امر: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۳ سپتامبر ۲۰۱۸، ساعت ۱۵:۳۹

این یک مقالهٔ خرد است. می‌توانید با گسترش آن به امامت‌پدیا کمک کنید.

این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

امر در قرآن | امر در حدیث | امر در کلام اسلامی | امر در فقه اسلامی

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل امر (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

امر هم به معنای فرمان است، هم کلمه‌ای عام برای هرکار و یا سخن یا حادثه یا چیزی گفته می‌شود و در کاربرد قرآنی به چهارده وجه و معنی آمده است. عالم امر و عالم خلق هم اصطلاح دیگری در این کلمه است، یعنی عالم ملک و ملکوت، یا عالم عقول و نفوس.^[۱]

مقدمه

امّا امر در اصطلاح شیعی، تعبیری کنایه‌آمیز است از ولایت، عقیدۀ به امامت، شیعه بودن، مقام امامان، پذیرش ولایت و رهبری آنان، فرهنگ اهل بیت(ع)، ظهور حضرت مهدی(ع) و قیام قائم (ع) و بیشتر این کاربرد، در روایاتی است که از امام صادق(ع) نقل شده و به خاطر شرایط تقیّه، از شؤون مربوط به امامان و فرهنگ شیعی، با تعبیر امر، یا امر ما یاد می‌کرد. در روایات متعددی تأکید بر احیای امر ائمه به وسیلۀ رفت وآمد و نقل حدیث و دیدارهای متقابل و عزاداری و. . . شده است، مثل: کلام علی(ع): شیعتنا المتباذلون فی ولایتنا، المتحابّون فی مودّتنا، المتزاورون فی إحیاء أمرنا^[۲]، امام صادق(ع) فرمود: هرکس از شما با عقیده به این امر بمیرد، شهید است، هرچند در بستر بمیرد. نیز روایاتی است که آن حضرت می‌فرماید: امر ما سرّ پنهان و پوشیده است و دشوار: إنّ أمرنا سرّ مستور فی سرّ...، إنّ أمرنا صعب مستصعب...^[۳] که این امر در اینگونه موارد، توحید ناب و معارف والای اهل بیت(ع) و ایمان خالص و معرفت مخصوص به اهل بیت است. در مواردی هم اشاره به ارتباطات پنهانی و تشکیلاتی و امور تقیّه‌ای و تلاش برای حاکمیت اهل بیت و رهبری امام معصوم است که باید به صورت راز بماند. امام صادق(ع) به معلی بن خنیس می‌فرماید: "یا معلّی! اکتم امرنا و لا تذعه فإنّه من کتم أمرنا و لا یذیعه أعزّه اللّه فی الدّنیا. . . و المذیع لأمرنا کالجاحد له"^[۴] تأثیر زیانبار افشای اینگونه اسرار، تا حدّی است که مثل مشارکت در قتل أئمه به‌شمار آمده، آن هم قتل عمد نه خطا. حضرت صادق(ع) فرمود: "من اذاع علینا شیئا من أمرنا فهو کمن قتلنا عمدا و لم یقتلنا خطأ"^[۵]، هرکس چیزی از امر ما را بر ضد ما پخش کند، همچون کسی است که ما را به عمد کشته است، نه به خطا! و نیز فرمود: "و لا تذیعوا أمرنا و لا تحدّثوا به إلاّ أهله، فإنّ المذیع علینا أمرنا أشدّ علینا مؤنة من عدوّنا، إنصرفوا رحمکم اللّه و لا تذیعوا سرّنا"^[۶]، امر ما را فاش و منتشر نکنید و آن را جز با اهلش در میان نگذارید، چراکه هرکس امر ما را بر ضد ما فاش کند، زحمت او بر ما بیش از دشمن ماست، برگردید و بروید، خدا رحمتتان کند و راز ما را فاش نکنید. از مجموع اینگونه روایات که کم نیست، برمی‌آید که امر، واژه‌ای کنایه‌آمیز از امور پنهان و رازآلود ائمه(ع) در مورد هدایت امّت و رهبری و ولایت است، که هم باید به اهلش گفت، هم فاش نساخت، هم ظرفیّت مخاطبین را سنجید.^[۷]^[۸]

جستارهای وابسته

منابع

محدثی، جواد، فرهنگ غدیر.

پانویس

با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:

↑ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص:۱۰۱.
↑ «شیعیان ما در راه ولایت ما اهل بذل و بخشش به یکدیگرند، در راه مودّت ما با هم دوستی می‌کنند و در راه احیای فرمان ما یکدیگر را دیدار می‌کنند.»؛ وسائل الشیعه، ج ۱۱ ص ۱۴۷
↑ المحجّة البیضاء، ج ۱ ص ۶۶
↑ «ای معلی! امر ما را کتمان کن و آن را فاش نساز، هرکس امر ما را بپوشاند و فاش نکند خداوند در دنیا عزیزش می‌کند. . . و هرکس امر ما را افشا کند، چون کسی است که ما را انکار کرده است.» وسائل الشیعه، ج ۱۱ ص ۴۶۵، ح ۲۳
↑ وسائل الشیعه، ج ۱۱ ص ۴۹۶، ح ۱۶
↑ «ای معلی! امر ما را کتمان کن و آن را فاش نساز، هرکس امر ما را بپوشاند و فاش نکند خداوند در دنیا عزیزش می‌کند. . . و هرکس امر ما را افشا کند، چون کسی است که ما را انکار کرده است.» وسائل الشیعه، ج ۱۱ ص ۴۶۵، ح ۱۸
↑ ر. ک: اصول کافی، ج ۲ ابواب: حفظ لسان ص ۱۱۳، تقیه ص ۲۱۷، کتمان ص ۲۲۱ و اذاعه ص ۳۶۹
↑ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص:۱۰۱.

[1] محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص:۱۰۱.

[2] «شیعیان ما در راه ولایت ما اهل بذل و بخشش به یکدیگرند، در راه مودّت ما با هم دوستی می‌کنند و در راه احیای فرمان ما یکدیگر را دیدار می‌کنند.»؛ وسائل الشیعه، ج ۱۱ ص ۱۴۷

[3] المحجّة البیضاء، ج ۱ ص ۶۶

[4] «ای معلی! امر ما را کتمان کن و آن را فاش نساز، هرکس امر ما را بپوشاند و فاش نکند خداوند در دنیا عزیزش می‌کند. . . و هرکس امر ما را افشا کند، چون کسی است که ما را انکار کرده است.» وسائل الشیعه، ج ۱۱ ص ۴۶۵، ح ۲۳

[5] وسائل الشیعه، ج ۱۱ ص ۴۹۶، ح ۱۶

[6] «ای معلی! امر ما را کتمان کن و آن را فاش نساز، هرکس امر ما را بپوشاند و فاش نکند خداوند در دنیا عزیزش می‌کند. . . و هرکس امر ما را افشا کند، چون کسی است که ما را انکار کرده است.» وسائل الشیعه، ج ۱۱ ص ۴۶۵، ح ۱۸

[7] ر. ک: اصول کافی، ج ۲ ابواب: حفظ لسان ص ۱۱۳، تقیه ص ۲۱۷، کتمان ص ۲۲۱ و اذاعه ص ۳۶۹

[8] محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص:۱۰۱.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

@@ خط ۹: / خط ۹: @@
 <div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
+'''امر''' هم به معنای فرمان است، هم کلمه‌ای عام برای هرکار و یا سخن یا حادثه یا چیزی گفته می‌شود و در کاربرد قرآنی به چهارده وجه و معنی آمده است. عالم امر و عالم خلق هم اصطلاح دیگری در این کلمه است، یعنی عالم ملک و ملکوت، یا عالم عقول و نفوس.<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص:۱۰۱.</ref>
-'''امر''': هم به معنای فرمان است، هم کلمه‌ای عام برای هرکار و یا سخن یا حادثه یا چیزی گفته می‌شود و در کاربرد قرآنی به چهارده وجه و معنی آمده است. عالم امر و عالم خلق هم اصطلاح دیگری در این کلمه است، یعنی عالم ملک و ملکوت، یا عالم عقول و نفوس.<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص:۱۰۱.</ref>
 ==مقدمه==
-*امّا امر در اصطلاح شیعی، تعبیری کنایه‌آمیز است از [[ولایت]]، عقیدۀ به [[امامت]]، [[شیعه]] بودن، مقام امامان، پذیرش ولایت و رهبری آنان، فرهنگ [[اهل بیت]]{{عم}}، ظهور [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} و قیام قائم {{ع}} و بیشتر این کاربرد، در روایاتی است که از [[امام صادق]]{{ع}} نقل شده و به خاطر شرایط تقیّه، از شؤون مربوط به امامان و فرهنگ شیعی، با تعبیر امر، یا امر ما یاد می‌کرد. در روایات متعددی تأکید بر احیای امر [[ائمه]] به وسیلۀ رفت وآمد و نقل حدیث و دیدارهای متقابل و عزاداری و. . . شده است، مثل: کلام [[امام علی|علی]]{{ع}}: {{عربی|اندازه=155%|شیعتنا المتباذلون فی ولایتنا، المتحابّون فی مودّتنا، المتزاورون فی إحیاء أمرنا}}<ref>«شیعیان ما در راه ولایت ما اهل بذل و بخشش به یکدیگرند، در راه مودّت ما با هم دوستی می‌کنند و در راه احیای فرمان ما یکدیگر را دیدار می‌کنند.»؛ وسائل الشیعه، ج ۱۱ ص ۱۴۷</ref>، [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: هرکس از شما با عقیده به این امر بمیرد، شهید است، هرچند در بستر بمیرد. نیز روایاتی است که آن حضرت می‌فرماید: امر ما سرّ پنهان و پوشیده است و دشوار: {{عربی|اندازه=155%|إنّ أمرنا سرّ مستور فی سرّ...}}، {{عربی|اندازه=155%|إنّ أمرنا صعب مستصعب...}}<ref> المحجّة البیضاء، ج ۱ ص ۶۶</ref> که این امر در اینگونه موارد، توحید ناب و معارف والای [[اهل بیت]]{{عم}} و ایمان خالص و معرفت مخصوص به اهل بیت است. در مواردی هم اشاره به ارتباطات پنهانی و تشکیلاتی و امور تقیّه‌ای و تلاش برای حاکمیت اهل بیت و رهبری امام [[معصوم]] است که باید به صورت راز بماند. [[امام صادق]]{{ع}} به معلی بن خنیس می‌فرماید: {{عربی|اندازه=155%|"یا معلّی! اکتم امرنا و لا تذعه فإنّه من کتم أمرنا و لا یذیعه أعزّه اللّه فی الدّنیا. . . و المذیع لأمرنا کالجاحد له"}}<ref>«ای معلی! امر ما را کتمان کن و آن را فاش نساز، هرکس امر ما را بپوشاند و فاش نکند خداوند در دنیا عزیزش می‌کند. . . و هرکس امر ما را افشا کند، چون کسی است که ما را انکار کرده است.» وسائل الشیعه، ج ۱۱ ص ۴۶۵، ح ۲۳</ref>  تأثیر زیانبار افشای اینگونه اسرار، تا حدّی است که مثل مشارکت در قتل أئمه به‌شمار آمده، آن هم قتل عمد نه خطا. [[امام صادق|حضرت صادق]]{{ع}} فرمود: {{عربی|اندازه=155%|"من اذاع علینا شیئا من أمرنا فهو کمن قتلنا عمدا و لم یقتلنا خطأ"}}<ref>وسائل الشیعه، ج ۱۱ ص ۴۹۶، ح ۱۶</ref>، هرکس چیزی از امر ما را بر ضد ما پخش کند، همچون کسی است که ما را به عمد کشته است، نه به خطا! و نیز فرمود: {{عربی|اندازه=155%|"و لا تذیعوا أمرنا و لا تحدّثوا به إلاّ أهله،  فإنّ المذیع علینا أمرنا أشدّ علینا مؤنة من عدوّنا، إنصرفوا رحمکم اللّه و لا تذیعوا سرّنا"}}<ref>«ای معلی! امر ما را کتمان کن و آن را فاش نساز، هرکس امر ما را بپوشاند و فاش نکند خداوند در دنیا عزیزش می‌کند. . . و هرکس امر ما را افشا کند، چون کسی است که ما را انکار کرده است.» وسائل الشیعه، ج ۱۱ ص ۴۶۵، ح ۱۸</ref>، امر ما را فاش و منتشر نکنید و آن را جز با اهلش در میان نگذارید، چراکه هرکس امر ما را بر ضد ما فاش کند، زحمت او بر ما بیش از دشمن ماست، برگردید و بروید، خدا رحمتتان کند و راز ما را فاش نکنید. از مجموع اینگونه روایات که کم نیست، برمی‌آید که امر، واژه‌ای کنایه‌آمیز از امور پنهان و رازآلود [[ائمه]]{{عم}} در مورد هدایت امّت و رهبری و [[ولایت]] است، که هم باید به اهلش گفت، هم فاش نساخت، هم ظرفیّت مخاطبین را سنجید.<ref>ر. ک: اصول کافی، ج ۲ ابواب: حفظ لسان ص ۱۱۳، تقیه ص ۲۱۷، کتمان ص ۲۲۱ و اذاعه ص ۳۶۹</ref><ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص:۱۰۱.</ref>
+*امّا امر در اصطلاح [[شیعی]]، تعبیری کنایه‌آمیز است از [[ولایت]]، عقیدۀ به [[امامت]]، [[شیعه]] بودن، مقام امامان، پذیرش ولایت و رهبری آنان، فرهنگ [[اهل بیت]]{{عم}}، ظهور [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} و [[قیام قائم]] {{ع}} و بیشتر این کاربرد، در روایاتی است که از [[امام صادق]]{{ع}} نقل شده و به خاطر شرایط تقیّه، از شؤون مربوط به امامان و فرهنگ شیعی، با تعبیر امر، یا امر ما یاد می‌کرد. در روایات متعددی تأکید بر احیای امر [[ائمه]] به وسیلۀ رفت وآمد و نقل حدیث و دیدارهای متقابل و عزاداری و. . . شده است، مثل: کلام [[امام علی|علی]]{{ع}}: {{عربی|اندازه=155%|شیعتنا المتباذلون فی ولایتنا، المتحابّون فی مودّتنا، المتزاورون فی إحیاء أمرنا}}<ref>«شیعیان ما در راه ولایت ما اهل بذل و بخشش به یکدیگرند، در راه مودّت ما با هم دوستی می‌کنند و در راه احیای فرمان ما یکدیگر را دیدار می‌کنند.»؛ وسائل الشیعه، ج ۱۱ ص ۱۴۷</ref>، [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: هرکس از شما با عقیده به این امر بمیرد، شهید است، هرچند در بستر بمیرد. نیز روایاتی است که آن حضرت می‌فرماید: امر ما سرّ پنهان و پوشیده است و دشوار: {{عربی|اندازه=155%|إنّ أمرنا سرّ مستور فی سرّ...}}، {{عربی|اندازه=155%|إنّ أمرنا صعب مستصعب...}}<ref> المحجّة البیضاء، ج ۱ ص ۶۶</ref> که این امر در اینگونه موارد، توحید ناب و معارف والای [[اهل بیت]]{{عم}} و ایمان خالص و معرفت مخصوص به اهل بیت است. در مواردی هم اشاره به ارتباطات پنهانی و تشکیلاتی و امور تقیّه‌ای و تلاش برای حاکمیت اهل بیت و رهبری امام [[معصوم]] است که باید به صورت راز بماند. [[امام صادق]]{{ع}} به معلی بن خنیس می‌فرماید: {{عربی|اندازه=155%|"یا معلّی! اکتم امرنا و لا تذعه فإنّه من کتم أمرنا و لا یذیعه أعزّه اللّه فی الدّنیا. . . و المذیع لأمرنا کالجاحد له"}}<ref>«ای معلی! امر ما را کتمان کن و آن را فاش نساز، هرکس امر ما را بپوشاند و فاش نکند خداوند در دنیا عزیزش می‌کند. . . و هرکس امر ما را افشا کند، چون کسی است که ما را انکار کرده است.» وسائل الشیعه، ج ۱۱ ص ۴۶۵، ح ۲۳</ref>  تأثیر زیانبار افشای اینگونه اسرار، تا حدّی است که مثل مشارکت در قتل أئمه به‌شمار آمده، آن هم قتل عمد نه خطا. [[امام صادق|حضرت صادق]]{{ع}} فرمود: {{عربی|اندازه=155%|"من اذاع علینا شیئا من أمرنا فهو کمن قتلنا عمدا و لم یقتلنا خطأ"}}<ref>وسائل الشیعه، ج ۱۱ ص ۴۹۶، ح ۱۶</ref>، هرکس چیزی از امر ما را بر ضد ما پخش کند، همچون کسی است که ما را به عمد کشته است، نه به خطا! و نیز فرمود: {{عربی|اندازه=155%|"و لا تذیعوا أمرنا و لا تحدّثوا به إلاّ أهله،  فإنّ المذیع علینا أمرنا أشدّ علینا مؤنة من عدوّنا، إنصرفوا رحمکم اللّه و لا تذیعوا سرّنا"}}<ref>«ای معلی! امر ما را کتمان کن و آن را فاش نساز، هرکس امر ما را بپوشاند و فاش نکند خداوند در دنیا عزیزش می‌کند. . . و هرکس امر ما را افشا کند، چون کسی است که ما را انکار کرده است.» وسائل الشیعه، ج ۱۱ ص ۴۶۵، ح ۱۸</ref>، امر ما را فاش و منتشر نکنید و آن را جز با اهلش در میان نگذارید، چراکه هرکس امر ما را بر ضد ما فاش کند، زحمت او بر ما بیش از دشمن ماست، برگردید و بروید، خدا رحمتتان کند و راز ما را فاش نکنید. از مجموع اینگونه روایات که کم نیست، برمی‌آید که امر، واژه‌ای کنایه‌آمیز از امور پنهان و رازآلود [[ائمه]]{{عم}} در مورد هدایت امّت و رهبری و [[ولایت]] است، که هم باید به اهلش گفت، هم فاش نساخت، هم ظرفیّت مخاطبین را سنجید.<ref>ر. ک: اصول کافی، ج ۲ ابواب: حفظ لسان ص ۱۱۳، تقیه ص ۲۱۷، کتمان ص ۲۲۱ و اذاعه ص ۳۶۹</ref><ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص:۱۰۱.</ref>
 == جستارهای وابسته ==