قاضی القضاة: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۲۵ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۱۱:۰۷

مقدمه

قاضی القضاة، به "قاضی اول" گفته می‌شود که بر دیگر قاضیان، ریاست و بر امور قضاوت نظارت دارد^[۱]. قاضی القضات در گذشته، منصبی دولتی بود که در مرکز حکومت وقت - بغداد - مستقر و به تعیین قاضیان ولایات می‌پرداخت^[۲]. "ابو یوسف" - صاحب کتاب "الخراج" - نخستین کسی بود که در دوران هارون الرشید- خلیفه عباسی - عنوان "قاضی القضاة" گرفت^[۳]. با گذشت زمان، اختیارات او گسترش یافته و به دعاوی حقوقی، اوقاف، نصب وصیّ، امنیت شهر، مظالم، احتساب، ضرب سکه و بیت المال نیز می‌پرداخت. قاضی القضاة بغداد، دیوانی داشت که به همین عنوان معروف بود^[۴]. قاضی مزبور هنگام قضاوت، لباسی سیاه به تن می‌کرد که شعار عباسیان بود و نیز عمامه‌ای سیاه روی کلاهی "نسبه دراز" به سر می‌گذاشت^[۵]^[۶].

منابع

فروتن، اباصلت، مرادی، علی اصغر، واژه‌نامه فقه سیاسی

پانویس

↑ ترمینولوژی حقوق، ص۵۱۲.
↑ شرح فتح الغدیر، ج۵، ص۴۸۷؛ رسائل، ج۱، ص۳۵۱؛ تاریخ التمدن الاسلامی، ج۱، ص۲۳۹.
↑ الاعلام، ج۸، ص۱۶۳؛ ریحانة الادب، ج۷، ص۳۲۱.
↑ تاریخ الخلفا، ص۲۶۸-۲۶۷.
↑ کتاب القضاة، ص۳۷۸؛ الحضارة الاسلامیه، ج۱، ص۳۷۳؛ تاریخ الاسلام، ج۳، ص۳۰۳.
↑ فروتن، اباصلت، مرادی، علی اصغر، واژه‌نامه فقه سیاسی، ص ۱۴۷.

[1] ترمینولوژی حقوق، ص۵۱۲.

[2] شرح فتح الغدیر، ج۵، ص۴۸۷؛ رسائل، ج۱، ص۳۵۱؛ تاریخ التمدن الاسلامی، ج۱، ص۲۳۹.

[3] الاعلام، ج۸، ص۱۶۳؛ ریحانة الادب، ج۷، ص۳۲۱.

[4] تاریخ الخلفا، ص۲۶۸-۲۶۷.

[5] کتاب القضاة، ص۳۷۸؛ الحضارة الاسلامیه، ج۱، ص۳۷۳؛ تاریخ الاسلام، ج۳، ص۳۰۳.

[6] فروتن، اباصلت، مرادی، علی اصغر، واژه‌نامه فقه سیاسی، ص ۱۴۷.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
 {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[قاضی القضاة در قرآن]] - [[قاضی القضاة در حدیث]] - [[قاضی القضاة در فقه اسلامی]] - [[قاضی القضاة در فقه سیاسی]]| پرسش مرتبط  = قاضی القضاة (پرسش)}}
-==مقدمه==
+== مقدمه ==
 [[قاضی]] القضاة، به "[[قاضی]] اول" گفته می‌شود که بر دیگر قاضیان، [[ریاست]] و بر امور [[قضاوت]] [[نظارت]] دارد<ref>ترمینولوژی حقوق، ص۵۱۲.</ref>. [[قاضی]] القضات در گذشته، منصبی دولتی بود که در [[مرکز حکومت]] وقت - [[بغداد]] - مستقر و به [[تعیین]] قاضیان ولایات می‌پرداخت<ref>شرح فتح الغدیر، ج۵، ص۴۸۷؛ رسائل، ج۱، ص۳۵۱؛ تاریخ التمدن الاسلامی، ج۱، ص۲۳۹.</ref>. "[[ابو یوسف]]" - صاحب [[کتاب]] "الخراج" - نخستین کسی بود که در دوران [[هارون الرشید]]- [[خلیفه عباسی]] - عنوان "[[قاضی]] القضاة" گرفت<ref>الاعلام، ج۸، ص۱۶۳؛ ریحانة الادب، ج۷، ص۳۲۱.</ref>. با گذشت زمان، اختیارات او گسترش یافته و به دعاوی [[حقوقی]]، اوقاف، [[نصب وصیّ]]، [[امنیت]] [[شهر]]، [[مظالم]]، احتساب، ضرب سکه و [[بیت المال]] نیز می‌پرداخت. [[قاضی]] القضاة [[بغداد]]، دیوانی داشت که به همین عنوان معروف بود<ref>تاریخ الخلفا، ص۲۶۸-۲۶۷.</ref>. [[قاضی]] مزبور هنگام [[قضاوت]]، لباسی سیاه به تن می‌کرد که [[شعار]] [[عباسیان]] بود و نیز عمامه‌ای سیاه روی کلاهی "نسبه دراز" به سر می‌گذاشت<ref>کتاب القضاة، ص۳۷۸؛ الحضارة الاسلامیه، ج۱، ص۳۷۳؛ تاریخ الاسلام، ج۳، ص۳۰۳.</ref><ref>[[اباصلت فروتن|فروتن، اباصلت]]، [[علی اصغر مرادی|مرادی، علی اصغر]]، [[واژه‌نامه فقه سیاسی (کتاب)|واژه‌نامه فقه سیاسی]]، ص ۱۴۷.</ref>.