سید مرتضی علم الهدی (پدیدآورنده): تفاوت میان نسخه‌ها
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
||
| (یک نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
| تصویر = 9030760879.jpg | | تصویر = 9030760879.jpg | ||
| اندازه تصویر = 200px | | اندازه تصویر = 200px | ||
| نام = | | نام = <big>سید مرتضی</big> <br/> | ||
<small>(ابوالقاسم علی بن حسین بن موسی علوی موسوی)</small> | <small>(ابوالقاسم علی بن حسین بن موسی علوی موسوی)</small> | ||
|زادروز = ذیقعده ۳۵۵ ق | |زادروز = ذیقعده ۳۵۵ ق | ||
| زادگاه = بغداد (عراق) | | زادگاه = بغداد (عراق) | ||
| تاریخ درگذشت = ۴۳۶ ق | | تاریخ درگذشت = ۴۳۶ ق | ||
| آرامگاه = | | آرامگاه = حرم [[امام حسین]] {{ع}} - کربلا (عراق) | ||
| محل زندگی = بغداد | | محل زندگی = بغداد | ||
| ملیت = عراقی | | ملیت = عراقی | ||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
| منصب = [[محدث]]، [[فقیه]]، [[اصولی]]، [[متکلم]] | | منصب = [[محدث]]، [[فقیه]]، [[اصولی]]، [[متکلم]] | ||
| مکتب = | | مکتب = | ||
| استادان = [[شیخ مفید]]، <br/> [[محمد بن محمد بن نعمان]]، <br/> [[محمد بن موسی خوارزمی]]، <br/> [[حسن بن عبد الله سیرافی]]، <br/> [[عثمان بن جنی موصلی و ابو سعید]] | | استادان = [[شیخ مفید]]، <br/> [[محمد بن محمد بن نعمان]]، <br/> [[محمد بن موسی خوارزمی]]، <br/> [[حسن بن عبد الله سیرافی]]، <br/> [[عثمان بن جنی موصلی و ابو سعید]] | ||
|شاگردان = [[شیخ طوسی]]، <br/> [[قاضی ابن براج]]، <br/> [[ابوالصلاح حلبی]]، <br/> [[ابوالفتح کراجکی]] <br/> [[سالار دیلمی]] | |شاگردان = [[شیخ طوسی]]، <br/> [[قاضی ابن براج]]، <br/> [[ابوالصلاح حلبی]]، <br/> [[ابوالفتح کراجکی]] <br/> [[سالار دیلمی]] | ||
| آثار = ''«الانتصار»'' <br/> ''«جمل العلم و العمل»'' <br/> ''«الذریعه فی اصول الشریعه»'' <br/> ''«المحکم و المتشابه»'' <br/> ''«المختصر»'' <br/> ''«ما تفردت به الامامیه من المسائل الفقهیه»'' <br/> ''«المصباح»'' <br/> ''«الناصریات»'' | | آثار = ''«الانتصار»'' <br/> ''«جمل العلم و العمل»'' <br/> ''«الذریعه فی اصول الشریعه»'' <br/> ''«المحکم و المتشابه»'' <br/> ''«المختصر»'' <br/> ''«ما تفردت به الامامیه من المسائل الفقهیه»'' <br/> ''«المصباح»'' <br/> ''«الناصریات»'' | ||
| خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
'''ابوالقاسم علی بن حسین بن موسی علوی موسوی''' (۳۵۵ ق، بغداد - ۴۱۳ ق، کربلا) مشهور به '''سید مرتضی''' یا '''علم‌الهدی'''، وی در بسیاری از علوم عصر خویش چون کلام، فقه، اصول، تفسیر، فلسفه، فلک و انواع علوم ادبی به نگارش آثاری دست زد. او رابطه نزدیکی با سلاطین آل بویه و خلفای عباسی داشت. او در اشعارش خلیفة القائم و تعداد دیگری از خلفای عباسی را مدح گفته است. او در سال ۴۰۶ ق به سمت نقیب طالبیان بغداد منصوب شد؛ مناصبی که پیش از او پدر و برادرش شریف رضی بر عهده داشتند. چهره شناخته شده سید در مسائل فرهنگی و سیاسی برای حاکمان وقت نیز قابل احترام بود؛ چنان‌که وقتی در جریان حمله عیاران به خانه سید مرتضی، آن خانه ویران<ref>اسماعیل‌بن‌عمروبن‌کثیر دمشقی، البدایة و النهایة، ج۱۲، ص۱۹؛ عبدالحی‌بن‌احمد العکری الدمشقی، شذرات الذهب، ج۵، ص۸۱.</ref> و پس از چندی بازسازی شد، سید وقتی قصد رفتن به خانه نوسازی شده را داشت، همه فرماندهان و شخصیت‌های مشهور سیاسی از سوی خلیفه مأموریت یافتند تا متواضعانه پیشاپیش سید راه رفته و در ستایش او سرود بخوانند. | '''ابوالقاسم علی بن حسین بن موسی علوی موسوی''' (۳۵۵ ق، بغداد - ۴۱۳ ق، کربلا) مشهور به '''سید مرتضی''' یا '''علم‌الهدی'''، وی در بسیاری از علوم عصر خویش چون کلام، فقه، اصول، تفسیر، فلسفه، فلک و انواع علوم ادبی به نگارش آثاری دست زد. او رابطه نزدیکی با سلاطین آل بویه و خلفای عباسی داشت. او در اشعارش خلیفة القائم و تعداد دیگری از خلفای عباسی را مدح گفته است. او در سال ۴۰۶ ق به سمت نقیب طالبیان بغداد منصوب شد؛ مناصبی که پیش از او پدر و برادرش شریف رضی بر عهده داشتند. چهره شناخته شده سید در مسائل فرهنگی و سیاسی برای حاکمان وقت نیز قابل احترام بود؛ چنان‌که وقتی در جریان حمله عیاران به خانه سید مرتضی، آن خانه ویران<ref>اسماعیل‌بن‌عمروبن‌کثیر دمشقی، البدایة و النهایة، ج۱۲، ص۱۹؛ عبدالحی‌بن‌احمد العکری الدمشقی، شذرات الذهب، ج۵، ص۸۱.</ref> و پس از چندی بازسازی شد، سید وقتی قصد رفتن به خانه نوسازی شده را داشت، همه فرماندهان و شخصیت‌های مشهور سیاسی از سوی خلیفه مأموریت یافتند تا متواضعانه پیشاپیش سید راه رفته و در ستایش او سرود بخوانند. | ||
==استادان== | == استادان == | ||
او تحصیلات مقدمات و سطح را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: [[شیخ مفید]]، | او تحصیلات مقدمات و سطح را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: [[شیخ مفید]]، [[محمد بن محمد بن نعمان]]، [[محمد بن موسی خوارزمی]]، [[حسن بن عبد الله سیرافی]]، [[عثمان بن جنی موصلی و ابو سعید]] فرا گرفت. | ||
==کتاب‌های منتشر شده== | == کتاب‌های منتشر شده == | ||
===به زبان عربی=== | === به زبان عربی === | ||
#الانتصار؛ | # الانتصار؛ | ||
#جمل العلم و العمل؛ | # جمل العلم و العمل؛ | ||
#الذریعه فی اصول الشریعه؛ | # الذریعه فی اصول الشریعه؛ | ||
#المحکم و المتشابه؛ | # المحکم و المتشابه؛ | ||
#المختصر؛ | # المختصر؛ | ||
#ما تفردت به الامامیه من المسائل الفقهیه؛ | # ما تفردت به الامامیه من المسائل الفقهیه؛ | ||
#الناصریات؛ | # الناصریات؛ | ||
#الذخیرة فی علم الکلام؛ | # الذخیرة فی علم الکلام؛ | ||
#الشافی فی الامامة؛ | # الشافی فی الامامة؛ | ||
#الملخّص فی اصول الدین؛ | # الملخّص فی اصول الدین؛ | ||
#المقنع فی الغیبة؛ | # المقنع فی الغیبة؛ | ||
#تنزیه الانبیاء. | # تنزیه الانبیاء. | ||
==شاگردان== | == شاگردان == | ||
*[[شیخ طوسی]]؛ | * [[شیخ طوسی]]؛ | ||
*[[قاضی ابن براج]]؛ | * [[قاضی ابن براج]]؛ | ||
*[[اابوالصلاح حلبی]]؛ | * [[اابوالصلاح حلبی]]؛ | ||
*[[ابوالفتح کراجکی]]؛ | * [[ابوالفتح کراجکی]]؛ | ||
*[[أبوالحسن محمد بن محمد بصروی]]؛ | * [[أبوالحسن محمد بن محمد بصروی]]؛ | ||
*[[أبوعبدالله بن تبان تبانی]]؛ | * [[أبوعبدالله بن تبان تبانی]]؛ | ||
*[[شیخ أحمد بن حسن نیسابوری]]؛ | * [[شیخ أحمد بن حسن نیسابوری]]؛ | ||
*[[أبوالحسین حاجب]]؛ | * [[أبوالحسین حاجب]]؛ | ||
*[[فقیه تقی بن ابی طاهر هادی نقیب رازی]]؛ | * [[فقیه تقی بن ابی طاهر هادی نقیب رازی]]؛ | ||
*[[سید أبویعلی محمد بن حمزة علوی]]؛ | * [[سید أبویعلی محمد بن حمزة علوی]]؛ | ||
*[[محمد بن علی حلوانی]]. | * [[محمد بن علی حلوانی]]. | ||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
{{ | {{مدخل وابسته}} | ||
* [[:رده:آثار سید مرتضی|همه آثار معرفی‌شده سید مرتضی]] | * [[:رده:آثار سید مرتضی|همه آثار معرفی‌شده سید مرتضی]] | ||
{{پایان مدخل وابسته}} | {{پایان مدخل وابسته}} | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۵ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۰۰
| سید مرتضی (ابوالقاسم علی بن حسین بن موسی علوی موسوی) | |
|---|---|
 | |
| لقب | سید مرتضی، شریف مرتضی، ذوالمجدین و علم‌الهدی |
| تاریخ درگذشت | ۴۳۶ ق |
| آرامگاه | حرم امام حسین (ع) - کربلا (عراق) |
| محل زندگی | بغداد |
| ملیت | عراقی |
| زبان | عربی |
| پیشه | مرجع تقلید |
| منصب | محدث، فقیه، اصولی، متکلم |
| دین | اسلام |
| مذهب | شیعه اثناعشری |
| اطلاعات علمی | |
| تحصیلات | اجتهاد |
| استادان | شیخ مفید، محمد بن محمد بن نعمان، محمد بن موسی خوارزمی، حسن بن عبد الله سیرافی، عثمان بن جنی موصلی و ابو سعید |
| شاگردان | شیخ طوسی، قاضی ابن براج، ابوالصلاح حلبی، ابوالفتح کراجکی سالار دیلمی |
| آثار | «الانتصار» «جمل العلم و العمل» «الذریعه فی اصول الشریعه» «المحکم و المتشابه» «المختصر» «ما تفردت به الامامیه من المسائل الفقهیه» «المصباح» «الناصریات» |
ابوالقاسم علی بن حسین بن موسی علوی موسوی (۳۵۵ ق، بغداد - ۴۱۳ ق، کربلا) مشهور به سید مرتضی یا علم‌الهدی، وی در بسیاری از علوم عصر خویش چون کلام، فقه، اصول، تفسیر، فلسفه، فلک و انواع علوم ادبی به نگارش آثاری دست زد. او رابطه نزدیکی با سلاطین آل بویه و خلفای عباسی داشت. او در اشعارش خلیفة القائم و تعداد دیگری از خلفای عباسی را مدح گفته است. او در سال ۴۰۶ ق به سمت نقیب طالبیان بغداد منصوب شد؛ مناصبی که پیش از او پدر و برادرش شریف رضی بر عهده داشتند. چهره شناخته شده سید در مسائل فرهنگی و سیاسی برای حاکمان وقت نیز قابل احترام بود؛ چنان‌که وقتی در جریان حمله عیاران به خانه سید مرتضی، آن خانه ویران[۱] و پس از چندی بازسازی شد، سید وقتی قصد رفتن به خانه نوسازی شده را داشت، همه فرماندهان و شخصیت‌های مشهور سیاسی از سوی خلیفه مأموریت یافتند تا متواضعانه پیشاپیش سید راه رفته و در ستایش او سرود بخوانند.
استادان
او تحصیلات مقدمات و سطح را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: شیخ مفید، محمد بن محمد بن نعمان، محمد بن موسی خوارزمی، حسن بن عبد الله سیرافی، عثمان بن جنی موصلی و ابو سعید فرا گرفت.
کتاب‌های منتشر شده
به زبان عربی
- الانتصار؛
- جمل العلم و العمل؛
- الذریعه فی اصول الشریعه؛
- المحکم و المتشابه؛
- المختصر؛
- ما تفردت به الامامیه من المسائل الفقهیه؛
- الناصریات؛
- الذخیرة فی علم الکلام؛
- الشافی فی الامامة؛
- الملخّص فی اصول الدین؛
- المقنع فی الغیبة؛
- تنزیه الانبیاء.
شاگردان
- شیخ طوسی؛
- قاضی ابن براج؛
- اابوالصلاح حلبی؛
- ابوالفتح کراجکی؛
- أبوالحسن محمد بن محمد بصروی؛
- أبوعبدالله بن تبان تبانی؛
- شیخ أحمد بن حسن نیسابوری؛
- أبوالحسین حاجب؛
- فقیه تقی بن ابی طاهر هادی نقیب رازی؛
- سید أبویعلی محمد بن حمزة علوی؛
- محمد بن علی حلوانی.
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ اسماعیل‌بن‌عمروبن‌کثیر دمشقی، البدایة و النهایة، ج۱۲، ص۱۹؛ عبدالحی‌بن‌احمد العکری الدمشقی، شذرات الذهب، ج۵، ص۸۱.