اقسام علم امام: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
جز (جایگزینی متن - '\<div\sstyle\=\"background\-color\:\srgb\(252\,\s252\,\s233\)\;\stext\-align\:center\;\sfont\-size\:\s85\%\;\sfont\-weight\:\snormal\;\"\>(.*)\'\'\'\[\[(.*)\]\]\'\'\'(.*)\"\'\'\'(.*)\'\'\'\"(.*)\<\/div\> \<div\sstyle\=\"background\-color\:\srgb\(255\,\s245\,\s227\)\;\stext\-align\:center\;\sfont\-size\:\s85\%\;\sfont\-weight\:\snormal\;\"\>(.*)\<\/div\> \<div\sstyle\=\"background\-color\:\srgb\(206\,242\,\s299\)\;\stext\-align\:center\;\sfont\-size\:\s85\%\;\sfont\-weight\:\sn...)
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{علم امام}}
{{مدخل مرتبط
{{مدخل مرتبط
| موضوع مرتبط = علم امام
| موضوع مرتبط = علم امام
| عنوان مدخل  = اقسام علم امام
| عنوان مدخل  =  
| مداخل مرتبط = [[اقسام علم امام در حدیث]] - [[اقسام علم امام در نهج البلاغه]] - [[اقسام علم امام در کلام اسلامی]] - [[علم امام در معارف مهدویت]]
| مداخل مرتبط =  
| پرسش مرتبط  = اقسام علم امام (پرسش)
| پرسش مرتبط  =  
}}
}}


==مقدمه==
== مقدمه ==
*[[علم امام]] دو گونه است: بالفعل و بالقوه.
[[علم امام]] دو گونه است: بالفعل و بالقوه.
*[[علم بالفعل]]، علمی‌ است که در وجود عالم تحقق دارد. [[علم بالقوه]] به علمی‌ گفته می‌شود که در وجود عالم، بالفعل تحقق ندارد، ولی زمینه تحقق بخشیدن به آن و استفاده از آن برای شخص هست.
 
*در [[روایات]] متعددی: به [[علم فعلی]] و بالقوه [[امام]] اشاره شده است:
[[علم بالفعل]]، علمی‌ است که در وجود عالم تحقق دارد. [[علم بالقوه]] به علمی‌ گفته می‌شود که در وجود عالم، بالفعل تحقق ندارد، ولی زمینه تحقق بخشیدن به آن و استفاده از آن برای شخص هست.  
*[[امام صادق]]{{ع}} می‌فرماید: "[[امام]] هرگاه بخواهد بداند، [[تعلیم]] داده می‌شود"<ref>{{متن حدیث|إِنَّ الْإِمَامَ إِذَا شَاءَ أَنْ يَعْلَمَ عُلِّمَ}}؛ کافی، ج۱، ص۲۲۴.</ref>. نیز آمده است: "هر گاه [[امام]] بخواهد چیزی را بداند، [[خدا]] آن را به او می‌آموزد"<ref>{{متن حدیث|إِذَا أَرَادَ الْإِمَامُ أَنْ يَعْلَمَ شَيْئاً أَعْلَمَهُ اللَّهُ ذَلِكَ‌}}؛ کافی، ج۱، ص۲۵۸.</ref>.
 
*یاد کردنی است، اگر چه [[علم امام]] به [[اراده]] و خواست او بستگی دارد و هر چه را بخواهد بداند، خواهد دانست، ولی [[اراده]] آنان پیر و [[اراده]] و مشیّت خداست و تا [[خدا]] [[اراده]] نکند، آنان نیز [[اراده]] نخواهند کرد<ref>ر.ک: ادب فنای مقربان، ج۱، ص۱۷۸.</ref>.
در [[روایات]] متعددی: به [[علم فعلی]] و بالقوه [[امام]] اشاره شده است: [[امام صادق]] {{ع}} می‌فرماید: "[[امام]] هرگاه بخواهد بداند، [[تعلیم]] داده می‌شود"<ref>{{متن حدیث|إِنَّ الْإِمَامَ إِذَا شَاءَ أَنْ يَعْلَمَ عُلِّمَ}}؛ کافی، ج۱، ص۲۲۴.</ref>. نیز آمده است: "هر گاه [[امام]] بخواهد چیزی را بداند، [[خدا]] آن را به او می‌آموزد"<ref>{{متن حدیث|إِذَا أَرَادَ الْإِمَامُ أَنْ يَعْلَمَ شَيْئاً أَعْلَمَهُ اللَّهُ ذَلِكَ‌}}؛ کافی، ج۱، ص۲۵۸.</ref>.
*[[امام هادی]]{{ع}} می‌فرماید: "[[خداوند]]، [[قلوب]] [[ائمه]] را محلّ [[اراده]] خویش قرار داده است. هرگاه [[خدا]] چیزی را بخواهد، آنها نیز می‌خواهند. معنای [[کلام خدا]] که فرمود: {{متن قرآن|وَمَا تَشَاءُونَ إِلَّا أَنْ يَشَاءَ اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِينَ}}<ref>«و جز آنچه خواست خداوند پروردگار جهانیان است؛ نخواهید» سوره تکویر، آیه ۲۹.</ref>"<ref>{{متن حدیث|إِنَّ اللَّهَ جَعَلَ قُلُوبَ الْأَئِمَّةِ مَوْرِداً لِإِرَادَتِهِ فَإِذَا شَاءَ اللَّهُ شَيْئاً شَاءُوهُ وَ هُوَ قَوْلُهُ {{متن قرآن|وَمَا تَشَاءُونَ إِلَّا أَنْ يَشَاءَ اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِينَ}}}}؛ بحارالأنوار، ج۵، ج۱۱۴.</ref>.
*باید گفت: [[علم امام]] به [[امور دینی]] بالفعل است، ولی به امور غیر دینی بالقوه است؛ پس تا هنگامی‌که [[امام]] [[اراده]] نکند، عالِم نمی‌شود<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[ درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|درسنامه امام‌شناسی]]، ص:۷۶-۷۸.</ref>.


==پرسش مستقیم==
یاد کردنی است، اگر چه [[علم امام]] به [[اراده]] و خواست او بستگی دارد و هر چه را بخواهد بداند، خواهد دانست، ولی [[اراده]] آنان پیر و [[اراده]] و مشیّت خداست و تا [[خدا]] [[اراده]] نکند، آنان نیز [[اراده]] نخواهند کرد<ref>ر. ک: ادب فنای مقربان، ج۱، ص۱۷۸.</ref>.
 
[[امام هادی]] {{ع}} می‌فرماید: "[[خداوند]]، [[قلوب]] [[ائمه]] را محلّ [[اراده]] خویش قرار داده است. هرگاه [[خدا]] چیزی را بخواهد، آنها نیز می‌خواهند. معنای [[کلام خدا]] که فرمود: {{متن قرآن|وَمَا تَشَاءُونَ إِلَّا أَنْ يَشَاءَ اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِينَ}}<ref>«و جز آنچه خواست خداوند پروردگار جهانیان است؛ نخواهید» سوره تکویر، آیه ۲۹.</ref>"<ref>{{متن حدیث|إِنَّ اللَّهَ جَعَلَ قُلُوبَ الْأَئِمَّةِ مَوْرِداً لِإِرَادَتِهِ فَإِذَا شَاءَ اللَّهُ شَيْئاً شَاءُوهُ وَ هُوَ قَوْلُهُ {{متن قرآن|وَمَا تَشَاءُونَ إِلَّا أَنْ يَشَاءَ اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِينَ}}}}؛ بحارالأنوار، ج۵، ج۱۱۴.</ref>.
 
باید گفت: [[علم امام]] به [[امور دینی]] بالفعل است، ولی به امور غیر دینی بالقوه است؛ پس تا هنگامی‌که [[امام]] [[اراده]] نکند، عالِم نمی‌شود<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|درسنامه امام‌شناسی]]، ص:۷۶-۷۸.</ref>.
 
== پرسش مستقیم ==
* [[اقسام و انواع علم کدام‌اند؟ (پرسش)]]
* [[اقسام و انواع علم کدام‌اند؟ (پرسش)]]
{{پایان مدخل وابسته}}
{{پایان مدخل وابسته}}
خط ۲۳: خط ۲۵:
== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
* [[پرونده:1368142.jpg|22px]] [[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|'''درسنامه امام‌شناسی''']]
# [[پرونده:1368142.jpg|22px]] [[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|'''درسنامه امام‌شناسی''']]
{{پایان منابع}}  
{{پایان منابع}}  
==[[:رده:آثار امامت|منبع‌شناسی جامع امامت]]==
{{منبع جامع}}
* [[:رده:کتاب‌شناسی کتاب‌های امامت|کتاب‌شناسی امامت]]؛
* [[:رده:مقاله‌شناسی مقاله‌های امامت|مقاله‌شناسی امامت]]؛
* [[:رده:پایان‌نامه‌شناسی پایان‌نامه‌های امامت|پایان‌نامه‌شناسی امامت]].
{{پایان منبع جامع}}


== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده:مدخل]]
[[رده:علم امام]]
[[رده:علم امام]]
[[رده:مقاله‌های اولویت دو]]
[[رده:مقاله‌های اولویت دو]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۴ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۹:۰۲

مقدمه

علم امام دو گونه است: بالفعل و بالقوه.

علم بالفعل، علمی‌ است که در وجود عالم تحقق دارد. علم بالقوه به علمی‌ گفته می‌شود که در وجود عالم، بالفعل تحقق ندارد، ولی زمینه تحقق بخشیدن به آن و استفاده از آن برای شخص هست.

در روایات متعددی: به علم فعلی و بالقوه امام اشاره شده است: امام صادق (ع) می‌فرماید: "امام هرگاه بخواهد بداند، تعلیم داده می‌شود"[۱]. نیز آمده است: "هر گاه امام بخواهد چیزی را بداند، خدا آن را به او می‌آموزد"[۲].

یاد کردنی است، اگر چه علم امام به اراده و خواست او بستگی دارد و هر چه را بخواهد بداند، خواهد دانست، ولی اراده آنان پیر و اراده و مشیّت خداست و تا خدا اراده نکند، آنان نیز اراده نخواهند کرد[۳].

امام هادی (ع) می‌فرماید: "خداوند، قلوب ائمه را محلّ اراده خویش قرار داده است. هرگاه خدا چیزی را بخواهد، آنها نیز می‌خواهند. معنای کلام خدا که فرمود: ﴿وَمَا تَشَاءُونَ إِلَّا أَنْ يَشَاءَ اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِينَ[۴]"[۵].

باید گفت: علم امام به امور دینی بالفعل است، ولی به امور غیر دینی بالقوه است؛ پس تا هنگامی‌که امام اراده نکند، عالِم نمی‌شود[۶].

پرسش مستقیم

منابع

پانویس

  1. «إِنَّ الْإِمَامَ إِذَا شَاءَ أَنْ يَعْلَمَ عُلِّمَ»؛ کافی، ج۱، ص۲۲۴.
  2. «إِذَا أَرَادَ الْإِمَامُ أَنْ يَعْلَمَ شَيْئاً أَعْلَمَهُ اللَّهُ ذَلِكَ‌»؛ کافی، ج۱، ص۲۵۸.
  3. ر. ک: ادب فنای مقربان، ج۱، ص۱۷۸.
  4. «و جز آنچه خواست خداوند پروردگار جهانیان است؛ نخواهید» سوره تکویر، آیه ۲۹.
  5. «إِنَّ اللَّهَ جَعَلَ قُلُوبَ الْأَئِمَّةِ مَوْرِداً لِإِرَادَتِهِ فَإِذَا شَاءَ اللَّهُ شَيْئاً شَاءُوهُ وَ هُوَ قَوْلُهُ ﴿وَمَا تَشَاءُونَ إِلَّا أَنْ يَشَاءَ اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِينَ»؛ بحارالأنوار، ج۵، ج۱۱۴.
  6. مقامی، مهدی، درسنامه امام‌شناسی، ص:۷۶-۷۸.