اسود بن ابی‌البختری اسدی: تفاوت میان نسخه‌ها

{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[اسود بن ابی‌البختری اسدی در تاریخ اسلامی]] | پرسش مرتبط  = }}

== آسنایی اجمالی ==

وی [[اسود بن عاص بن هشام بن حارث]]، از [[قبیله بنی‌اسد]]، از [[قریش]] است. [[ابن منده]] و [[ابونعیم]]<ref>ابونعیم، ج۱، ص۲۷۶.</ref> [[نسب]] وی را بدین گونه نوشته‌اند: [[اسود بن البختری بن خویلد]] که این نسب مورد پذیرش صحابه‌نگاران، از جمله [[ابن اثیر]]<ref>ابن اثیر، ج۱، ص۲۲۴.</ref> قرار نگرفته و گفته‌اند خویلد [[فرزندی]] به نام [[بختری]] نداشته است. پدرش [[عاص بن هشام]] که به [[ابوالبختری]] شناخته می‌‌شد، از اشراف و اعیان قریش و از جمله [[دشمنان]] [[رسول خدا]] {{صل}} بود که در [[جنگ بدر]] در صف [[مشرکان]] کشته شد <ref>ابن هشام، ج۱، ص۱۹۱ و ج۲، ص۴۵۹؛ واقدی، ج۱، ص۱۴۹.</ref>. مادرش [[عاتکه]] دختر [[امیة بن حارث]] بود<ref>ابن اثیر، ج۱، ص۲۲۴.</ref>.

اسود که از بزرگان قریش بود در [[فتح مکه]] [[اسلام]] آورد<ref>ابن عبدالبر، ج۱، ص۱۸۱.</ref>. در دوره [[فتوحات]] از او یادی نیست، ولی در دوره [[امیرمؤمنان علی]] {{ع}} وی در صف [[مخالفان]] آن [[حضرت]] قرار داشت. در [[جنگ جمل]] همراه [[عایشه]] و یاور وی و از جمله کسانی بود که افسار شتر وی را می‌کشید<ref>طبری، ج۴، ص۵۱۹.</ref>. او و [[عبدالله بن زبیر]] پیش از شروع جنگ جمل، با هم [[پیمان]] بستند که [[امیر مؤمنان علی]] {{ع}} را به [[قتل]] برسانند، یا خود کشته شوند<ref>مفید، ص۳۷۵.</ref>. در میدان [[جنگ]] نیز چون عبدالله بن زبیر مجروح شد، وی را از معرکه رهاند و نجاتش داد<ref>مفید، ص۳۶۲.</ref>. پس از [[شکست]] جنگ جمل، اسود و [[مروان]] مورد [[بخشش]] امیرمؤمنان علی {{ع}} قرار گرفتند و راهی [[مدینه]] شدند<ref>طبری، ج۴، ص۵۴۲؛ ابن جوزی، ج۵، ص۹۴.</ref>. برخی منابع<ref>ابن اعثم، ج۲، ص۴۸۰.</ref> در میان [[یاران]] عایشه از «اسود بن البختری» نام برده‌اند که در [[جمل]] به دست [[عمرو بن حمق]] کشته شد. این فرد بدون [[شک]] اسود مورد نظر ما نیست؛ چنان که برخی منابع برای تمایز میان این دو، فرد کشته شده را با نسب «[[سلمی]]» نوشته‌اند<ref>ابن شهر آشوب، ج۲، ص۳۴۴.</ref>، اگر اسود یادشده در گزارش بالا، اسود از [[قبیله بنی اسد]] باشد، گزارش [[قتل]] وی صحیح نیست؛ زیرا «[[اسود اسدی]]» که در این مدخل از آن بحث می‌شود، در حوادث پس از [[جمل]] حضور داشته است.

اسود بن ابوالبختری که پس از [[جنگ جمل]] راهی [[مدینه]] و ساکن آنجا شد، همراه با [[مروان بن حکم]] بر [[ضد]] [[امیرمؤمنان علی]] {{ع}} اقداماتی در [[حمایت]] از [[معاویه]] انجام می‌دادند و [[اخبار]] و گزارش‌های مدینه را برای معاویه می‌فرستادند و [[مردم]] را از [[پیوستن]] به [[امام علی]] {{ع}} باز می‌داشتند. زمانی که [[قیس بن سعد بن عباده]] از [[فرمانداری]] [[مصر]] از سوی امام علی {{ع}} [[عزل]] شد، به [[کوفه]] بازنگشت و با [[اندوه]] و [[نارضایتی]] به مدینه آمد. [[مروان]] و اسود که موقعیت را برای [[تضعیف]] [[قیس]] مناسب می‌‌دیدند، با وی درگیر شدند و او را به قتل [[تهدید]] کردند. [[قیس بن سعد]] نیز مدینه را محل امنی برای خود نیافت و به کوفه نزد [[امام]] رفت. معاویه که از این موضوع اطلاع یافت، نامه‌ای تند در [[سرزنش]] اسود و مروان نوشت و [[اقدام]] آنان را که موجب پیوستن دوباره سعد به امام شده بود، [[اشتباه]] دانست و بر آن افسوس خورد<ref>عبدالرزاق صنعانی، ج۵، ص۴۶۰؛ بلاذری، ج۳، ص۸۳؛ طبری، ج۴، ص۵۵۵ و ج۵، ص۹۴.</ref>. اسود همچنین نامه‌های [[عایشه]] را که برای تحریک مردم بر ضد امام علی {{ع}} نوشته شده بود، به [[شام]] می‌برد<ref>مجلسی، ج۲۸، ص۱۵۰.</ref>.

از او تنها یک [[حدیث]] نقل شده است. وی چون از [[رسول خدا]] {{صل}} شنید اگر کسی عطایش را نگیرد [[اجر]] [[عظیم]] دارد، عطایی از [[بیت المال]] نگرفت و در عوض، [[معاویه]] (شاید به پاس خدماتش به [[امویان]] پس از [[مرگ]] وی خانه‌اش را به قیمت گرانی خرید<ref>بخاری، ج۱، ص۱۴۶؛ ر. ک: ابونعیم، ج۱، ص۲۷۶.</ref>.

اسود بن ابی البختری با [[عُمیره]] دختر [[قیس بن سوید]] [[ازدواج]] کرد که [[هند]]، فرزند آنان، ثمره همین ازدواج بود<ref>ابن حبیب بغدادی، ص۴۵۳.</ref>. فرزند دیگر وی [[سعید بن اسود]]، چهره [[زیبایی]] داشت و با [[فاطمه دختر امیرمؤمنان علی]] {{ع}} [[ازدواج]] کرد <ref>بلاذری، ج۹، ص۴۶۶؛ البری، ص۶۰؛ ابن عساکر، ج۷۰، ص۳۷.</ref>. سعید در جریان [[قتل عثمان]]، از حامیان [[خلیفه]] بود و در این راه [[شمشیر]] کشید، ولی [[عثمان]] وی را از [[کشتار]] بازداشت<ref>ابن ابی شیبه، ج۸، ص۶۹۰؛ ابن حجر، ج۱، ص۲۲۲.</ref>. فرزند دیگر اسود، [[عبدالرحمان بن اسود]] است که با «سوده» دختر [[زبیر]] ازدواج کرد<ref>ابن عساکر، ج۶، ص۶۴.</ref> و [[پشتیبان]] [[عبد الله بن زبیر]] بود<ref>بلاذری، ج۹، ص۴۶۶.</ref>. وی پسر دیگری نیز به نام عبدالله داشت<ref>خطیب بغدادی، ج۹، ص۳۵۲.</ref>. «فاخته» دختر اسود با [[عروة بن زبیر بن عوام]] ازدواج کرد<ref>ابن سعد، ج۵، ص۱۳۶؛ خلیفة بن خیاط، ص۴۶۵؛ بلاذری، ج۹، ص۴۴۴.</ref><ref>[[منصور داداش‌نژاد|داداش‌نژاد، منصور]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۲ (کتاب)|مقاله «اسود بن ابی‌البختری اسدی»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۲، ص:۶۳-۶۴.</ref>

== جستارهای وابسته ==