رهبانیت: تفاوت میان نسخه‌ها

افزودن پیوند
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
دیداریویکی‌متن
جز (جایگزینی متن - '[[[[' به '[[')
خط ۲۴: خط ۲۴:
* [[روایت]] شده است که روزی [[همسر]] [[عثمان بن مظعون]] نزد [[پیامبر اکرم]] {{صل}} آمد و گفت: "ای [[رسول خدا]] {{صل}}، [[عثمان]] روزها را [[روزه]] می‌گیرد و شب‌ها را به [[عبادت]] می‌گذراند".. [[نبی]] [[خدا]] {{صل}} با شنیدن این خبر، خشمناک بیرون رفت تا اینکه به [[عثمان]] رسید و او را مشغول [[نماز خواندن]] یافت. [[عثمان]] با دیدن [[پیامبر]] {{صل}} نمازش را پایان داد. پس [[پیامبر]] {{صل}} به او فرمود: "ای [[عثمان]]! [[خداوند متعال]] مرا به رهبانیت نفرستاده است؛ بلکه با آیینی مستقیم، ساده و آسان گیر فرستاده است. من هم،، [[نماز]] می‌خوانم، هم [[روزه]] می‌گیرم و هم نزد همسرم می‌روم. پس هر که [[آیین]] مرا [[دوست]] دارد، از [[سنت]] من [[پیروی]] کند و از [[سنت]] من نزد [[همسران]] رفتن است"<ref>کلینی، الکافی، ج ۵، ص ۴۹۴ و وسائل الشیعة، ج ۲۰، ص ۱۰۷.</ref><ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۶۵۴.</ref>.
* [[روایت]] شده است که روزی [[همسر]] [[عثمان بن مظعون]] نزد [[پیامبر اکرم]] {{صل}} آمد و گفت: "ای [[رسول خدا]] {{صل}}، [[عثمان]] روزها را [[روزه]] می‌گیرد و شب‌ها را به [[عبادت]] می‌گذراند".. [[نبی]] [[خدا]] {{صل}} با شنیدن این خبر، خشمناک بیرون رفت تا اینکه به [[عثمان]] رسید و او را مشغول [[نماز خواندن]] یافت. [[عثمان]] با دیدن [[پیامبر]] {{صل}} نمازش را پایان داد. پس [[پیامبر]] {{صل}} به او فرمود: "ای [[عثمان]]! [[خداوند متعال]] مرا به رهبانیت نفرستاده است؛ بلکه با آیینی مستقیم، ساده و آسان گیر فرستاده است. من هم،، [[نماز]] می‌خوانم، هم [[روزه]] می‌گیرم و هم نزد همسرم می‌روم. پس هر که [[آیین]] مرا [[دوست]] دارد، از [[سنت]] من [[پیروی]] کند و از [[سنت]] من نزد [[همسران]] رفتن است"<ref>کلینی، الکافی، ج ۵، ص ۴۹۴ و وسائل الشیعة، ج ۲۰، ص ۱۰۷.</ref><ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۶۵۴.</ref>.
* همچنین در روایتی دیگر آمده است که وقتی [[فرزند]] [[عثمان بن مظعون]] از دینا رفت، او بسیار [[غمگین]] شد تا آنجا که خانه‌اش را [[مسجد]] قرار داد و مشغول [[عبادت]] شد و هر کاری جز [[عبادت]] را ترک گفت. وقتی این خبر به [[رسول اکرم]] {{صل}} رسید،، او را احضار کرد و فرمود: {{متن حدیث| يَا عُثْمَانُ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى لَمْ‌ يَكْتُبْ‌ عَلَيْنَا الرَّهْبَانِيَّةَ إِنَّمَا رَهْبَانِيَّةُ أُمَّتِي‌ الْجِهَادُ فِي‌ سَبِيلِ‌ اللَّهِ}}<ref>کنزالعمال، ج ۳، ص ۷۵۸؛ امالی صدوق، ص ۶۶؛ محمد بن حسن فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ج ۲، ص ۴۲۲ و شهید ثانی، مسکن الفؤاد، ص ۲۶.</ref><ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۶۵۴-۶۵۵.</ref>.
* همچنین در روایتی دیگر آمده است که وقتی [[فرزند]] [[عثمان بن مظعون]] از دینا رفت، او بسیار [[غمگین]] شد تا آنجا که خانه‌اش را [[مسجد]] قرار داد و مشغول [[عبادت]] شد و هر کاری جز [[عبادت]] را ترک گفت. وقتی این خبر به [[رسول اکرم]] {{صل}} رسید،، او را احضار کرد و فرمود: {{متن حدیث| يَا عُثْمَانُ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى لَمْ‌ يَكْتُبْ‌ عَلَيْنَا الرَّهْبَانِيَّةَ إِنَّمَا رَهْبَانِيَّةُ أُمَّتِي‌ الْجِهَادُ فِي‌ سَبِيلِ‌ اللَّهِ}}<ref>کنزالعمال، ج ۳، ص ۷۵۸؛ امالی صدوق، ص ۶۶؛ محمد بن حسن فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ج ۲، ص ۴۲۲ و شهید ثانی، مسکن الفؤاد، ص ۲۶.</ref><ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۶۵۴-۶۵۵.</ref>.
* همچنین از [[امام صادق]] {{ع}} [[نقل]] شده که فرموده است: "روزی سه [[زن]] نزد [[رسول خدا]] {{صل}} آمدند و یکی از آنها گفت: شوهرم گوشت نمی‌خورد"؛ دیگری گفت: "شوهرم بوی خوش نمی‌بوید" و سومی گفت: "شوهرم به [[زنان]] نزدیک نمی‌شود". پس [[پیامبر]] {{صل}} در حال [[غضب]]، رداکشان از خانه، بیرون و سپس به [[مسجد]] رفت و بر روی [[منبر]]، [[حمد]] و [[[[ثنای الهی]]]] را به جای آورد و سپس فرمود: "عده‌ای از [[یاران]] مرا چه شده است که گوشت نمی‌خورند و عطر نمی‌بویند و به [[زنان]] نزدیک نمی‌شوند؟ بدانید که من گوشت می‌خورم و عطر می‌بویم و پیش [[زنان]] می‌روم. پس هر که از [[سنت]] من روی گرداند، از من نیست"<ref>الکافی، ج ۵، ص ۴۹۶ و وسائل الشیعه، ج ۲، ص ۱۰۸.</ref><ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۶۵۵.</ref>.
* همچنین از [[امام صادق]] {{ع}} [[نقل]] شده که فرموده است: "روزی سه [[زن]] نزد [[رسول خدا]] {{صل}} آمدند و یکی از آنها گفت: شوهرم گوشت نمی‌خورد"؛ دیگری گفت: "شوهرم بوی خوش نمی‌بوید" و سومی گفت: "شوهرم به [[زنان]] نزدیک نمی‌شود". پس [[پیامبر]] {{صل}} در حال [[غضب]]، رداکشان از خانه، بیرون و سپس به [[مسجد]] رفت و بر روی [[منبر]]، [[حمد]] و [[ثنای الهی]]]] را به جای آورد و سپس فرمود: "عده‌ای از [[یاران]] مرا چه شده است که گوشت نمی‌خورند و عطر نمی‌بویند و به [[زنان]] نزدیک نمی‌شوند؟ بدانید که من گوشت می‌خورم و عطر می‌بویم و پیش [[زنان]] می‌روم. پس هر که از [[سنت]] من روی گرداند، از من نیست"<ref>الکافی، ج ۵، ص ۴۹۶ و وسائل الشیعه، ج ۲، ص ۱۰۸.</ref><ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۶۵۵.</ref>.
* [[ابن حنبل]] در کتاب مسندش طبق [[نقل]] [[مجاهد]] از مردی [[انصاری]] آورده است که روزی نزد [[پیامبر]] {{صل}} درباره کنیزی از [[بنی عبدالمطلب]] سخن به میان آوردند؛ مرد [[انصاری]] گفت: "آن [[زن]]، نماز‌ها ‌عبادت می‌کند و روزها [[روزه]] می‌گیرد"، [[پیامبر خدا]] {{صل}} فرمود: "اما من می‌خوابم، [[نماز]] می‌خوانم، گاه [[روزه]] می‌گیرم و گاه [[روزه]] نمی‌گیرم؛ پس هر که به من [[اقتدا]] کند، از من است و هر که به راه و رسم من پشت کند، از من نیست"<ref>احمد بن حنبل، مسند احمد، ج۵، ص۴۰۹ و نیز ر. ک: الهیثمی، مجمع الزوائد، ج ۳، ص ۱۹۳.</ref>.  
* [[ابن حنبل]] در کتاب مسندش طبق [[نقل]] [[مجاهد]] از مردی [[انصاری]] آورده است که روزی نزد [[پیامبر]] {{صل}} درباره کنیزی از [[بنی عبدالمطلب]] سخن به میان آوردند؛ مرد [[انصاری]] گفت: "آن [[زن]]، نماز‌ها ‌عبادت می‌کند و روزها [[روزه]] می‌گیرد"، [[پیامبر خدا]] {{صل}} فرمود: "اما من می‌خوابم، [[نماز]] می‌خوانم، گاه [[روزه]] می‌گیرم و گاه [[روزه]] نمی‌گیرم؛ پس هر که به من [[اقتدا]] کند، از من است و هر که به راه و رسم من پشت کند، از من نیست"<ref>احمد بن حنبل، مسند احمد، ج۵، ص۴۰۹ و نیز ر. ک: الهیثمی، مجمع الزوائد، ج ۳، ص ۱۹۳.</ref>.  
* با وجود تمام توصیه‌های [[رسول خدا]] {{صل}} درباره [[حرمت]] گوشه‌گیری، متأسفانه مدتی از [[وفات]] ایشان نگذشته بود که عده‌ای در [[لباس]] [[زهد]] و عرفان، رهبانیت [[مسیحی]] را در قالب تصوف در [[جامعه اسلامی]] گسترش دادند؛ چیزی که [[فرستاده خدا]] {{صل}} همواره از آن نگران بود و از اینکه ‌افرادی در [[آینده]]، [[قرآن]] را به غنا بخوانند و به رهبانیت روی آوردند و... ابراز نگرانی می‌کردند<ref>الکافی، ج ۲، ص۶۱۴؛ تاج الدین شعیری، جامع الاخبار، ص۴۸-۴۹؛ قطب الدین راوندی، الدعوات، ص ۲۴ و عوالی اللآلی، ج ۴، ص ۲۴.</ref><ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۶۵۵.</ref>.
* با وجود تمام توصیه‌های [[رسول خدا]] {{صل}} درباره [[حرمت]] گوشه‌گیری، متأسفانه مدتی از [[وفات]] ایشان نگذشته بود که عده‌ای در [[لباس]] [[زهد]] و عرفان، رهبانیت [[مسیحی]] را در قالب تصوف در [[جامعه اسلامی]] گسترش دادند؛ چیزی که [[فرستاده خدا]] {{صل}} همواره از آن نگران بود و از اینکه ‌افرادی در [[آینده]]، [[قرآن]] را به غنا بخوانند و به رهبانیت روی آوردند و... ابراز نگرانی می‌کردند<ref>الکافی، ج ۲، ص۶۱۴؛ تاج الدین شعیری، جامع الاخبار، ص۴۸-۴۹؛ قطب الدین راوندی، الدعوات، ص ۲۴ و عوالی اللآلی، ج ۴، ص ۲۴.</ref><ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۶۵۵.</ref>.

نسخهٔ ‏۳۰ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۲۱:۲۲

رهبانیت از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: رهبانیت در قرآن - رهبانیت در حدیث - رهبانیت در نهج البلاغه - رهبانیت در معارف دعا و زیارات - رهبانیت در اخلاق اسلامی - رهبانیت در فقه سیاسی - نکوهش رهبانیت در سیره پیامبر خاتم - پرسش‌های مرتبط

مقدمه

  • کلمه رهبانیت از "رهب"، به معنای خوف و بیم و مفرد آن رهبان و جمعش رهابین است[۱]؛ اما رهبانیت، در اصطلاح عرف به عبادتی گفته می‌شود که ویژه نصارا است و آن، بریدن از مردم و زن و فرزند، گوشه‌نشینی، صومعه گرفتن، خود را به ریاضت‌های سخت وا داشتن و پشت پا زدن به همه چیز است[۲] و این، عملی است که پیامبر (ص) مردم را از آن نهی کرده، فرمود: « لَا رَهْبَانِيَّةَ فِي‌ الْإِسْلَامِ‌»؛ رهبانیتی در اسلام نیست[۳][۴].
  • رهبانیت، به معنای عبادتی که در آن معنای خوف و ترس ظاهر می‌شود هم آمده و در احادیث بسیاری رهبانیت به همین معنا به کار رفته است[۵].

سرچشمه تاریخی رهبانیت‌

اندیشه رهبانیت، در جزیره العرب

فرق زهد اسلامی و رهبانیت مسیحی

  • زهد اسلامی و رهبانیت مسیحی، تفاوت‌های بسیاری با هم دارند و شاید بتوان گفت، اصلی‌ترین و مهم‌ترین ویژگی زهد اسلامی، استوار بودن بر منطق و برهان روشن است؛ چیزی که رهبانیت مسیحی از آن بی‌بهره است و برای آن توجیه علمی و منطقی ندارد. زهد اسلامی، چشم‌پوشی از مطلق لذایذ مادی نیست؛ بلکه تنها از لذایذ زیانبار چشم‌پوشیدن است؛ در حالی که رهبانیت مسیحی، انسان را به چشم‌پوشی از مطلق لذایذ مادی دعوت می‌کند. رسول خدا (ص) در جدا ساختن زهد از رهبانیت چنین فرمود: « لَيْسَ‌ الزُّهْدُ فِي‌ الدُّنْيَا لُبْسَ الْخَشِنِ وَ أَكْلَ الْجَشِبِ وَ لَكِنَّ الزُّهْدَ فِي الدُّنْيَا قَصْرُ الْأَمَلِ»[۱۷]. احادیثی که در آنها مسلمانان از رهبانیت نهی شده‌اند، در واقع، برای تبیین تفاوت‌های زهد اسلامی با رهبانیت مسیحی بیان شده‌اند[۱۸].

نفی رهبانیت در کلام نبوی (ص)

نفی رهبانیت در سیره پیامبر (ص)

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

  1. ↑ ابن منظور، لسان العرب، ج ۱، ص ۴۳۷ - ۴۳۸ و الزبیدی، تاج العروس، ج ۲، ص ۴۱.
  2. ↑ لسان العرب، ج ۱، ص ۴۳۷ - ۴۳۸؛ ابن الأثیر، النهایه، ج ۲، ص ۲۸۰ - ۲۸۱ و تاج العروس، ج ۲، ص ۴۱ – ۴۲.
  3. ↑ نعمان بن محمد تمیمی مغربی، دعائم الاسلام، ج ۲، ص ۱۹۳؛ محدث نوری، مستدرک الوسائل، ج ۱۴، ص ۱۵۵ و ابن حجر، فتح الباری، ج۹، ص۹۶.
  4. ↑ حسینی ایمنی، سید علی اکبر، فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم، ص ۶۵۱.
  5. ↑ حسینی ایمنی، سید علی اکبر، فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم، ص ۶۵۱.
  6. ↑ محمد فرید وجدی، دائرة المعارف القرن العشرین، ج ۴، ص ۲۹۸.
  7. ↑ همان.
  8. ↑ حسینی ایمنی، سید علی اکبر، فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم، ص ۶۵۲.
  9. ↑ فضل بن حسن طبرسی، مجمع البیان، ج ۹، ص ۳۶۶ و جلال الدین سیوطی، الدر المنثور، ج ۶، ص ۱۷۷.
  10. ↑ حسینی ایمنی، سید علی اکبر، فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم، ص ۶۵۲.
  11. ↑ احمد بن ابی یعقوب یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ج ۱، ص ۲۵۴.
  12. ↑ حسینی ایمنی، سید علی اکبر، فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم، ص ۶۵۲.
  13. ↑ ابوبکر بیهقی، دلائل النبوه، ج ۲، ص ۱۰۷ و ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق، ج ۳، ص ۴۳۰.
  14. ↑ بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۲۸۱؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۵۸۴؛ عبدالرحمن سهیلی، الروض الانف، ج۵، ص۲۱-۲۲ و ابن حزم، جوامع السیره النبویه، ص۱۲۶.
  15. ↑ السیرة النبویه، ج ۱، ص ۵۱۰؛ علی بن حسین مسعودی، مروج الذهب. ، ج ۱، ص ۸۸ و حمیری کلاعی، الإکتفاء، ج۱، ص۳۰۰.
  16. ↑ حسینی ایمنی، سید علی اکبر، فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم، ص ۶۵۲.
  17. ↑ مستدرک الوسائل. ، ج ۱۲، ص ۴۴ و ابوالفضل علی بن حسن طبرسی، مشکاة الانوار، ص ۱۱۴.
  18. ↑ حسینی ایمنی، سید علی اکبر، فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم، ص ۶۵۳.
  19. ↑ شیخ طوسی، تهذیب الاحکام، ج ۴، ص. ۱۹۰؛ شیخ حر عاملی، وسائل الشیعه، ج ۴، ص ۱۱۷ و محمدباقر مجلسی، بحارالانوار، ج۸۰، ص۳۸۱.
  20. ↑ حسینی ایمنی، سید علی اکبر، فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم، ص ۶۵۳-۶۵۴.
  21. ↑ ابن ابی جمهور، عوالی اللآئی، ج۱، ص۳۸۱.
  22. ↑ شیخ طوسی، الامالی، ص ۵۲۷؛ حسن بن ابی الحسن دیلمی، اعلام الدین، ص۱۹۱؛ ورام بن ابی فراس مجموعه ورام، ج۲، ص۵۴ و المتقی الهندی، کنزالعمال، ج۳، ص۴۷.
  23. ↑ شیخ طوسی، الامالی، ص۶۶؛ حسن دیلمی، ارشاد القلوب، ج ۱، ص ۱۴۰؛ مجموعه ورام، ج ۲، ص ۶۸؛ ابن حبان، صحیح، ج ۲، ص ۷۹ و الطبرانی، المعجم الکبیر، ج ۲، ص۱۵۷.
  24. ↑ بحارالانوار، ج ۱۴، ص ۲۷۷.
  25. ↑ حسینی ایمنی، سید علی اکبر، فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم، ص ۶۵۴.
  26. ↑ کلینی، الکافی، ج ۵، ص ۴۹۴ و وسائل الشیعة، ج ۲۰، ص ۱۰۷.
  27. ↑ حسینی ایمنی، سید علی اکبر، فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم، ص ۶۵۴.
  28. ↑ کنزالعمال، ج ۳، ص ۷۵۸؛ امالی صدوق، ص ۶۶؛ محمد بن حسن فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ج ۲، ص ۴۲۲ و شهید ثانی، مسکن الفؤاد، ص ۲۶.
  29. ↑ حسینی ایمنی، سید علی اکبر، فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم، ص ۶۵۴-۶۵۵.
  30. ↑ الکافی، ج ۵، ص ۴۹۶ و وسائل الشیعه، ج ۲، ص ۱۰۸.
  31. ↑ حسینی ایمنی، سید علی اکبر، فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم، ص ۶۵۵.
  32. ↑ احمد بن حنبل، مسند احمد، ج۵، ص۴۰۹ و نیز ر. ک: الهیثمی، مجمع الزوائد، ج ۳، ص ۱۹۳.
  33. ↑ الکافی، ج ۲، ص۶۱۴؛ تاج الدین شعیری، جامع الاخبار، ص۴۸-۴۹؛ قطب الدین راوندی، الدعوات، ص ۲۴ و عوالی اللآلی، ج ۴، ص ۲۴.
  34. ↑ حسینی ایمنی، سید علی اکبر، فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم، ص ۶۵۵.
برگرفته از «https://fa.imamatpedia.com/w/index.php?title=رهبانیت&oldid=1209473»