امام مهدی در معارف و سیره رضوی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'فرزند من' به 'فرزند من'
جز (جایگزینی متن - 'الإرشاد' به 'الارشاد')
جز (جایگزینی متن - 'فرزند من' به 'فرزند من')
خط ۷۶: خط ۷۶:
آن حضرت [[گریه]] شدیدی کردند، سپس رو به من کرده، فرمودند: «ای [[دعبل]]! [[روح القدس]] این دو بیت را به زبان تو جاری کرده است. آیا این [[امام]] را که خروج می‌کند، می‌شناسی؟ گفتم: نه مولای من! همین قدر شنیده‌ام که امامی از شما [[اهل بیت]] [[قیام]] خواهد کرد تا [[زمین]] را از [[ظلم]] و [[فساد]] [[پاک]] کند و از [[عدل و داد]] پر گرداند. امام {{ع}} فرمودند: ای دعبل! امام بعد از من، پسرم [[محمد]] و بعد از محمد، پسرش [[علی]] و بعد از علی، پسرش [[حسن]] است و بعد از حسن پسرش [[حجت قائم]] است که در دوران غیبتش، [[چشم]] به راهش باشند و در [[زمان]] ظهورش، اطاعتش نمایند. اگر از [[عمر]] [[دنیا]] به جز یک [[روز]] باقی نماند، [[خداوند]] آن روز را به حدی طولانی می‌سازد تا او ظاهر شود و زمین را از عدل و داد پر نماید چنان‌که از [[ظلم و جور]] پر شده باشد»<ref>الیواقیت و الجواهر، ج۲، ص۵۶۲ و ۵۶۳، مبحث ۵۶.</ref>.
آن حضرت [[گریه]] شدیدی کردند، سپس رو به من کرده، فرمودند: «ای [[دعبل]]! [[روح القدس]] این دو بیت را به زبان تو جاری کرده است. آیا این [[امام]] را که خروج می‌کند، می‌شناسی؟ گفتم: نه مولای من! همین قدر شنیده‌ام که امامی از شما [[اهل بیت]] [[قیام]] خواهد کرد تا [[زمین]] را از [[ظلم]] و [[فساد]] [[پاک]] کند و از [[عدل و داد]] پر گرداند. امام {{ع}} فرمودند: ای دعبل! امام بعد از من، پسرم [[محمد]] و بعد از محمد، پسرش [[علی]] و بعد از علی، پسرش [[حسن]] است و بعد از حسن پسرش [[حجت قائم]] است که در دوران غیبتش، [[چشم]] به راهش باشند و در [[زمان]] ظهورش، اطاعتش نمایند. اگر از [[عمر]] [[دنیا]] به جز یک [[روز]] باقی نماند، [[خداوند]] آن روز را به حدی طولانی می‌سازد تا او ظاهر شود و زمین را از عدل و داد پر نماید چنان‌که از [[ظلم و جور]] پر شده باشد»<ref>الیواقیت و الجواهر، ج۲، ص۵۶۲ و ۵۶۳، مبحث ۵۶.</ref>.


همچنین نقل شد: «از امام رضا {{ع}} سؤال شد که کدامیک از شما اهل بیت، [[قائم]] است؟ آن حضرت فرمودند: قائم، چهارمین [[فرزند من]] است. او پسر [[بانوی کنیزان]] است و خداوند به دست او، زمین را از هر گونه [[ظلم و ستم]] پاک و [[پاکیزه]] می‌گرداند»<ref>مسند الامام الرضا {{ع}}، ص۲۲۰، ح۳۸۴، ص۲۲۱، ح۳۸۶؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج۲، ص۳۷۲.</ref><ref>[[حسین محمدی|محمدی، حسین]]، [[رضانامه (کتاب)|رضانامه]] ص ۱۱۲.</ref>
همچنین نقل شد: «از امام رضا {{ع}} سؤال شد که کدامیک از شما اهل بیت، [[قائم]] است؟ آن حضرت فرمودند: قائم، چهارمین فرزند من است. او پسر [[بانوی کنیزان]] است و خداوند به دست او، زمین را از هر گونه [[ظلم و ستم]] پاک و [[پاکیزه]] می‌گرداند»<ref>مسند الامام الرضا {{ع}}، ص۲۲۰، ح۳۸۴، ص۲۲۱، ح۳۸۶؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج۲، ص۳۷۲.</ref><ref>[[حسین محمدی|محمدی، حسین]]، [[رضانامه (کتاب)|رضانامه]] ص ۱۱۲.</ref>


=== صفات و [[ویژگی‌های امام مهدی]] {{ع}} ===
=== صفات و [[ویژگی‌های امام مهدی]] {{ع}} ===
[[امام هشتم]] [[شیعیان]] {{ع}} در موارد متعددی به توصیف ویژگی‌های ظاهری و جسمی [[امام مهدی]] {{ع}} پرداخته‌اند تا باب هر گونه [[شبهه]] و [[اشتباه]] را بر [[مردم]] ببندند؛ از جمله آن حضرت در پاسخ [[ریان بن صلت]] که می‌پرسد: {{عربی|أَنْتَ صَاحِبُ هَذَا الْأَمْرِ؟}} (آیا صاحب این امر شمایید؟) می‌فرمایند: {{متن حدیث|أَنَا صَاحِبُ هَذَا الْأَمْرِ وَ لَكِنِّي لَسْتُ بِالَّذِي أَمْلَؤُهَا عَدْلًا كَمَا مُلِئَتْ جَوْراً وَ كَيْفَ أَكُونُ ذَلِكَ عَلَى مَا تَرَى مِنْ ضَعْفِ بَدَنِي وَ إِنَّ الْقَائِمَ هُوَ الَّذِي إِذَا خَرَجَ كَانَ فِي سِنِّ الشُّيُوخِ وَ مَنْظَرِ الشُّبَّانِ قَوِيّاً فِي بَدَنِهِ حَتَّى لَوْ مَدَّ يَدَهُ إِلَى أَعْظَمِ شَجَرَةٍ عَلَى وَجْهِ الْأَرْضِ لَقَلَعَهَا وَ لَوْ صَاحَ بَيْنَ الْجِبَالِ لَتَدَكْدَكَتْ صُخُورُهَا يَكُونُ مَعَهُ عَصَا مُوسَى وَ خَاتَمُ سُلَيْمَانَ {{ع}}ذَاكَ الرَّابِعُ مِنْ وُلْدِي يُغَيِّبُهُ اللَّهُ فِي سِتْرِهِ مَا شَاءَ ثُمَّ يُظْهِرُهُ فَيَمْلَأُ بِهِ الْأَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلًا كَمَا مُلِئَتْ جَوْراً وَ ظُلْماً}}. (من صاحب این امر هستم، اما آنکه [[زمین]] را پر از [[عدل]] می‌کند، هم چنانکه پر از [[جور]] شده بود، من نیستم. و چگونه من با این [[ناتوانی]] جسمی که می‌بینی، می‌توانم او باشم. به [[درستی]] که [[قائم]] کسی است که به هنگام قیامش در سن پیر مردان و با چهره [[جوانان]] ظاهر می‌شود. او از چنان قوت بدنی برخوردار است که اگر دستش را به سمت بزرگ‌ترین درختی که بر روی زمین وجود دارد دراز کند، آن را از ریشه بر می‌کند و اگر در بین کوه‌ها فریاد کشد، صخره‌ها متلاشی می‌شوند. [[عصای موسی]] و [[خاتم سلیمان]]، که بر آنها [[درود]] باد، با اوست و او چهارمین [[فرزند من]] است. [[خداوند]] او را تا زمانی که بخواهد در [[پوشش]] خود غایب می‌سازد، سپس او را آشکار می‌سازد تا زمین را به وسیله او از [[قسط و عدل]] آکنده سازد آن چنانکه پیش از آن از جور و [[ستم]] پر شده بود)»<ref>کمال الدین و تمام النعمة، ح۷، ص۳۷۶.</ref>.
[[امام هشتم]] [[شیعیان]] {{ع}} در موارد متعددی به توصیف ویژگی‌های ظاهری و جسمی [[امام مهدی]] {{ع}} پرداخته‌اند تا باب هر گونه [[شبهه]] و [[اشتباه]] را بر [[مردم]] ببندند؛ از جمله آن حضرت در پاسخ [[ریان بن صلت]] که می‌پرسد: {{عربی|أَنْتَ صَاحِبُ هَذَا الْأَمْرِ؟}} (آیا صاحب این امر شمایید؟) می‌فرمایند: {{متن حدیث|أَنَا صَاحِبُ هَذَا الْأَمْرِ وَ لَكِنِّي لَسْتُ بِالَّذِي أَمْلَؤُهَا عَدْلًا كَمَا مُلِئَتْ جَوْراً وَ كَيْفَ أَكُونُ ذَلِكَ عَلَى مَا تَرَى مِنْ ضَعْفِ بَدَنِي وَ إِنَّ الْقَائِمَ هُوَ الَّذِي إِذَا خَرَجَ كَانَ فِي سِنِّ الشُّيُوخِ وَ مَنْظَرِ الشُّبَّانِ قَوِيّاً فِي بَدَنِهِ حَتَّى لَوْ مَدَّ يَدَهُ إِلَى أَعْظَمِ شَجَرَةٍ عَلَى وَجْهِ الْأَرْضِ لَقَلَعَهَا وَ لَوْ صَاحَ بَيْنَ الْجِبَالِ لَتَدَكْدَكَتْ صُخُورُهَا يَكُونُ مَعَهُ عَصَا مُوسَى وَ خَاتَمُ سُلَيْمَانَ {{ع}}ذَاكَ الرَّابِعُ مِنْ وُلْدِي يُغَيِّبُهُ اللَّهُ فِي سِتْرِهِ مَا شَاءَ ثُمَّ يُظْهِرُهُ فَيَمْلَأُ بِهِ الْأَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلًا كَمَا مُلِئَتْ جَوْراً وَ ظُلْماً}}. (من صاحب این امر هستم، اما آنکه [[زمین]] را پر از [[عدل]] می‌کند، هم چنانکه پر از [[جور]] شده بود، من نیستم. و چگونه من با این [[ناتوانی]] جسمی که می‌بینی، می‌توانم او باشم. به [[درستی]] که [[قائم]] کسی است که به هنگام قیامش در سن پیر مردان و با چهره [[جوانان]] ظاهر می‌شود. او از چنان قوت بدنی برخوردار است که اگر دستش را به سمت بزرگ‌ترین درختی که بر روی زمین وجود دارد دراز کند، آن را از ریشه بر می‌کند و اگر در بین کوه‌ها فریاد کشد، صخره‌ها متلاشی می‌شوند. [[عصای موسی]] و [[خاتم سلیمان]]، که بر آنها [[درود]] باد، با اوست و او چهارمین فرزند من است. [[خداوند]] او را تا زمانی که بخواهد در [[پوشش]] خود غایب می‌سازد، سپس او را آشکار می‌سازد تا زمین را به وسیله او از [[قسط و عدل]] آکنده سازد آن چنانکه پیش از آن از جور و [[ستم]] پر شده بود)»<ref>کمال الدین و تمام النعمة، ح۷، ص۳۷۶.</ref>.


همچنین آن حضرت در پاسخ ابا صلت هروی که می‌پرسد: {{عربی|مَا عَلَامَاتُ الْقَائِمِ مِنْكُمْ إِذَا خَرَجَ؟}} (نشانه‌های [[قائم]] شما به [[هنگام ظهور]] چیست؟) می‌فرمایند: {{متن حدیث|عَلَامَتُهُ أَنْ يَكُونَ شَيْخَ السِّنِّ شَابَّ الْمَنْظَرِ حَتَّى إِنَّ النَّاظِرَ إِلَيْهِ لَيَحْسَبُهُ ابْنَ أَرْبَعِينَ سَنَةً أَوْ دُونَهَا وَ إِنَّ مِنْ عَلَامَاتِهِ أَنْ لَا يَهْرَمَ بِمُرُورِ الْأَيَّامِ وَ اللَّيَالِي حَتَّى يَأْتِيَهُ أَجَلُهُ}}. (نشانه او این است که سن [[پیران]] و چهره [[جوانان]] دارد، تا آنجا که وقتی کسی او را [[مشاهده]] می‌کند [[گمان]] می‌برد که چهل سال یا کمتر سن دارد. به [[درستی]] که از نشانه‌های او این است که گذر شب و [[روز]] او را پیر و سالخورده نمی‌سازد تا زمانی که [[اجل]] او فرا رسد)»<ref>کمال الدین و تمام النعمة، ح۱۲، ص۶۵۲.</ref>.
همچنین آن حضرت در پاسخ ابا صلت هروی که می‌پرسد: {{عربی|مَا عَلَامَاتُ الْقَائِمِ مِنْكُمْ إِذَا خَرَجَ؟}} (نشانه‌های [[قائم]] شما به [[هنگام ظهور]] چیست؟) می‌فرمایند: {{متن حدیث|عَلَامَتُهُ أَنْ يَكُونَ شَيْخَ السِّنِّ شَابَّ الْمَنْظَرِ حَتَّى إِنَّ النَّاظِرَ إِلَيْهِ لَيَحْسَبُهُ ابْنَ أَرْبَعِينَ سَنَةً أَوْ دُونَهَا وَ إِنَّ مِنْ عَلَامَاتِهِ أَنْ لَا يَهْرَمَ بِمُرُورِ الْأَيَّامِ وَ اللَّيَالِي حَتَّى يَأْتِيَهُ أَجَلُهُ}}. (نشانه او این است که سن [[پیران]] و چهره [[جوانان]] دارد، تا آنجا که وقتی کسی او را [[مشاهده]] می‌کند [[گمان]] می‌برد که چهل سال یا کمتر سن دارد. به [[درستی]] که از نشانه‌های او این است که گذر شب و [[روز]] او را پیر و سالخورده نمی‌سازد تا زمانی که [[اجل]] او فرا رسد)»<ref>کمال الدین و تمام النعمة، ح۱۲، ص۶۵۲.</ref>.
خط ۸۶: خط ۸۶:


=== [[غیبت امام مهدی|غیبت]] و [[نهان‌زیستی امام مهدی]] {{ع}} ===
=== [[غیبت امام مهدی|غیبت]] و [[نهان‌زیستی امام مهدی]] {{ع}} ===
[[امام رضا]] {{ع}} چون دیگر اجداد طاهرینش، موضوع غیبت [[آخرین حجت]] [[حق]] را [[پیش بینی]] و [[شیعیان]] را برای برخورد با این پدیده آماده نموده است. در یکی از روایاتی که [[حسن بن علی بن فضال]] از آن حضرت نقل کرده، چنین می‌خوانیم: {{متن حدیث|كَأَنِّي بِالشِّيعَةِ عِنْدَ فَقْدِهِمُ الثَّالِثَ مِنْ وُلْدِي كَالنَّعَمِ يَطْلُبُونَ الْمَرْعَى فَلَا يَجِدُونَهُ؛ قُلْتُ لَهُ: وَ لِمَ ذَاكَ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ؟ قَالَ: لِأَنَّ إِمَامَهُمْ يَغِيبُ عَنْهُمْ فَقُلْتُ وَ لِمَ قَالَ لِئَلَّا يَكُونَ لِأَحَدٍ فِي عُنُقِهِ بَيْعَةٌ إِذَا قَامَ بِالسَّيْفِ}} (گویا شیعیان را می‌بینم که به هنگام فقدان چهارمین [[فرزند من]]، مانند گوسفندانی که به دنبال چوپان خود می‌گردند، سرگردانند و او را نمی‌یابند. گفتم: چرا این گونه است، ای [[پسر رسول خدا]] {{صل}}؟ فرمود: زیرا امامشان از آنها غایب شده است. پرسیدم: چرا؟ فرمودند: برای این که به هنگام قیامش با [[شمشیر]]، [[بیعت]] هیچ کس بر گردنش نباشد)»<ref>کمال الدین و تمام النعمة، ص۴۸۰، ح۴.</ref>.
[[امام رضا]] {{ع}} چون دیگر اجداد طاهرینش، موضوع غیبت [[آخرین حجت]] [[حق]] را [[پیش بینی]] و [[شیعیان]] را برای برخورد با این پدیده آماده نموده است. در یکی از روایاتی که [[حسن بن علی بن فضال]] از آن حضرت نقل کرده، چنین می‌خوانیم: {{متن حدیث|كَأَنِّي بِالشِّيعَةِ عِنْدَ فَقْدِهِمُ الثَّالِثَ مِنْ وُلْدِي كَالنَّعَمِ يَطْلُبُونَ الْمَرْعَى فَلَا يَجِدُونَهُ؛ قُلْتُ لَهُ: وَ لِمَ ذَاكَ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ؟ قَالَ: لِأَنَّ إِمَامَهُمْ يَغِيبُ عَنْهُمْ فَقُلْتُ وَ لِمَ قَالَ لِئَلَّا يَكُونَ لِأَحَدٍ فِي عُنُقِهِ بَيْعَةٌ إِذَا قَامَ بِالسَّيْفِ}} (گویا شیعیان را می‌بینم که به هنگام فقدان چهارمین فرزند من، مانند گوسفندانی که به دنبال چوپان خود می‌گردند، سرگردانند و او را نمی‌یابند. گفتم: چرا این گونه است، ای [[پسر رسول خدا]] {{صل}}؟ فرمود: زیرا امامشان از آنها غایب شده است. پرسیدم: چرا؟ فرمودند: برای این که به هنگام قیامش با [[شمشیر]]، [[بیعت]] هیچ کس بر گردنش نباشد)»<ref>کمال الدین و تمام النعمة، ص۴۸۰، ح۴.</ref>.


آن حضرت در [[روایت]] دیگری به نقل از [[رسول گرامی اسلام]] {{صل}} می‌فرمایند: {{متن حدیث|بِأَبِي ابْنُ خِيَرَةِ الْإِمَاءِ ابْنُ النُّوبِيَّةِ الطَّيِّبَةِ الْفَمِ الْمُنْتَجَبَةِ الرَّحِمِ... وَ هُوَ الطَّرِيدُ الشَّرِيدُ الْمَوْتُورُ بِأَبِيهِ وَ جَدِّهِ صَاحِبُ الْغَيْبَةِ يُقَالُ مَاتَ أَوْ هَلَكَ أَيَّ وَادٍ سَلَكَ؟}} (پدرم به فدای فرزند [[بهترین]] [[کنیزان]]، فرزند آن [[کنیز]] [[اهل]] نوبه‌<ref>نوبه، ولایتی از بلاد سودان از اقلیم اول، به جنوبی مصر بر کنار رود نیل - هم اکنون نیمی از سرزمین نوبه، جزو مملکت مصر و نیم دیگر جزو سودان است (فرهنگ لغت دهخدا، ج۱۴، ص۲۰۱۵۸ - ۲۰۱۵۷). مراد از کنیز اهل نوبه (نوبیه) همسر امام رضا {{ع}} و مادر امام جواد {{ ع}} است.</ref> که دهانی خوشبو و رحمی نیک‌نژاد دارد... او رانده شاه (دور افتاده)، بی‌خانمان و کسی است که [[انتقام]] [[خون]] [[پدر]] و جدش گرفته نشده و صاحب [[غیبت]] است. گفته می‌شود: او مرده یا هلاک شده است، در چه سرزمینی [[سیر]] می‌کند؟)<ref>اصول کافی، ج۱، ص۲۲۲ و ۳۲۳.</ref>.
آن حضرت در [[روایت]] دیگری به نقل از [[رسول گرامی اسلام]] {{صل}} می‌فرمایند: {{متن حدیث|بِأَبِي ابْنُ خِيَرَةِ الْإِمَاءِ ابْنُ النُّوبِيَّةِ الطَّيِّبَةِ الْفَمِ الْمُنْتَجَبَةِ الرَّحِمِ... وَ هُوَ الطَّرِيدُ الشَّرِيدُ الْمَوْتُورُ بِأَبِيهِ وَ جَدِّهِ صَاحِبُ الْغَيْبَةِ يُقَالُ مَاتَ أَوْ هَلَكَ أَيَّ وَادٍ سَلَكَ؟}} (پدرم به فدای فرزند [[بهترین]] [[کنیزان]]، فرزند آن [[کنیز]] [[اهل]] نوبه‌<ref>نوبه، ولایتی از بلاد سودان از اقلیم اول، به جنوبی مصر بر کنار رود نیل - هم اکنون نیمی از سرزمین نوبه، جزو مملکت مصر و نیم دیگر جزو سودان است (فرهنگ لغت دهخدا، ج۱۴، ص۲۰۱۵۸ - ۲۰۱۵۷). مراد از کنیز اهل نوبه (نوبیه) همسر امام رضا {{ع}} و مادر امام جواد {{ ع}} است.</ref> که دهانی خوشبو و رحمی نیک‌نژاد دارد... او رانده شاه (دور افتاده)، بی‌خانمان و کسی است که [[انتقام]] [[خون]] [[پدر]] و جدش گرفته نشده و صاحب [[غیبت]] است. گفته می‌شود: او مرده یا هلاک شده است، در چه سرزمینی [[سیر]] می‌کند؟)<ref>اصول کافی، ج۱، ص۲۲۲ و ۳۲۳.</ref>.
۲۱۸٬۲۲۶

ویرایش