ثابت بن قیس بن شماس: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-''']] ==پانویس== {{پانویس}} +''']] {{پایان منابع}} ==پانویس== {{پانویس}})) |
(←نسب) |
||
| (۲۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = صحابه | |||
| عنوان مدخل = ثابت بن قیس بن شماس | |||
< | | مداخل مرتبط = [[ثابت بن قیس بن شماس در قرآن]] - [[ثابت بن قیس بن شماس در تاریخ اسلامی]] - [[ثابت بن قیس بن شماس در رجال و تراجم]] | ||
| پرسش مرتبط = | |||
}} | |||
== نسب == | |||
غالب منابع از او با نام و [[نسب]]: «ثابت بن قیس بن شماس» یاد کرده‌اند. <ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۲۰۰، بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۴۴۱، یعقوبی، تاریخ، ج۲، ص۵۳،واقدی، مغازی، ج۱، ص۳۷۹.</ref> لکن معدودی از منابع نیز از او با نام و نسب: [[ثابت بن قیس شماس]] نام برده‌اند <ref>ابن قانع، معجم الصحابه، ج۳، ص۹۴۵ در عنوان مدخل، ابن حبان، صحیح، ج۱۵، ص۴۵۹.</ref> که با توجه به جواز حذف «بن» در [[ادبیات عرب]]، خللی در نظر مختار که رأی غالب نسب‌شناسان و سیره‌نویسان است، ایجاد نمی‌کند. یا لااقل می‌‌توان احتمال داد که افتادن کلمه «بن» در اینجا ناشی از [[اشتباه]] چاپی باشد.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، مکاتبه اختصاصی [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]].</ref> | |||
== | == آشنایی اجمالی == | ||
او یکی از [[یاران]] برجسته [[پیامبراسلام]]{{صل}} و [[خطیب]] و سخنگوی [[انصار]] بود<ref>رجال طوسی، شیخ طوسی، ص۳۰؛ رجال ابن داوود، ابن داوود، ص۷۷؛ الخلاصه، علامه حلی، ص۲۹غ معجم رجال الحدیث، خوئی، ج۳، ص۳۹۷.</ref>. وی در [[جنگ احد]] و سایر [[غزوات]] حاضر بود<ref>المستدرک علی الصحیحین، حاکم نیشابوری، ج۳، ص۲۵۹.</ref>. | او یکی از [[یاران]] برجسته [[پیامبراسلام]] {{صل}} و [[خطیب]] و سخنگوی [[انصار]] بود<ref> رجال طوسی، شیخ طوسی، ص۳۰؛ رجال ابن داوود، ابن داوود، ص۷۷؛ الخلاصه، علامه حلی، ص۲۹غ معجم رجال الحدیث، خوئی، ج۳، ص۳۹۷.</ref>. وی در [[جنگ احد]] و سایر [[غزوات]] حاضر بود<ref>المستدرک علی الصحیحین، حاکم نیشابوری، ج۳، ص۲۵۹.</ref>. | ||
ثابت صدای بلندی داشت و هنگامی که [[آیه]] {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَرْفَعُوا أَصْوَاتَكُمْ فَوْقَ صَوْتِ النَّبِيِّ وَلَا تَجْهَرُوا لَهُ بِالْقَوْلِ كَجَهْرِ بَعْضِكُمْ لِبَعْضٍ أَنْ تَحْبَطَ أَعْمَالُكُمْ وَأَنْتُمْ لَا تَشْعُرُونَ}}<ref>«ای مؤمنان! صدایتان را از صدای پیامبر فراتر نبرید و در گفتار با او بلند سخن مگویید چنان که با یکدیگر بلند سخن می‌گویید؛ مبادا کردارهایتان بی‌آنکه خود دریابید تباه گردد» سوره حجرات، آیه ۲.</ref> نازل شد، در [[خانه]] نشست و مدتی بیرون نیامد. [[پیامبر]]{{صل}} که او را ندید، فرمود: | ثابت صدای بلندی داشت و هنگامی که [[آیه]] {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَرْفَعُوا أَصْوَاتَكُمْ فَوْقَ صَوْتِ النَّبِيِّ وَلَا تَجْهَرُوا لَهُ بِالْقَوْلِ كَجَهْرِ بَعْضِكُمْ لِبَعْضٍ أَنْ تَحْبَطَ أَعْمَالُكُمْ وَأَنْتُمْ لَا تَشْعُرُونَ}}<ref>«ای مؤمنان! صدایتان را از صدای پیامبر فراتر نبرید و در گفتار با او بلند سخن مگویید چنان که با یکدیگر بلند سخن می‌گویید؛ مبادا کردارهایتان بی‌آنکه خود دریابید تباه گردد» سوره حجرات، آیه ۲.</ref> نازل شد، در [[خانه]] نشست و مدتی بیرون نیامد. [[پیامبر]] {{صل}} که او را ندید، فرمود: «چه کسی مرا از حال او [[آگاه]] می‌سازد؟» مردی جواب داد: من خبر می‌آورم. پس به خانه‌اش رفت و او را دید که سر به زانو گذاشته و ناراحت است. وقتی آن مرد، علت این کار او را پرسید، او گفت: «می‌ترسم چون بلندتر از پیامبر {{صل}} [[سخن]] می‌گفتم، اعمالم نابود شده باشد و [[اهل]] [[جهنم]] شده باشم». آن مرد سخن او را برای [[رسول خدا]] {{صل}} بیان کرد، [[حضرت]] فرمود: «برو و به او مژده بده که تو اهل [[آتش]] نیستی، بلکه [[اهل بهشت]] خواهی بود»<ref>تفسیر جوامع الجامع، طبرسی، ج۳، ص۳۹۹؛ الآحاد و المثانی، ابن ضحاک، ج۶، ص۱۷۰-۱۷۱؛ صحیح ابن حبان، ابن حبان، ج۱۶، ص۱۲۸-۱۳۰؛ مسند الشامیین، طبرانی، ج۴، ص۲۵۵؛ تاریخ مدینة دمشق، ابن عساکر، ج۴، ص۳۲۸-۳۲۹؛ المستدرک علی الصحیحین، حاکم نیشابوری، ج۳، ص۲۶۱؛ مسند الرویانی، ج۲، ص۱۷۳؛ معجم الصحابه، ابن قانع، ج۳، ص۹۴۶؛ الاستیعاب، ابن عبد البر، ج۱، ص۲۰۱-۲۰۲؛ اسدالغابه، ابن اثیر، ج۱، ص۲۷۵؛ أمتاع الأسماع، مقریزی، ج۱۴، ص۲۱۷؛ قاموس الرجال، شوشتری، ج۲، ص۴۶۶.</ref>.<ref>[[حبیب عباسی|عباسی، حبیب]]، [[ثابت بن قیس بن شماس (مقاله)|مقاله «ثابت بن قیس بن شماس»]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۴ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم]]، ج۴، ص:۱۸۹-۱۹۰.</ref> | ||
==ثابت و [[شفاعت]] برای [[دشمن]]== | == ثابت و [[شفاعت]] برای [[دشمن]] == | ||
==ثابت و نازل شدن [[آیه]] [[استهزا]]== | == ثابت و نازل شدن [[آیه]] [[استهزا]] == | ||
==ثابت و اولین [[طلاق]] [[خلع]] در [[اسلام]]== | == ثابت و اولین [[طلاق]] [[خلع]] در [[اسلام]] == | ||
==ثابت و [[سخنرانی]] هنگام ورود پیامبر{{صل}} به [[مدینه]]== | == ثابت و [[سخنرانی]] هنگام ورود پیامبر {{صل}} به [[مدینه]] == | ||
==ثابت و دختر [[رئیس]] [[قبیله]] [[ | == ثابت و دختر [[رئیس]] [[قبیله]] [[بنی‌المصطلق]] == | ||
==ثابت و [[یاری پیامبر]]{{صل}} با [[سخنوری]]== | == ثابت و [[یاری پیامبر]] {{صل}} با [[سخنوری]] == | ||
==ثابت و [[نوشتن]] [[نامه]] [[پیامبر]]{{صل}}== | == ثابت و [[نوشتن]] [[نامه]] [[پیامبر]] {{صل}} == | ||
==ثابت و [[امیرالمؤمنین علی]]{{ع}} | == ثابت و [[امیرالمؤمنین علی]] {{ع}} == | ||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
{{مدخل وابسته}} | |||
* خزرج (قبیله) | |||
* [[قیس بن شماس]](پدر) | |||
* [[محمد بن ثابت بن قیس بن شماس]](فرزند) | |||
* [[قیس بن ثابت بن قیس بن شماس]](فرزند) | |||
* [[عبد الله بن ثابت بن قیس بن شماس]](فرزند) | |||
* [[عبد الخبیر بن قیس بن ثابت بن قیس بن شماس]](نوه) | |||
{{پایان مدخل وابسته}} | |||
==منابع== | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
# [[پرونده:1100353.jpg|22px]] [[حبیب عباسی|عباسی، حبیب]]، [[ثابت بن قیس بن شماس (مقاله)|مقاله «ثابت بن قیس بن شماس»]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۴ (کتاب)|'''دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۴''']] | |||
# [[پرونده:13681302.jpg|22px]] [[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]،، مکاتبه اختصاصی [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]]. | |||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
==پانویس== | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:اعلام]] | [[رده:اعلام]] | ||
[[رده: | [[رده:اصحاب پیامبر]] | ||
[[رده:اصحاب پیامبر]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۳ ژوئیهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۰۹:۲۶
این مدخل زیرشاخهٔ بحث صحابه است. ثابت بن قیس بن شماس از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: ثابت بن قیس بن شماس در قرآن - ثابت بن قیس بن شماس در تاریخ اسلامی - ثابت بن قیس بن شماس در رجال و تراجم - پرسش مرتبط نداردنسب
غالب منابع از او با نام و نسب: «ثابت بن قیس بن شماس» یاد کرده‌اند. [۱] لکن معدودی از منابع نیز از او با نام و نسب: ثابت بن قیس شماس نام برده‌اند [۲] که با توجه به جواز حذف «بن» در ادبیات عرب، خللی در نظر مختار که رأی غالب نسب‌شناسان و سیره‌نویسان است، ایجاد نمی‌کند. یا لااقل می‌‌توان احتمال داد که افتادن کلمه «بن» در اینجا ناشی از اشتباه چاپی باشد.[۳]
آشنایی اجمالی
او یکی از یاران برجسته پیامبراسلام (ص) و خطیب و سخنگوی انصار بود[۴]. وی در جنگ احد و سایر غزوات حاضر بود[۵].
ثابت صدای بلندی داشت و هنگامی که آیه ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَرْفَعُوا أَصْوَاتَكُمْ فَوْقَ صَوْتِ النَّبِيِّ وَلَا تَجْهَرُوا لَهُ بِالْقَوْلِ كَجَهْرِ بَعْضِكُمْ لِبَعْضٍ أَنْ تَحْبَطَ أَعْمَالُكُمْ وَأَنْتُمْ لَا تَشْعُرُونَ﴾[۶] نازل شد، در خانه نشست و مدتی بیرون نیامد. پیامبر (ص) که او را ندید، فرمود: «چه کسی مرا از حال او آگاه می‌سازد؟» مردی جواب داد: من خبر می‌آورم. پس به خانه‌اش رفت و او را دید که سر به زانو گذاشته و ناراحت است. وقتی آن مرد، علت این کار او را پرسید، او گفت: «می‌ترسم چون بلندتر از پیامبر (ص) سخن می‌گفتم، اعمالم نابود شده باشد و اهل جهنم شده باشم». آن مرد سخن او را برای رسول خدا (ص) بیان کرد، حضرت فرمود: «برو و به او مژده بده که تو اهل آتش نیستی، بلکه اهل بهشت خواهی بود»[۷].[۸]
ثابت و شفاعت برای دشمن
ثابت و نازل شدن آیه استهزا
ثابت و اولین طلاق خلع در اسلام
ثابت و سخنرانی هنگام ورود پیامبر (ص) به مدینه
ثابت و دختر رئیس قبیله بنی‌المصطلق
ثابت و یاری پیامبر (ص) با سخنوری
ثابت و نوشتن نامه پیامبر (ص)
ثابت و امیرالمؤمنین علی (ع)
جستارهای وابسته
- خزرج (قبیله)
- قیس بن شماس(پدر)
- محمد بن ثابت بن قیس بن شماس(فرزند)
- قیس بن ثابت بن قیس بن شماس(فرزند)
- عبد الله بن ثابت بن قیس بن شماس(فرزند)
- عبد الخبیر بن قیس بن ثابت بن قیس بن شماس(نوه)
منابع
پانویس
- ↑ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۲۰۰، بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۴۴۱، یعقوبی، تاریخ، ج۲، ص۵۳،واقدی، مغازی، ج۱، ص۳۷۹.
- ↑ ابن قانع، معجم الصحابه، ج۳، ص۹۴۵ در عنوان مدخل، ابن حبان، صحیح، ج۱۵، ص۴۵۹.
- ↑ حسینی ایمنی، سید علی اکبر، مکاتبه اختصاصی دانشنامه مجازی امامت و ولایت.
- ↑ رجال طوسی، شیخ طوسی، ص۳۰؛ رجال ابن داوود، ابن داوود، ص۷۷؛ الخلاصه، علامه حلی، ص۲۹غ معجم رجال الحدیث، خوئی، ج۳، ص۳۹۷.
- ↑ المستدرک علی الصحیحین، حاکم نیشابوری، ج۳، ص۲۵۹.
- ↑ «ای مؤمنان! صدایتان را از صدای پیامبر فراتر نبرید و در گفتار با او بلند سخن مگویید چنان که با یکدیگر بلند سخن می‌گویید؛ مبادا کردارهایتان بی‌آنکه خود دریابید تباه گردد» سوره حجرات، آیه ۲.
- ↑ تفسیر جوامع الجامع، طبرسی، ج۳، ص۳۹۹؛ الآحاد و المثانی، ابن ضحاک، ج۶، ص۱۷۰-۱۷۱؛ صحیح ابن حبان، ابن حبان، ج۱۶، ص۱۲۸-۱۳۰؛ مسند الشامیین، طبرانی، ج۴، ص۲۵۵؛ تاریخ مدینة دمشق، ابن عساکر، ج۴، ص۳۲۸-۳۲۹؛ المستدرک علی الصحیحین، حاکم نیشابوری، ج۳، ص۲۶۱؛ مسند الرویانی، ج۲، ص۱۷۳؛ معجم الصحابه، ابن قانع، ج۳، ص۹۴۶؛ الاستیعاب، ابن عبد البر، ج۱، ص۲۰۱-۲۰۲؛ اسدالغابه، ابن اثیر، ج۱، ص۲۷۵؛ أمتاع الأسماع، مقریزی، ج۱۴، ص۲۱۷؛ قاموس الرجال، شوشتری، ج۲، ص۴۶۶.
- ↑ عباسی، حبیب، مقاله «ثابت بن قیس بن شماس»، دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم، ج۴، ص:۱۸۹-۱۹۰.