معارف و عقاید ۱ (کتاب)

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.

معارف و عقاید ۱
زبان	فارسی
نویسندگان	محمد تقی سبحانی؛ رضا برنجکار
مذهب	[[شیعه]][[رده:کتاب شیعه]]
ناشر	[[:رده:انتشارات انتشارات مرکز مدیریت حوزه علیمه قم|انتشارات انتشارات مرکز مدیریت حوزه علیمه قم]][[رده:انتشارات انتشارات مرکز مدیریت حوزه علیمه قم]]
محل نشر	قم، ایران
سال نشر	۱۳۹۶ ش
شابک	۹۷۸-۶۰۰-۷۵۵۰-۲۵-۰
شماره ملی	۵۰۰۰۹۰۲

معارف و عقاید ۱، جلد دوم از مجموعه پنج جلدی معارف و عقاید با زبان فارسی به بررسی عقاید کلام شیعه امامیه، شیعه، عقاید، پرسش‌ها و پاسخ‌ها، اصول دین و... می‌پردازد. این مجموعه اثر محمد تقی سبحانی و رضا برنجکار می‌باشد و انتشارات مرکز مدیریت حوزه علیمه قم انتشار آن را به عهده داشته است

دربارهٔ کتاب

در معرفی این کتاب آمده است: «علم کلام دانشی است که به عقاید و معارف اعتقادی دین اسلام می‌پردازد و ضمن استخراج این عقاید از منابع اسلامی، به توضیح و اثبات آنها پرداخته و به شبهات مربوط به این عقاید پاسخ می‌دهد.

• موضوع علم کلام، معارف اعتقادی است نه احکام عملی و اخلاقی اسلام. عقاید و معارف به آن دسته از آموزه‌های اسلامی می‌گویند که هدف اصلی از بیان آنها، باور و ایمان است مانند اصل توحید. اهمیت هر علمی به مباحثی است که در آن علم مورد بحث قرار می‌گیرد چنانکه گفته شد، علم کلام درباره عقاید دینی بحث می‌کند. حال باید دید اهمیت عقاید دینی تا چه اندازه است؟
• با اندک تاملی می‌توان دریافت که انسان مجموعه‌ای از اعتقادات و عملکردها است. عملکردها غالبا از اندیشه‌ها و باورها سرچشمه می‌گیرد و اعتقادات به منزله شالوده‌ای است که بنای رفتارهای انسان بر آنها گذاشته شده است. شاید بتوان گفت که تمام اعمال انسان، به گونه‌ای ریشه در باورها و عقاید او دارد. از این رو، علم کلام که به عقاید و اندیشه‌های آدمی می‌پردازد، اهمیتش بیش از علومی است که به رفتارهای انسان مربوط می‌شود.
• از منظر دیگری نیز می‌توان به اهمیت علم کلام پی برد. هر انسانی خواهان سعادت و نیک‌بختی خویش است و مکاتب گوناگون بشری، جملگی ادعا می‌کنند که می‌توانند انسان را به سعادت خویش برسانند، اما روشن است که هیچ مکتبی مانند دین الهی نمی‌تواند ضامن سعادت حقیقی انسان باشد، زیرا خداوندی که خالق انسان است بهتر از هر کسی می‌داند که چه برنامه‌ای به سعادت انسان می‌انجامد. از سوی دیگر زمانی که خداوند و پیامبرش برای انسان اثبات نشود، نمی‌تواند به دین و برنامه سعادت بخش آن دست یابد. اثبات خداوند و اوصاف او و نیز شناسایی راهنمایان الهی و اموری از این قبیل، توسط دانش کلام به انجام می‌رسد. بنابراین، بدون علم کلام و اعتقادات اسلامی نمی‌توان به برنامه سعادت انسان دست یافت.

فهرست کتاب

بخش اول: کلیات

درس اول: علم کلام و عقاید

• تعریف و موضوع علم کلام
• اهمیت علم کلام
• منابع علم کلام

درس دوم: فواید بحث از عقاید دینی

• بصیرت در دین
• تقویت ایمان و انگیزه عمل صالح
• پاسخگویی به سؤالات و زدودن شبهات
• توانایی هدایت و ارشاد دیگران

بخش دوم: خداشناسی

درس سوم: دلایل وجود خداوند - برهان نظم (۱)

• تقرير برهان نظم
• برهان نظم در نگاه دانشمندان
• برهان نظم در آیات و روایات

درس چهارم: دلایل وجود خداوند - برهان نظم (۲)

• نشانه‌ها در آفرینش انسان
• نشانه‌ها در آفرینش زمین، خورشید و ماه
• نشانه‌ها در آفرینش کهکشان‌ها
• تأثیر معنوی در توجه به نشانه‌های الهی

درس پنجم: دلایل وجود خداوند - گواهی فطرت (۱)

• تعریف معرفت فطری
• معنای فطرت
• معرفت فطری در آیات و روایات
• معرفت فطری در سخنان دانشمندان غیر مسلمان
• ویژگی و آثار معرفت فطری

درس ششم: دلایل وجود خداوند - گواهی فطرت (۲)

• راه‌های ظهور و شکوفایی فطرت

درس هفتم: توحید و یگانگی خداوند

• اهمیت و جایگاه توحید در کتاب و سنت
• معنای توحید
• مراتب توحید

درس هشتم: نشانه‌های یگانگی خداوند

• تعدد خدایان، ناسازگار با الوهیت
• هماهنگی در هستی
• خبر دادن همه انبیاء از یکتایی خداوند
• گواهی فطرت بر وحدانیت

درس نهم: علم خداوند

• اثبات علم الهی
• ویژگی‌های علم خدا

درس دهم: قدرت خداوند

• اثبات قدرت الهی
• ویژگی‌های قدرت خداوند

درس یازدهم: صفات سلبی

• جسمانیت
• ترکیب
• جهت و مکان
• رؤیت با چشم سر

بخش سوم: عدل الهی

درس دوازدهم: اهمیت، تعریف و گستره عدل

• اهمیت عدل
• معنای عدل در لغت
• معنای اصطلاحی عدل
• گستره عدل الهی

درس سیزدهم: دلایل عدل الهی

• دلیل کمال اخلاقی
• دلیل نفی منشأ ظلم

درس چهاردهم: ارتباط عدل الهی با اختیار انسان

• امر بين امرين

درس شانزدهم: عدل الهی و تفاوت‌ها

• نسبت عدالت با شباهت
• ناقص الخلقه‌ها
• حکمت آفرینش کافران

درس هفدهم: عدل الهی و مجازات اخروی

• معنای جزا و خلود
• تناسب خطا با خلود و عدل الهی
• بخشش گناهکاران
• تخفیف در عذاب برای مخلّدین در جهنم

درس هجدهم: حکمت الهی

• معنای حکمت
• آثار باور به حکمت الهی
• دلایل حکمت الهی

بخش چهارم: نبوت

درس نوزدهم: تعریف نبوت

• معنای نبی و رسول
• نسبت میان نبی و رسول
• درجات نبی و رسول

درس بیستم: فواید بعثت و دلیل نیاز به نبوت

• نیاز بشر به معارف اعتقادی
• نیاز بشر به قانون

درس بیست و یکم: راه‌های شناخت پیامبران(۱)

• راه‌های شناخت پیامبران
• معجزه

درس بیست و دوم: راه‌های شناخت پیامبران(۲)

• بشارت یا گواهی پیامبران
• قراین و شواهد

درس بیست و سوم: ویژگی‌های پیامبران – علم

• جایگاه دانش نزد عقل و دین
• لزوم تبعیت از عالم
• لزوم علم الهی برای انبیاء
• منبع تمام علوم انبیاء
• مراتب علوم انبیاء

درس بیست و چهارم: ویژگی‌های پیامبران - عصمت

• تعريف عصمت
• حدود و قلمرو عصمت پیامبران
• لزوم اعتقاد به عصمت پیامبران
• منشأ عصمت پیامبران

درس بیست و پنجم: پیامبران الهی

• منبع صحیح شناخت پیامبران پیشین
• تعداد انبیاء و رسولان الهی
• کتاب‌های پیامبران
• انبیای تشریعی و انبیای تبلیغی

درس بیست و ششم: اثبات نبوت پیامبر اسلام (۱)

• نگاهی به شخصیت پیامبر اسلام (ص)
• دلایل نبوت پیامبر اسلام
• معجزه قرآن کریم

درس بیست و هفتم: اثبات نبوت پیامبر اسلام (۲)

• سایر معجزات پیامبر اسلام

درس بیست و هشتم: اثبات نبوت پیامبر اسلام (۳)

• قراین و شواهد

درس بیست و نهم: اثبات نبوت پیامبر اسلام (۴)

• بشارات انبیاء پیشین به رسول گرامی اسلام (ص)

درس سی‌ام: تعالیم پیامبر اسلام

• توحید و معاد
• عدالت پروری و ظلم ستیزی
• مکارم اخلاقی
• توسعه فرهنگ و دانش
• جامعه‌سازی و تأسیس تمدن

درس سی و یکم: خاتميت

ختم نبوت از ضروریات دین اسلام ۲. ختم نبوت در قرآن کریم 3. ختم نبوت در روایات ۴. راز ختم نبوت

کتاب‌های وابسته

• اصل مجموعه؛
• معارف و عقاید ۲ (کتاب)؛
• معارف و عقاید ۳ (کتاب)؛
• معارف و عقاید ۴ (کتاب)؛
• معارف و عقاید ۵ (کتاب)؛

دربارهٔ پدیدآورندگان

• 

  رضا برنجکار (پدیدآورنده)

• 

  محمد تقی سبحانی (پدیدآورنده)

• حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد تقی سبحانی (متولد ۱۳۴۲ ش، شیراز)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: جواد تبریزی، حسین وحید خراسانی، عبدالله جوادی آملی و محمد تقی مصباح یزدی پیگیری کرد. مدیر مرکز الحضارة لتنمیة الفکر الإسلامی (لبنان)، مدیر عامل بنیاد فرهنگی امامت و رییس پژوهشکده کلام اهل‌ بیت(ع) دار الحدیث قم از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «معناشناسی روح در قرآن کریم»، «نظریه امامت امامیه»، «میراث اندیشه سیاسی مسلمانان»، «اجتهاد بر بنیان مصلحت‌اندیشی» و «مسئله‌ای به نام قرائت رسمی» برخی از این آثار است..
• حجت الاسلام و المسلمین دکتر رضا برنجکار (متولد ۱۳۴۲ ش، آستارا)، در کنار تحصیلات متداول حوزوی، تحصیلات دانشگاهی خود را در مقطع دکتری فلسفه دانشگاه تهران به اتمام رساند. عضو هیأت علمی دانشگاه تهران، پژوهشگر مؤسسه دارالحدیث و دفتر تبلیغات اسلامی و پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی از جمله فعالیت‌های وی می‌باشد. او علاوه بر تدریس در حوزه‏‌هاى علمیه و دانشگاه‌های کشور، به تألیف مقالات و کتب علمی و دینی پرداخته است. «معرفت فطری خدا»، «آشنایی با فرق و مذاهب اسلامی»، «حکمت و اندیشه دینی»، «حقيقت تحديث و رابطه آن با نبوت»، «صحیفه جامعه و علم امام»، «تبیین معنای ولی در پرتو آیات ولایت»، «وحدت یا تعدد کتاب پیشین الهی در قرآن»، « حقیقت مصحف فاطمه و پاسخ به شبهاتی پیرامون آن»، «امامت و خاتمیت از دیدگاه قرآن و روایات» و «نقش امام غایب در هدایت و مبانی آن»برخی از این آثار است..

دریافت متن کتاب

• دریافت متن PDF کتاب از پایگاه مطالعاتی کلام امامیه
• دریافت متن PDF مجموعه در مرکز تدوین متون درسی حوزه‌های علمیه
• دریافت متن PDF کتاب در وبگاه کتابخانه مجازی الف

پیوند به بیرون

• شبکه جامع کتاب گیسوم
• وبگاه حوزه
• سازمان اسناد و کتابخانه ملی