(۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱:
خط ۱:
{{امامت}}
#تغییر_مسیر [[رجاء بن ابی‌ضحاک جرجرایی]]
<div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
<div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[رجاء بن ابی‌ضحاک در تراجم و رجال]] - [[رجاء بن ابی‌ضحاک در تاریخ اسلامی]] - [[رجاء بن ابی‌ضحاک در معارف و سیره رضوی]]</div>
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
==مقدمه==
«رجاء بن ابی ضحّاک جرجرایی»<ref>نسبت جرجرایی، به شهری نزدیک به دجله، بین بغداد و واسط برمی‌گردد الباب ابن‌کثیر، ج۱، ص۲۲۰.</ref>، از مأموران و [[کارگزاران]] [[دستگاه خلافت مأمون]]، و از [[نزدیکان]] [[فضل بن سهل]] بود<ref>تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۴۶۵.</ref>. وقتی مکاتبات [[مأمون]] با [[امام رضا]]{{ع}} مبنی بر [[دعوت امام]]{{ع}} به [[خراسان]] بی‌نتیجه ماند، مأمون [[تصمیم]] گرفت تا مأمورانی را به [[مدینه]] فرستاده و [[امام]]{{ع}} را بالاجبار و [[تهدید]] به خراسان بیاورند. بنابراین به پیشنهاد فضل، رجاء بن ابی ضحاک را [[بهترین]] فرد برای این امر خطیر دانستند<ref>تاریخ بیهقی، ج۶، ص۱۹۰؛ الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۱۶۲؛ عیون أخبار الرضا{{ع}}، ج۲، باب ۴۰، ص۲۳۰؛ مروج الذهب، ج۲، ص۴۴۱؛ اصول کافی، ج۲، ص۴۰۷. بعضی از منابع از جمله الارشاد شیخ مفید (ج ۲، ص۲۵۰) و مقاتل الطالبیین ابوالفرج اصفهانی (ص ۵۲۳)، عیسی بن یزید جلودی را مأموری می‌دانند که امام رضا{{ع}} را از مدینه به خراسان آورد. به تیتر واژه عیسی بن یزید جلودی مراجعه شود.</ref>.
رجاء به [[همراهی]] [[یاسر خادم]]، در قالب سپاهی از مأموران [[حکومتی]] به سوی مدینه به راه افتاد. او از سوی شخص مأمون [[دستور]] اکید داشت تا امام رضا{{ع}} را از راه [[کوفه]] و [[قم]] که مرکز [[شیعیان]] است، به سوی خراسان نیاورد و برای این که انتقال امام{{ع}} به آسانی و بدون درگیری و مشکل به خراسان صورت بگیرد، راه [[بصره]] و [[فارس]] پیشنهاد شد<ref>تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۴۶۵.</ref>.
یکی از اموری که رجاء به رعایت آن موظف بود، کنترل شدید و لحظه به لحظ، امام رضا{{ع}} بود. او می‌بایست [[رفتار]] و [[اعمال]] امام رضا{{ع}} را مو به مو و با دقت کامل، زیر نظر بگیرد و لحظه‌ای چشم از امام{{ع}} بر ندارد. رجاء به مدینه آمده و آخرین [[نامه]] مأمون را تسلیم امام رضا{{ع}} نمود و به ایشان عرض کردند: {{عربی|إنّ المأمون أمرنا بإشخاصك إلى خراسان}}<ref>ترجمه: مأمون ما را فرمان داده و مأمور ساخته است تا تو را به خراسان ببریم. اصول کافی، ج۲، ص۴۰۷؛ مسند الامام الرضا{{ع}}، ج۱، ص۵۲.</ref>، سپس به [[امام]]{{ع}} [[فرصت]] دادند تا خودشان را برای [[سفر]] آماده کنند<ref>اصول کافی، ج۲، ص۴۰۴؛ تجارب السلف، ص۱۵۸؛ تاریخ فخری، ص۳۰۰.</ref>.
رجاء بن ابی ضحاک در تمام طول راه، [[رفتار امام]]{{ع}} را زیر نظر داشت و تحت تأثیر [[کمالات امام رضا|کمالات]] و [[فضایل امام رضا|فضایل]] ایشان قرار گرفت و نسبت به امام ارادت خاصی پیدا نمود و به [[خاندان عباسی]] بدبین گشت.
با مستقر شدن [[امام رضا]]{{ع}} در [[مرو]]، رجاء در هر فرصت مناسبی که به‌دست می‌آورد، [[خدمت]] امام رضا{{ع}} مشرف می‌شد و نسبت به ایشان نهایت [[احترام]] و [[ادب]] را رعایت می‌نمود. بعد از [[شهادت امام رضا]]{{ع}}، روایاتی [[موثق]] از رجاء بن ضحاک نقل شده که [[تاریخ]] از آنها به عنوان سندی معتبر یاد کرده است.<ref>[[حسین محمدی|محمدی، حسین]]، [[رضانامه (کتاب)|رضانامه]] ص ۳۱۹.</ref>
