اقتداء: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - '\=\=\sمنابع\s\=\= \{\{منابع\}\} (.*) \{\{پایان\sمنابع\}\}\n \=\=\sجستارهای\sوابسته\s\=\= \{\{مدخل\sوابسته\}\} (.*) \{\{پایان\sمدخل\sوابسته\}\}' به '== جستارهای وابسته == {{مدخل وابسته}} $2 {{پایان مدخل وابسته}} == منابع == {{منابع}} $1 {{پایان منابع}}') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[اقتداء در فقه اسلامی]] - [[اقتداء در فقه سیاسی]] | پرسش مرتبط = }} | ||
< | == مقدمه == | ||
مرادف کلمه اسوه، «قدوه» است. [[اقتدا]] نیز به معنای [[پیروی]] نمودن است. {{متن قرآن|فَبِهُدَاهُمُ اقْتَدِهْ}}<ref>«پس، از رهنمود آنان پیروی کن!» سوره انعام، آیه ۹۰.</ref>: [[دستور]] به اقتدای به آنان است. [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} در [[نهج البلاغه]] می‌فرماید: {{متن حدیث|أَلَا وَ إِنَّ لِكُلِّ مَأْمُومٍ إِمَاماً يَقْتَدِي بِهِ وَ يَسْتَضِيءُ بِنُورِ عِلْمِهِ...}}<ref>نهج البلاغه، ص۴۱۷، ن۴۵.</ref>: [[آگاه]] باش برای هر مأمومی (و مردمی) [[رهبر]] و [[پیشوایی]] است که به او اقتدا کنند و از [[نور]] [[دانش]] وی بهره‌مند گردند. | |||
اسوه و [[قدوه]] را به یکدیگر معنا می‌کنند. اقتدا به پیش [[نماز]] یعنی پیروی نمودن از آنچه [[امام جماعت]] انجام می‌دهد. اقتداکننده به کسی را شیعه و پیرو هم گویند. شیعه در لغت یعنی پیرو در [[قرآن]] درباره [[ابراهیم]] {{ع}} این کلمه آمده است<ref>{{متن قرآن|وَإِنَّ مِنْ شِيعَتِهِ لَإِبْرَاهِيمَ}} «و از پیروان وی ابراهیم بود» سوره صافات، آیه ۸۳.</ref>. اکنون شیعه به [[پیروان]] و [[دوستداران]] [[علی بن ابی طالب]] {{ع}} و [[خاندان]] وی گفته می‌شود. [[رسول خدا]] {{صل}} از پیروان [[علی]] {{ع}} با نام شیعه یاد و از آنان [[تجلیل]] می‌کند و می‌فرماید: {{متن حدیث|إِنَّ عَلِيّاً وَ شِيعَتَهُ هُمُ الْفَائِزُونَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ}}<ref>ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج۴۲، ص۳۳۳؛ محمدحسین مظفر، تاریخ شیعه، ص۳۴.</ref>: به [[راستی]] علی {{ع}} و پیروان وی همان [[رستگاران]] [[روز]] رستاخیزند. در [[تفسیر آیه]] {{متن قرآن|أُولَئِكَ هُمْ خَيْرُ الْبَرِيَّةِ}}<ref>«آنان بهترین آفریدگانند» سوره بینه، آیه ۷.</ref> از [[پیامبر]] {{صل}} آورده‌اند که {{متن قرآن|خَيْرُ الْبَرِيَّةِ}} علی {{ع}} و [[شیعیان]] اویند<ref>جلال الدین عبدالرحمان سیوطی، در المنثور، ج۶، ص۳۷۹ (چ مرعشی)؛ ابوجعفر محمد بن جریر طبری، تفسیر طبری، ج۳۰، ص۱۷۱.</ref>. | |||
اسوه و [[قدوه]] را به یکدیگر معنا می‌کنند. اقتدا به پیش [[نماز]] یعنی پیروی نمودن از آنچه [[امام جماعت]] انجام می‌دهد. اقتداکننده به کسی را شیعه و پیرو هم گویند. شیعه در لغت یعنی پیرو در [[قرآن]] درباره [[ابراهیم]]{{ع}} این کلمه آمده است<ref>{{متن قرآن|وَإِنَّ مِنْ شِيعَتِهِ لَإِبْرَاهِيمَ}} «و از پیروان وی ابراهیم بود» سوره صافات، آیه ۸۳.</ref>. اکنون شیعه به [[پیروان]] و [[دوستداران]] [[علی بن ابی طالب]]{{ع}} و [[خاندان]] وی گفته می‌شود. [[رسول خدا]]{{صل}} از پیروان [[علی]]{{ع}} با نام شیعه یاد و از آنان [[تجلیل]] می‌کند و می‌فرماید: {{متن حدیث|إِنَّ عَلِيّاً وَ شِيعَتَهُ هُمُ الْفَائِزُونَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ}}<ref>ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج۴۲، ص۳۳۳؛ محمدحسین مظفر، تاریخ شیعه، ص۳۴.</ref>: به [[راستی]] علی{{ع}} و پیروان وی همان [[رستگاران]] [[روز]] رستاخیزند. در [[تفسیر آیه]] {{متن قرآن|أُولَئِكَ هُمْ خَيْرُ الْبَرِيَّةِ}}<ref>«آنان بهترین آفریدگانند» سوره بینه، آیه ۷.</ref> از [[پیامبر]]{{صل}} آورده‌اند که {{متن قرآن|خَيْرُ الْبَرِيَّةِ}} علی{{ع}} و [[شیعیان]] اویند<ref>جلال الدین عبدالرحمان سیوطی، در المنثور، ج۶، ص۳۷۹ (چ مرعشی)؛ ابوجعفر محمد بن جریر طبری، تفسیر طبری، ج۳۰، ص۱۷۱.</ref>. این [[روایات]] به خوبی نشان می‌دهد واژه شیعه درباره پیروان علی{{ع}} توسط پیامبر{{صل}} به کار رفته است. | این [[روایات]] به خوبی نشان می‌دهد واژه شیعه درباره پیروان علی {{ع}} توسط پیامبر {{صل}} به کار رفته است. | ||
در جمع [[صحابه]] در [[عصر پیامبر]]{{صل}} برخی افراد شیعه علی{{ع}} نامیده می‌شدند<ref>صبحی صالح، النظم الإسلامیه، ص۹۶.</ref>. [[ابو حاتم رازی]] (م ۳۲۲) اولین واژه در [[مذاهب اسلامی]] را [[شیعه]] می‌داند که بر چهار تن از صحابۀ پیرو [[علی]]{{ع}} اطلاق شده: [[عمار]]، [[ابوذر]]، [[مقداد]] و [[سلمان]]<ref>ابوحاتم رازی، الزینة فی کلمات الاسلامیه العربیه، ج۳، ص۱۰: {{عربی|إن اوّل اسم ظهر لمذهب في الاسلام هو الشيعة و كان هذا لقب اربعة من الصحابة: ابوذر، عمار، مقداد و سلمان}}.</ref>. [[شیعه امامیه]] [[امامت]] را یکی از [[اصول دین]] دانسته و [[معتقد]] به [[عصمت پیامبر]]{{صل}}، [[فاطمه زهرا]]{{س}} و [[دوازده امام]] [[جانشین پیامبر]] هستند و [[پیروی]] و [[اقتدا]] به آنان را لازم می‌شمرند<ref>[[علی اکبر ذاکری|اکبر ذاکری، علی]]، [[درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه (کتاب)|درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه]]، ص ۸۸.</ref> | در جمع [[صحابه]] در [[عصر پیامبر]] {{صل}} برخی افراد شیعه علی {{ع}} نامیده می‌شدند<ref>صبحی صالح، النظم الإسلامیه، ص۹۶.</ref>. [[ابو حاتم رازی]] (م ۳۲۲) اولین واژه در [[مذاهب اسلامی]] را [[شیعه]] می‌داند که بر چهار تن از صحابۀ پیرو [[علی]] {{ع}} اطلاق شده: [[عمار]]، [[ابوذر]]، [[مقداد]] و [[سلمان]]<ref>ابوحاتم رازی، الزینة فی کلمات الاسلامیه العربیه، ج۳، ص۱۰: {{عربی|إن اوّل اسم ظهر لمذهب في الاسلام هو الشيعة و كان هذا لقب اربعة من الصحابة: ابوذر، عمار، مقداد و سلمان}}.</ref>. [[شیعه امامیه]] [[امامت]] را یکی از [[اصول دین]] دانسته و [[معتقد]] به [[عصمت پیامبر]] {{صل}}، [[فاطمه زهرا]] {{س}} و [[دوازده امام]] [[جانشین پیامبر]] هستند و [[پیروی]] و [[اقتدا]] به آنان را لازم می‌شمرند<ref>[[علی اکبر ذاکری|اکبر ذاکری، علی]]، [[درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه (کتاب)|درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه]]، ص ۸۸.</ref> | ||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
| خط ۲۲: | خط ۲۱: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:اقتداء]] | [[رده:اقتداء]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۴ ژوئن ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۲۳
اقتداء از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: اقتداء در فقه اسلامی - اقتداء در فقه سیاسی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
مرادف کلمه اسوه، «قدوه» است. اقتدا نیز به معنای پیروی نمودن است. 
فَبِهُدَاهُمُ اقْتَدِهْ
[۱]: دستور به اقتدای به آنان است. امیرالمؤمنین (ع) در نهج البلاغه می‌فرماید: «أَلَا وَ إِنَّ لِكُلِّ مَأْمُومٍ إِمَاماً يَقْتَدِي بِهِ وَ يَسْتَضِيءُ بِنُورِ عِلْمِهِ...»[۲]: آگاه باش برای هر مأمومی (و مردمی) رهبر و پیشوایی است که به او اقتدا کنند و از نور دانش وی بهره‌مند گردند.
اسوه و قدوه را به یکدیگر معنا می‌کنند. اقتدا به پیش نماز یعنی پیروی نمودن از آنچه امام جماعت انجام می‌دهد. اقتداکننده به کسی را شیعه و پیرو هم گویند. شیعه در لغت یعنی پیرو در قرآن درباره ابراهیم (ع) این کلمه آمده است[۳]. اکنون شیعه به پیروان و دوستداران علی بن ابی طالب (ع) و خاندان وی گفته می‌شود. رسول خدا (ص) از پیروان علی (ع) با نام شیعه یاد و از آنان تجلیل می‌کند و می‌فرماید: «إِنَّ عَلِيّاً وَ شِيعَتَهُ هُمُ الْفَائِزُونَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ»[۴]: به راستی علی (ع) و پیروان وی همان رستگاران روز رستاخیزند. در تفسیر آیه أُولَئِكَ هُمْ خَيْرُ الْبَرِيَّةِ[۵] از پیامبر (ص) آورده‌اند که خَيْرُ الْبَرِيَّةِ علی (ع) و شیعیان اویند[۶].
این روایات به خوبی نشان می‌دهد واژه شیعه درباره پیروان علی (ع) توسط پیامبر (ص) به کار رفته است. در جمع صحابه در عصر پیامبر (ص) برخی افراد شیعه علی (ع) نامیده می‌شدند[۷]. ابو حاتم رازی (م ۳۲۲) اولین واژه در مذاهب اسلامی را شیعه می‌داند که بر چهار تن از صحابۀ پیرو علی (ع) اطلاق شده: عمار، ابوذر، مقداد و سلمان[۸]. شیعه امامیه امامت را یکی از اصول دین دانسته و معتقد به عصمت پیامبر (ص)، فاطمه زهرا (س) و دوازده امام جانشین پیامبر هستند و پیروی و اقتدا به آنان را لازم می‌شمرند[۹]
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ «پس، از رهنمود آنان پیروی کن!» سوره انعام، آیه ۹۰.
- ↑ نهج البلاغه، ص۴۱۷، ن۴۵.
- ↑
وَإِنَّ مِنْ شِيعَتِهِ لَإِبْرَاهِيمَ
«و از پیروان وی ابراهیم بود» سوره صافات، آیه ۸۳.
- ↑ ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج۴۲، ص۳۳۳؛ محمدحسین مظفر، تاریخ شیعه، ص۳۴.
- ↑ «آنان بهترین آفریدگانند» سوره بینه، آیه ۷.
- ↑ جلال الدین عبدالرحمان سیوطی، در المنثور، ج۶، ص۳۷۹ (چ مرعشی)؛ ابوجعفر محمد بن جریر طبری، تفسیر طبری، ج۳۰، ص۱۷۱.
- ↑ صبحی صالح، النظم الإسلامیه، ص۹۶.
- ↑ ابوحاتم رازی، الزینة فی کلمات الاسلامیه العربیه، ج۳، ص۱۰: إن اوّل اسم ظهر لمذهب في الاسلام هو الشيعة و كان هذا لقب اربعة من الصحابة: ابوذر، عمار، مقداد و سلمان.
- ↑ اکبر ذاکری، علی، درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه، ص ۸۸.