مسئولیت‌های والدین نسبت به فرزندان: تفاوت میان نسخه‌ها

مسئولیت‌های والدین نسبت به فرزندان (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۴۹

۹۶۰ بایت حذف‌شده ، ۲ اکتبر

بدون خلاصۀ ویرایش

دیداریویکی‌متن

Bahmani

مدیران

۱۱۳٬۰۷۵

ویرایش

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[مسئولیت‌های والدین در قرآن]] - [[مسئولیت‌های والدین در حدیث]] - [[مسئولیت‌های والدین در نهج البلاغه]] - [[مسئولیت‌های والدین در معارف دعا و زیارات]] - [[مسئولیت‌های والدین در اخلاق اسلامی]] - [[مسئولیت‌های والدین در معارف مهدویت]] - [[مسئولیت‌های والدین در سیره پیامبر خاتم]]| پرسش مرتبط  = مسئولیت‌های والدین (پرسش)}}
+{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = تربیت | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = | پرسش مرتبط  = }}
 == مقدمه ==
-* [[قرآن کریم]] می‌فرماید: {{متن قرآن|...لَا تَقْتُلُوا أَوْلَادَكُمْ مِنْ إِمْلَاقٍ نَحْنُ نَرْزُقُكُمْ وَإِيَّاهُمْ وَلَا تَقْرَبُوا الْفَوَاحِشَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ...}}<ref>«...فرزندانتان را از ناداری نکشید؛ ما به شما و آنان روزی می‌رسانیم؛ و زشتکاری‌های آشکار و پنهان نزدیک نشوید...» سوره انعام، آیه ۱۵۱.</ref>، همچنین می‌فرماید: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا قُوا أَنْفُسَكُمْ وَأَهْلِيكُمْ نَارًا وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ عَلَيْهَا}}<ref>«ای مؤمنان! خود و خانواده خویش را از آتشی بازدارید که هیزم آن آدمیان و سنگ‌هاست» سوره تحریم، آیه ۶.</ref>. در [[آیات]] فوق به دو [[وظیفه]] اصلی [[والدین]]، یعنی تأمین مایحتاج [[زندگی]] [[فرزندان]] و [[تربیت اخلاقی]] آنان اشاره شده است<ref>[[فردین احمدوند|احمدوند، فردین]]، [[مکارم اخلاق در صحیفه (کتاب)|مکارم اخلاق در صحیفه]]، ص۸۰.</ref>
+[[قرآن کریم]] می‌فرماید: {{متن قرآن|...لَا تَقْتُلُوا أَوْلَادَكُمْ مِنْ إِمْلَاقٍ نَحْنُ نَرْزُقُكُمْ وَإِيَّاهُمْ وَلَا تَقْرَبُوا الْفَوَاحِشَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ...}}<ref>«...فرزندانتان را از ناداری نکشید؛ ما به شما و آنان روزی می‌رسانیم؛ و زشتکاری‌های آشکار و پنهان نزدیک نشوید.».. سوره انعام، آیه ۱۵۱.</ref>، همچنین می‌فرماید: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا قُوا أَنْفُسَكُمْ وَأَهْلِيكُمْ نَارًا وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ عَلَيْهَا}}<ref>«ای مؤمنان! خود و خانواده خویش را از آتشی بازدارید که هیزم آن آدمیان و سنگ‌هاست» سوره تحریم، آیه ۶.</ref>. در [[آیات]] فوق به دو [[وظیفه]] اصلی [[والدین]]، یعنی تأمین مایحتاج [[زندگی]] [[فرزندان]] و [[تربیت اخلاقی]] آنان اشاره شده است.
-* [[پیامبر]] {{صل}} می‌فرمایند: "هر که برای کسب [[روزی حلال]] برای [[خانواده]] خود بکوشد کوشش او در [[راه خدا]] به شمار می‌آید"<ref>ابن جعفر محمد بن فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ص۵۰۱.</ref>. [[علی]] {{ع}} نیز می‌فرمایند: [[فرزند]] را بر [[پدر]] حقی است و [[پدر]] را بر [[فرزند]] حقی. [[حق]] [[پدر]] بر [[فرزند]] آن بود که [[فرزند]] در هر چیز، جز [[نافرمانی]] [[خدای سبحان]]، او را [[فرمان]] برد، و [[حق]] [[فرزند]] بر [[پدر]] آن است که او را نام [[نیکو]] نهد و [[ادب]] [[نیک]] به او آموزد و [[قرآن]] را به او [[تعلیم]] دهد<ref>امام علی {{ع}}، نهج‌البلاغه، ترجمه سید جعفر شهیدی. کلمات قصار ۳۹۹، ص۴۳۳.</ref>.
-* سِرّ این‌ که [[محبت]] [[پدر]] و [[مادر]] نسبت به [[اولاد]] زیادتر از [[محبت]] [[اولاد]] است نسبت به آن‌ها چند چیز است: یکی آنکه [[پدر]] و [[مادر]] سبب وجود اولادند؛ دیگر آنکه از اول [[تکوین]] و آغاز [[خلقت]]، [[اولاد]] خود را می‌شناسند و به وجود وی خوشحال‌اند و سوم آنکه چنین پندارند که پس از فنای جسم آن‌ها، [[اولاد]] به جای آن‌ها باقی است<ref>احمد بن محمد بن مسکویه، تهذیب الاخلاق و تطهیرالاعراق، ترجمه حاجیه خانم امین، ص۲۵۹.</ref>.
-* یکی از [[وظایف]] و مسئولیت‌های اصلی [[والدین]] نسبت به [[فرزندان]]، مهیا نمودن شرایط لازم جهت پرورش جسمانی، [[روحانی]] و روانی آنان است. اگر اعضای [[خانواده]] احساس کنند [[سرپرست]] [[خانواده]] علی‌رغم [[توانایی]] [[مالی]] از تأمین [[زندگی]] بهتر خودداری می‌کند، نسبت به [[عواطف]] او دچار تردید شده، روابط آن‌ها سرد می‌شود<ref>[[فردین احمدوند|احمدوند، فردین]]، [[مکارم اخلاق در صحیفه (کتاب)|مکارم اخلاق در صحیفه]]، ص۸۱.</ref>
-== مسئولیت‌های والدین نسبت به فرزندان ==
+[[پیامبر]]{{صل}} می‌فرمایند: "هر که برای کسب [[روزی حلال]] برای [[خانواده]] خود بکوشد [[کوشش]] او در [[راه خدا]] به شمار می‌آید"<ref>ابن جعفر محمد بن فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ص۵۰۱.</ref>. علی{{ع}} نیز می‌فرمایند: فرزند را بر پدر حقی است و پدر را بر فرزند حقی. [[حق]] پدر بر فرزند آن بود که فرزند در هر چیز، جز [[نافرمانی]] [[خدای سبحان]]، او را [[فرمان]] برد، و [[حق فرزند]] بر پدر آن است که او را نام [[نیکو]] [[نهد]] و [[ادب]] [[نیک]] به او آموزد و [[قرآن]] را به او [[تعلیم]] دهد<ref>امام علی{{ع}}، نهج‌البلاغه، ترجمه سید جعفر شهیدی. کلمات قصار ۳۹۹، ص۴۳۳.</ref>.
-=== [[تربیت]] [[فرزندان]] ===
-* مفهوم واژه [[تربیت]] به پرورش دادن استعدادهای انسانی، یعنی فراهم کردن زمینه استعدادهای [[آدمی]] دلالت می‌کند. این واژه از ریشه "ربو" به معنی زیادت، فزونی، رشد و برآمدن گرفته شده است<ref>مصطفی دلشاد تهرانی، سیری در تربیت اسلامی، ص۲۲.</ref>.
+سِرّ این‌ که [[محبت]] پدر و مادر نسبت به [[اولاد]] زیادتر از محبت اولاد است نسبت به آنها چند چیز است: یکی آنکه پدر و مادر سبب وجود اولادند؛ دیگر آنکه از اول [[تکوین]] و آغاز [[خلقت]]، اولاد خود را می‌شناسند و به وجود وی خوشحال‌اند و سوم آنکه چنین پندارند که پس از فنای [[جسم]] آنها، اولاد به جای آنها باقی است<ref>احمد بن محمد بن مسکویه، تهذیب الاخلاق و تطهیرالاعراق، ترجمه حاجیه خانم امین، ص۲۵۹.</ref>.
-* [[راغب اصفهانی]] می‌نویسد: "[[رب]]" در اصل به معنی [[تربیت]] و پرورش است، یعنی ایجاد کردن حالتی پس از حالت دیگر در چیزی، تا به حد نهایی و تام و کمال خود برسد<ref>مصطفی دلشاد تهرانی، سیری در تربیت اسلامی، ص۲۳.</ref>.
-* برخی نیز فراهم آوردن زمینه برای پرورش استعدادهای درونی هر موجود و به [[ظهور]] و فعلیت رسانیدن امکانات بالقوه موجود در درون او را [[تربیت]] نامیده‌اند<ref>ر. ک: محمدعلی سادات، اخلاق اسلامی، ص٧.</ref>.
+یکی از [[وظایف]] و مسئولیت‌های اصلی والدین نسبت به فرزندان، مهیا نمودن شرایط لازم جهت پرورش [[جسمانی]]، [[روحانی]] و روانی آنان است. اگر اعضای خانواده [[احساس]] کنند [[سرپرست]] خانواده علی‌رغم [[توانایی مالی]] از تأمین [[زندگی]] بهتر خودداری می‌کند، نسبت به [[عواطف]] او دچار تردید شده، روابط آنها سرد می‌شود<ref>[[فردین احمدوند|احمدوند، فردین]]، [[مکارم اخلاق در صحیفه (کتاب)|مکارم اخلاق در صحیفه]]، ص۸۰ ـ ۸۱.</ref>.
-* [[مکتب]] و مذهبی را نمی‌شناسیم که به اندازه [[اسلام]] درباره [[کودک]] و [[تربیت]] او سخن گفته باشد. [[حقوق]] [[کودکان]] در [[اسلام]] [[حقوقی]] پر دامنه، شامل، و بسیار [[غنی]] است. امر [[تربیت]] طفل از همان دوران [[تکوین]] او مطرح و مورد نظر است و تا ٢١ سال از [[زندگی]] او را در بر می‌گیرد<ref>علی قائمی، اخلاق و معاشرت در اسلام، ص۱۳۰.</ref>.
-* [[تربیت]] در [[فنون]] مختلف و در [[ملت‌ها]] و [[اقوام]] مختلف اصولش متفاوت است. به [[عقیده]] اخوان الصفا مجموع اموری که در [[سازندگی]] شخصیت [[روحانی]] انسانی دخالت دارد، [[تربیت]] نامیده می‌شود. اخوان الصفا درباب [[تربیت]] اطفال، [[افکار]] و [[عقاید]] جالبی دارند و آن را در سطح کلی انسانی می‌نگرند<ref>سیدجعفر سجادی، فرهنگ معارف اسلامی، ج١، ص۵٠۵ - ۵٠۶.</ref>.
+== [[مسئولیت‌های والدین نسبت به فرزندان]] ==
-* در [[قرآن]]، [[عبادت]] واقعی، بزرگ‌ترین عامل [[تربیت]] و [[سازندگی]] [[انسان]] است<ref>مرتضی مطهری، مجموعه آثار شهید مطهری، ج۲۷، ص۷۰۸. «تعلیم و تربیت در گذشته انگیزه دینی و مذهبی داشته است. انگیزه دینی و مذهبی در گذشته یار و یاور معلمان، پدران و مادران بوده است». (مرتضی مطهری، مجموعه آثار شهید مطهری، ج۲، ص۱۷۰) «در تعلیم و تربیت یک روش می‌گوید هر انسانی را باید جوری تربیت کرد که او به غایات خودش برسد؛ یعنی استعدادهای انسان را بشناسیم و آن استعدادها را در او پرورش بدهیم و این می‌شود تربیت صحیح؛ یعنی براساس شناخت فطرت او تمام استعدادها را هماهنگ با فطرت او پرورش دهیم. روش دیگری می‌گوید که انسان را باید طوری پرورش داد که به درد اجتماع بخورد، حتی اگر انسان را ناقص کرد». (مرتضی مطهری، مجموعه آثار شهید مطهری، ج۸، ص۴۲۷ -۴۲۸).</ref><ref>[[فردین احمدوند|احمدوند، فردین]]، [[مکارم اخلاق در صحیفه (کتاب)|مکارم اخلاق در صحیفه]]، ص۸۲.</ref>
+=== [[تربیت فرزندان]] ===
+مفهوم واژه [[تربیت]] به پرورش دادن [[استعدادهای انسانی]]، یعنی فراهم کردن زمینه استعدادهای [[آدمی]] دلالت می‌کند. این واژه از ریشه "ربو" به معنی زیادت، فزونی، [[رشد]] و برآمدن گرفته شده است<ref>مصطفی دلشاد تهرانی، سیری در تربیت اسلامی، ص۲۲.</ref>.
+[[راغب]] [[اصفهانی]] می‌نویسد: "[[رب]]" در اصل به معنی تربیت و پرورش است، یعنی ایجاد کردن حالتی پس از حالت دیگر در چیزی، تا به حد نهایی و تام و کمال خود برسد<ref>مصطفی دلشاد تهرانی، سیری در تربیت اسلامی، ص۲۳.</ref>.
+برخی نیز فراهم آوردن زمینه برای پرورش استعدادهای درونی هر موجود و به ظهور و فعلیت رسانیدن امکانات بالقوه موجود در درون او را تربیت نامیده‌اند<ref>ر.ک: محمدعلی سادات، اخلاق اسلامی، ص٧.</ref>.
+[[مکتب]] و مذهبی را نمی‌شناسیم که به اندازه [[اسلام]] درباره [[کودک]] و تربیت او سخن گفته باشد. [[حقوق]] [[کودکان]] در اسلام [[حقوقی]] پر دامنه، شامل، و بسیار [[غنی]] است. [[امر]] تربیت طفل از همان دوران [[تکوین]] او مطرح و مورد نظر است و تا ٢١ سال از زندگی او را در بر می‌گیرد<ref>علی قائمی، اخلاق و معاشرت در اسلام، ص۱۳۰.</ref>.
+تربیت در [[فنون]] مختلف و در [[ملت‌ها]] و [[اقوام]] مختلف اصولش متفاوت است. به [[عقیده]] اخوان الصفا مجموع اموری که در [[سازندگی]] [[شخصیت]] [[روحانی]] [[انسانی]] دخالت دارد، [[تربیت]] نامیده می‌شود. اخوان الصفا درباب تربیت اطفال، [[افکار]] و [[عقاید]] جالبی دارند و آن را در سطح کلی انسانی می‌نگرند<ref>سیدجعفر سجادی، فرهنگ معارف اسلامی، ج١، ص۵٠۵ - ۵٠۶.</ref>.
+در [[قرآن]]، [[عبادت]] [[واقعی]]، بزرگ‌ترین عامل تربیت و سازندگی[[انسان]] است<ref>مرتضی مطهری، مجموعه آثار شهید مطهری، ج۲۷، ص۷۰۸. «تعلیم و تربیت در گذشته انگیزه دینی و مذهبی داشته است. انگیزه دینی و مذهبی در گذشته یار و یاور معلمان، پدران و مادران بوده است». (مرتضی مطهری، مجموعه آثار شهید مطهری، ج۲، ص۱۷۰) «در تعلیم و تربیت یک روش می‌گوید هر انسانی را باید جوری تربیت کرد که او به غایات خودش برسد؛ یعنی استعدادهای انسان را بشناسیم و آن استعدادها را در او پرورش بدهیم و این می‌شود تربیت صحیح؛ یعنی براساس شناخت فطرت او تمام استعدادها را هماهنگ با فطرت او پرورش دهیم. روش دیگری می‌گوید که انسان را باید طوری پرورش داد که به درد اجتماع بخورد، حتی اگر انسان را ناقص کرد». (مرتضی مطهری، مجموعه آثار شهید مطهری، ج۸، ص۴۲۷ -۴۲۸).</ref>.<ref>[[فردین احمدوند|احمدوند، فردین]]، [[مکارم اخلاق در صحیفه (کتاب)|مکارم اخلاق در صحیفه]]، ص۸۲.</ref>
+===[[اخلاق]] [[والدین]] نسبت به [[فرزندان]] ===
+[[امام سجاد]]{{ع}} به فرزندش می‌فرمایند: "فرزندم، [[خداوند]] [[محبت]] و میل مرا در تو قرار نداد و به دلیل همین نسبت به من، به تو سفارش کرد، ولی میل و محبت تو را در من قرار داد و نسبت به تو به من سفارش نکرد. بدان که بهترین [[پدران]] برای فرزندان، آنانند که [[دوست داشتن]]، (ایشان را) به کوتاهی (در [[تربیت]] صحیح فرزندان) نمی‌کشاند و بهترین فرزندان برای پدران، آنانند که کوتاهی، (ایشان را) در ادای [[وظایف]] به [[حقوق]] و [[نافرمانی]] والدین نکشاند"<ref>حمیدرضا حق شناس، اخلاق اجتماعی در صحیفه سجادیه، ص٣٠. به استناد کتاب بلاغة الامام علی بن الحسین{{ع}} ص۱۹۷.</ref>.
+در این [[حدیث]] امام سجاد{{ع}} به [[غریزه]] "محبت" که در وجود پدر و مادر است اشاره می‌نمایند. در برخی از [[خانواده‌ها]] به دلیل دوست داشتن فرزندان خود، خطاهای آنان را نادیده می‌گیرند و در مقابل [[انحرافات]] و خطاهای آنان، [[شیوه]] [[چشم‌پوشی]] را اتخاذ می‌نمایند، که [[امام]] در این سخن به آن اشاره می‌فرمایند<ref>فردین احمدوند|احمدوند، فردین، مکارم اخلاق در صحیفه (کتاب)|مکارم اخلاق در صحیفه، ص۱۴۲.</ref>.
+=== [[آموزش اخلاق]] و [[عقیده]] درست و مهارت‌های لازم ===
+امام سجاد{{ع}}، در [[دعای بیست و پنجم]] و در عبارت دوم آن می‌فرمایند: "بارخدایا عمرشان را برای من دراز گردان و مدت زندگانیشان را بسیار نما؛ و طفلانشان را برای من پرورش ده؛ و ناتوانشان را نیرومند ساز؛ و تن‌ها و [[کیش‌ها]] و خوی‌هایشان را برای من سالم بدار؛ و در [[جان‌ها]] و اندامشان و در هرچه از کار ایشان به آن می‌کوشم [[تندرستی]] ده (از دردها و پیشامدهای ناروا نگاهداریشان فرما) و روزی‌هایشان را برای من و به دست من فراوان گردان"<ref>{{متن حدیث|إِلَهِي امْدُدْ لِي فِي أَعْمَارِهِمْ، وَ زِدْ لِي فِي آجَالِهِمْ، وَ رَبِّ لِي صَغِيرَهُمْ، وَ قَوِّ لِي ضَعِيفَهُمْ، وَ أَصِحَّ لِي أَبْدَانَهُمْ وَ أَدْيَانَهُمْ وَ أَخْلَاقَهُمْ، وَ عَافِهِمْ فِي أَنْفُسِهِمْ وَ فِي جَوَارِحِهِمْ وَ فِي كُلِّ مَا عُنِيتُ بِهِ مِنْ أَمْرِهِمْ، وَ أَدْرِرْ لِي وَ عَلَى يَدِي أَرْزَاقَهُمْ}}.</ref>.
+[[والدین]] باید مراقب باشند که [[فرزندان]] آنان تحت تأثیر عقیده‌های [[انحرافی]] و [[اخلاقی]] افراد [[منحرف]] قرار نگیرند<ref>[[فردین احمدوند|احمدوند، فردین]]، [[مکارم اخلاق در صحیفه (کتاب)|مکارم اخلاق در صحیفه]]، ص۱۴۲-۱۴۳.</ref>
+=== پرورش فرزندان [[نیک]] ===
+[[امام سجاد]]{{ع}} در [[دعای بیست و پنجم]] و در عبارت سوم آن می‌فرمایند: "و ایشان را [[نیکوکاران]] و [[پرهیزکاران]] (از [[گناه]]) و بینایان (راه [[حق]]) و برای شنوندگان ([[سخن راست]]) و فرمانبران خود و [[دوستداران]] پنددهندگان دوستانت و [[دشمنان]] و کینه‌داران برای همه دشمنانت (که به تو نگرویده‌اند) قرار ده، آمین (خدایا دعایم را روا ساز)"<ref>{{متن حدیث|وَ اجْعَلْهُمْ أَبْرَاراً أَتْقِيَاءَ بُصَرَاءَ سَامِعِينَ مُطِيعِينَ لَكَ، وَ لِأَوْلِيَائِكَ مُحِبِّينَ مُنَاصِحِينَ، وَ لِجَمِيعِ أَعْدَائِكَ مُعَانِدِينَ وَ مُبْغِضِينَ، آمِينَ}}</ref>.
+امام سجاد{{ع}} در دعای بیست و پنجم و در عبارت پنجم آن می‌فرمایند: "و مرا در پرورش و [[تأدیب]] (راه [[پسندیده]] نمودن) و [[نیکی]] کردن ایشان [[یاری]] فرما؛ و مرا از جانب خود افزون برایشان فرزندان نرینه ببخش؛ و آن را برای من نیک قرار ده؛ و آنها را در آنچه (در این [[راز و نیاز]]) که از تو خواسته‌ام یاورم گردان"<ref>{{متن حدیث|وَ أَعِنِّي عَلَى تَرْبِيَتِهِمْ وَ تَأْدِيبِهِمْ، وَ بِرِّهِمْ، وَ هَبْ لِي مِنْ لَدُنْكَ مَعَهُمْ أَوْلَاداً ذُكُوراً، وَ اجْعَلْ ذَلِكَ خَيْراً لِي، وَ اجْعَلْهُمْ لِي عَوْناً عَلَى مَا سَأَلْتُكَ}}</ref>.<ref>[[فردین احمدوند|احمدوند، فردین]]، [[مکارم اخلاق در صحیفه (کتاب)|مکارم اخلاق در صحیفه]]، ص۱۴۳-۱۴۴.</ref>
-=== [[اخلاق]] [[والدین]] نسبت به [[فرزندان]] ===
-* [[امام سجاد]] {{ع}} به فرزندش می‌فرمایند: "فرزندم، [[خداوند]] [[محبت]] و میل مرا در تو قرار نداد و به [[دلیل]] همین نسبت به من، به تو سفارش کرد، ولی میل و [[محبت]] تو را در من قرار داد و نسبت به تو به من سفارش نکرد. بدان که [[بهترین]] [[پدران]] برای [[فرزندان]]، آنانند که [[دوست داشتن]]، (ایشان را) به کوتاهی (در [[تربیت]] صحیح [[فرزندان]]) نمی‌کشاند و [[بهترین]] [[فرزندان]] برای [[پدران]]، آنانند که کوتاهی، (ایشان را) در ادای [[وظایف]] به [[حقوق]] و [[نافرمانی]] [[والدین]] نکشاند"<ref> حمیدرضا حق شناس، اخلاق اجتماعی در صحیفه سجادیه، ص٣٠. به استناد کتاب بلاغة الامام علی بن الحسین {{ع}} ص۱۹۷.</ref>.
-* در این [[حدیث]] [[امام سجاد]] {{ع}} به غریزه "[[محبت]]" که در وجود [[پدر]] و [[مادر]] است اشاره می‌نمایند.
-* در برخی از [[خانواده‌ها]] به [[دلیل]] [[دوست داشتن]] [[فرزندان]] خود، خطاهای آنان را نادیده می‌گیرند و در مقابل [[انحرافات]] و خطاهای آنان، شیوه چشم‌پوشی را اتخاذ می‌نمایند، که [[امام]] در این سخن به آن اشاره می‌فرمایند<ref>[[فردین احمدوند|احمدوند، فردین]]، [[مکارم اخلاق در صحیفه (کتاب)|مکارم اخلاق در صحیفه]]، ص۱۴۲.</ref>
-=== [[آموزش]] [[اخلاق]] و [[عقیده]] درست و مهارت‌های لازم ===
-* [[امام سجاد]] {{ع}}، در دعای بیست و پنجم و در عبارت دوم آن می‌فرمایند: "بارخدایا عمرشان را برای من دراز گردان و مدت زندگانیشان را بسیار نما؛ و طفلانشان را برای من پرورش ده؛ و ناتوانشان را نیرومند ساز؛ و تن‌ها و [[کیش‌ها]] و خوی‌هایشان را برای من سالم بدار؛ و در [[جان‌ها]] و اندامشان و در هرچه از کار ایشان به آن می‌کوشم تندرستی ده (از دردها و پیشامدهای ناروا نگاهداریشان فرما) و روزی‌هایشان را برای من و به دست من فراوان گردان"<ref>{{متن حدیث|إِلَهِي امْدُدْ لِي فِي أَعْمَارِهِمْ، وَ زِدْ لِي فِي آجَالِهِمْ، وَ رَبِّ لِي صَغِيرَهُمْ، وَ قَوِّ لِي ضَعِيفَهُمْ، وَ أَصِحَّ لِي أَبْدَانَهُمْ وَ أَدْيَانَهُمْ وَ أَخْلَاقَهُمْ، وَ عَافِهِمْ فِي أَنْفُسِهِمْ وَ فِي جَوَارِحِهِمْ وَ فِي كُلِّ مَا عُنِيتُ بِهِ مِنْ أَمْرِهِمْ، وَ أَدْرِرْ لِي وَ عَلَى يَدِي أَرْزَاقَهُمْ}}</ref>
-* [[والدین]] باید مراقب باشند که [[فرزندان]] آنان تحت تأثیر عقیده‌های [[انحرافی]] و [[اخلاقی]] افراد [[منحرف]] قرار نگیرند<ref>[[فردین احمدوند|احمدوند، فردین]]، [[مکارم اخلاق در صحیفه (کتاب)|مکارم اخلاق در صحیفه]]، ص۱۴۲-۱۴۳.</ref>
-=== پرورش [[فرزندان]] [[نیک]] ===
-* [[امام سجاد]] {{ع}} در دعای بیست و پنجم و در عبارت سوم آن می‌فرمایند: "و ایشان را [[نیکوکاران]] و [[پرهیزکاران]] (از [[گناه]]) و بینایان (راه [[حق]]) و برای شنوندگان (سخن راست) و فرمانبران خود و دوستداران پنددهندگان دوستانت و [[دشمنان]] و کینه‌داران برای همه دشمنانت (که به تو نگرویده‌اند) قرار ده، آمین (خدایا دعایم را روا ساز)"<ref>{{متن حدیث|وَ اجْعَلْهُمْ أَبْرَاراً أَتْقِيَاءَ بُصَرَاءَ سَامِعِينَ مُطِيعِينَ لَكَ، وَ لِأَوْلِيَائِكَ مُحِبِّينَ مُنَاصِحِينَ، وَ لِجَمِيعِ أَعْدَائِكَ مُعَانِدِينَ وَ مُبْغِضِينَ، آمِينَ}}</ref>.
-* [[امام سجاد]] {{ع}} در دعای بیست و پنجم و در عبارت پنجم آن می‌فرمایند: "و مرا در پرورش و [[تأدیب]] (راه [[پسندیده]] نمودن) و [[نیکی]] کردن ایشان [[یاری]] فرما؛ و مرا از جانب خود افزون برایشان [[فرزندان]] نرینه ببخش؛ و آن را برای من [[نیک]] قرار ده؛ و آن‌ها را در آنچه (در این [[راز و نیاز]]) که از تو خواسته‌ام یاورم گردان"<ref>{{متن حدیث|وَ أَعِنِّي عَلَى تَرْبِيَتِهِمْ وَ تَأْدِيبِهِمْ، وَ بِرِّهِمْ، وَ هَبْ لِي مِنْ لَدُنْكَ مَعَهُمْ أَوْلَاداً ذُكُوراً، وَ اجْعَلْ ذَلِكَ خَيْراً لِي، وَ اجْعَلْهُمْ لِي عَوْناً عَلَى مَا سَأَلْتُكَ}}</ref><ref>[[فردین احمدوند|احمدوند، فردین]]، [[مکارم اخلاق در صحیفه (کتاب)|مکارم اخلاق در صحیفه]]، ص۱۴۳-۱۴۴.</ref>
 === معرفی الگوهای صحیح ===
-* [[فرزندان]]، [[نیازمند]] [[الگو]] هستند و لازم است [[والدین]] ضمن [[آموزش]] [[اخلاق نیکو]] به [[فرزندان]]، آنان را با افرادی که [[دوستدار]] خدایند به شیوه‌ای هنرمندانه آشنا سازند.
+[[فرزندان]]، نیازمند [[الگو]] هستند و لازم است [[والدین]] ضمن [[آموزش اخلاق]] [[نیکو]] به فرزندان، آنان را با افرادی که [[دوستدار]] خدایند به شیوه‌ای هنرمندانه آشنا سازند.
-* [[امام سجاد]] {{ع}} در دعای بیست و پنجم و در عبارت سوم آن می‌فرمایند: "و ایشان را [[نیکوکاران]] و [[پرهیزکاران]] (از [[گناه]]) و بینایان (راه [[حق]]) و شنوندگان (سخن راست) و فرمانبران خودت و دوستداران پنددهندگان برای دوستانت و [[دشمنان]] و کینه‌داران برای همه دشمنانت (که به تو نگرویده‌اند) قرار ده آمین (خدایا دعایم را روا ساز)"<ref>{{متن حدیث|وَ اجْعَلْهُمْ أَبْرَاراً أَتْقِيَاءَ بُصَرَاءَ سَامِعِينَ مُطِيعِينَ لَكَ، وَ لِأَوْلِيَائِكَ مُحِبِّينَ مُنَاصِحِينَ، وَ لِجَمِيعِ أَعْدَائِكَ مُعَانِدِينَ وَ مُبْغِضِينَ، آمِينَ}}</ref><ref>[[فردین احمدوند|احمدوند، فردین]]، [[مکارم اخلاق در صحیفه (کتاب)|مکارم اخلاق در صحیفه]]، ص۱۴۴.</ref>
-=== رعایت [[عدالت]] در بین [[فرزندان]] ===
+[[امام سجاد]]{{ع}} در [[دعای بیست و پنجم]] و در عبارت سوم آن می‌فرمایند: "و ایشان را [[نیکوکاران]] و [[پرهیزکاران]] (از [[گناه]]) و بینایان (راه [[حق]]) و شنوندگان ([[سخن راست]]) و فرمانبران خودت و [[دوستداران]] پنددهندگان برای دوستانت و [[دشمنان]] و کینه‌داران برای همه دشمنانت (که به تو نگرویده‌اند) قرار ده آمین (خدایا دعایم را روا ساز)"<ref>{{متن حدیث|وَ اجْعَلْهُمْ أَبْرَاراً أَتْقِيَاءَ بُصَرَاءَ سَامِعِينَ مُطِيعِينَ لَكَ، وَ لِأَوْلِيَائِكَ مُحِبِّينَ مُنَاصِحِينَ، وَ لِجَمِيعِ أَعْدَائِكَ مُعَانِدِينَ وَ مُبْغِضِينَ، آمِينَ}}</ref>.<ref>فردین احمدوند|احمدوند، فردین، مکارم اخلاق در صحیفه (کتاب)|مکارم اخلاق در صحیفه، ص۱۴۴.</ref>
-* [[والدین]] نباید بین [[فرزندان]] خود، (دختر یا پسر) تفاوت بگذارند بلکه باید با آن‌ها به [[عدالت]] [[رفتار]] کنند. [[روایت]] است که چون به [[امام سجاد]] {{ع}} مژده ولادت فرزندی می‌دادند، ایشان از دختر یا پسر بودن او نمی‌پرسید، بلکه از سالم بودن او سؤال می‌کرد. و چون سالم بود، می‌فرمودند: "[[خدا]] را [[شکر]] که مخلوقی ناقص العضو خلق نکرد"<ref> حمیدرضا حق شناس، اخلاق اجتماعی در صحیفه سجادیه، ص۳۴ - ۳۵. به استناد موسوعه الادعیه، جواد قیومی اصفهانی، ص۴۳۷.</ref><ref>[[فردین احمدوند|احمدوند، فردین]]، [[مکارم اخلاق در صحیفه (کتاب)|مکارم اخلاق در صحیفه]]، ص۱۴۴.</ref>
+=== [[رعایت عدالت]] در بین فرزندان ===
+والدین نباید بین فرزندان خود، (دختر یا پسر) تفاوت بگذارند بلکه باید با آنها به [[عدالت]] [[رفتار]] کنند. [[روایت]] است که چون به امام سجاد{{ع}} مژده ولادت [[فرزندی]] می‌دادند، ایشان از دختر یا پسر بودن او نمی‌پرسید، بلکه از سالم بودن او سؤال می‌کرد. و چون سالم بود، می‌فرمودند: "[[خدا]] را [[شکر]] که مخلوقی ناقص العضو [[خلق]] نکرد"<ref> حمیدرضا حق شناس، اخلاق اجتماعی در صحیفه سجادیه، ص۳۴ - ۳۵. به استناد موسوعه الادعیه، جواد قیومی اصفهانی، ص۴۳۷.</ref>.<ref>فردین احمدوند|احمدوند، فردین، مکارم اخلاق در صحیفه (کتاب)|مکارم اخلاق در صحیفه، ص۱۴۴.</ref>
 == منابع ==
 {{منابع}}
-* [[پرونده:1379218.jpg|22px]] [[فردین احمدوند|احمدوند، فردین]]، [[مکارم اخلاق در صحیفه (کتاب)|'''مکارم اخلاق در صحیفه''']]
+# [[پرونده:1379218.jpg|22px]] [[فردین احمدوند|احمدوند، فردین]]، [[مکارم اخلاق در صحیفه (کتاب)|'''مکارم اخلاق در صحیفه''']]
 {{پایان منابع}}
@@ خط ۴۰: / خط ۵۵: @@
 {{پانویس}}
-[[رده:مسئولیت‌های والدین نسبت به فرزندان]]
+[[رده:تربیت]]
 [[رده:مدخل اخلاقی صحیفه]]