عدلیه: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
خط ۶: خط ۶:
}}
}}
{{اسلام عمودی}}
{{اسلام عمودی}}
==مقدمه==
== مقدمه ==
معتقدان به صفت [[عدل]] دربارۀ [[خداوند متعال]]، دیدگاه [[معتزله]] و [[شیعه]] دربارۀ [[خداوند]]، در مقابل جبریّه و [[اشاعره]] ([[پیروان]] [[ابو الحسن اشعری]]) که [[معتقد]] به [[حسن و قبح عقلی]] و صفت [[عدل]] در [[خدا]] نیستند. دهخدا می‌نویسد: [[معتزله]] خود را عدلیه نامند، زیرا گویند: چون [[خداوند حکیم]] است و از [[حکیم]] جز خیر و [[صلاح]] نیاید و به [[حکم عقل]]، رعایت [[مصالح]] عباد بر او [[واجب]] است، [[قبیح]] است بر او که [[بنده]] را مجبور کند بر عملی [[قبیح]] یا [[حسن]]، پس او را بدان [[عقوبت]] نماید یا [[ثواب]] دهد و این اصل را [[عدل]] نامند، برخلاف اشعریّه که گویند از روی [[عقل]] چیزی بر [[خداوند]] [[واجب]] نیست، نه [[صلاح]] و نه [[اصلح]]، و [[خداوند]] فعّال ما یشاء است، اگر همۀ [[بندگان]] خود را به [[بهشت]] برد یا خود همه را به [[دوزخ]] فرستد، [[حیف]] و جوری نکرده است<ref>لغت‌نامه، دهخدا، ص ۱۳۹۰۷.</ref>.<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۳۹۰.</ref>.
معتقدان به صفت [[عدل]] دربارۀ [[خداوند متعال]]، دیدگاه [[معتزله]] و [[شیعه]] دربارۀ [[خداوند]]، در مقابل جبریّه و [[اشاعره]] ([[پیروان]] [[ابو الحسن اشعری]]) که [[معتقد]] به [[حسن و قبح عقلی]] و صفت [[عدل]] در [[خدا]] نیستند. دهخدا می‌نویسد: [[معتزله]] خود را عدلیه نامند، زیرا گویند: چون [[خداوند حکیم]] است و از [[حکیم]] جز خیر و [[صلاح]] نیاید و به [[حکم عقل]]، رعایت [[مصالح]] عباد بر او [[واجب]] است، [[قبیح]] است بر او که [[بنده]] را مجبور کند بر عملی [[قبیح]] یا [[حسن]]، پس او را بدان [[عقوبت]] نماید یا [[ثواب]] دهد و این اصل را [[عدل]] نامند، برخلاف اشعریّه که گویند از روی [[عقل]] چیزی بر [[خداوند]] [[واجب]] نیست، نه [[صلاح]] و نه [[اصلح]]، و [[خداوند]] فعّال ما یشاء است، اگر همۀ [[بندگان]] خود را به [[بهشت]] برد یا خود همه را به [[دوزخ]] فرستد، [[حیف]] و جوری نکرده است<ref>لغت‌نامه، دهخدا، ص ۱۳۹۰۷.</ref>.<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۳۹۰.</ref>.



نسخهٔ ‏۲۵ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۳۹

اسلام

مقدمه

معتقدان به صفت عدل دربارۀ خداوند متعال، دیدگاه معتزله و شیعه دربارۀ خداوند، در مقابل جبریّه و اشاعره (پیروان ابو الحسن اشعری) که معتقد به حسن و قبح عقلی و صفت عدل در خدا نیستند. دهخدا می‌نویسد: معتزله خود را عدلیه نامند، زیرا گویند: چون خداوند حکیم است و از حکیم جز خیر و صلاح نیاید و به حکم عقل، رعایت مصالح عباد بر او واجب است، قبیح است بر او که بنده را مجبور کند بر عملی قبیح یا حسن، پس او را بدان عقوبت نماید یا ثواب دهد و این اصل را عدل نامند، برخلاف اشعریّه که گویند از روی عقل چیزی بر خداوند واجب نیست، نه صلاح و نه اصلح، و خداوند فعّال ما یشاء است، اگر همۀ بندگان خود را به بهشت برد یا خود همه را به دوزخ فرستد، حیف و جوری نکرده است[۱].[۲].

منابع

پانویس

  1. لغت‌نامه، دهخدا، ص ۱۳۹۰۷.
  2. محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۳۹۰.