قبیله نضر بن کنانه[۱] نیای وی قیس بن عدی - که نیای عبدالله بن زِبَعرای شاعر نیز بود. در زمان جاهلیت سرور قریش به شمار می‌آمد[۲]. پدرش از تمسخرکنندگان بود که به نام مادرش «غیطله»[۳]، به «ابن غیطله» شناخته می‌شد[۴] و آیه ﴿الَّذِینَ جَعَلُوا الْقُرْآنَ عِضِینَ﴾[۵] درباره آنان نازل شد. مادر ابو قیس از کنیزان صاحب فرزند از حضرموت بود[۶]. نام ابوقیس دانسته نیست. از ابن اسحاق نقل شده که نام وی عبدالله است، در حالی که خود ابن اسحاق، عبدالله را برادر وی دانسته است[۷].
از گزارش‌های موجود درباره وی و برادرش - عبدالله - می‌توان فهمید که نام وی مشخص نبوده و به همان کنیه‌اش شناخته می‌شده است[۸]. از این رو، بین مؤرخان و تراجم نگاران از نام او یاد نکرده‌اند [۹] و او را در شمار اصحابی آورده‌اند که به کنیه شناخته می‌شوند.[۱۰]. او را از پیشگامان در اسلام دانسته‌اند[۱۱] که در مرتبه دوم[۱۲]؛ هجرت به حبشه شرکت داشت[۱۳]. وی از حبشه بازگشت، در احد و غزوه‌های دیگر رسول خدا (ص) شرکت کرد و در نبرد یمامه در سال دوازده کشته شد[۱۴]. ابن عبدالبر[۱۵] می‌گوید: روایتی از وی نمی‌شناسد.
ابونعیم[۱۶]، به نقل از ابن منده گزارشی از واقدی آورده که بیانگر زنده بودن ابوقیس تا زمان معاویه است، اما به سبب وجود تناقض در متن گزارش، به شدت به آن انتقاد وارد کرده است. ابونعیم مرتکب اشتباه شده است؛ زیرا چنان که از الاستیعاب [۱۷] بر می‌آید، خبر واقدی درباره ابوقیس جهنی است و ارتباطی با ابوقیس بن حارث ندارد. از آنجا که این مشکل پدید آمده است، شرح حال این دو تن پی درپی قرار گرفته‌اند.[۱۸]
جستارهای وابسته
- حارث بن قیس قرشی سهمی (پدر)
- حجاج بن حارث بن قیس سهمی (برادر)
- تمیم بن حارث بن قیس سهمی (برادر)
- بشر بن حارث بن قیس سهمی (برادر)
- سعید بن حارث بن قیس سهمی (برادر)
- عبدالله بن حارث بن قیس سهمی (برادر)
- حارث بن حارث بن قیس سهمی (برادر)
- سائب بن حارث بن قیس سهمی (برادر)
- معمر بن حارث بن قیس سهمی (برادر)
- عبدالله بن حذافه سهمی (عموزاده)
- سعد بن سهم (قبیله)
- نضر بن کنانه (قبیله)
منابع
پانویس
- ↑ ابن حزم، ص۱۶۳ و ۱۶۶.
- ↑ ابن حزم، ص۱۶۵؛ ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۹۹.
- ↑ ر. ک: ابن سعد، ج۱، ص۱۵۷.
- ↑ ابن حزم، ص۱۶۵.
- ↑ «آنان که قرآن را چند پاره کردند» سوره حجر، آیه ۹۱.
- ↑ ابن سعد، ج۴، ص۱۴۸.
- ↑ ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۹۹.
- ↑ ابن حجر، ج۷، ص۲۷۷.
- ↑ ر. ک: ابن هشام، ج۱، ص۳۵۱؛ ابن سعد، ج۴، ص۱۴۸؛ خلیفة بن خیاط، ص۷۳؛ ابونعیم، ج۶، ص۲۹۹۵؛ ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۹۹؛ ذهبی، ج۲، ص۱۹۶.
- ↑ ابن جوزی، ص۲۸۰.
- ↑ ابن سعد، ج۴، ص۱۴۸؛ ابن حجر، ج۷، ص۲۷۷.
- ↑ ر. ک: ابن سعد، ج۴، ص۱۴۸.
- ↑ ابن هشام، ج۱، ص۳۵۱؛ ابونعیم، ج۶، ص۲۹۹۵؛ ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۹۹.
- ↑ ابن سعد، ج۴، ص۱۴۸؛ ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۹۹؛ ابن اثیر، ج۶، ص۲۵۲؛ ابن حجر، ج۷، ص۲۷۷.
- ↑ ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۹۹.
- ↑ ابونعیم، ج۶، ص۲۹۹۶.
- ↑ الاستیعاب ج، ج۴، ص:۳۰۰.
- ↑ خانجانی، قاسم، مقاله «ابوقیس بن حارث قرشی سهمی»، دانشنامه سیره نبوی ج۱، ص:۴۷۸.