خورشید: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - '== جستارهای وابسته == == پانویس ==' به '== پانویس ==') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[خورشید در قرآن]] | پرسش مرتبط = }} | ||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
این واژه، مرکّب از "خور" و "شید"، ستاره‌ای است که [[جاذبه]] گرانشی آن اجرام منظومه شمسی را بر مدارهایشان نگاه می‌دارد. [[خورشید]] از مهم‌ترین [[ستارگان]] برای ساکنان [[زمین]] است که اشعه آن، منبع حرارت، [[نور]]، مواد غذایی و سوخت است. <ref>لغت نامه، ج ۶، ص ۸۸۵۵ ـ ۸۸۵۶، "خورشید".</ref> در [[علم]] [[نجوم]] نیز به هر ستاره‌ای که مرکز منظومه‌ای سیاره‌ای باشد، خورشید اطلاق می‌گردد. <ref>فرهنگ سخن، ج ۴، ص ۲۸۸۲، "خورشید".</ref> هرچند تعابیر گوناگونی برای "[[خورشید]]" در میان [[قبایل]] مختلف [[عرب جاهلی]] به کار می‌رفته،<ref>المفصل، ج ۶، ص ۱۶۸ ـ ۱۶۹. </ref> در [[زبان عربی]] رایج و در [[آیات قرآن]] از آن تنها با اسم "[[شمس]]" یاد شده است که در اصل بر رنگ به رنگ شدن و [[تغییر]] و [[تحول]] دلالت می‌کند و خورشید از [[جهت]] حرکت و تغییر رنگ به این نام خوانده شده است. <ref>معجم مقاییس اللغه، ج ۳، ص ۲۱۲، "شمس".</ref> برخی این واژه را در اصل [[عبری]] دانسته‌اند؛<ref>التحقیق، ج ۶، ص ۱۱۶، "شمس".</ref> اما آرتور جفری،<ref> ر.ک: واژه‌های دخیل. </ref> [[سیوطی]]،<ref>ر.ک: المهذّب فیما وقع فی‌القرآن من المعرب. </ref> جوالیقی <ref> ر.ک: المعرب. </ref> و العنیسی <ref>ر.ک: تفسیر الالفاظ الدخیلة فی اللغة العربیه. </ref> در پژوهش‌های خود، این واژه را در میان واژگان معرب و دخیل ذکر نمی‌کنند.<ref>[[سید سجاد طباطبایی‌نژاد|طباطبایی‌نژاد، سید سجاد]]، [[خورشید (مقاله)|مقاله «خورشید»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۱۲ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۱۲.</ref> | این واژه، مرکّب از "خور" و "شید"، ستاره‌ای است که [[جاذبه]] گرانشی آن اجرام منظومه شمسی را بر مدارهایشان نگاه می‌دارد. [[خورشید]] از مهم‌ترین [[ستارگان]] برای ساکنان [[زمین]] است که اشعه آن، منبع حرارت، [[نور]]، مواد غذایی و سوخت است. <ref>لغت نامه، ج ۶، ص ۸۸۵۵ ـ ۸۸۵۶، "خورشید".</ref> در [[علم]] [[نجوم]] نیز به هر ستاره‌ای که مرکز منظومه‌ای سیاره‌ای باشد، خورشید اطلاق می‌گردد. <ref>فرهنگ سخن، ج ۴، ص ۲۸۸۲، "خورشید".</ref> هرچند تعابیر گوناگونی برای "[[خورشید]]" در میان [[قبایل]] مختلف [[عرب جاهلی]] به کار می‌رفته،<ref>المفصل، ج ۶، ص ۱۶۸ ـ ۱۶۹. </ref> در [[زبان عربی]] رایج و در [[آیات قرآن]] از آن تنها با اسم "[[شمس]]" یاد شده است که در اصل بر رنگ به رنگ شدن و [[تغییر]] و [[تحول]] دلالت می‌کند و خورشید از [[جهت]] حرکت و تغییر رنگ به این نام خوانده شده است. <ref>معجم مقاییس اللغه، ج ۳، ص ۲۱۲، "شمس".</ref> برخی این واژه را در اصل [[عبری]] دانسته‌اند؛<ref>التحقیق، ج ۶، ص ۱۱۶، "شمس".</ref> اما آرتور جفری،<ref> ر. ک: واژه‌های دخیل. </ref> [[سیوطی]]،<ref>ر. ک: المهذّب فیما وقع فی‌القرآن من المعرب. </ref> جوالیقی <ref> ر. ک: المعرب. </ref> و العنیسی <ref>ر. ک: تفسیر الالفاظ الدخیلة فی اللغة العربیه. </ref> در پژوهش‌های خود، این واژه را در میان واژگان معرب و دخیل ذکر نمی‌کنند.<ref>[[سید سجاد طباطبایی‌نژاد|طباطبایی‌نژاد، سید سجاد]]، [[خورشید (مقاله)|مقاله «خورشید»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۱۲ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۱۲.</ref> | ||
==خورشید در قرآن== | == خورشید در قرآن == | ||
==[[ارتباط]] [[خورشید و ماه]]== | == [[ارتباط]] [[خورشید و ماه]] == | ||
===[[آفرینش]]=== | === [[آفرینش]] === | ||
=== نقش نشانه ای=== | === نقش نشانه ای === | ||
=== کاربرد تسخیری=== | === کاربرد تسخیری === | ||
=== [[ارتباط]] حرکت [[خورشید و ماه]]=== | === [[ارتباط]] حرکت [[خورشید و ماه]] === | ||
=== ابزار [[محاسبه]] و حسابگری=== | === ابزار [[محاسبه]] و حسابگری === | ||
==یادکرد خورشید در ضمن داستان‌های [[قرآن]]== | == یادکرد خورشید در ضمن داستان‌های [[قرآن]] == | ||
=== [[محاجه ابراهیم]]{{ع}} و [[نمرود]]=== | === [[محاجه ابراهیم]] {{ع}} و [[نمرود]] === | ||
=== رویای [[حضرت یوسف]]{{ع}}=== | === رویای [[حضرت یوسف]] {{ع}} === | ||
=== [[غار]] [[اصحاب کهف]]=== | === [[غار]] [[اصحاب کهف]] === | ||
=== سفرهای [[ذوالقرنین]]=== | === سفرهای [[ذوالقرنین]] === | ||
==بیان اوقات نماز== | == بیان اوقات نماز == | ||
==[[نشانه‌های قیامت]]== | == [[نشانه‌های قیامت]] == | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
# [[پرونده:000063.jpg|22px]] [[سید سجاد طباطبایی‌نژاد|طباطبایی‌نژاد، سید سجاد]]، [[خورشید (مقاله)|مقاله «خورشید»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۱۲ (کتاب)|'''دائرة المعارف قرآن کریم ج۱۲''']] | |||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
| خط ۳۴: | خط ۳۱: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:خورشید]] | [[رده:خورشید]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۱ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۰۱
خورشید از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: خورشید در قرآن - پرسش مرتبط نداردمقدمه
این واژه، مرکّب از "خور" و "شید"، ستاره‌ای است که جاذبه گرانشی آن اجرام منظومه شمسی را بر مدارهایشان نگاه می‌دارد. خورشید از مهم‌ترین ستارگان برای ساکنان زمین است که اشعه آن، منبع حرارت، نور، مواد غذایی و سوخت است. [۱] در علم نجوم نیز به هر ستاره‌ای که مرکز منظومه‌ای سیاره‌ای باشد، خورشید اطلاق می‌گردد. [۲] هرچند تعابیر گوناگونی برای "خورشید" در میان قبایل مختلف عرب جاهلی به کار می‌رفته،[۳] در زبان عربی رایج و در آیات قرآن از آن تنها با اسم "شمس" یاد شده است که در اصل بر رنگ به رنگ شدن و تغییر و تحول دلالت می‌کند و خورشید از جهت حرکت و تغییر رنگ به این نام خوانده شده است. [۴] برخی این واژه را در اصل عبری دانسته‌اند؛[۵] اما آرتور جفری،[۶] سیوطی،[۷] جوالیقی [۸] و العنیسی [۹] در پژوهش‌های خود، این واژه را در میان واژگان معرب و دخیل ذکر نمی‌کنند.[۱۰]
خورشید در قرآن
ارتباط خورشید و ماه
آفرینش
نقش نشانه ای
کاربرد تسخیری
ارتباط حرکت خورشید و ماه
ابزار محاسبه و حسابگری
یادکرد خورشید در ضمن داستان‌های قرآن
محاجه ابراهیم (ع) و نمرود
رویای حضرت یوسف (ع)
غار اصحاب کهف
سفرهای ذوالقرنین
بیان اوقات نماز
نشانه‌های قیامت
منابع
پانویس
- ↑ لغت نامه، ج ۶، ص ۸۸۵۵ ـ ۸۸۵۶، "خورشید".
- ↑ فرهنگ سخن، ج ۴، ص ۲۸۸۲، "خورشید".
- ↑ المفصل، ج ۶، ص ۱۶۸ ـ ۱۶۹.
- ↑ معجم مقاییس اللغه، ج ۳، ص ۲۱۲، "شمس".
- ↑ التحقیق، ج ۶، ص ۱۱۶، "شمس".
- ↑ ر. ک: واژه‌های دخیل.
- ↑ ر. ک: المهذّب فیما وقع فی‌القرآن من المعرب.
- ↑ ر. ک: المعرب.
- ↑ ر. ک: تفسیر الالفاظ الدخیلة فی اللغة العربیه.
- ↑ طباطبایی‌نژاد، سید سجاد، مقاله «خورشید»، دائرة المعارف قرآن کریم، ج۱۲.