غسل زیارت: تفاوت میان نسخه‌ها

| عنوان مدخل  =  

| مداخل مرتبط =  

| پرسش مرتبط  =  

== غسل زیارت ==

برای حضور در [[حرم‌ها]]، [[زائر]] باید [[پاک]] باشد، هم [[پاکی]] ظاهری، هم درونی. غسل زیارت از آنجا که به عنوان یک [[عمل]] [[عبادی]] انجام می‌گیرد، علاوه بر [[تمیزی]] [[جسم]] و [[لباس]]، [[طهارت]] [[روح]] و روان را هم در پی دارد. هم قبل از آغاز [[سفر]] زیارتی و هنگام بیرون رفتن از [[خانه]] و [[شهر]] و پیش از شروع [[مسافرت]] [[مستحب]] است، هم قبل از [[تشرّف]] به [[حرم‌های مطهّر]] [[معصومین]].

 

[[غسل]]، یک طهارت جسمی است، ولی صفای [[روحی]] و [[معنوی]] هم دارد، چون همراه با [[نیت]]، [[ذکر خدا]] و دعاست و تنها دوش گرفتن و شستن بدن نیست، مثل [[وضو]] که صِرف شستن صورت و دست‌ها نیست. [[نورانیت]] و آثار معنوی و روحی آن در [[سایه]] توجه و [[قصد قربت]] و [[عبادت]] فراهم می‌شود. وضو به عنوان مقدمه [[نماز]]، غسل به عنوان مقدمه [[زیارت]].

 

در زیارت هفتم [[امام حسین]]{{ع}} که از [[حضرت صادق]]{{ع}} به [[صفوان جمّال]] آموخته شده، حضرت می‌‌فرماید: وقتی خواستی به زیارت بروی، از [[آب فرات]] غسل کن و هنگام غسل بگو: {{متن حدیث|بِسْمِ اللهِ وَبِاللهِ، اللّهُمَّ اجْعَلْهُ نُوراً وَطَهُوراً وَحِرْزاً وَشِفاءً مِنْ کُلِ داء وَسُقْم وَآفَه وَعاهَه، اللّهُمَّ طَهِّرْ بِهِ قَلْبی وَاشْرَحْ بِهِ صَدْری وَسَهِّلْ لی بِهِ امْری}}. با این [[دعا]] و امثال آن، هم کار با نام و [[یاد خدا]] آغاز می‌شود، هم [[طلب]] نورانیت و پاکی و [[شفا]] و [[ایمنی]] است، و هم دعا برای [[طهارت قلب]] و [[شرح صدر]] و آسانی کار. غسل زیارت، یک معنای نمادین هم دارد، یعنی شستشوی جسم و تمیزی بدن، نمادی از طهارت روح است شستشویی کن و آنگه به [[خرابات]] خرام. کسی که برای [[تشرف به حرم]] آلایش جسمی را می‌زداید، آلایش [[روح]] را هم باید بشوید، هم با جسم پاک، هم با روح پاک، هم با لباس نو، هم با [[روحیه]] نو،؛ چراکه [[توبه]] و [[خشوع]]، لباس روح است. در [[احادیث]] توصیه شده وقتی زائر از غسل فارغ شد، [[جامه]] [[پاک]] و تمیز بپوشد و دو رکعت [[نماز]] بخواند، و با [[ذکر خدا]] و "[[الله اکبر]]" و "[[لا اله الا الله]]" و با قدم‌های کوچک به طرف [[مزار]] برود، همه اینها در تأمین حال [[معنوی]] مؤثر است. برای غسل زیارت، دعاهای دیگری نیز جز آنچه ذکر شد، وارد شده است.

 

[[طهارت]] [[روحی]] شرط ارتباط با پاکدلان و پاک جانان و حضور در [[اماکن مقدس]] است. رعایت این [[ادب]] در حال [[حیات]] [[امامان]] هم مورد تأکید است. چند نفر در [[مدینه]] قصد [[تشرف]] به حضور [[امام صادق]]{{ع}} داشتند. در راه یکی از [[اصحاب]] از کوچه ای بیرون آمد و به این جمع پیوست، درحالی که جُنب بود و اینان نمی‌دانستند. وقتی خدمت [[امام]] رسیدند و [[سلام]] دادند، حضرت خطاب به آن شخص فرمود: آیا نمی‌دانی که سزاوار نیست شخص جنب به [[خانه]] [[انبیا]] وارد شود؟ او برگشت و بقیه به خدمت امام شرفیاب شدند<ref>بحارالأنوار، ج ۹۷، ص۱۲۶.</ref>.

 

امام صادق{{ع}} توصیه فرموده است: هرگاه به قصد [[زیارت]] [[قبر امیرمؤمنان]]{{ع}} رفتی، [[وضو]] بگیر، [[غسل]] کن و با [[آرامش]] راه برو. [[امام هادی]]{{ع}} نیز به [[موسی بن عبدالله نخعی]] که از آن حضرت، زیارتی کامل و جامع برای هریک از [[ائمه]] درخواست کرد و حضرت هم [[زیارت جامعه]] را به او آموخت، قبل از بیان متن زیارت، فرمود: هرگاه به آستانه [[مرقد]] آن حضرت رسیدی، بایست و درحالی که با غسل هستی [[شهادتین]] را بگو و [[اذن دخول]] بخوان و [[آداب]] دیگر. در [[حدیثی]] هم که [[صفوان جمال]] از [[حضرت صادق]]{{ع}} می‌پرسد: [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} را چگونه زیارت کنم؟ می‌فرماید: هرگاه [[اراده]] زیارت کردی، غسل کن، دو جامه تمیز و شسته شده‌ات را بپوش، [[عطر]] بزن و با [[بوی خوش]] به زیارت برو<ref>وسائل الشیعه، ج ۱۰، ص۳۰۴.</ref>. [[خوشبویی]] و [[تمیزی]] از [[اخلاق]] انبیاست و برای زیارت [[اولیای الهی]] تأکید بیشتری بر آن شده است.

 

جنبه دیگر غسل زیارت به بعد [[اجتماعی]] آن مربوط می‌شود. معمولًا در تجمع‌ها و [[مسافرت‌ها]]، ممکن است بدن عرق کند، فضا از نظر بوی بدن و عرق پاها و غبارآلودگی [[زائران]] و... ناهنجاری‌هایی داشته باشد که [[تحمل]] آن برای دیگران خوب و خوشایند نباشد. غسل زیارت، گامی برای ایجاد فضای مطلوب‌تر در [[اماکن زیارتی]] و در مجموعه‌های زائران است. [[ادب]] [[تشرف]] به محضر یک [[شخصیت والا]] ایجاب می‌کند که دیدار کننده با بهترین [[لباس]] و [[نیکوترین]] وضع و هیئت و با [[آراستگی]] کامل برود، تا ادای [[احترام]] کرده باشد. [[غسل]] پیش از [[زیارت]]، تا حدی تأمین کننده این [[هدف]] است و بدون آن نوعی [[بی‌احترامی]] می‌شود. از [[امام صادق]]{{ع}} درباره [[آیه]] {{متن قرآن|خُذُواْ زِينَتَكُمْ عِندَ كُلِّ مَسْجِدٍ}}<ref>اعراف، ۳۱.</ref>. پرسیدند، فرمود: {{متن حدیث|الغُسْلُ عِندَ لِقاءِ کُلِّ إِمامٍ}}<ref>وسائل الشیعه، ج ۱۰، ص۳۰۳.</ref>. غسل هنگام دیدار هر [[امام]] را مصداقی از آراستگی هنگام [[عبادت]] یا حضور در [[عبادتگاه]] به شمار آورده است و این برای زائران درس [[تمیزی]] و [[خوشبویی]] و [[ادب ظاهری]] می‌دهد<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ زیارت (کتاب)|فرهنگ زیارت]]، ص۳۳۹-۳۴۱.</ref>.

# [[پرونده:81.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ زیارت (کتاب)|'''فرهنگ زیارت''']]