القاب حضرت فاطمه زهرا: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی

دیداریویکی‌متن

نسخهٔ کنونی تا ‏۳ ژانویهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۰۸:۴۳

تغییرمسیر به:

القاب حضرت فاطمه

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{امامت}}
+#تغییر_مسیر [[القاب حضرت فاطمه]]
-<div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث '''[[فاطمه زهرا]]''' است. "'''[[شهادت حضرت فاطمه زهرا]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
-<div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[القاب حضرت فاطمه زهرا در حدیث]] - [[القاب حضرت فاطمه زهرا در تاریخ اسلامی]]</div>
-==مقدمه==
-[[حضرت فاطمه]]{{س}} اسامی، [[القاب]] و کنیه‌های بی‌شماری دارند که هر کدام، توصیف‌کنندۀ ابعادی از [[شخصیت معنوی]] و مادی ایشان است. در منابع اولیه برای فاطمه نام‌ها و القاب متعددی ذکر کرده‌اند؛ مانند زهرا<ref>شهاب الدین حسینی مرعشی، ملحقات احقاق الحق، ج۲۵، ص۲۱؛ محمدباقر مجلسی، بحار الأنوار، ج۴۳، ص۱۵: {{متن حدیث|لأنّها زهرة المصطفى{{صل}}؛ كَانَ وَجْهُهَا يَزْهَرُ لِأَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ مِنْ أَوَّلِ النَّهَارِ كَالشَّمْسِ الضَّاحِيَةِ...}}.</ref> که در بسیاری از [[روایات]] [[فاطمه زهرا]]{{س}} آمده است<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۴۵۸ و ج۲، ص۵۰۰؛ شیخ صدوق، من ‎لایحضره ‎الفقیه، ج۱، ص۳۲۰؛ شیخ طوسی، تهذیب الأحکام، ج۲، ص۱۰۵.</ref>، مطهره<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۲۰۲: {{متن حدیث|وَ نَسْلِ الْمُطَهَّرَةِ الْبَتُولِ}}.</ref>، شهیده<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۴۵۸.</ref> و [[محدثه]] که برای آنها نیز عللی بیان کرده‌اند. {{متن حدیث|سَيِّدَةُ نِسَاءِ الْعَالَمِينَ}}<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۴۵۹؛ شیخ صدوق، من ‎لایحضره ‎الفقیه، ج۴، ص۱۷۹.</ref> از القاب ایشان است. [[امام صادق]]{{ع}} در روایتی نه نام برای فاطمه{{س}} ذکر می‌کند: فاطمه، [[صدیقه]]، [[مبارکه]]، [[طاهره]]، [[زکیه]]، رضیه، [[مرضیه]]، محدثه و زهراء<ref>شیخ صدوق، الأمالی، ص۵۹۲؛ همو، الخصال، ص۴۱۴؛ همو، علل الشرائع، ص۱۷۸.</ref>.
-امام صادق{{ع}} می‌فرماید: اگر نام دخترانتان را فاطمه نهادید، به احترام فاطمه او را کتک نزنید و به او بی احترامی ننمایید. [[سخن]] [[حضرت]] به سکونی چنین است: {{متن حدیث|أَمَّا إِذَا سَمَّيْتَهَا فَاطِمَةَ فَلَا تَسُبَّهَا وَ لَا تَلْعَنْهَا وَ لَا تَضْرِبْهَا}}<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۶، ص۴۸.</ref>: “هرگاه نام دخترت را فاطمه نهادی، او را [[دشنام]] مده و [[لعن]] منما و او را مزن”<ref>[[علی اکبر ذاکری|اکبر ذاکری، علی]]، [[درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه (کتاب)|درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه]]، ص ۲۳۶؛ شریعت‌جو، منیره، حضرت فاطمه زهرا، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۱، ص:۳۱۴-۳۱۵.</ref>.
-حضرت [[القاب]] فراوانی دارد، از جمله این لقب‌ها {{متن حدیث|سَيِّدَةُ النِّسَاءِ}} است که [[رسول خدا]]{{صل}} [[فاطمه]] را به آن ملقب ساخت و این [[لقب]] با تعابیر مختلفی از زبان [[رسول خدا]]{{صل}} در [[منابع معتبر شیعه]] و حتی [[اهل سنت]]، انعکاس یافته است؛ تعابیری چون: {{متن حدیث|سَيِّدَةُ نِسَاءِ الْعَالَمِينَ}}<ref>اصول کافی، کلینی، ج۱، ص۴۵۸؛ من لا یحضره الفقیه، شیخ صدوق، ج۴، ص۱۷۹ و الامالی، شیخ صدوق، ص۷۸، ۱۷۵ و ۱۸۸. همچنین در منابع اهل سنت این مطلب به صراحت آمده است از جمله: مسند ابی داود، ابی داود، ج۱، ص۱۹۶؛ المستدرک علی الصحیحین، حاکم نیشابوری، ج۳، ص۱۷۰؛ حلیة الأولیاء، ابونعیم اصفهانی، ج۲، ص۴۲.</ref>؛ {{متن حدیث|سَيِّدَةُ نِسَاءِ أَهْلِ الْجَنَّةِ}}<ref>صحیح البخاری، بخاری، ج۳، ص۱۳۶۰ و فضائل الصحابه، شیبانی، ج۲، ص۷۸۸.</ref>؛ {{متن حدیث|سَيِّدَةُ نِسَاءِ أُمَّتِي}}<ref>التاریخ الکبیر، بخاری، ج۱، ص۲۳۲.</ref> و {{متن حدیث|سَيِّدَةُ نِسَاءِ الْمُؤْمِنِينَ}}<ref>صحیح البخاری، بخاری، ج۵، ص۲۳۱۷؛ صحیح مسلم، مسلم نیشابوری، ج۴، ص۱۹۰۴.</ref>. همان‌گونه که روشن است این [[لقب]] به خوبی [[جایگاه]] بی‌مانند و انحصاری آن حضرت را به تصویر می‌کشد.
-[[خداوند]] در [[قرآن کریم]] درباره [[حضرت مریم]]{{س}} چنین می‌فرماید: {{متن قرآن|وَإِذْ قَالَتِ الْمَلَائِكَةُ يَا مَرْيَمُ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَاكِ وَطَهَّرَكِ وَاصْطَفَاكِ عَلَى نِسَاءِ الْعَالَمِينَ}}<ref>«و آنگاه فرشتگان گفتند: ای مریم! خداوند تو را برگزید و پاکیزه داشت و بر زنان جهان برتری داد» سوره آل عمران، آیه ۴۲.</ref> و وقتی از [[رسول خدا]]{{صل}} در این باره پرسیده شد که آیا [[فاطمه]] سیّده [[نساء]] عالم خود است؟ آن حضرت فرمود: "آنکه [[سیده]] [[نساء]] عالم خود بود [[مریم]]، دختر [[عمران]] بود اما دخترم [[فاطمه]] [[سیده]] [[نساء]] اولین و آخرین عالمیان است"<ref>الامالی، شیخ صدوق، ص۷۸، ۱۱۱، ۱۷۶، ۱۸۸، ۳۷۳، ۵۵۴، ۵۶۰ و ۵۷۵. </ref> و نیز [[امام صادق]]{{ع}} درباره این [[لقب]] [[فاطمه]]{{س}} فرمود: "[[مریم]]، [[سیده]] [[نساء]] زمان خود بود و [[فاطمه]] [[سیده]] [[نساء]] اولین و آخرین [[بهشتیان]] است"<ref>الامالی، شیخ صدوق، ص۱۸۷؛ معانی الاخبار، شیخ صدوق، ص۱۰۷.</ref>.<ref>[[محمد کرمانی کجور|کرمانی کجور، محمد]]، [[فاطمه زهرا دختر رسول خدا (مقاله)| مقاله « فاطمه زهرا دختر رسول خدا»]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم]]، ج۱، ص:۲۱۱-۲۲۵.</ref>
-===زهراء===
-همچنین از [[القاب]] آن حضرت "زهراء" است که به معنای "[[نور]] افشان" و "تابان" است. درباره علت نامیده شدن آن حضرت به این [[لقب]] نیز در سخنان [[معصومین]]{{عم}} به این موارد اشاره شده است:
-#پرتو افشانی آن حضرت بر [[آسمان‌ها]] و [[زمین]] که به دوران قبل از [[خلقت]] جسمانی آن حضرت مربوط است. از [[امام صادق]]{{ع}} [[نقل]] شده، [[جابر]] درباره علت نامیده شدن [[فاطمه]]{{س}} به زهراء پرسید. آن حضرت فرمودند: "زیرا که [[خداوند عزوجل]] او را از [[نور]] [[عظمت]] خود آفرید و آن گاه که پرتو افشانی کرد، [[آسمان]] و [[زمین]] از [[نور]] او [[نورانی]] شد و چشمان [[فرشتگان]] را [[خیره]] کرد که به [[سجده]] افتاده و گفتند: ای اله و [[سرور]] ما این چه نوری است؟ [[خداوند]] به آنان [[وحی]] کرد که این نوری از [[نور]] من است که آن را در آسمانم جا داده و از [[عظمت]] خود او را آفریدم و او را از صلب [[پیامبری]] از پیامبرانم که از همه [[انبیاء]] [[برتر]] است، خارج می‌کنم و نیز از آن [[نور]]، امامانی که امر مرا برپا می‌دارند و به [[دین]] [[حق]] من [[هدایت]] خواهند کرد"<ref>علل الشرائع، شیخ صدوق، ج۱، ص۱۸۰؛ بحارالانوار، علامه مجلسی، ۴۳: ۱.</ref>.
-#نورافشانی آن حضرت بر مشرق‌ها و مغرب‌ها، قبل از پای نهادن به [[دنیا]]، آنگاه که ساکن [[عرش الهی]] بود. [[رسول خدا]]{{صل}} درباره [[خلقت]] [[فاطمه]]{{س}} فرمود: "و [[خداوند]] ـ جل جلاله ـ به یک کلمه تکلم فرمود که از آن کلمه، [[نور]] و [[روحی]] آفرید و آن دو را با هم همراه کرد و در مقابل [[عرش]] قرار داد و از آن، مشرق‌ها و مغرب‌ها [[نورانی]] شد که همان [[فاطمه]] بود و به همین جهت، زهراء نامیده شد"<ref>الروضة فی فضائل امیرالمؤمنین، شاذان بن جبرئیل قمی، ص۱۱۳ و ۱۲۹؛ غایة المرام، سید هاشم بحرانی، ج۴، ص۱۶۴؛ بحارالانوار، علامه مجلسی، ج۴۰، ص۴۴. </ref>.
-#نورافشانی ایشان بر اهالی [[آسمان]] آن هنگام که در [[محراب]] قرار می‌گرفت که به دوران پس از [[آفرینش]] جسمانی او مربوط است. [[رسول خدا]]{{صل}} فرمود: "وقتی [[فاطمه]] در محرابش در مقابل [[پروردگار]] ـ جل جلاله ـ می‌ایستد، [[نور]] او برای [[فرشتگان]] [[آسمان]] پرتو افشانی می‌کند چنانکه [[نور]] [[ستارگان]] برای اهالی [[زمین]]، پرتو افشان است و [[خداوند عزوجل]] در این هنگام به [[فرشتگان]] می‌فرماید: ای [[فرشتگان]] من! بنده‌ام [[فاطمه]] را بنگرید که در برابر من [[ایستاده]]، در حالی که شانه‌هایش از [[ترس]] من لرزان است و با [[قلب]] خود به [[عبادت]] من روی آورده. [[گواه]] باشید که شیعیانش را از [[آتش جهنم]]، [[امان]] دادم"<ref>الامالی، شیخ صدوق، ص۱۷۵.</ref>. [[امام صادق]]{{ع}} در جواب سؤال عماره که از علت نامیده شدن [[فاطمه]]{{س}} به زهراء پرسید، فرمود: "زیرا هنگامی که در محرابش می‌ایستاد [[نور]] او برای [[اهل آسمان]] پرتو افشانی می‌کرد چنانکه [[نور]] [[ستارگان]] برای [[اهل]] [[زمین]] [[نور افشانی]] می‌کند"<ref>علل الشرائع، شیخ صدوق، ج۱، ص۱۸۱؛ معانی الأخبار، شیخ صدوق، ص۶۴.</ref>.
-#[[فاطمه]]{{س}} برای [[امیرمؤمنان علی]]{{ع}} [[زهرا]] بود. [[ابان بن تغلب]] از [[امام صادق]]{{ع}} درباره علت نامیده شدن [[جده]] معصومه‌اش به [[زهرا]]{{س}} پرسید. [[امام]]{{ع}} فرمود: "زیرا دائماً برای [[امیر مؤمنان]]{{ع}} نورافشانی می‌کرد، هر روز سه مرتبه؛ در هنگام [[نماز صبح]] وقتی که [[مردم]] در بستر آرمیده بودند، [[نور]] چهره‌اش می‌درخشید و سپیدی آن [[نور]] به منازل [[مدینه]] وارد می‌شد به طوری که دیوارهایشان را روشن می‌کرد و موجب شگفتی آنان می‌شد. لذا نزد [[رسول خدا]]{{صل}} می‌آمدند و از آنچه دیده بودند می‌پرسیدند و آن حضرت آنان را به منزل [[فاطمه]]{{س}} [[راهنمایی]] می‌فرمود. آنها سراسیمه به منزل [[فاطمه]]{{س}} می‌آمدند و او را در حالی که در محرابش نشسته و [[نماز]] می‌گذارد و [[نور]] از [[محراب]] و چهره‌اش پرتو افشان بود، می‌دیدند و درمی‌یافتند که آنچه دیده بودند پرتوی از [[نور]] [[فاطمه]]{{س}} بوده است و آنگاه که روز به نیمه می‌رسید و [[فاطمه]]{{س}} آماده [[نماز]] می‌شد از چهره‌اش نوری زرد رنگ می‌درخشید و این [[نور]] زرد به خانه‌های [[مردم]] وارد می‌شد به طوری که لباس‌ها و رنگ [[اهل]] [[خانه]] زرد می‌شد. باز آنها به نزد [[رسول خدا]]{{صل}} می‌آمدند و از آنچه دیده بودند می‌پرسیدند و آن حضرت آنان را به منزل [[فاطمه]]{{س}} [[راهنمایی]] می‌فرمود، آنها سراسیمه به منزل [[فاطمه]]{{س}} آمده و او را در حالی که در محرابش [[ایستاده]] و [[نور]] زرد رنگی از چهره‌اش پرتو افکن بود می‌دیدند و در می‌یافتند که آنچه دیده بودند پرتوی از [[نور]] [[فاطمه]]{{س}} بوده است. و در آخر روز و گاه [[غروب]] [[خورشید]] نیز [[نور]] سرخ فامی از سر [[شادی]] و [[شکر الهی]] از [[فاطمه]]{{س}} پرتو افشان شده و به خانه‌های [[مردم]] وارد می‌شد، به گونه‌ای که دیوارهایشان را سرخ و آنان را شگفت زده می‌کرد. آنها نزد [[رسول خدا]]{{صل}} می‌آمدند و از آنچه دیده بودند می‌پرسیدند و آن حضرت آنان را به منزل [[فاطمه]]{{س}} [[راهنمایی]] می‌فرمود. آنها سراسیمه به منزل [[فاطمه]]{{س}} آمده و او را در حالی که نشسته و به [[تسبیح]] و [[تمجید]] [[خداوند]] مشغول و [[نور]] سرخی از چهره‌اش پرتو افکن بود می‌دیدند و درمی‌یافتند که آنچه دیده بودند پرتوی از [[نور]] [[فاطمه]]{{س}} بوده است"<ref>علل الشرائع، شیخ صدوق، ج۱، ص۱۸۰؛ بحارالانوار، علامه مجلسی، ج۴۳، ص۱۱.</ref>.<ref>[[محمد کرمانی کجور|کرمانی کجور، محمد]]، [[فاطمه زهرا دختر رسول خدا (مقاله)| مقاله « فاطمه زهرا دختر رسول خدا»]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم]]، ج۱، ص:۲۱۱-۲۲۵.</ref>
-===[[محدثه]] بودن [[حضرت زهرا]] {{س}} و [[مصحف]] ایشان===
-از [[القاب]] آن حضرت، [[محدثه]] است؛ به معنای کسی که مخاطب [[کلام]] [[فرشته]] قرار می‌گیرد. [[اسحاق بن جعفر بن محمد بن عیسی بن زید بن علی]] می‌گوید: از [[امام صادق]]{{ع}} زیاد شنیدم که می‌فرمود: "[[فاطمه]]{{س}} [[محدثه]] نامیده شد زیرا که [[فرشتگان]] از [[آسمان]] فرود می‌آمدند و آنچنان که [[مریم]] را ندا می‌زدند او را ندا می‌زدند و می‌گفتند: ای [[فاطمه]]! [[خدا]] تو را [[برگزیده]] و [[پاک]] ساخته و بر تمام [[زنان]] [[جهان]] [[برتری]] داده است. ای [[فاطمه]]! (به شکرانه این [[نعمت]]) برای پروردگارت [[خضوع]] کن و [[سجده]] به جای آور و با رکوع‌کنندگان [[رکوع]] کن: {{متن قرآن|وَإِذْ قَالَتِ الْمَلَائِكَةُ يَا مَرْيَمُ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَاكِ وَطَهَّرَكِ وَاصْطَفَاكِ عَلَى نِسَاءِ الْعَالَمِينَ يَا مَرْيَمُ اقْنُتِي لِرَبِّكِ وَاسْجُدِي وَارْكَعِي مَعَ الرَّاكِعِينَ}}<ref>«و آنگاه فرشتگان گفتند: ای مریم! خداوند تو را برگزید و پاکیزه داشت و بر زنان جهان برتری داد ای مریم! پروردگارت را به فروتنی فرمان بر و سجده کن و با نمازگزاران نماز بگزار» سوره آل عمران، آیه ۴۲-۴۳.</ref> و [[فاطمه]] با آنان سخن می‌گفت و آنان نیز با او به سخن می‌نشستند تا اینکه شبی [[فاطمه]]{{س}} از آنان پرسید: آیا [[برترین]] [[زن]] بر [[زنان]] عالم، [[مریم]] نیست؟ پاسخ دادند: [[مریم]] [[برترین]] [[زنان]] زمان خود بود اما [[خداوند]] ـ عزوجل ـ تو را [[برترین]] [[زنان]] زمان و زمان [[مریم]] و [[سرور]] اولین و آخرین آنان قرار داده است"<ref>علل الشرائع، شیخ صدوق، ج۱، ص۱۸۲، باب ۱۴۶؛ دلائل الامامه، طبری، ص۸۰؛ بحارالانوار، علامه مجلسی، ج۱۴، ص۲۰۶.</ref>.
-[[امام صادق]]{{ع}} در این باره می‌فرماید: "... [[فاطمه]]{{س}} پس از [[رحلت رسول خدا]]{{صل}} بسیار محزون بود و [[جبرئیل]] پی در پی به نزد او می‌آمد و او را [[تسلی]] داد و از آن حضرت برای ایشان خبر می‌آورد و نیز ایشان را از حوادثی که پس از وی در [[نسل]] او رخ خواهد داد [[آگاه]] می‌کرد و [[علی]]{{ع}} نیز آنها را می‌نوشت که همان [[مصحف فاطمه]] است"<ref>بصائر الدرجات، حسن صفار، ص۱۷۴؛ اصول کافی، کلینی، ج۱، ص۲۴۱؛ بحارالانوار، علامه مجلسی، ج۲۲، ص۵۴۵ و ج۲۶، ص۴۱.</ref>. همچنین [[امام صادق]]{{ع}} درباره این [[مصحف]] فرموده است: [[مصحف فاطمه]]{{س}} نزد ماست و [[مخالفان]] چه می‌دانند که محتوای آن چیست که می‌گویند: همان [[قرآن]] است؛ به [[خدا]] [[سوگند]] حتی یک کلمه از [[قرآن]] در آن نیست و محتوای آن مطالبی است که [[خداوند]] به [[فاطمه]]{{س}} [[وحی]] کرده است و محتوای آن تمام وقایعی است که [[شب]] و روز و تا [[آستانه قیامت]] در پی یکدیگر رخ می‌دهد"<ref>بصائر الدرجات، حسن صفار، ص۱۷۲؛ بحارالانوار، علامه مجلسی، ج۲۶، ص۳۹.</ref>.
-و نیز درباره محتوای این [[مصحف]]، [[ابوبصیر]] می‌گوید به [[امام باقر]]{{ع}} گفتم: فدای شما شوم، محتوای [[مصحف فاطمه]]{{س}} چیست؟ فرمود: "در آن، خبرهای گذشته و [[آینده]] تا [[روز قیامت]] است؛ در آن، [[اخبار]] [[آسمان]] و تعداد [[فرشتگان]] هر [[آسمان]] و خبرهای دیگر است و نیز تعداد همه مخلوقات [[الهی]]؛ چه [[فرستاده الهی]] باشد و چه نباشد و نیز [[اسامی]] هر یک از فرستاده شده‌ها و [[اسامی]] کسانی که به سوی آنان فرستاده شده‌اند و [[اسامی]] کسانی که فرستاده شده‌ها را [[تکذیب]] کرده و کسانی که [[دعوت]] آنان را پذیرفته و [[ایمان]] آوردند، همچنین نام [[شهرها]] و ویژگی هر یک در [[شرق]] یا [[غرب]] و نیز تعداد [[مؤمنان]] و تعداد [[کافران]] هر [[شهر]] و خصوصیات فردی هر تکذیب‌گر در آن آمده و همچنین اوصاف قرن‌های اولیه و داستان آنان و هر [[حاکم طاغوتی]] و زمان [[حکومت]] و تعداد و عددشان آمده و نیز [[اسامی]] [[امامان]] و اوصاف‌شان در آن آمده است"<ref>دلائل الامامه، محمد بن جریر طبری، ص۱۰۵.</ref>.
-نویسنده و گردآورنده [[مصحف فاطمه]]{{س}} [[امیرمؤمنان]]{{ع}} بوده است، چنانکه [[امام صادق]]{{ع}} در این باره فرمود: آنگاه که [[خداوند متعال]]، پیامبرش{{صل}} را از [[مردم]] گرفت، اندوهی به [[فاطمه]] رسید که کسی جز [[خداوند]] ـ عزوجل ـ [[حقیقت]] آن را نمی‌داند لذا [[خداوند]] فرشته‌ای به سوی [[فاطمه]]{{س}} فرستاد تا او را در [[غم]] [[فراق]] [[پدر]] [[تسلی]] داده و با او سخن گوید. [[فاطمه]]{{س}} این مطلب را با [[امیرمؤمنان]]{{ع}} در میان گذارد و [[امیرمؤمنان]]{{ع}} به ایشان فرمود: "وقتی وجودش را [[حس]] کردی و صدایش را شنیدی، مرا خبر کن، [[فاطمه]]{{س}} نیز وقتی بار دیگر آن [[فرشته]] به نزدش آمده بود، [[علی]]{{ع}} را باخبر کرد و [[علی]]{{ع}} آنچه از او می‌شنید می‌نوشت تا آنکه [[مصحف فاطمه]] فراهم شد"<ref>بصائر الدرجات، حسن صفار، ص۱۷۷؛ اصول کافی، کلینی، ج۱، ص۲۴۰؛ بحارالانوار، علامه مجلسی، ج۲۲، ص۵۴۵؛ ج۴۳، ص۸۰.</ref>.<ref>[[محمد کرمانی کجور|کرمانی کجور، محمد]]، [[فاطمه زهرا دختر رسول خدا (مقاله)| مقاله « فاطمه زهرا دختر رسول خدا»]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم]]، ج۱، ص:۲۱۱-۲۲۵.</ref>
-==جستارهای وابسته==
-{{مدخل‌های وابسته}}
-* [[نام حضرت فاطمه زهرا]] ([[نام‌های حضرت فاطمه زهرا]])
-* [[کنیه‌های حضرت فاطمه زهرا]]
-* [[کنیه حضرت فاطمه زهرا]]
-* [[القاب حضرت فاطمه زهرا]] ([[لقب‌های حضرت فاطمه زهرا]])
-* [[تبار حضرت فاطمه زهرا]] ([[نسب حضرت فاطمه زهرا]])
-* [[خاندان حضرت فاطمه زهرا]]
-* [[پدر حضرت فاطمه زهرا]] ([[پیامبر خاتم]])
-* [[مادر حضرت فاطمه زهرا]] ([[حضرت خدیجه]])
-* [[برادران حضرت فاطمه زهرا]]
-* [[خواهران حضرت فاطمه زهرا]]
-* [[ازدواج حضرت فاطمه زهرا]]
-* [[همسر حضرت فاطمه زهرا]]
-* [[کنیزان حضرت فاطمه زهرا]]
-* [[فرزندان حضرت فاطمه زهرا]]
-* [[همسران فرزندان حضرت فاطمه زهرا]]
-* [[سرگذشت تاریخی حضرت فاطمه زهرا]] ([[سرگذشت زندگی حضرت فاطمه زهرا]]):
-** [[حضرت فاطمه زهرا از تولد تا هجرت]] ([[پرورش حضرت فاطمه زهرا]]):
-*** [[ولادت حضرت فاطمه زهرا]]
-** [[حضرت فاطمه زهرا از هجرت تا رحلت پیامبر]]:
-*** [[وفات پیامبر خاتم]]
-** [[حضرت فاطمه زهرا از رحلت پیامبر تا شهادت]]:
-** [[سقیفه بنی ساعده]]
-** [[روزگار ابوبکر]]
-* [[عصر حضرت فاطمه زهرا]]
-* [[شرایط سیاسی و اجتماعی عصر حضرت فاطمه زهرا]]
-* [[شرایط دینی و فرهنگی عصر حضرت فاطمه زهرا]]
-* [[شمایل حضرت فاطمه زهرا]]
-* [[صفات ظاهری حضرت فاطمه زهرا]] ([[سیمای حضرت فاطمه زهرا]])
-* [[ولایت حضرت فاطمه زهرا]]
-** [[ولایت حضرت فاطمه زهرا در قرآن]]:
-** [[ولایت حضرت فاطمه زهرا در حدیث]]:
-*** [[حدیث ثقلین]]
-*** [[حدیث سفینه نوح]]
-** [[ولایت حضرت فاطمه زهرا در حدیث]]
-** [[امارت حضرت فاطمه زهرا در حدیث]]
-** [[وراثت حضرت فاطمه زهرا در حدیث]]
-** [[هدایت حضرت فاطمه زهرا در حدیث]]
-* [[نصب الهی حضرت فاطمه زهرا به ولایت]]
-* [[صفات حضرت فاطمه زهرا]] ([[ویژگی‌های حضرت فاطمه زهرا]]):
-** [[محبوبیت حضرت فاطمه زهرا]]
-* [[صفات ولایت در حضرت فاطمه زهرا]]
-* [[علم لدنی حضرت فاطمه زهرا]]:
-** [[علم حضرت فاطمه زهرا در حدیث]]
-** [[جایگاه علمی حضرت فاطمه زهرا]]
-** [[انواع دانش‌های حضرت فاطمه زهرا]]
-** [[علم غیب حضرت فاطمه زهرا]] ([[پیشگویی حضرت فاطمه زهرا]])
-* [[عصمت حضرت فاطمه زهرا]]:
-** [[عصمت حضرت فاطمه زهرا در حدیث]]
-* [[افضلیت حضرت فاطمه زهرا]]
-* [[فضایل حضرت فاطمه زهرا]]:
-** [[حضرت فاطمه زهرا از زبان پیامبر]]
-** [[دعاهای پیامبر خاتم برای حضرت فاطمه زهرا]]
-** [[پذیرفته شدن دعاهای حضرت فاطمه زهرا]]
-* [[مناقب حضرت فاطمه زهرا]]:
-** [[حضرت فاطمه زهرا در قرآن]]
-** [[حضرت فاطمه زهرا در حدیث]]
-* [[کرامت‌های حضرت فاطمه زهرا]]:
-** [[بازگشت خورشید برای حضرت فاطمه زهرا]]
-* [[رخدادهای خارق‌العاده زندگی حضرت فاطمه زهرا]]
-* [[دیدگاه‌هایی درباره شخصیت حضرت فاطمه زهرا]]
-* [[سیره حضرت فاطمه زهرا]]:
-** [[ویژگی‌های عملی حضرت فاطمه زهرا]]
-** [[سیره عبادی حضرت فاطمه زهرا]]
-** [[سیره عرفانی حضرت فاطمه زهرا]]
-** [[سیره اخلاقی حضرت فاطمه زهرا]]:
-*** [[ویژگی‌های اخلاقی حضرت فاطمه زهرا]]
-** [[سیره اعتقادی حضرت فاطمه زهرا]]:
-*** [[ویژگی‌های اعتقادی حضرت فاطمه زهرا]]
-** [[سیره علمی حضرت فاطمه زهرا]]
-** [[سیره تبلیغی حضرت فاطمه زهرا]]
-** [[سیره تربیتی حضرت فاطمه زهرا]]
-** [[سیره خانوادگی حضرت فاطمه زهرا]]
-** [[سیره اجتماعی حضرت فاطمه زهرا]]
-** [[سیره سیاسی حضرت فاطمه زهرا]]:
-*** [[ویژگی‌های سیاسی حضرت فاطمه زهرا]]
-** [[سیره اقتصادی حضرت فاطمه زهرا]]
-** [[سیره قضایی حضرت فاطمه زهرا]]:
-*** [[داوری‌های حضرت فاطمه زهرا]]
-** [[سیره نظامی و جنگی حضرت فاطمه زهرا]]:
-*** [[ویژگی‌های جنگی حضرت فاطمه زهرا]]
-* [[مأموریت حضرت فاطمه زهرا]]
-* [[نقش‌های ویژه حضرت فاطمه زهرا]]
-* [[کارگزاران حضرت فاطمه زهرا]]
-* [[شاگردان حضرت فاطمه زهرا]]
-* [[مخالفان حضرت فاطمه زهرا|مخالفان]] یا [[دشمنان حضرت فاطمه زهرا]]:
-* [[دشمنی با حضرت فاطمه زهرا]]
-** [[ویژگی‌های دشمنان حضرت فاطمه زهرا]]
-** [[نیرنگ‌های دشمنان حضرت فاطمه زهرا]]
-** [[زیان‌های دشمنی با حضرت فاطمه زهرا]]
-** [[انگیزه‌های دشمنی با حضرت فاطمه زهرا]]
-* [[وظایف امت نسبت به حضرت فاطمه زهرا]]:
-** [[شناخت شخصیت و جایگاه حضرت فاطمه زهرا]]
-** [[شناخت حقوق حضرت فاطمه زهرا]]
-** [[شناخت سیره و معارف حضرت فاطمه زهرا]]
-** [[ایمان به حضرت فاطمه زهرا]] ([[کفر به دشمنان او|کفر به دشمنان حضرت فاطمه زهرا]])
-** [[پذیرش ولایت حضرت فاطمه زهرا]] ([[بیزاری از دشمنان حضرت فاطمه زهرا|بیزاری از دشمنان او]])
-** [[محبت به حضرت فاطمه زهرا]] ([[بغض به دشمنان حضرت فاطمه زهرا|بغض به دشمنان او]]):
-*** [[دوست داشتن حضرت فاطمه زهرا]]
-*** [[برکات دوست داشتن حضرت فاطمه زهرا]]
-*** [[ویژگی‌های دوستداران حضرت فاطمه زهرا]]
-*** [[غلو در دوست داشتن حضرت فاطمه زهرا]]
-** [[مودت حضرت فاطمه زهرا]] ([[عداوت با دشمنان حضرت فاطمه زهرا|عداوت با دشمنان او]])
-** [[تمسک به حضرت فاطمه زهرا]]
-** [[اعتصام به حضرت فاطمه زهرا]]
-** [[تبعیت از حضرت فاطمه زهرا]]
-** [[اطاعت از حضرت فاطمه زهرا]]
-** [[معیت با حضرت فاطمه زهرا]]
-** [[وفاداری در بیعت با حضرت فاطمه زهرا]]
-** [[اجابت دعوت حضرت فاطمه زهرا]]
-** [[تسلیم امر حضرت فاطمه زهرا]] ([[جنگ با دشمنان حضرت فاطمه زهرا|جنگ با دشمنان او]])
-* [[مظلومیت حضرت فاطمه زهرا]]
-* [[شهادت حضرت فاطمه زهرا]] ([[ترور حضرت فاطمه زهرا]]):
-** [[خبر دادن پیامبر از شهادت حضرت فاطمه زهرا]]
-** [[پس از شهادت حضرت فاطمه زهرا]]
-* [[پرسش و پاسخ دوران حضرت فاطمه زهرا]]
-{{پایان مدخل‌های وابسته}}
-==منابع==
-{{منابع}}
-#[[پرونده:1100354.jpg|22px]] [[محمد کرمانی کجور | کرمانی کجور، محمد]]، [[فاطمه زهرا دختر رسول خدا (مقاله)| مقاله « فاطمه زهرا دختر رسول خدا »]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|'''دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۱‌''']]
-{{پایان منابع}}
-==پانویس==
-{{پانویس}}
-{{اهل بیت}}
-[[رده:مدخل]]
-[[رده:حضرت فاطمه زهرا]]