جز
وظیفهٔ شمارهٔ ۵، قسمت دوم
HeydariBot (بحث | مشارکتها) جز (وظیفهٔ شمارهٔ ۵) |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
||
خط ۶: | خط ۶: | ||
}} | }} | ||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
“بهشت” واژه [[فارسی]] اوستایی واهیشت، به معنای [[جهان]] [[برتر]] و عالم نیکوتر است<ref>لغتنامه دهخدا.</ref>. و آن، جایی است خوش آب و هوا و فراخ [[نعمت]] و آراسته که [[نیکوکاران]] پس از [[مرگ]] در آن جاودانهاند<ref>فرهنگ فارسی.</ref>. [[بهشت]] واپسین منزلگاه [[رستگاران]]، نزدیکترین [[جایگاه]] به [[خداوند]] برای [[برگزیدگان]]، و محیط [[امنیت]]، [[آرامش]]، [[آسایش]] و مبرای از هرگونه آفت، درد، [[رنج]] و [[عذاب]] است<ref>دائرة المعارف قرآن کریم، ج۶، ص۳۶۰.</ref>. بهشت [[باغی]] است که انواع [[نعمتها]] در آن وجود دارد؛ مانند چشمهساران، درختان میوههای [[پاکیزه]]، [[همسران]] با [[کرامت]]، [[حورالعین]]، خدمتگزاران و بناهایی [[تزیین]] شده از یاقوت و زمرّد<ref>مجمع البیان، ج۹-۱۰، ص۲۲۳.</ref>. | “بهشت” واژه [[فارسی]] اوستایی واهیشت، به معنای [[جهان]] [[برتر]] و عالم نیکوتر است<ref>لغتنامه دهخدا.</ref>. و آن، جایی است خوش آب و هوا و فراخ [[نعمت]] و آراسته که [[نیکوکاران]] پس از [[مرگ]] در آن جاودانهاند<ref>فرهنگ فارسی.</ref>. [[بهشت]] واپسین منزلگاه [[رستگاران]]، نزدیکترین [[جایگاه]] به [[خداوند]] برای [[برگزیدگان]]، و محیط [[امنیت]]، [[آرامش]]، [[آسایش]] و مبرای از هرگونه آفت، درد، [[رنج]] و [[عذاب]] است<ref>دائرة المعارف قرآن کریم، ج۶، ص۳۶۰.</ref>. بهشت [[باغی]] است که انواع [[نعمتها]] در آن وجود دارد؛ مانند چشمهساران، درختان میوههای [[پاکیزه]]، [[همسران]] با [[کرامت]]، [[حورالعین]]، خدمتگزاران و بناهایی [[تزیین]] شده از یاقوت و زمرّد<ref>مجمع البیان، ج۹-۱۰، ص۲۲۳.</ref>. | ||
خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
در ۳۳۷ [[آیه قرآن]]، با الفاظ گوناگون، به [[جایگاه]] نیکوکاران در [[آخرت]]، اشاره شده است<ref>بهشت و دوزخ، ج۱، ص۲۳.</ref><ref>[[علی باقریفر|باقریفر، علی]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «آبرو»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۱۲۱.</ref> | در ۳۳۷ [[آیه قرآن]]، با الفاظ گوناگون، به [[جایگاه]] نیکوکاران در [[آخرت]]، اشاره شده است<ref>بهشت و دوزخ، ج۱، ص۲۳.</ref><ref>[[علی باقریفر|باقریفر، علی]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «آبرو»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۱۲۱.</ref> | ||
==درخواست بهشت== | == درخواست بهشت == | ||
در [[قرآن]]، خدای [[مهربان]]، [[بندگان]] خود را به سوی بهشت فرا خوانده است<ref>{{متن قرآن|...وَاللَّهُ يَدْعُو إِلَى الْجَنَّةِ وَالْمَغْفِرَةِ بِإِذْنِهِ وَيُبَيِّنُ آيَاتِهِ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ}} «...و خداوند به بهشت و آمرزش- به اذن خویش- فرا میخواند و آیات خود را برای مردم روشن میدارد باشد که آنان پند گیرند» سوره بقره، آیه ۲۲۱.</ref> و یکی از نیایشهای [[حضرت ابراهیم]]{{ع}} از [[خداوند]] درخواست بهشت پرنعمت است؛ {{متن قرآن|وَاجْعَلْنِي مِنْ وَرَثَةِ جَنَّةِ النَّعِيمِ}}<ref>«و مرا از میراث بران بهشت پرنعمت بگمار» سوره شعراء، آیه ۸۵.</ref>. در جای جای [[صحیفه سجادیه]] نیز [[امام سجاد]]{{ع}} به بیانهای گوناگون خواستار بهشت شده است: «خداوندا، ما را از بندگان درستکاری قرار ده که بهشت را به [[ارث]] میبرند»<ref>نیایش چهلوچهار.</ref>، «سرای مرا در [[بهشت]] قرار ده»<ref>نیایش بیستویکم.</ref>، «مرا از بهشت پرنعمتت، کامیاب گردان»<ref>نیایش چهلوهفتم.</ref>، «مرا در میانه بهشت جای ده»<ref>نیایش چهلویکم.</ref>، «بار خدایا،... مرا در بهشتی که برای [[برگزیدگان]] خویش آراستهای، در جوار [[اولیای پاک]] خود جای ده»<ref>نیایش چهلوهفتم.</ref><ref>[[علی باقریفر|باقریفر، علی]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «آبرو»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۱۲۱.</ref> | در [[قرآن]]، خدای [[مهربان]]، [[بندگان]] خود را به سوی بهشت فرا خوانده است<ref>{{متن قرآن|...وَاللَّهُ يَدْعُو إِلَى الْجَنَّةِ وَالْمَغْفِرَةِ بِإِذْنِهِ وَيُبَيِّنُ آيَاتِهِ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ}} «...و خداوند به بهشت و آمرزش- به اذن خویش- فرا میخواند و آیات خود را برای مردم روشن میدارد باشد که آنان پند گیرند» سوره بقره، آیه ۲۲۱.</ref> و یکی از نیایشهای [[حضرت ابراهیم]] {{ع}} از [[خداوند]] درخواست بهشت پرنعمت است؛ {{متن قرآن|وَاجْعَلْنِي مِنْ وَرَثَةِ جَنَّةِ النَّعِيمِ}}<ref>«و مرا از میراث بران بهشت پرنعمت بگمار» سوره شعراء، آیه ۸۵.</ref>. در جای جای [[صحیفه سجادیه]] نیز [[امام سجاد]] {{ع}} به بیانهای گوناگون خواستار بهشت شده است: «خداوندا، ما را از بندگان درستکاری قرار ده که بهشت را به [[ارث]] میبرند»<ref>نیایش چهلوچهار.</ref>، «سرای مرا در [[بهشت]] قرار ده»<ref>نیایش بیستویکم.</ref>، «مرا از بهشت پرنعمتت، کامیاب گردان»<ref>نیایش چهلوهفتم.</ref>، «مرا در میانه بهشت جای ده»<ref>نیایش چهلویکم.</ref>، «بار خدایا،... مرا در بهشتی که برای [[برگزیدگان]] خویش آراستهای، در جوار [[اولیای پاک]] خود جای ده»<ref>نیایش چهلوهفتم.</ref><ref>[[علی باقریفر|باقریفر، علی]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «آبرو»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۱۲۱.</ref> | ||
==راههای دستیابی به بهشت== | == راههای دستیابی به بهشت == | ||
#دغدغه رسیدن به بهشت مفهومی جز این ندارد که [[انسان]] سمت وسوی [[زندگی]] خود را بهشتی سازد و این بدان معناست که در قلمروهای گوناگون زندگی از میان دو راهی که [[شیطان]] رجیم و خدای [[رحیم]] ما را به آن فرامیخوانند، فراخوان [[خداوند]] [[مهربان]] را پاسخ گوییم، چنانچه [[امام سجاد]]{{ع}} گوید: «خدایا... من [[یقین]] دارم که [[دعوت]] تو به بهشت نعیم میانجامد و دعوت شیطان به [[آتش]] [[جحیم]]»<ref>نیایش شانزدهم.</ref>. | # دغدغه رسیدن به بهشت مفهومی جز این ندارد که [[انسان]] سمت وسوی [[زندگی]] خود را بهشتی سازد و این بدان معناست که در قلمروهای گوناگون زندگی از میان دو راهی که [[شیطان]] رجیم و خدای [[رحیم]] ما را به آن فرامیخوانند، فراخوان [[خداوند]] [[مهربان]] را پاسخ گوییم، چنانچه [[امام سجاد]] {{ع}} گوید: «خدایا... من [[یقین]] دارم که [[دعوت]] تو به بهشت نعیم میانجامد و دعوت شیطان به [[آتش]] [[جحیم]]»<ref>نیایش شانزدهم.</ref>. | ||
#شاخصهها و نشانههای راهی که خداوند ما را به آن فراخوانده در [[قرآن کریم]] به روشنی بیان شده است؛ بنابراین مهمترین راهبرِ انسان به سوی بهشت، عمل به رهنمودهای [[قرآن]] است؛ چنانکه امام سجاد{{ع}} در [[نیایش]] خود میگوید: «ای خداوند... قرآن را برای ما وسیلهای ساز که بدان بر شریفترین منازل [[کرامت]] فرا رویم،... و سببی که بدان [[رهایی]] در عرصه [[رستاخیز]] را [[پاداش]] یابیم و دستافزاری که بدان از نعیم دارالمقام بهشت [[تمتع]] جوییم... بار خدایا...... به یُمن قرآن... ما را از [[صفات ناپسند]] و [[خصال]] نکوهیده دور دار... تا در [[قیامت]] جلودار ما به سوی [[خشنودی]] و بهشت تو باشد»<ref>نیایش چهلودوم.</ref>. | # شاخصهها و نشانههای راهی که خداوند ما را به آن فراخوانده در [[قرآن کریم]] به روشنی بیان شده است؛ بنابراین مهمترین راهبرِ انسان به سوی بهشت، عمل به رهنمودهای [[قرآن]] است؛ چنانکه امام سجاد {{ع}} در [[نیایش]] خود میگوید: «ای خداوند... قرآن را برای ما وسیلهای ساز که بدان بر شریفترین منازل [[کرامت]] فرا رویم،... و سببی که بدان [[رهایی]] در عرصه [[رستاخیز]] را [[پاداش]] یابیم و دستافزاری که بدان از نعیم دارالمقام بهشت [[تمتع]] جوییم... بار خدایا...... به یُمن قرآن... ما را از [[صفات ناپسند]] و [[خصال]] نکوهیده دور دار... تا در [[قیامت]] جلودار ما به سوی [[خشنودی]] و بهشت تو باشد»<ref>نیایش چهلودوم.</ref>. | ||
# [[دانش]] قرآن و [[علم]] به شگفتیهای آن نزد [[پیامبر اکرم]]{{صل}} است و [[خاندان]] [[پاک]] او میراثبرانِ این دانش هستند: «بار خدایا، تو این قرآن را بیهیچ شرح و [[تفسیری]]، بر پیامبرت [[محمد]]{{صل}} فرستادی و علم به شگفتیهایش را سراسر به او [[الهام]] فرمودی و [[علم تفسیر]] آن را به ما [[میراث]] دادی... و ما را به [[شناخت قرآن]] [[توانایی]] بخشیدی»<ref>نیایش چهلودوم.</ref>. بر این پایه، در [[دعای امام]] [[سجاد]]{{ع}} روشنترین [[راه]] برای دستیابی به [[بهشت]]، [[پیروی از اهلبیت]] [[پاک]] [[پیامبر]] خداست: «ای [[پروردگار]] من، بر [[اهلبیت]] طیبین او که آنان را طریق رسیدن به [[مقام قرب]] خود و وصول به بهشت ساختهای، [[تحیت]] و [[درود]] بفرست»<ref>نیایش چهلوهفتم.</ref>. | # [[دانش]] قرآن و [[علم]] به شگفتیهای آن نزد [[پیامبر اکرم]] {{صل}} است و [[خاندان]] [[پاک]] او میراثبرانِ این دانش هستند: «بار خدایا، تو این قرآن را بیهیچ شرح و [[تفسیری]]، بر پیامبرت [[محمد]] {{صل}} فرستادی و علم به شگفتیهایش را سراسر به او [[الهام]] فرمودی و [[علم تفسیر]] آن را به ما [[میراث]] دادی... و ما را به [[شناخت قرآن]] [[توانایی]] بخشیدی»<ref>نیایش چهلودوم.</ref>. بر این پایه، در [[دعای امام]] [[سجاد]] {{ع}} روشنترین [[راه]] برای دستیابی به [[بهشت]]، [[پیروی از اهلبیت]] [[پاک]] [[پیامبر]] خداست: «ای [[پروردگار]] من، بر [[اهلبیت]] طیبین او که آنان را طریق رسیدن به [[مقام قرب]] خود و وصول به بهشت ساختهای، [[تحیت]] و [[درود]] بفرست»<ref>نیایش چهلوهفتم.</ref>. | ||
# [[انسان]] تربیتشده [[قرآن]] و رهیافته از [[مکتب]] خزانهداران [[کتاب آسمانی]]، [[قدر]] [[نعمتهای الهی]] را میداند و همواره [[سپاس]] او را به جای میآورد، سپاسی که فرجام آن رسیدن به بهشت است: «[[حمد]] و سپاس خدای را حمدی که... راهی باشد به سوی بهشت او.»..<ref>نیایش یکم.</ref>. | # [[انسان]] تربیتشده [[قرآن]] و رهیافته از [[مکتب]] خزانهداران [[کتاب آسمانی]]، [[قدر]] [[نعمتهای الهی]] را میداند و همواره [[سپاس]] او را به جای میآورد، سپاسی که فرجام آن رسیدن به بهشت است: «[[حمد]] و سپاس خدای را حمدی که... راهی باشد به سوی بهشت او.»..<ref>نیایش یکم.</ref>. | ||
# [[توبه]] و بازگشت دائمی به سوی [[خدا]] از دیگر راههای وصول به بهشت است: «ای [[خداوند]]، تویی که [[راه]] بازگشت به روی بندگانت گشودهای و آن را توبه نامیدهای... خود گفتهای به درگاه خدا توبه کنید، توبهای از روی [[اخلاص]]، باشد که پروردگارتان گناهانتان را محو کند و شما را به بهشتهایی داخل کند که در آن نهرها جاری است»<ref>نیایش چهلوپنجم.</ref>. | # [[توبه]] و بازگشت دائمی به سوی [[خدا]] از دیگر راههای وصول به بهشت است: «ای [[خداوند]]، تویی که [[راه]] بازگشت به روی بندگانت گشودهای و آن را توبه نامیدهای... خود گفتهای به درگاه خدا توبه کنید، توبهای از روی [[اخلاص]]، باشد که پروردگارتان گناهانتان را محو کند و شما را به بهشتهایی داخل کند که در آن نهرها جاری است»<ref>نیایش چهلوپنجم.</ref>. | ||
#اگر انسان راه درست [[زندگی]] را در پرتو قرآن و [[مکتب اهلبیت]]{{عم}} پیدا کند، امکانات و داراییهای [[دنیا]] را نیز دستآویزی برای رسیدن به بهشت قرار میدهد: «ای خداوند،... آنچه را از خواسته [[دنیوی]] نصیب من ساختهای و در این [[جهان]] به من [[عطا]] کردهای، وسیلهای ساز برای... دستیافتن من به بهشت جاوید خود»<ref>نیایش سیام.</ref>. | # اگر انسان راه درست [[زندگی]] را در پرتو قرآن و [[مکتب اهلبیت]] {{عم}} پیدا کند، امکانات و داراییهای [[دنیا]] را نیز دستآویزی برای رسیدن به بهشت قرار میدهد: «ای خداوند،... آنچه را از خواسته [[دنیوی]] نصیب من ساختهای و در این [[جهان]] به من [[عطا]] کردهای، وسیلهای ساز برای... دستیافتن من به بهشت جاوید خود»<ref>نیایش سیام.</ref>. | ||
# [[مؤمنان]] [[درستکار]] مشمول [[صلوات خداوند]] میشوند که آن نیز به نوبه خود، مایه [[گشایش]] درهای بهشت به سوی [[آدمی]] است<ref>نیایش چهارم.</ref><ref>[[علی باقریفر|باقریفر، علی]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «آبرو»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۱۲۲.</ref> | # [[مؤمنان]] [[درستکار]] مشمول [[صلوات خداوند]] میشوند که آن نیز به نوبه خود، مایه [[گشایش]] درهای بهشت به سوی [[آدمی]] است<ref>نیایش چهارم.</ref><ref>[[علی باقریفر|باقریفر، علی]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «آبرو»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۱۲۲.</ref> | ||
==درخواست بهشت برای دیگران== | == درخواست بهشت برای دیگران == | ||
بهشتیهای تربیتشده، در مکتب [[صحیفه سجادیه]]، بهشت را تنها برای خود نمیخواهند! به بیان دقیقتر، بهشتی را میخواهند که [[پیامبر اکرم]]{{صل}} در بلندای آن جای داشته باشد: «خداوندا، پیامبر{{صل}} را به خاطر رنجی که در راه ([[دین]]) تو [[تحمل]] کرد، به بالاترین [[درجه]] از بهشت بالا بر»<ref>نیایش دوم.</ref>. [[امام سجاد]]{{ع}} [[تابعان]] پیامبر{{صل}} ([[تابعین]]) را نیز ۔ که به نوعی همه [[مسلمانان]] را در طول [[تاریخ]] شامل میشود- از یاد نبرده و برای آنها از [[خدا]] چنین میخواهد: «بار خدایا، بر [[تابعان]] و [[زنان]] و فرزندانشان و هر که از ایشان [[مطیع]] [[فرمان]] تو باشد، از امروز تا [[روز بازپسین]] [[درود]] بفرست؛ درودی که... باغهای [[بهشت]] به رویشان گشوده گردانی»<ref>نیایش چهارم.</ref><ref>بهشت و دوزخ از نگاه قرآن و حدیث، محمد محمدی ریشهری، جاول، سازمان چاپ و نشر مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث، چاپ سوم، ۱۳۶۲ش؛ دائرة المعارف قرآن کریم، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، ج۶، چاپ اول، ۱۳۸۶ش؛ الصحیفة السجادیة الکاملة، مع الدلیل الموضوعی و المعجم اللغوی و الفهارس، علی انصاریان، سفارة الجمهوریة الاسلامیة الایرانیة بدمشق، ۱۴۱۹؛ صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، انتشارات سروش، تهران، چاپ ششم، ۱۳۸۵ش؛ فرهنگ فارسی، محمدمتین، انتشارات امیرکبیر، چاپ دهم، ۱۳۷۵ش؛ فرهنگنامه موضوعی صحیفه سجادیه، سیداحمد سجادی، مرکز تحقیقات رایانهای حوزه علمیه اصفهان، چاپ اول، ۱۳۸۵ش؛ لغتنامه، علی اکبر دهخدا و دیگران، مؤسسه لغتنامه دهخدا و دانشگاه تهران، چاپ اول، ۱۳۷۳ش؛ مباحث بنیادین، مهدی بازرگان، انتشارات قلم، چاپ اول، ۱۳۷۷ش؛ مجمع البیان فی تفسیر القرآن، فضل بن الحسن الطبرسی، بیروت، دارالمعرفة، افست، تهران، ناصرخسرو، ۱۴۰۶ق؛ المعجم المفهرس لالفاظ القرآن الکریم، محمد فؤاد عبدالباقی، مطبعة دار الکتب المصریة، ۱۳۶۴ق.</ref><ref>[[علی باقریفر|باقریفر، علی]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «آبرو»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۱۲۱.</ref> | بهشتیهای تربیتشده، در مکتب [[صحیفه سجادیه]]، بهشت را تنها برای خود نمیخواهند! به بیان دقیقتر، بهشتی را میخواهند که [[پیامبر اکرم]] {{صل}} در بلندای آن جای داشته باشد: «خداوندا، پیامبر {{صل}} را به خاطر رنجی که در راه ([[دین]]) تو [[تحمل]] کرد، به بالاترین [[درجه]] از بهشت بالا بر»<ref>نیایش دوم.</ref>. [[امام سجاد]] {{ع}} [[تابعان]] پیامبر {{صل}} ([[تابعین]]) را نیز ۔ که به نوعی همه [[مسلمانان]] را در طول [[تاریخ]] شامل میشود- از یاد نبرده و برای آنها از [[خدا]] چنین میخواهد: «بار خدایا، بر [[تابعان]] و [[زنان]] و فرزندانشان و هر که از ایشان [[مطیع]] [[فرمان]] تو باشد، از امروز تا [[روز بازپسین]] [[درود]] بفرست؛ درودی که... باغهای [[بهشت]] به رویشان گشوده گردانی»<ref>نیایش چهارم.</ref><ref>بهشت و دوزخ از نگاه قرآن و حدیث، محمد محمدی ریشهری، جاول، سازمان چاپ و نشر مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث، چاپ سوم، ۱۳۶۲ش؛ دائرة المعارف قرآن کریم، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، ج۶، چاپ اول، ۱۳۸۶ش؛ الصحیفة السجادیة الکاملة، مع الدلیل الموضوعی و المعجم اللغوی و الفهارس، علی انصاریان، سفارة الجمهوریة الاسلامیة الایرانیة بدمشق، ۱۴۱۹؛ صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، انتشارات سروش، تهران، چاپ ششم، ۱۳۸۵ش؛ فرهنگ فارسی، محمدمتین، انتشارات امیرکبیر، چاپ دهم، ۱۳۷۵ش؛ فرهنگنامه موضوعی صحیفه سجادیه، سیداحمد سجادی، مرکز تحقیقات رایانهای حوزه علمیه اصفهان، چاپ اول، ۱۳۸۵ش؛ لغتنامه، علی اکبر دهخدا و دیگران، مؤسسه لغتنامه دهخدا و دانشگاه تهران، چاپ اول، ۱۳۷۳ش؛ مباحث بنیادین، مهدی بازرگان، انتشارات قلم، چاپ اول، ۱۳۷۷ش؛ مجمع البیان فی تفسیر القرآن، فضل بن الحسن الطبرسی، بیروت، دارالمعرفة، افست، تهران، ناصرخسرو، ۱۴۰۶ق؛ المعجم المفهرس لالفاظ القرآن الکریم، محمد فؤاد عبدالباقی، مطبعة دار الکتب المصریة، ۱۳۶۴ق.</ref><ref>[[علی باقریفر|باقریفر، علی]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «آبرو»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۱۲۱.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} |