(۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱:
خط ۱:
{{امامت}}
#تغییر_مسیر [[ابوطلحه خولانی (ابهام‌زدایی)]]
<div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
<div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[ابوطلحه درع الخولانی در تراجم و رجال]] - [[ابوطلحه درع الخولانی در تاریخ اسلامی]]</div>
==مقدمه==
شرح حال نگاران، از دو ابوطلحه خولانی با نام [[درع بن عبدالله]] و [[درع بن حارث]] یاد کرده‌اند<ref>أبن یونس، ج۱، ص۱۶۱-۱۶۲؛ ابن حبان، الثقات، ج۴، ص۲۲۰؛ مزی، ج۳۳، ص۴۴۱ و ۴۴۴؛ ابن ماکولا، ج۳، ص۳۸۰.</ref>، تنها [[ابن حبان]] نام [[نعیم بن زیاد]] و [[سفیان بن عبدالله حضرمی]] را نیز برای ابوطلحه خولانی برشمرده است<ref>ر.ک: ابن حبان، صحیح، ج۷، ص۲۱۱؛ همو، الثقات. ج۶، ص۴۰۴.</ref>. ولی [[ابن حجر]]<ref>تهذیب، ج۱۲، ص۱۲۵.</ref> به دلیل اینکه نعیم بن زیاد، انماری است نه خولانی، این را توهم دانسته است. ابن حبان<ref>الثقات، ج۶، ص۲۹۴ و ج۷، ص۶۵۸.</ref> برخلاف مشهور، ابوطلحه خولانی را جد درع بن عبدالله دانسته است. به هر حال شباهت‌های این دو در نام، [[کنیه]]، انتساب به [[خولان]] و نیز حضور هر دو در [[شام]]، [[مصر]] و [[فلسطین]]، این امر را آسان کرده تا با [[اذعان]] بر تعدد این دو کنیه<ref>مزی، ج۳۳، ص۴۴۱ و ۴۴۴.</ref> برخی از [[اخبار]] این دو، [[درهم]] آمیخته شود. از عبارت ابن یونس<ref>ابن یونس، ج۱، ص۱۶۲.</ref> برمی‌آید که فرد مورد بحث، درع بن حارث است؛ زیرا تنها برای این فرد کنیه ابوطلحه را بیان کرده، گو اینکه [[شهرت]] این شخص به این کنیه، از درع بن عبدالله بیشتر بوده است. اما روایتی که خواهد آمد و ابن حجر<ref>ابن حجر، ج۷، ص۱۹۴.</ref> آن را به نقل از ابوطلحه خولانی آورده است، [[طبرانی]]<ref>طبرانی، ج۴، ص۲۳۳.</ref> و مزی<ref>مزی، ج۳۳، ص۴۴۲.</ref> به درع بن عبدالله نسبت داده‌اند. ابن یونس<ref>ابن یونس، ج۱، ص۱۶۲.</ref> پس از نقل این مطلب که درع بن عبدالله را [[فلسطینی]] شمرده‌اند<ref>برای نمونه ر.ک: ابن حبان، الثقات، ج۴، ص۲۲۰.</ref>، می‌گوید: به نظر من او از [[مصریان]] است. اما ابن حجر<ref>تهذیب، ج۱۲، ص۱۲۵.</ref> ابوطلحة خولانی مصری را درع بن حارث دانسته که از [[ابوذر]] [[روایت]] دارد و می‌افزاید: این شخص از درع بن عبدالله متقدم‌تر است. بر اساس این نظریه اخیر، باید برخلاف [[تصور]] مزی و [[ابن عساکر]]<ref>ابن عساکر، ج۱، ص۹۹.</ref> چنین نتیجه گرفت که [[ابو طلحه]] خولانی که [[ابن حجر]] او را در شمار [[صحابه]] آورده و [[طبرانی]]<ref>طبرانی، ج۴، ص۲۳۳.</ref> [[صحابی]] بودنش را اختلافی بیان داشته، همان درع بن حارث است. [[شاهد]] اینکه طبرانی و [[ذهبی]]<ref>ذهبی، ج۱، ص۱۶۷.</ref> به جای درع، ذرع آورده‌اند و ابن حجر<ref>ابن حجر، ج۲، ص۳۳۷.</ref> ذرع خولانی را در بخش نخست (صحابه) آورده و به ابوطلحه خولانی ارجاع داده است.
سه مطلب دیگر [[ثابت]] می‌کند ابوطلحه خولانی مورد بحث، درع بن حارث است:
#[[تصور]] صحابی بودن اوست در حالی که [[تابعی]] بودن ابوطلحة خولانی درع بن عبدالله نزد تراجم نگاران کاملاً شناخته شده است و او معمولاً [[روایات]] خود را با دو واسطه از [[رسول خدا]]{{صل}} نقل می‌کند<ref>ر.ک: بخاری، ج۳، ص۲۵۸؛ ابن ابی حاتم، ج۳، ص۴۴۴. ابن حبان گوید: از گروهی از صحابه نقل می‌کند، ر.ک: الثقات، ج۴، ص۲۲۰.</ref>.
#نام این تابعی شناخته شده است، در حالی که [[ابواحمد]] [[حاکم]]<ref>ابن ماکولا، ج۳، ص۳۸۱؛ ابن اثیر، ج۲، ص۲۰۹.</ref> ابوطلحة خولانی را از کسانی که نامشان دانسته نشده است، برشمرده و این نشان میدهد که فرد مورد بحث در نظر ابواحمد، درع بن عبدالله تابعی نیست.
#طبرانی<ref>طبرانی، ج۴، ص۲۳۳.</ref> و به تبع او، ابوموسی مدینی <ref>ابن اثیر، ج۲، ص۲۰۹.</ref>، [[ابن اثیر]]<ref>ابن اثیر، ج۲، ص۲۰۹.</ref>، ذهبی<ref>ذهبی، ج۱، ص۱۶۷.</ref> و ابن حجر<ref>الاصابه، ج۲، ص۳۳۷.</ref> نام فرد مورد بحث را ذرع گفته‌اند، ولی بیشتر تراجم نگاران، ابوطلحه تابعی را درع بن عبدالله دانسته‌اند.
ابن حجر<ref>الاصابه، ج۲، ص۳۳۷ و ج۷، ص۱۹۴.</ref> در دو جا (نام‌ها و کنیه‌ها) او را در بخش نخست (صحابه) آورده است. شاید علت این کار، نظر مثبت ابن حجر به [[حدیث]] ابوطلحه از رسول خدا{{صل}} بوده که فرموده است: "[[سپاهیان]] ([[جنود]]) چهار گروه‌اند؛ شما [[جند]] [[شام]] را داشته باشید"<ref>طبرانی، ج۴، ص۳۳۳؛ مزی، ج۳۳، ص۴۴۲؛ ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۱۹۴.</ref>، اما صحابی بودن او اختلافی است. طبرانی<ref>طبرانی، ج۴، ص۲۳۳.</ref>، ابن یونس<ref>ابن یونس، ج۱، ص۱۶۲.</ref> و ابن ماکولا<ref>ابن ماکولا، ج۳، ص۳۸۰.</ref> تصریح کرده‌اند که وی از [[ابوذر]] [[روایت]] می‌کند. [[ابن عساکر]]<ref>ابن عساکر، ج۱، ص۹۹.</ref> نیز بیان داشته که [[صحابی]] بودن او [[ثابت]] نشده است. حتی [[ابن حجر]]<ref>الاصابه، ج۲، ص۳۵۴.</ref> در تناقضی آشکار، افزون بر دو مورد پیشین که ذکر شد، بار سوم او را در بخش سوم (مخضرمین) یاد کرده است. ابن یونس<ref>ابن یونس، ج۱، ص۱۶۲.</ref> او را از کسانی آورده که در [[فتح مصر]] بوده‌اند.<ref>[[محمد رضا هدایت‌پناه|هدایت‌پناه، محمد رضا]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابوطلحه درع الخولانی»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۴۰۷.</ref>
