قاسم بن خلیل دمشقی: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
 
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[قاسم بن خلیل دمشقی در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[قاسم بن خلیل دمشقی در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}


==مقدمه==
== مقدمه ==
قاسم بن خلیل دمشقی<ref>تاریخ دقیق وفات وی معلوم نیست، ولی ابن ندیم او را هم‌طبقه جعفر بن مبشر دانسته و وفات جعفر بن مبشر را سال ۲۴۳ ذکر کرده است (الفهرست، ص۲۰۶ و ۲۰۸).</ref>.<ref>[[علی اکبر بابایی|بابایی، علی اکبر]]، [[تاریخ تفسیر قرآن (کتاب)|تاریخ تفسیر قرآن]]، ص ۲۵۶.</ref> وی از [[دانشمندان]] معتزلی [[قرن سوم]] و از [[شاگردان]] و [[پیروان]] [[هشام بن عمرو فوطی]] که از سران [[معتزله بغداد]] بود، به شمار می‌‌رفت و در [[علم کلام]] متأثر از [[افکار]] و [[عقاید]] او بود.<ref>الفرق بین الفرق ۱۸۵ تاریخ مدینة دمشق ۴۹/۵۶.</ref> [[ابن حجر]] قاسم را از [[عالمان شیعه]] نامیده،<ref>لسان المیزان ۴/۴۵۹.</ref> ولی آثارش [[گواه]] اعتزال اوست.
قاسم بن خلیل دمشقی<ref>تاریخ دقیق وفات وی معلوم نیست، ولی ابن ندیم او را هم‌طبقه جعفر بن مبشر دانسته و وفات جعفر بن مبشر را سال ۲۴۳ ذکر کرده است (الفهرست، ص۲۰۶ و ۲۰۸).</ref>.<ref>[[علی اکبر بابایی|بابایی، علی اکبر]]، [[تاریخ تفسیر قرآن (کتاب)|تاریخ تفسیر قرآن]]، ص ۲۵۶.</ref> وی از [[دانشمندان]] معتزلی [[قرن سوم]] و از [[شاگردان]] و [[پیروان]] [[هشام بن عمرو فوطی]] که از سران [[معتزله بغداد]] بود، به شمار می‌‌رفت و در [[علم کلام]] متأثر از [[افکار]] و [[عقاید]] او بود.<ref>الفرق بین الفرق ۱۸۵ تاریخ مدینة دمشق ۴۹/۵۶.</ref> [[ابن حجر]] قاسم را از [[عالمان شیعه]] نامیده،<ref>لسان المیزان ۴/۴۵۹.</ref> ولی آثارش [[گواه]] اعتزال اوست.


تألیفات قاسم عبارت‌اند از: امامة ابی بکر، التوحید، تفسیر القرآن<ref>نویهض، معجم المفسرین، ج۱، ص۴۳۲. عادل نویهض او را امامی معرفی کرده و داوودی از وی با عنوان «رافضی» یاد نموده که آن نیز از شیعه بودن وی حکایت دارد، ولی ابن ندیم او را در شمار متکلمان معتزله آورده و کتابی با عنوان امامة ابی بکر برای وی نقل کرده است که چه‌بسا با شیعه بودن وی سازگار نباشد (ر.ک: داوودی، طبقات المفسرین، ج۲، ص۳۲؛ ابن ندیم، الفهرست، ص۲۰۶).</ref>.<ref>[[علی اکبر بابایی|بابایی، علی اکبر]]، [[تاریخ تفسیر قرآن (کتاب)|تاریخ تفسیر قرآن]]، ص ۲۵۶.</ref>، العدل فی اصناف، المعتزله الوعید و المخلوق.<ref>الفهرست (الندیم) ۲۰۶.</ref> از آنجا که وی معاصر [[جعفر بن مبشر ثقفی معتزلی]] بوده است،<ref>الفهرست (الندیم) ۲۰۶.</ref> در زمره [[رجال]] قرن سوم به شمار آمد. بیش از این اطلاعی در خصوص وی در منابع یافت نشد.<ref>جمعی از پژوهشگران، [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی (کتاب)|فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی]] ج۱، ص ۶۲۰.</ref>
تألیفات قاسم عبارت‌اند از: امامة ابی بکر، التوحید، تفسیر القرآن<ref>نویهض، معجم المفسرین، ج۱، ص۴۳۲. عادل نویهض او را امامی معرفی کرده و داوودی از وی با عنوان «رافضی» یاد نموده که آن نیز از شیعه بودن وی حکایت دارد، ولی ابن ندیم او را در شمار متکلمان معتزله آورده و کتابی با عنوان امامة ابی بکر برای وی نقل کرده است که چه‌بسا با شیعه بودن وی سازگار نباشد (ر. ک: داوودی، طبقات المفسرین، ج۲، ص۳۲؛ ابن ندیم، الفهرست، ص۲۰۶).</ref>.<ref>[[علی اکبر بابایی|بابایی، علی اکبر]]، [[تاریخ تفسیر قرآن (کتاب)|تاریخ تفسیر قرآن]]، ص ۲۵۶.</ref>، العدل فی اصناف، المعتزله الوعید و المخلوق.<ref>الفهرست (الندیم) ۲۰۶.</ref> از آنجا که وی معاصر [[جعفر بن مبشر ثقفی معتزلی]] بوده است،<ref>الفهرست (الندیم) ۲۰۶.</ref> در زمره [[رجال]] قرن سوم به شمار آمد. بیش از این اطلاعی در خصوص وی در منابع یافت نشد.<ref>جمعی از پژوهشگران، [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی (کتاب)|فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی]] ج۱، ص ۶۲۰.</ref>


== منابع ==
== منابع ==

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۵ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۱۱:۰۷

مقدمه

قاسم بن خلیل دمشقی[۱].[۲] وی از دانشمندان معتزلی قرن سوم و از شاگردان و پیروان هشام بن عمرو فوطی که از سران معتزله بغداد بود، به شمار می‌‌رفت و در علم کلام متأثر از افکار و عقاید او بود.[۳] ابن حجر قاسم را از عالمان شیعه نامیده،[۴] ولی آثارش گواه اعتزال اوست.

تألیفات قاسم عبارت‌اند از: امامة ابی بکر، التوحید، تفسیر القرآن[۵].[۶]، العدل فی اصناف، المعتزله الوعید و المخلوق.[۷] از آنجا که وی معاصر جعفر بن مبشر ثقفی معتزلی بوده است،[۸] در زمره رجال قرن سوم به شمار آمد. بیش از این اطلاعی در خصوص وی در منابع یافت نشد.[۹]

منابع

پانویس

  1. تاریخ دقیق وفات وی معلوم نیست، ولی ابن ندیم او را هم‌طبقه جعفر بن مبشر دانسته و وفات جعفر بن مبشر را سال ۲۴۳ ذکر کرده است (الفهرست، ص۲۰۶ و ۲۰۸).
  2. بابایی، علی اکبر، تاریخ تفسیر قرآن، ص ۲۵۶.
  3. الفرق بین الفرق ۱۸۵ تاریخ مدینة دمشق ۴۹/۵۶.
  4. لسان المیزان ۴/۴۵۹.
  5. نویهض، معجم المفسرین، ج۱، ص۴۳۲. عادل نویهض او را امامی معرفی کرده و داوودی از وی با عنوان «رافضی» یاد نموده که آن نیز از شیعه بودن وی حکایت دارد، ولی ابن ندیم او را در شمار متکلمان معتزله آورده و کتابی با عنوان امامة ابی بکر برای وی نقل کرده است که چه‌بسا با شیعه بودن وی سازگار نباشد (ر. ک: داوودی، طبقات المفسرین، ج۲، ص۳۲؛ ابن ندیم، الفهرست، ص۲۰۶).
  6. بابایی، علی اکبر، تاریخ تفسیر قرآن، ص ۲۵۶.
  7. الفهرست (الندیم) ۲۰۶.
  8. الفهرست (الندیم) ۲۰۶.
  9. جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱، ص ۶۲۰.