سرزنش دیگران: تفاوت میان نسخهها
HeydariBot (بحث | مشارکتها) جز (وظیفهٔ شمارهٔ ۵) |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
||
خط ۷: | خط ۷: | ||
}} | }} | ||
==سرزنش تربیتی== | == سرزنش تربیتی == | ||
==سرزنش شماتتگونه== | == سرزنش شماتتگونه == | ||
{{اصلی|شماتت}} | {{اصلی|شماتت}} | ||
از جمله [[پستترین]] حالات [[آدمی]]، [[سرزنش]] کردن دیگران است به سبب [[گرفتاری]] و مصیبتی که به آنان رسیده است. چگونه میتوان مدعی [[برادری]] بود و از مصیبتی که به برادری رسیده است شاد بود؟ سرزنش کردن [[برادران]]، اسباب [[کینه]] و [[عداوت]] است و پیوند [[اخوت]] را ریشه کن میسازد. اَبان بن [[عبدالملک]]<ref>از اصحاب بزرگوار امام صادق{{ع}} است. ر.ک: رجال النجاشی، ص۱۴؛ معجم رجال الحدیث، ج۱، ص۱۵۶-۱۵۷؛ قاموس الرجال، ج۱، ص۱۱۱.</ref> از [[امام صادق]]{{ع}} [[حدیث]] کرده است که آن [[حضرت]] فرمود: {{متن حدیث|لَا تُبْدِي الشَّمَاتَةَ لِأَخِيكَ فَيَرْحَمَهُ اللَّهُ وَ يُصَيِّرَهَا بِكَ وَ قَالَ مَنْ شَمِتَ بِمُصِيبَةٍ نَزَلَتْ بِأَخِيهِ لَمْ يَخْرُجْ مِنَ الدُّنْيَا حَتَّى يُفْتَتَنَ}}<ref>«در گرفتاری برادر ایمانی خود شماتت و اظهار شادی مکن که خداوند به او رحم میکند و آن گرفتاری را به سوی تو بر میگرداند. [و فرمود:] هر که برادر خود را به مصیبتی که بر او فرود آمده شماتت کند از دنیا نرود تا خود به آن گرفتار شود» الکافی، ج۲، ص۳۵۹؛ وسائل الشیعة، ج۲، ص۹۱۰.</ref>.<ref>[[مصطفی دلشاد تهرانی|دلشاد تهرانی، مصطفی]]، [[سیره نبوی ج۲ (کتاب)|سیره نبوی]]، ج۲، ص ۶۱۴.</ref> | از جمله [[پستترین]] حالات [[آدمی]]، [[سرزنش]] کردن دیگران است به سبب [[گرفتاری]] و مصیبتی که به آنان رسیده است. چگونه میتوان مدعی [[برادری]] بود و از مصیبتی که به برادری رسیده است شاد بود؟ سرزنش کردن [[برادران]]، اسباب [[کینه]] و [[عداوت]] است و پیوند [[اخوت]] را ریشه کن میسازد. اَبان بن [[عبدالملک]]<ref>از اصحاب بزرگوار امام صادق {{ع}} است. ر. ک: رجال النجاشی، ص۱۴؛ معجم رجال الحدیث، ج۱، ص۱۵۶-۱۵۷؛ قاموس الرجال، ج۱، ص۱۱۱.</ref> از [[امام صادق]] {{ع}} [[حدیث]] کرده است که آن [[حضرت]] فرمود: {{متن حدیث|لَا تُبْدِي الشَّمَاتَةَ لِأَخِيكَ فَيَرْحَمَهُ اللَّهُ وَ يُصَيِّرَهَا بِكَ وَ قَالَ مَنْ شَمِتَ بِمُصِيبَةٍ نَزَلَتْ بِأَخِيهِ لَمْ يَخْرُجْ مِنَ الدُّنْيَا حَتَّى يُفْتَتَنَ}}<ref>«در گرفتاری برادر ایمانی خود شماتت و اظهار شادی مکن که خداوند به او رحم میکند و آن گرفتاری را به سوی تو بر میگرداند. [و فرمود:] هر که برادر خود را به مصیبتی که بر او فرود آمده شماتت کند از دنیا نرود تا خود به آن گرفتار شود» الکافی، ج۲، ص۳۵۹؛ وسائل الشیعة، ج۲، ص۹۱۰.</ref>.<ref>[[مصطفی دلشاد تهرانی|دلشاد تهرانی، مصطفی]]، [[سیره نبوی ج۲ (کتاب)|سیره نبوی]]، ج۲، ص ۶۱۴.</ref> | ||
از زشتترین اوصاف و حالاتی که ممکن است [[نفس]] [[آدمی]] بدان [[مبتلا]] شود، [[خصلت]] [[زشت]] سرزنش دیگران به سبب گرفتاری و [[مصیبت]] وارد شده به آنان است. در [[سیره رسول خدا]]{{صل}} سررزنش مذمومی گزارش نشده است. [[نقل]] شده است، ایشان از سه چیز به شدت پرهیز داشت: "سرزنش دیگران، جستجوی لغزشهای دیگران و پیگیری [[عیب]] کسی"<ref>سنن النبی، ص۱۷.</ref> هیچ گاه کسی را در حضور آن [[حضرت]] سرزنش نکردند، جز آنکه میفرمود: "رهایش کنید و به او کاری نداشته باشید"<ref>سنن النبی، ص۷۵.</ref><ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۳۷۹.</ref>.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۳۷۹.</ref>. | از زشتترین اوصاف و حالاتی که ممکن است [[نفس]] [[آدمی]] بدان [[مبتلا]] شود، [[خصلت]] [[زشت]] سرزنش دیگران به سبب گرفتاری و [[مصیبت]] وارد شده به آنان است. در [[سیره رسول خدا]] {{صل}} سررزنش مذمومی گزارش نشده است. [[نقل]] شده است، ایشان از سه چیز به شدت پرهیز داشت: "سرزنش دیگران، جستجوی لغزشهای دیگران و پیگیری [[عیب]] کسی"<ref>سنن النبی، ص۱۷.</ref> هیچ گاه کسی را در حضور آن [[حضرت]] سرزنش نکردند، جز آنکه میفرمود: "رهایش کنید و به او کاری نداشته باشید"<ref>سنن النبی، ص۷۵.</ref><ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۳۷۹.</ref>.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۳۷۹.</ref>. | ||
[[انس بن مالک]] نقل کرده است: "ده سال خدمتگزار [[رسول خدا]]{{صل}} بودم؛ در این مدت هرگز به من [[دشنام]] نداد، مرا [[تنبیه]] نکرد، مرا سرزنش نکرد و برایم چهره [[درهم]] نکشید و درباره کاری که به من [[فرمان]] داده بود و من کوتاهی کرده بودم، مؤاخذهام نکرد. زمانی که یکی از [[اهل]] [[خانه]] وی مرا به سبب کاری سرزنش | [[انس بن مالک]] نقل کرده است: "ده سال خدمتگزار [[رسول خدا]] {{صل}} بودم؛ در این مدت هرگز به من [[دشنام]] نداد، مرا [[تنبیه]] نکرد، مرا سرزنش نکرد و برایم چهره [[درهم]] نکشید و درباره کاری که به من [[فرمان]] داده بود و من کوتاهی کرده بودم، مؤاخذهام نکرد. زمانی که یکی از [[اهل]] [[خانه]] وی مرا به سبب کاری سرزنش میکرد، آن حضرت میفرمود: "رهایش کن که اگر شدنی بود انجام گرفته بود"<ref>منتهی السؤل، ج ۲، ص ۴۴۹؛ تقی الدین احمد بن علی مقریزی، إمتاع الأسماع، ج ۲، ص ۲۳۵ - ۲۳۶ و اسدالغابه، ج ۱، ص ۳۶ و با اندکی اختلاف در: الطبقات الکبری، ج ۷، ص ۱۲.</ref>. ایشان [[مسلمانان]] را نیز از سرزنش دیگران برحذر میداشت و میفرمود: "هرکس مؤمنی را به چیزی (به سبب گناهی) ملامت کند، نمیرد تا آنکه خودش آن را انجام دهد"<ref>الطبرانی، المعجم الاوسط، ج ۷، ص ۱۹۱؛ الترمذی، سنن، ج ۴، ص ۷۱ و مجموعه ورام، ج ۱، ص ۱۱۳. </ref>.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۳۷۹.</ref>. | ||
== منابع == | == منابع == |
نسخهٔ ۲۵ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۰۰:۲۹
سرزنش تربیتی
سرزنش شماتتگونه
از جمله پستترین حالات آدمی، سرزنش کردن دیگران است به سبب گرفتاری و مصیبتی که به آنان رسیده است. چگونه میتوان مدعی برادری بود و از مصیبتی که به برادری رسیده است شاد بود؟ سرزنش کردن برادران، اسباب کینه و عداوت است و پیوند اخوت را ریشه کن میسازد. اَبان بن عبدالملک[۱] از امام صادق (ع) حدیث کرده است که آن حضرت فرمود: «لَا تُبْدِي الشَّمَاتَةَ لِأَخِيكَ فَيَرْحَمَهُ اللَّهُ وَ يُصَيِّرَهَا بِكَ وَ قَالَ مَنْ شَمِتَ بِمُصِيبَةٍ نَزَلَتْ بِأَخِيهِ لَمْ يَخْرُجْ مِنَ الدُّنْيَا حَتَّى يُفْتَتَنَ»[۲].[۳]
از زشتترین اوصاف و حالاتی که ممکن است نفس آدمی بدان مبتلا شود، خصلت زشت سرزنش دیگران به سبب گرفتاری و مصیبت وارد شده به آنان است. در سیره رسول خدا (ص) سررزنش مذمومی گزارش نشده است. نقل شده است، ایشان از سه چیز به شدت پرهیز داشت: "سرزنش دیگران، جستجوی لغزشهای دیگران و پیگیری عیب کسی"[۴] هیچ گاه کسی را در حضور آن حضرت سرزنش نکردند، جز آنکه میفرمود: "رهایش کنید و به او کاری نداشته باشید"[۵][۶].[۷].
انس بن مالک نقل کرده است: "ده سال خدمتگزار رسول خدا (ص) بودم؛ در این مدت هرگز به من دشنام نداد، مرا تنبیه نکرد، مرا سرزنش نکرد و برایم چهره درهم نکشید و درباره کاری که به من فرمان داده بود و من کوتاهی کرده بودم، مؤاخذهام نکرد. زمانی که یکی از اهل خانه وی مرا به سبب کاری سرزنش میکرد، آن حضرت میفرمود: "رهایش کن که اگر شدنی بود انجام گرفته بود"[۸]. ایشان مسلمانان را نیز از سرزنش دیگران برحذر میداشت و میفرمود: "هرکس مؤمنی را به چیزی (به سبب گناهی) ملامت کند، نمیرد تا آنکه خودش آن را انجام دهد"[۹].[۱۰].
منابع
پانویس
- ↑ از اصحاب بزرگوار امام صادق (ع) است. ر. ک: رجال النجاشی، ص۱۴؛ معجم رجال الحدیث، ج۱، ص۱۵۶-۱۵۷؛ قاموس الرجال، ج۱، ص۱۱۱.
- ↑ «در گرفتاری برادر ایمانی خود شماتت و اظهار شادی مکن که خداوند به او رحم میکند و آن گرفتاری را به سوی تو بر میگرداند. [و فرمود:] هر که برادر خود را به مصیبتی که بر او فرود آمده شماتت کند از دنیا نرود تا خود به آن گرفتار شود» الکافی، ج۲، ص۳۵۹؛ وسائل الشیعة، ج۲، ص۹۱۰.
- ↑ دلشاد تهرانی، مصطفی، سیره نبوی، ج۲، ص ۶۱۴.
- ↑ سنن النبی، ص۱۷.
- ↑ سنن النبی، ص۷۵.
- ↑ حسینی ایمنی، سید علی اکبر، فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم، ص ۳۷۹.
- ↑ حسینی ایمنی، سید علی اکبر، فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم، ص ۳۷۹.
- ↑ منتهی السؤل، ج ۲، ص ۴۴۹؛ تقی الدین احمد بن علی مقریزی، إمتاع الأسماع، ج ۲، ص ۲۳۵ - ۲۳۶ و اسدالغابه، ج ۱، ص ۳۶ و با اندکی اختلاف در: الطبقات الکبری، ج ۷، ص ۱۲.
- ↑ الطبرانی، المعجم الاوسط، ج ۷، ص ۱۹۱؛ الترمذی، سنن، ج ۴، ص ۷۱ و مجموعه ورام، ج ۱، ص ۱۱۳.
- ↑ حسینی ایمنی، سید علی اکبر، فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم، ص ۳۷۹.