ابوحازم بجلی: تفاوت میان نسخه‌ها
(←مقدمه) |
جز (جایگزینی متن - 'توضیح تصویر = تصویر قدیمی مدینه' به 'توضیح تصویر = تصویر کهنی از مدینه') |
||
| (۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = صحابه | عنوان مدخل = ابوحازم بجلی | مداخل مرتبط = [[ابوحازم بجلی در تراجم و رجال]] - [[ابوحازم بجلی در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط = }} | ||
{{جعبه اطلاعات اصحاب | |||
| نام = ابوحازم بجلی | |||
| مشهور به = | |||
| نام تصویر = تصویر قدیمی مدینه.jpg | |||
| عرض تصویر = | |||
| توضیح تصویر = تصویر کهنی از مدینه | |||
| نام کامل = ابوحازم بجلی | |||
| نام‌های دیگر = | |||
| جنسیت = مرد | |||
| کنیه = | |||
| لقب = | |||
| اهل = | |||
| از قبیله = [[بجیله]] | |||
| از تیره = | |||
| پدر = | |||
| مادر = | |||
| همسر = | |||
| پسر = [[کریم بن ابی حازم بجلی احمس]] | |||
| دختر = | |||
| خواهر = | |||
| برادر = | |||
| خویشاوندان = [[ابان بن عثمان بجلی]] (برادرزاده) | |||
| وابستگان = | |||
| تاریخ تولد = | |||
| محل تولد = | |||
| محل زندگی = | |||
| تاریخ درگذشت = | |||
| محل درگذشت = | |||
| تاریخ شهادت = | |||
| محل شهادت = | |||
| طول عمر = | |||
| محل دفن = | |||
| دین = | |||
| مذهب = | |||
| از اصحاب = [[پیامبر خاتم]] | |||
| از طبقه = | |||
| در جنگ = | |||
| نقش‌ها = | |||
| فعالیت‌ها = | |||
| علت شهرت = | |||
| علت درگذشت = | |||
| علت شهادت = | |||
| راوی از = | |||
| روایات مشهور = | |||
| مشایخ او = | |||
| راویان از او = | |||
| آخرین راوی از او = | |||
}} | |||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
[[ابونعیم]]<ref>ابونعیم، ج۵، ص۲۸۷۲.</ref> به نقل از کتاب الوحدانی [[حسن بن سفیان]] و [[ابن ابی شیبه]]<ref>احتمالا در کتاب المقلین من الصحابه، ابن اثیر، ج۶، ص۶۲.</ref> او را [[صحابی]] شمرده‌اند و روایتی از طریق [[کریم بن ابی حازم]] از پدرش (ابو حازم) نقل کرده است که دو مرد بر سر [[فرزندی]] که با هم [[منازعه]] داشتند نزد [[رسول خدا]]{{صل}} [[شکایت]] کردند. [[پیامبر]]{{صل}} به نفع یکی از آن دو [[حکم]] کرد و فرزند را به او داد. [[ابن اثیر]]<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۶۲.</ref> و [[ابن حجر]]<ref>ابن حجر، ج۷، ص۷۰.</ref> همین [[روایت]] را از ابونعیم نقل کرده‌اند، ولی در نقل ابن حجر، [[راوی]] به [[اشتباه]] [[کریمة بنت ابی حازم]] نوشته شده است. ابن عبدالبر<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۹۲.</ref> تنها از [[ابوحازم احمسی]]، [[پدر]] [[محدث]] مشهور [[قیس بن أبی حازم]] نام برده است، ولی ابونعیم<ref>ابونعیم، ج۵، ص۲۸۷۲.</ref>، ابن اثیر<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۶۲.</ref> و ابن حجر<ref>ابن حجر، ج۷، ص۷۰.</ref> جز او، از فرد مورد بحث نیز یاد کرده و این دو را یکی ندانسته‌اند. [[اتحاد]] این دو در [[کنیه]] و [[نسب]]، نباید ما را به اشتباه بیندازد؛ زیرا هر چند فرد مورد بحث از ناحیه پدرش (در صورتی که ناپدری او باشد) [[حارثة بن سفیان بجلی]]<ref>ابن حجر، ج۲، ص۱۳۸.</ref> و از ناحیه مادرش [[سلمی دختر جابر أحمسیه]] به بجلی احمسی نسب می‌برد، ولی با توجه به [[اختلاف]] فاحش نسب وی با پدر [[قیس بن ابوحازم]] (ابوحازم احمسی) [[تصور]] [[اتحاد]] این دو، [[نادرست]] است. | [[ابونعیم]]<ref>ابونعیم، ج۵، ص۲۸۷۲.</ref> به نقل از کتاب الوحدانی [[حسن بن سفیان]] و [[ابن ابی شیبه]]<ref>احتمالا در کتاب المقلین من الصحابه، ابن اثیر، ج۶، ص۶۲.</ref> او را [[صحابی]] شمرده‌اند و روایتی از طریق [[کریم بن ابی حازم]] از پدرش (ابو حازم) نقل کرده است که دو مرد بر سر [[فرزندی]] که با هم [[منازعه]] داشتند نزد [[رسول خدا]] {{صل}} [[شکایت]] کردند. [[پیامبر]] {{صل}} به نفع یکی از آن دو [[حکم]] کرد و فرزند را به او داد. [[ابن اثیر]]<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۶۲.</ref> و [[ابن حجر]]<ref>ابن حجر، ج۷، ص۷۰.</ref> همین [[روایت]] را از ابونعیم نقل کرده‌اند، ولی در نقل ابن حجر، [[راوی]] به [[اشتباه]] [[کریمة بنت ابی حازم]] نوشته شده است. ابن عبدالبر<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۹۲.</ref> تنها از [[ابوحازم احمسی]]، [[پدر]] [[محدث]] مشهور [[قیس بن أبی حازم]] نام برده است، ولی ابونعیم<ref>ابونعیم، ج۵، ص۲۸۷۲.</ref>، ابن اثیر<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۶۲.</ref> و ابن حجر<ref>ابن حجر، ج۷، ص۷۰.</ref> جز او، از فرد مورد بحث نیز یاد کرده و این دو را یکی ندانسته‌اند. [[اتحاد]] این دو در [[کنیه]] و [[نسب]]، نباید ما را به اشتباه بیندازد؛ زیرا هر چند فرد مورد بحث از ناحیه پدرش (در صورتی که ناپدری او باشد) [[حارثة بن سفیان بجلی]]<ref>ابن حجر، ج۲، ص۱۳۸.</ref> و از ناحیه مادرش [[سلمی دختر جابر أحمسیه]] به بجلی احمسی نسب می‌برد، ولی با توجه به [[اختلاف]] فاحش نسب وی با پدر [[قیس بن ابوحازم]] (ابوحازم احمسی) [[تصور]] [[اتحاد]] این دو، [[نادرست]] است. | ||
آنچه درباره ابوحازم بجلی مشکوک است، صحابی بودن اوست؛ زیرا از یک سو روایتی که ابوحازم نقل کرده، [[صراحت]] ندارد که وی رسول خدا{{صل}} را دیده، بلکه تنها حادثه‌ای را گزارش کرده است. از سوی دیگر، درباره [[همسر]] مادرش یعنی حارثة بن سفیان تنها گفته‌اند [[زمان رسول خدا]]{{صل}} را [[درک]] کرد | آنچه درباره ابوحازم بجلی مشکوک است، صحابی بودن اوست؛ زیرا از یک سو روایتی که ابوحازم نقل کرده، [[صراحت]] ندارد که وی رسول خدا {{صل}} را دیده، بلکه تنها حادثه‌ای را گزارش کرده است. از سوی دیگر، درباره [[همسر]] مادرش یعنی حارثة بن سفیان تنها گفته‌اند [[زمان رسول خدا]] {{صل}} را [[درک]] کرد «له [[ادراک]]» و در [[فتح]] [[طبرستان]]<ref>سال ۲۲؛ ر. ک: طبری، ج۳، ص۲۳۳.</ref> کشته شد. | ||
پسرش [[کریم بن ابی حازم بجلی احمس]]، از [[تابعین]] شناخته شده نزد [[محدثان]] و شرح‌حال‌نگاران است که از جده‌اش [[سلمی دختر جابر أحمسیه]] [[روایت]] دارد<ref>ابن حبان، ج۵، ص۳۴۳؛ ابن | پسرش [[کریم بن ابی حازم بجلی احمس]]، از [[تابعین]] شناخته شده نزد [[محدثان]] و شرح‌حال‌نگاران است که از جده‌اش [[سلمی دختر جابر أحمسیه]] [[روایت]] دارد<ref>ابن حبان، ج۵، ص۳۴۳؛ ابن ابی‌حاتم، ج۷، ص۱۷۵؛ ذهبی، ص۳۶۲.</ref>. وی عموی [[ابان بن عثمان بجلی]] است و چنانچه منظور از این شخص، همان [[تاریخ]] نگار [[شیعی]] و از [[اصحاب]] [[امام صادق]] {{ع}} و [[امام کاظم]] {{ع}} باشد<ref>نجاشی، ص۱۳.</ref> باید [[ابوحازم]] را جد این تاریخ نگار دانست. ولی به احتمال زیاد این ابان، شخص دیگری است؛ زیرا «کریم» را از [[راویان علی]] {{ع}} برشمرده‌اند و این فاصله میان عمو و پسر [[برادر]] بعید است.<ref>[[محمد رضا هدایت‌پناه|هدایت‌پناه، محمد رضا]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابوحازم بجلی»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۲۳۱.</ref> | ||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
| خط ۲۳: | خط ۶۹: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:اعلام]] | [[رده:اعلام]] | ||
[[رده:اصحاب پیامبر]] | [[رده:اصحاب پیامبر]] | ||
[[رده:بجیله]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۴ اوت ۲۰۲۳، ساعت ۲۳:۵۴
این مدخل زیرشاخهٔ بحث صحابه است. ابوحازم بجلی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: ابوحازم بجلی در تراجم و رجال - ابوحازم بجلی در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط ندارد| ابوحازم بجلی | |
|---|---|
 تصویر کهنی از مدینه | |
| نام کامل | ابوحازم بجلی |
| جنسیت | مرد |
| از قبیله | بجیله |
| پسر | کریم بن ابی حازم بجلی احمس |
| خویشاوندان | ابان بن عثمان بجلی (برادرزاده) |
| از اصحاب | پیامبر خاتم |
مقدمه
ابونعیم[۱] به نقل از کتاب الوحدانی حسن بن سفیان و ابن ابی شیبه[۲] او را صحابی شمرده‌اند و روایتی از طریق کریم بن ابی حازم از پدرش (ابو حازم) نقل کرده است که دو مرد بر سر فرزندی که با هم منازعه داشتند نزد رسول خدا (ص) شکایت کردند. پیامبر (ص) به نفع یکی از آن دو حکم کرد و فرزند را به او داد. ابن اثیر[۳] و ابن حجر[۴] همین روایت را از ابونعیم نقل کرده‌اند، ولی در نقل ابن حجر، راوی به اشتباه کریمة بنت ابی حازم نوشته شده است. ابن عبدالبر[۵] تنها از ابوحازم احمسی، پدر محدث مشهور قیس بن أبی حازم نام برده است، ولی ابونعیم[۶]، ابن اثیر[۷] و ابن حجر[۸] جز او، از فرد مورد بحث نیز یاد کرده و این دو را یکی ندانسته‌اند. اتحاد این دو در کنیه و نسب، نباید ما را به اشتباه بیندازد؛ زیرا هر چند فرد مورد بحث از ناحیه پدرش (در صورتی که ناپدری او باشد) حارثة بن سفیان بجلی[۹] و از ناحیه مادرش سلمی دختر جابر أحمسیه به بجلی احمسی نسب می‌برد، ولی با توجه به اختلاف فاحش نسب وی با پدر قیس بن ابوحازم (ابوحازم احمسی) تصور اتحاد این دو، نادرست است.
آنچه درباره ابوحازم بجلی مشکوک است، صحابی بودن اوست؛ زیرا از یک سو روایتی که ابوحازم نقل کرده، صراحت ندارد که وی رسول خدا (ص) را دیده، بلکه تنها حادثه‌ای را گزارش کرده است. از سوی دیگر، درباره همسر مادرش یعنی حارثة بن سفیان تنها گفته‌اند زمان رسول خدا (ص) را درک کرد «له ادراک» و در فتح طبرستان[۱۰] کشته شد.
پسرش کریم بن ابی حازم بجلی احمس، از تابعین شناخته شده نزد محدثان و شرح‌حال‌نگاران است که از جده‌اش سلمی دختر جابر أحمسیه روایت دارد[۱۱]. وی عموی ابان بن عثمان بجلی است و چنانچه منظور از این شخص، همان تاریخ نگار شیعی و از اصحاب امام صادق (ع) و امام کاظم (ع) باشد[۱۲] باید ابوحازم را جد این تاریخ نگار دانست. ولی به احتمال زیاد این ابان، شخص دیگری است؛ زیرا «کریم» را از راویان علی (ع) برشمرده‌اند و این فاصله میان عمو و پسر برادر بعید است.[۱۳]
جستارهای وابسته
- کریم بن ابی حازم بجلی احمس (فرزند)
منابع
پانویس
- ↑ ابونعیم، ج۵، ص۲۸۷۲.
- ↑ احتمالا در کتاب المقلین من الصحابه، ابن اثیر، ج۶، ص۶۲.
- ↑ ابن اثیر، ج۶، ص۶۲.
- ↑ ابن حجر، ج۷، ص۷۰.
- ↑ ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۹۲.
- ↑ ابونعیم، ج۵، ص۲۸۷۲.
- ↑ ابن اثیر، ج۶، ص۶۲.
- ↑ ابن حجر، ج۷، ص۷۰.
- ↑ ابن حجر، ج۲، ص۱۳۸.
- ↑ سال ۲۲؛ ر. ک: طبری، ج۳، ص۲۳۳.
- ↑ ابن حبان، ج۵، ص۳۴۳؛ ابن ابی‌حاتم، ج۷، ص۱۷۵؛ ذهبی، ص۳۶۲.
- ↑ نجاشی، ص۱۳.
- ↑ هدایت‌پناه، محمد رضا، مقاله «ابوحازم بجلی»، دانشنامه سیره نبوی ج۱، ص:۲۳۱.