آسمان: تفاوت میان نسخه‌ها

==مقدمه==

#سماء به معنای آسمان است {{متن قرآن|فَبَدَّلَ الَّذِينَ ظَلَمُوا قَوْلًا غَيْرَ الَّذِي قِيلَ لَهُمْ فَأَنْزَلْنَا عَلَى الَّذِينَ ظَلَمُوا رِجْزًا مِنَ السَّمَاءِ بِمَا كَانُوا يَفْسُقُونَ}}<ref>«امّا ستمکاران گفتاری دیگر را جایگزین آنچه به آنان گفته شده بود، کردند آنگاه ما بر ستمگران به کیفر نافرمانی که می‌کردند، عذابی از آسمان فرو فرستادیم» سوره بقره، آیه ۵۹.</ref>؛ سماء به این معنی در [[قرآن کریم]] بسیار است.  

#سماء به معنای [[ابر]] است چنان که [[خداوند]] فرمود: {{متن قرآن|وَأَنْزَلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً طَهُورًا}}<ref>«و از آسمان، آبی پاک فرو فرستادیم» سوره فرقان، آیه ۴۸</ref>. {{متن قرآن|مِنَ السَّمَاءِ}} در این [[آیه]] یعنی از [[ابر]] ([[سحاب]]) [[باران]] فرستاد.  

#سماء به معنای [[باران]] است. چنان‌که فرمود: {{متن قرآن|يُرْسِلِ السَّمَاءَ عَلَيْكُمْ مِدْرَارًا}}<ref>«تا از آسمان بر شما بارانی یکریز فرستد» سوره نوح، آیه ۱۱.</ref> سماء در این [[آیه]]، به معنای [[باران]] است.  

#سماء به معنای سقف [[خانه]] است. چنان‌که در [[سوره حج]] [[آیه]] ۱۵ فرمود: {{متن قرآن|فَلْيَمْدُدْ بِسَبَبٍ إِلَى السَّمَاءِ}}<ref>«ریسمانی از سقف بیاویزد» سوره حج، آیه ۱۵.</ref> سماء در این [[آیه]] نیز، به معنای سقف [[خانه]] است<ref>تفلیسی، وجوه قرآن، ص۱۳۴.</ref>.  

#سماء به معنای [[بهشت و جهنم]] است: {{متن قرآن|مَا دَامَتِ السَّمَاوَاتُ وَالْأَرْضُ}}<ref>«تا آسمان‌ها و زمین بر جاست در آن (آتش) جاودانند» سوره هود، آیه ۱۰۷.</ref>.  

#سماء، به معنای [[عالم ملکوت]] است: {{متن قرآن|يُدَبِّرُ الْأَمْرَ مِنَ السَّمَاءِ إِلَى الْأَرْضِ}}<ref>«کار (جهان) را از آسمان تا زمین تدبیر می‌کند» سوره سجده، آیه ۵.</ref>  

#سماء به معنای صعود و [[ترقی]] [[معنوی]] است.

*شیخ [[صفی‌الدین اردبیلی]] در [[تفسیر آیه]] {{متن قرآن|أَصْلُهَا ثَابِتٌ وَفَرْعُهَا فِي السَّمَاءِ}}<ref>«ریشه‌اش پابرجاست و شاخه‌اش سر بر آسمان دارد» سوره ابراهیم، آیه ۲۴.</ref> گوید: چون [[کلمه طیبه]] {{متن قرآن|لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ}}<ref>«هیچ خدایی جز خداوند نیست» سوره صافات، آیه ۳۵.</ref> در [[زمین]] [[دل]] محکم ریشه کند، شاخ بر آسمان کشد، یعنی صعود و [[ترقی]] کند و به مُقام و مقر خود رسد، چنان‌که هیچ حجابی مانع او نشود. {{متن قرآن|إِلَيْهِ يَصْعَدُ الْكَلِمُ الطَّيِّبُ وَالْعَمَلُ الصَّالِحُ يَرْفَعُهُ}}<ref>«سخن پاک به سوی او بالا می‌رود و کردار نیکو آن را فرا می‌برد» سوره فاطر، آیه ۱۰.</ref>.

#آسمان (سماء) به معنای بالا (جهت بالا): این معنا موافق معنای لغوی آسمان است: {{متن قرآن|ٍ أَصْلُهَا ثَابِتٌ وَفَرْعُهَا فِي السَّمَاءِ}}، همانند درخت پُر برکت و [[پاکیزه]] که ریشه آن در [[زمین]] ثابت و محکم است و شاخه‌های آن به آسمان کشیده شده است"؛ این معنا را برخی از [[مفسران]] معاصر آورده‌اند<ref>تفسیر نمونه، ج۱، ص۱۶۵-۱۶۷.</ref>. اما برخی از صاحب ‌نظران معتقدند این معنا در [[قرآن کریم]] به صورت مَجازی یا [[مسامحه]] به کار رفته است<ref>معارف قرآن، ص۲۳۴.</ref>؛ زیرا فوق (جهت بالا) جمع بسته نمی‌شود. لذا "سبع سموات" نمی‌تواند به این معنا باشد.

#آسمان به معنای جوِّ اطراف [[زمین]] و جایی است که ابرها قرار گرفته‌اند و هوا در آن است: {{متن قرآن|وَنَزَّلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً مُبَارَكًا فَأَنْبَتْنَا}}<ref>«و از آسمان، آبی خجسته فرو فرستادیم» سوره ق، آیه ۹.</ref>. یکی از نشانه‌های [[عظمت]] [[خداوند]] که در [[قرآن کریم]] به آن اشاره شده، فرو فرستادن [[باران]] از آسمان است. فعلی که برای فروفرستادن [[باران]] از آسمان به کار رفته همان فعلی است که برای [[تنزیل]] [[وحی]] به کار رفته است مانند {{متن قرآن|نَزَّلْنَا}}؛

#آسمان به معنای مکان سیارات و [[ستارگان]]: {{متن قرآن|تَبَارَكَ الَّذِي جَعَلَ فِي السَّمَاءِ بُرُوجًا وَجَعَلَ فِيهَا سِرَاجًا وَقَمَرًا مُنِيرًا}}<ref>«بزرگوار است آنکه در آسمان برج‌هایی پدید آورد و در آن چراغی و ماهی درخشان نهاد» سوره فرقان، آیه ۶۱.</ref>.

#آسمان همچنین به معنای [[مقام قرب]] و [[مقام]] حضور و محل [[تدبیر امور عالم]] است. برخی از [[مفسران]] از قبیل [[علامه طباطبایی]] در موارد متعدد "سماء" را به این معنا ارجاع داده‌اند<ref>ر.ک: المیزان، ج۱۶، ص۲۴۷ و ج۱۹، ص۳۲۷.</ref>. مثال: {{متن قرآن|يُدَبِّرُ الْأَمْرَ مِنَ السَّمَاءِ إِلَى الْأَرْضِ}}<ref>«کار (جهان) را از آسمان تا زمین تدبیر می‌کند سپس (کردارها) در روزی که در شمار شما هزار سال است به سوی او بالا می‌رود» سوره سجده، آیه ۵.</ref>.

#آسمان به معنای موجود عالی و [[حقیقی]]. برخی از [[دانشمندان]] معتقدند: همان‌گونه که آسمان در [[قرآن کریم]] به معنای آسمان مادی (مثل سموات سبع) آمده است به معنای علوِّ مرتبه وجود و یا موجود عالی نیز به کار رفته است که همان سماء [[معنوی]] و عالم فوق ماده است. عالمی که همه هستی از آن مرتبه بالاتر نازل می‌شود <ref>معارف قرآن، ص۲۳۴-۲۳۶.</ref> مثال: {{متن قرآن|وَفِي السَّمَاءِ رِزْقُكُمْ وَمَا تُوعَدُونَ}}<ref>«و روزی شما و آنچه به شما نوید می‌دهند در آسمان است» سوره ذاریات، آیه ۲۲.</ref>.

[[خداوند]] در [[قرآن کریم]] در هفت مورد به صراحت و در دو مورد به اشاره از آسمان‌های هفت‌گانه سخن گفته است. به برخی از این [[آیات]] اشاره می‌شود: {{متن قرآن|اللَّهُ الَّذِي خَلَقَ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ وَمِنَ الْأَرْضِ مِثْلَهُنَّ يَتَنَزَّلُ الْأَمْرُ بَيْنَهُنَّ...}}<ref>«خداوند است که هفت آسمان را و از زمین همانند آنها را آفریده است. فرمان (وی) میان آنها فرود می‌آید» سوره طلاق، آیه ۱۲.</ref>. در [[آیات]] {{متن قرآن|تُسَبِّحُ لَهُ السَّمَاوَاتُ السَّبْعُ وَالْأَرْضُ وَمَنْ فِيهِنَّ وَإِنْ مِنْ شَيْءٍ إِلَّا يُسَبِّحُ بِحَمْدِهِ وَلَكِنْ لَا تَفْقَهُونَ تَسْبِيحَهُمْ إِنَّهُ كَانَ حَلِيمًا غَفُورًا}}<ref>«آسمان‌های هفتگانه و زمین و آنچه در آنهاست او را به پاکی می‌ستایند و هیچ چیز نیست مگر اینکه او را به پاکی می‌ستاید اما شما ستایش آنان را در نمی‌یابید؛ بی‌گمان او بردباری آمرزنده است» سوره اسراء، آیه ۴۴.</ref>؛ {{متن قرآن|قُلْ مَنْ رَبُّ السَّمَاوَاتِ السَّبْعِ وَرَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِيمِ}}<ref>«بگو: پروردگار هفت آسمان و پروردگار اورنگ سترگ (فرمانفرمایی جهان) کیست؟» سوره مؤمنون، آیه ۸۶.</ref>؛ {{متن قرآن|فَقَضَاهُنَّ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ فِي يَوْمَيْنِ وَأَوْحَى فِي كُلِّ سَمَاءٍ أَمْرَهَا وَزَيَّنَّا السَّمَاءَ الدُّنْيَا بِمَصَابِيحَ وَحِفْظًا ذَلِكَ تَقْدِيرُ الْعَزِيزِ الْعَلِيمِ}}<ref>«آنگاه آنها را در دو روز (به گونه) هفت آسمان برنهاد و در هر آسمانی کار آن را وحی کرد و آسمان نزدیک‌تر را به چراغ‌هایی (از ستارگان) آراستیم و نیک آن را نگاه داشتیم؛ این سنجش (خداوند) پیروز داناست» سوره فصلت، آیه ۱۲.</ref>؛ {{متن قرآن|الَّذِي خَلَقَ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ طِبَاقًا مَا تَرَى فِي خَلْقِ الرَّحْمَنِ مِنْ تَفَاوُتٍ فَارْجِعِ الْبَصَرَ هَلْ تَرَى مِنْ فُطُورٍ}}<ref>«همان که هفت آسمان را تو بر تو آفرید، در آفرینش (خداوند) بخشنده هیچ ناسازواری نمی‌بینی؛ چشم بگردان! آیا هیچ شکاف و رخنه‌ای می‌بینی؟» سوره ملک، آیه ۳.</ref>؛ {{متن قرآن|أَلَمْ تَرَوْا كَيْفَ خَلَقَ اللَّهُ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ طِبَاقًا}}<ref>«آیا ندیده‌اید که چگونه خداوند هفت آسمان را تو بر تو آفریده،» سوره نوح، آیه ۱۵.</ref> نیز از آسمان‌های هفت‌گانه سخن گفته است.

===[[علم معصوم به عجایب یا راه‌های آسمان و زمین]]===