ابوالأسود دوئلی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = اصحاب امام علی | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = ابوالأسود دوئلی [[ابوالأسود دوئلی در رجال و تراجم]] - [[ابوالأسود دوئلی در تاریخ اسلامی]] - [[ابوالأسود دوئلی در حدیث]]| پرسش مرتبط = }} | |||
{{جعبه اطلاعات | {{جعبه اطلاعات اصحاب | ||
| | | نام = ابوالأسود دوئلی | ||
| تصویر | | مشهور به = | ||
| | | نام تصویر = | ||
| نام کامل | | عرض تصویر = | ||
| | | توضیح تصویر = | ||
| | | نام کامل = ابوالاسود ظالم بن عمرو بن سفیان | ||
| | | نام‌های دیگر = | ||
| | | جنسیت = مرد | ||
| | | کنیه = | ||
| | | لقب = [[ابو الاسود دؤلی]] | ||
| محل زندگی | | اهل = | ||
| | | از قبیله = [[بنی کنانه]] | ||
| | | از تیره = | ||
| محل دفن | | پدر = | ||
| | | مادر = [[طویله]] | ||
| مذهب | | همسر = | ||
| | | پسر = {{فهرست جعبه| [[عطا بن ابوالاسود ظالم بن عمرو بن سفیان]] | [[ابوحرب بن ابوالاسود ظالم بن عمرو بن سفیان]] }} | ||
| | | دختر = | ||
| | | خواهر = | ||
| | | برادر = | ||
| | | خویشاوندان = | ||
| | | وابستگان = | ||
| | | تاریخ تولد = [[۸ هجری]] | ||
| | | محل تولد = | ||
| | | محل زندگی = [[بصره]] | ||
| | | تاریخ درگذشت = [[۶۹ هجری]] | ||
| محل درگذشت = [[بصره]] | |||
| تاریخ شهادت = | |||
| محل شهادت = | |||
| طول عمر = | |||
| محل دفن = | |||
| دین = | |||
| مذهب = | |||
| از اصحاب = {{فهرست جعبه| [[امام علی]] | [[امام حسن]] | [[امام حسین]] | [[امام سجاد]] }} | |||
| از طبقه = | |||
| در جنگ = [[جنگ جمل]]، [[جنگ صفین]] | |||
| نقش‌ها = | |||
| فعالیت‌ها = {{فهرست جعبه| عهده‌داری [[مناصب]] [[حکومتی]] در [[زمان امام علی]] | [[دعوت]] [[مردم]] به [[بیعت با امام حسن]] | [[اعراب‌گذاری قرآن]] | [[روایت]] [[احادیث]] [[امام علی]] | [[سرودن شعر]] در [[مدح]] و [[مرثیه]] [[امام علی]] و [[امام حسین]] }} | |||
| علت شهرت = | |||
| علت درگذشت = بر اثر [[بیماری]] [[طاعون]] | |||
| علت شهادت = | |||
| راوی از = | |||
| روایات مشهور = | |||
| مشایخ او = [[ربعی بن عبد الله]] | |||
| راویان از او = [[محمد بن عاصم]] | |||
| آخرین راوی از او = | |||
}} | }} | ||
'''ابوالأسود دوئلی''' از [[اصحاب امام علی]] {{ع}}، ادیب، شاعر و شیعۀ برجسته بود. او نزد [[خلفاء]] [[جایگاه]] بزرگی داشته تا جایی که از [[کارگزاران]] آنها بوده ولی نسبت به [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} ارادت ویژه‌ای داشت. در [[نبرد جمل]] و [[صفین]] حضور داشت و از طرف امیرالمؤمنین {{ع}} [[قاضی]] [[بصره]] شد. پس از [[شهادت]] [[حضرت]] در [[سخنرانی]] خود [[مردم]] را به [[بیعت با امام]] [[مجتبی]] {{ع}} [[دعوت]] می‌کند. با [[مشاهده]] [[خطا]] در گفتار مردم به توصیه [[امام علی]] {{ع}} به وضع و تدوین [[علم]] نحو و رسم‌الخط [[قرآن]] پرداخت و پایه‌گذار علم نحو شد. | '''ابوالأسود دوئلی''' از [[اصحاب امام علی]] {{ع}}، ادیب، شاعر و شیعۀ برجسته بود. او نزد [[خلفاء]] [[جایگاه]] بزرگی داشته تا جایی که از [[کارگزاران]] آنها بوده ولی نسبت به [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} ارادت ویژه‌ای داشت. در [[نبرد جمل]] و [[صفین]] حضور داشت و از طرف امیرالمؤمنین {{ع}} [[قاضی]] [[بصره]] شد. پس از [[شهادت]] [[حضرت]] در [[سخنرانی]] خود [[مردم]] را به [[بیعت با امام]] [[مجتبی]] {{ع}} [[دعوت]] می‌کند. با [[مشاهده]] [[خطا]] در گفتار مردم به توصیه [[امام علی]] {{ع}} به وضع و تدوین [[علم]] نحو و رسم‌الخط [[قرآن]] پرداخت و پایه‌گذار علم نحو شد. | ||
نسخهٔ ۱۵ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۴:۰۳
این مدخل زیرشاخهٔ بحث اصحاب امام علی است. ابوالأسود دوئلی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: ابوالأسود دوئلی ابوالأسود دوئلی در رجال و تراجم - ابوالأسود دوئلی در تاریخ اسلامی - ابوالأسود دوئلی در حدیث - پرسش مرتبط ندارد| ابوالأسود دوئلی | |
|---|---|
| نام کامل | ابوالاسود ظالم بن عمرو بن سفیان |
| جنسیت | مرد |
| لقب | ابو الاسود دؤلی |
| از قبیله | بنی کنانه |
| مادر | طویله |
| پسر | |
| تاریخ تولد | ۸ هجری |
| محل زندگی | بصره |
| درگذشت | ۶۹ هجری، بصره |
| از اصحاب | |
| حضور در جنگ | جنگ جمل، جنگ صفین |
| فعالیت‌های او |
|
| علت درگذشت | بر اثر بیماری طاعون |
| مشخصات حدیثی | |
| مشایخ او | ربعی بن عبد الله |
| راویان از او | محمد بن عاصم |
ابوالأسود دوئلی از اصحاب امام علی (ع)، ادیب، شاعر و شیعۀ برجسته بود. او نزد خلفاء جایگاه بزرگی داشته تا جایی که از کارگزاران آنها بوده ولی نسبت به امیرالمؤمنین (ع) ارادت ویژه‌ای داشت. در نبرد جمل و صفین حضور داشت و از طرف امیرالمؤمنین (ع) قاضی بصره شد. پس از شهادت حضرت در سخنرانی خود مردم را به بیعت با امام مجتبی (ع) دعوت می‌کند. با مشاهده خطا در گفتار مردم به توصیه امام علی (ع) به وضع و تدوین علم نحو و رسم‌الخط قرآن پرداخت و پایه‌گذار علم نحو شد.
آشنایی اجمالی
ابوالاسود ظالم بن عمرو بن سفیان بن جندل بن عمرو بن خلس دوئلی بصری دیلی کنانی اهل بصره،[۱] از قبیله بنی کنانه[۲] و مادرش «طویله» از بنی عبدالدار بن قصی بود.[۳] او یک سال قبل از هجرت زاده شد.[۴] از اصحاب امام علی، امام حسن، امام حسین و امام سجاد(ع) به شمار آمده است.[۵] علم نحو را از محضر امیرمؤمنان علی(ع) فرا گرفت[۶] و علاوه بر آن امام همام از بزرگانی چون ابوذر غفاری، ابن عباس و عبدالله بن مسعود روایت نقل کرده است.[۷] یحیی بن یعمر نیز علم نحو را از ابوالاسود آموخت[۸] و افرادی مانند پسرش ابوحرب، عبدالله بن برید و سعید بن عبدالرحمان از وی روایت نقل کرده‌اند.[۹] او به فارس و اصفهان سفر کرده است.[۱۰]
وی را فردی زیرک، نادره گوی، حاضر جواب[۱۱] و با گرایش شیعی معرفی کرده‌اند.[۱۲] ایشان ادیب، نحوی، فقیه، محدثی ثقه، شاعری بنام، قاضی بصره و کوفه[۱۳] و سرآمد ایشان بود.[۱۴]
از کارهای مهم او نقطه‌گذاری قرآن،[۱۵] تأسیس علم نحو[۱۶] و شرکت در جنگ جمل[۱۷] و صفین[۱۸] در رکاب امام علی(ع)بیان شده است. بعد از ابن عباس از جانب حضرت علی(ع) مدتی والی بصره شد.[۱۹] به نقلی، در زمان حکومت عمر در شهر بصره ساکن شد.[۲۰] سرانجام در سال ۶۹ هـ بر اثر بیماری طاعون[۲۱] یا به سبب فلج شدن[۲۲] درگذشت.[۲۳] در تاریخ وفاتش اختلاف است.[۲۴]
به اعتقاد برخی، در حکومت عبیدالله بن زیاد شهید شده است.[۲۵] دیوان[۲۶] و مختصر فی النحو از آثار اوست[۲۷].[۲۸]
منابع
جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱
پانویس
- ↑ خلاصة تهذیب تهذیب الکمال، ج۲، ص۱۰.
- ↑ بغیة الوعاة، ج۲، ص۲۲.
- ↑ المعارف، ص۴۳۴.
- ↑ الاعلام، ج۳، ص۲۳۶.
- ↑ رجال الطوسی، ص۴۶، ۶۹، ۷۵ و ۹۵.
- ↑ الفهرست (الندیم)، ص۴۵ ـ ۴۷؛ الاغانی، ج۱۲، ص۲۹۹.
- ↑ تهذیب الکمال، ج۳۳، ص۳۷.
- ↑ الفهرست (الندیم)، ص۴۶.
- ↑ سیر اعلام النبلاء، ج۴، ص۸۲.
- ↑ الاغانی، ج۱۲، ص۳۰۸.
- ↑ البدایة و النهایه، ج۸، ص۳۱۲.
- ↑ سمط اللآلی، ج۱، ص۶۶.
- ↑ البدایة و النهایه، ج۸، ص۳۱۲.
- ↑ الاغانی، ج۱۲، ص۲۹۷؛ المعارف، ص۴۳۴.
- ↑ بغیة الوعاة، ج۲، ص۲۲.
- ↑ المعارف، ص۴۳۴؛ البدایة و النهایه، ج۸، ص۳۱۲.
- ↑ البدایة و النهایه، ج۸، ص۳۱۲.
- ↑ المعارف، ص۴۳۴.
- ↑ الطبقات الکبری، ج۷، ص۹۹.
- ↑ فرهنگ بزرگان، ص۲۵۵.
- ↑ شذرات الذهب، ج۱، ص۷۶.
- ↑ المعارف، ص۴۳۴.
- ↑ الاعلام، ج۳، ص۲۳۶.
- ↑ کشف الظنون، ج۱، ص۷۷۰.
- ↑ البدایة و النهایه، ج۸، ص۳۱۲.
- ↑ کشف الظنون، ج۱، ص۷۷۰.
- ↑ هدیة العارفین، ج۱، ص۴۳۴.
- ↑ جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱، ص ۴۱۴.