نهضتهای شیعی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = | | موضوع مرتبط = شیعه | ||
| عنوان مدخل = | | عنوان مدخل = | ||
| مداخل مرتبط = | | مداخل مرتبط = | ||
| پرسش مرتبط = | | پرسش مرتبط = | ||
}} | }} | ||
| خط ۲۰: | خط ۱۹: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده: | [[رده:شیعه]] | ||
[[رده:مدخل فرهنگ غدیر]] | [[رده:مدخل فرهنگ غدیر]] | ||
نسخهٔ ۷ مهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۵۴
مقدمه
از آنجا که شیعیان دربارۀ حکومت، نظر خاصّ دارند و خلافت را ویژۀ امامان معصوم از اهل بیت می‌دانند، ازاین‌رو حکّام جور و خلفای غاصب را به عنوان امام جائر می‌شناسند و زیر بار آنان نمی‌روند. این تفکّر از صدر اسلام وجود داشت و نهضت‌هایی را پایه‌ریزی کرد. در عراق و حجاز و سرزمین‌های دیگر، شیعه بر ضدّ حکّام جور شورش می‌کرد. نهضت‌هایی که بر ضدّ امویان و عباسیان در سده‌های آغاز در تواریخ ثبت شده بسیار است. گاهی شورش‌های فردی بوده، گاهی حرکت‌های عمومی که به فتح شهرها و مناطقی انجامیده و حکومت‌هایی هم برپا شده است. در دورۀ امویان، قیام حجر بن عدی در کوفه، نهضت امام حسین (ع) در عاشورا، قیام مردم مدینه و واقعۀ حرّه، قیام توابین در کوفه، خروج مختار و قیام ابراهیم پسر مالک اشتر را می‌توان نام برد. در دورۀ عباسیان هم شاهد حرکت‌های انقلابی و نهضتهای شیعی هستیم، از قبیل: قیام نفس زکیّه (محمد بن عبدالله محض) در حجاز، قیام ابراهیم بن عبد اللّه در بصره، قیام حسین بن علی شهید فخ، جنبش زید بن علی و یحیی بن زید، قیام صاحب الزنج (احمد بن عیسی)، قیام ابو مسلم خراسانی، قیام ابن طباطبا در کوفه، قیام ابو السرایا و خروج محمد دیباج[۱]. امامان اهل بیت اغلب با این نهضت‌ها که فرزندان فاطمه زهرا (ع) در شهرها و آبادی‌ها انجام می‌داند همراهی نمی‌کردند و به دلیل شرایط تقیّه یا آگاهی از اینکه آن قیام‌ها به ثمر مطلوب نخواهد رسید، موضع طرفدارانه نمی‌گرفتند، هرچند ستایش‌هایی از برخی سران این قیام‌ها (همچون مختار و زید بن علی) از سوی ائمه نقل شده است[۲]
نهضتهای شیعی در دوران امویان
نهضتهای شیعی در دوران عباسیان
منابع
پانویس
- ↑ در این زمینه‌ها از جمله ر. ک: «الانتفاضات الشیعیّه عبر التاریخ» هاشم معروف الحسنی، «جهادالشیعه» سمیره مختار اللیثی، «تشیّع» برگرفته از دائرة‌المعارف تشیّع، ص ۳۱۵ (جنبش‌ها و دولت‌ها)، «امامان شیعه و جنبش‌های مکتبی» محمدتقی مدرسی، ترجمه حمیدرضا آژیر
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۵۸۶.