|
|
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = اصحاب امام علی | عنوان مدخل = مقداد بن اسود | مداخل مرتبط = [[مقداد بن اسود در تراجم و رجال]] - [[مقداد بن اسود در تاریخ اسلامی]] - [[مقداد بن اسود در معارف مهدویت]]| پرسش مرتبط = }}
| | #تغییر_مسیر [[مقداد بن اسود کندی]] |
| {{جعبه اطلاعات اصحاب
| |
| | نام = مقداد بن اسود
| |
| | مشهور به =
| |
| | نام تصویر = قبرستان بقیع.jpg
| |
| | عرض تصویر =
| |
| | توضیح تصویر = قبرستان بقیع مشهور به بقیع غَرقَد
| |
| | نام کامل = مقداد بن اسود کندی
| |
| | نام‌های دیگر =
| |
| | جنسیت = مرد
| |
| | کنیه = {{فهرست جعبه افقی| ابومعبد | ابوسعید }}
| |
| | لقب =
| |
| | اهل =
| |
| | از قبیله = {{فهرست جعبه افقی| [[قضاعه]] | [[کنده]] }}
| |
| | از تیره = [[بهراء]]
| |
| | پدر =
| |
| | مادر =
| |
| | همسر = [[ضباعة بنت زبیر بن عبدالمطلب]]
| |
| | پسر = [[عبدالله بن مقداد بن اسود]]
| |
| | دختر = [[کریمه بنت مقداد بن اسود]]
| |
| | خواهر =
| |
| | برادر =
| |
| | خویشاوندان =
| |
| | وابستگان =
| |
| | تاریخ تولد = [[۱۶ عام‌الفیل]]
| |
| | محل تولد = [[یمن]]
| |
| | محل زندگی = {{فهرست جعبه افقی| [[حضرموت]] | [[مکه]] | [[مدینه]] }}
| |
| | تاریخ درگذشت = [[۳۳ هجری]]
| |
| | محل درگذشت = [[جرف]]
| |
| | تاریخ شهادت =
| |
| | محل شهادت =
| |
| | طول عمر = ۷۰ سال
| |
| | محل دفن = [[مدینه]]
| |
| | دین =
| |
| | مذهب =
| |
| | از اصحاب = {{فهرست جعبه افقی| [[پیامبر خاتم]] | [[امام علی]] }}
| |
| | از طبقه =
| |
| | در جنگ = {{فهرست جعبه افقی| [[جنگ بدر]] | [[جنگ احد]] | [[فتح مصر]] | [[فتح اسکندریه]] }}
| |
| | نقش‌ها =
| |
| | فعالیت‌ها =
| |
| | علت شهرت =
| |
| | علت درگذشت = بر اثر [[فتق شکم]]
| |
| | علت شهادت =
| |
| | راوی از =
| |
| | روایات مشهور =
| |
| | مشایخ او =
| |
| | راویان از او =
| |
| | آخرین راوی از او =
| |
| }}
| |
| | |
| == مقدمه ==
| |
| [[مقداد|مقداد بن اسود کندی]]، از [[صحابه]] بزرگ [[رسول خدا]] {{صل}} و [[یاوران]] [[علی بن ابی طالب]] {{ع}}، شخصیتی بارز، دانشمند و [[دلاور]] بود<ref>احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۲۰۴؛ طبری، محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک، ج۱۱، ص۵۰۶؛ عزالدین ابن اثیر، اسدالغابه فی معرفة الصحابه، ج۴، ص۴۷۵؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۳۲۶؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۳، ص۱۱۹.</ref>.<ref>ر. ک: [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۲۱۹؛ [[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[مقداد بن اسود (مقاله)|مقداد بن اسود]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ۳۱۶-۳۱۷؛ [[مجتبی تونه‌ای|مجتبی تونه‌ای]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۶۸۹.</ref> او از اولین کسانی بود که به [[رسول خدا]] {{صل}} [[ایمان]] آورد و یکی از هفت نفری است که در آغاز [[دعوت پیامبر]] {{صل}} اسلامِ خود را علنی کرد. او همراه [[مسلمانان]] به [[حبشه]] رفت؛ اما بعد از چندی به [[مکه]] بازگشت و در سریه ابوعبیدة بن [[حارث]] به [[مدینه]] رفت<ref>ر. ک: [[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[مقداد بن اسود (مقاله)|مقداد بن اسود]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ص۳۱۷-۳۱۸.</ref>. او را مجمعِ [[فضایل]] و [[مناقب]] دانسته‌اند و یکی از "ارکان اربعه" شمرده‌اند و [[پیامبر خدا]]، وی را یکی از چهار نفری برشمرده است که [[بهشت]]، شیفته [[دیدار]] آنان است<ref>ر. ک: [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین (کتاب)|گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین]] ص ۸۵۸.</ref>. | |
| | |
| == اوصاف ظاهری ==
| |
| [[مقداد]]، مردی بلند قد و چهره‌ای گندمگون داشت، سیه چرده، با شکمی بزرگ و سری پر مو، با چشم‌های درشت و ابروهای پیوستۀ مشکی که ریش زیبای خود را زرد می‌کرد<ref>ر. ک: [[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[مقداد بن اسود (مقاله)|مقداد بن اسود]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ص۳۱۷؛ [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین (کتاب)|گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین]]، ص ۸۵۸.</ref>.
| |
| | |
| == [[ازدواج]] ==
| |
| [[مقداد]]، دختری از [[طایفه]] [[قریش]] را خواستگاری کرد؛ اما [[پدر]] آن دختر به او جواب رد داد. [[رسول خدا]] {{صل}} [[ضباعة بنت زبیر بن عبدالمطلب]] را به [[ازدواج]] وی در آورد. از [[ضباعة]]، [[عبدالله]] و کریمه به [[دنیا]] آمد و [[عبدالله]] در [[جنگ جمل]] در رکاب [[علی]] {{ع}} به [[شهادت]] رسید<ref>ر. ک: [[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[مقداد بن اسود (مقاله)|مقداد بن اسود]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ص۳۱۷.</ref>.
| |
| | |
| == شرکت در [[جنگ]] ها ==
| |
| [[مقداد]] در نبردهای [[صدر اسلام]] حضور داشت و در [[جنگ بدر]] از کسانی بود که برای [[جنگ]] اعلام [[آمادگی]] کرد<ref>عزالدین ابن اثیر، اسدالغابه فی معرفة الصحابه، ج۴، ص۴۷۶؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۳، ص۱۲۰؛ طبری، محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک، ج۲، ص۴۳۴؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۵۸۰- ۵۸۱.</ref> و در [[جنگ اُحد]] جزء تیراندازان بود. در [[فتح]] "[[مصر]]" و "اسکندریه" از برجستگان [[سپاه اسلام]] بود<ref>ر. ک: [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۲۱۹؛ [[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[مقداد بن اسود (مقاله)|مقداد بن اسود]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ص۳۱۸-۳۱۹؛ [[مجتبی تونه‌ای|مجتبی تونه‌ای]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۶۸۹.</ref>.
| |
| | |
| == [[دفاع از حریم ولایت]] ==
| |
| پس از [[رحلت رسول اکرم]] {{صل}}، در [[صراط مستقیم]] [[ولایت]] ماند و [[حق]] را با [[علی]] {{ع}} می‌‌دانست و [[مخالفت]] خود را با [[تغییر]] [[نادرست]] جریان [[رهبری]] [[امت]] پس از [[پیامبر خدا]] در [[مسجد]] [[نبوی]] آشکارا بیان کرد<ref>ر. ک: [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین (کتاب)|گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین]]، ص ۸۵۸.</ref> و با [[ابوبکر]] [[بیعت]] نکرد و همراه با [[سلمان]]، [[ابوذر]] و تعداد اندکی از [[مسلمانان]] به [[امام علی]] {{ع}} [[وفادار]] ماند و در موقعیت‌های مختلف، [[مقام]] و [[منزلت]] [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} را یادآور شد. در دوران [[خانه‌نشینی]] [[امام]]، همواره در تمام [[سختی‌ها]]، [[یار]] و [[مطیع]] [[فرامین]] ایشان بود. در جریان [[شورای شش نفره]] برای [[تعیین خلیفه]]، به عبدالرحمان [[اعتراض]] کرد که چرا [[علی]] {{ع}} را ترک کردید<ref>یعقوبی، احمد بن ابی یعقوب، تاریخ الیعقوبی، ج۱، ص۵۲۴؛ طبری، محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک، ج۴، ص۲۳۳.</ref>.<ref>ر. ک: [[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[مقداد بن اسود (مقاله)|مقداد بن اسود]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ص۳۱۹-۳۲۰.</ref> برخی [[روایات]]، [[مقداد]] را مطیع‌ترین [[یار]] [[امام علی]] {{ع}} دانسته‌اند و او از معدود کسانی است که بر [[پیکر مطهر]] زهرای [[طاهره]] {{س}} [[نماز]] گزارد.
| |
| | |
| [[مقداد]] با [[خلافت عثمان]]، [[مخالفت]] کرد و با [[سخنرانی]] شکوهمندی در [[مسجد]] [[مدینه]]، این [[مخالفت]] را اعلام داشت و گفت: "من از [[قریش]] در شگفتم! آنان مردی را وا نهاده‌اند که کسی را از او داناتر و عادل‌تر نمی‌شناسم... هان! به [[خدا]] [[سوگند]]، اگر یاورانی می‌یافتم...."<ref>ر. ک: [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین (کتاب)|گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین]]، ص ۸۵۸.</ref>.
| |
| | |
| == [[مدح]] [[مقداد]] در [[روایات]] ==
| |
| [[پیامبر]] {{صل}} درباره [[مقداد]] فرمود: "[[مقداد]] از ماست. [[خداوند]]، [[دشمن]] است با کسی که [[دشمن]] اوست و [[دوست]] است با کسی که [[دوست]] اوست"<ref>{{متن حدیث|ذَاكَ مِنَّا أَبْغَضَ اللَّهُ مَنْ أَبْغَضَهُ وَ أَحَبَّ اللَّهُ مَنْ أَحَبَّهُ }}؛ شیخ مفید، الاختصاص، ص۲۲۳.</ref>. همچنین فرمود: "[[خداوند]] مرا به [[دوستی]] با چهار نفر [[مأمور]] کرده است: [[علی]]، [[سلمان]]، [[مقداد]] و [[ابوذر]]"<ref>{{متن حدیث|َ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص إِنَّ اللَّهَ أَمَرَنِي بِحُبِّ أَرْبَعَةٍ قَالُوا وَ مَنْ هُمْ يَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ ثُمَّ سَكَتَ ثُمَّ قَالَ إِنَّ اللَّهَ أَمَرَنِي بِحُبِّ أَرْبَعَةٍ قَالُوا وَ مَنْ هُمْ يَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ ثُمَّ سَكَتَ ثُمَّ قَالَ إِنَّ اللَّهَ أَمَرَنِي بِحُبِّ أَرْبَعَةٍ قَالُوا وَ مَنْ هُمْ يَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ وَ الْمِقْدَادُ بْنُ أَسْوَدَ وَ أَبُو ذَرٍّ الْغِفَارِيُّ وَ سَلْمَانُ الْفَارِسِيُّ}}؛ شیخ مفید، الاختصاص، ص۹؛ شیخ صدوق، الخصال، ج۱، ص۲۵۳.</ref>. لذا [[مقداد]] از ارکان چهارگانه [[ایمان]] به شمار می‌آید.
| |
| | |
| در [[روایت]] دیگری آمده: "[[بهشت]]، [[مشتاق]] [[مقداد]] است"<ref>معجم رجال الحدیث، ج ۸، ص ۳۱۴.</ref>. [[امام صادق]] {{ع}} دربارۀ آیۀ: {{متن قرآن|قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى}}<ref>«بگو: برای این (رسالت) از شما مزدی نمی‌خواهم جز دوستداری خویشاوندان (خود) را» سوره شوری، آیه ۲۳.</ref> فرمود: "به [[خدا]] [[سوگند]]! کسی به این [[آیه]] عمل نکرد، مگر هفت نفر و [[مقداد]] یکی از آنها بود"<ref>{{متن حدیث| فَوَ اللَّهِ مَا وَفَى بِهَا إِلَّا سَبْعَةُ نَفَرٍ سَلْمَانُ وَ أَبُو ذَرٍّ الْغِفَارِيُّ وَ عَمَّارٌ وَ الْمِقْدَادُ وَ جَابِرُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ وَ مَوْلًى لِرَسُولِ اللَّهِ ص يُقَالُ لَهُ شَبِيبٌ وَ زَيْدُ بْنُ أَرْقَم}}؛ شیخ مفید، الاختصاص، ص۶۳؛ حمیری قمی، عبدالله بن جعفر، قرب الاسناد، ص۴۱.</ref>.
| |
| | |
| هنگامی که [[حضرت قائم]] {{ع}} [[قیام]] کند، بیست و هفت نفر را زنده می‌‌کند که یکی از آنان [[مقداد]] است<ref>[[نجم الدین طبسی|طبسی، نجم الدین]]، [[چشم‌اندازی به حکومت مهدی (کتاب)|چشم‌اندازی به حکومت مهدی]]، ص ۱۷۱.</ref><ref>ر. ک: [[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[مقداد بن اسود (مقاله)|مقداد بن اسود]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ص۳۲۰-۳۲۱؛ [[مجتبی تونه‌ای|مجتبی تونه‌ای]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۶۸۹.</ref>
| |
| | |
| == [[رحلت]] [[مقداد]] ==
| |
| [[مقداد]] اواخر عمرش در "[[جرف]]"[[سکونت]] داشت و سال ۳۳ [[هجری]] در هفتاد سالگی، بر اثر فتق شکم یا خوردن روغن کرچک از [[دنیا]] رفت<ref>بلاذری، احمد بن یحیی، الانساب الاشراف، ج۱، ص۲۰۵؛ طبری، محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک، ج۱۱، ص۵۰۶؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۳، ص۱۲۱؛ عزالدین ابن اثیر، اسدالغابه فی معرفة الصحابه، ج۴، ص۴۷۸.</ref>. پیکر مطهرش را به [[مدینه]] آوردند و [[عثمان بن عفان]] بر او [[نماز]] خواند و در [[قبرستان بقیع]] به [[خاک]] سپرده شد<ref>ر. ک: [[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[مقداد بن اسود (مقاله)|مقداد بن اسود]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ص۳۲۰-۳۲۱؛ [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۲۱۹.</ref>.
| |
| | |
| [[مقداد]]از ابتدا ثروتمند بود و [[وصیت]] کرد ۳۶ هزار درهم از دارایی‌اش را به [[حسن]] و [[حسین]] {{عم}} بدهند. این [[وصیت]]، نشان‌دهنده [[محبت]] او به [[اهل‌بیت]] و [[بزرگداشت]] و [[احترام]] او نسبت به ایشان است<ref>[[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین (کتاب)|گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین]]، ص ۸۵۸.</ref>.
| |
| | |
| == جستارهای وابسته ==
| |
| {{مدخل وابسته}}
| |
| * [[قضاعه]] (قبیله)
| |
| * [[کنده]] (قبیله)
| |
| {{پایان مدخل وابسته}}
| |
| | |
| == منابع ==
| |
| {{منابع}}
| |
| # [[پرونده:13681040.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه دینی''']]
| |
| # [[پرونده:42439.jpg|22px]] [[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[مقداد بن اسود (مقاله)|مقداد بن اسود]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲ (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲''']]
| |
| # [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|مجتبی تونه‌ای]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']]
| |
| # [[پرونده:13681148.jpg|22px]] [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین (کتاب)|'''گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین''']]
| |
| {{پایان منابع}}
| |
| | |
| == پانویس ==
| |
| {{پانویس}}
| |
| | |
| [[رده:امام مهدی]]
| |
| [[رده:مقداد بن اسود]]
| |
| [[رده:مدخل موعودنامه]]
| |
| [[رده:مدخل گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین]]
| |
| [[رده:اعلام]]
| |
| [[رده:اصحاب پیامبر]]
| |
| {{صحابه مهاجر به مدینه}}
| |
| {{شرطة‌الخمیس}}
| |
| [[رده:قبیله قضاعه]]
| |
| [[رده:قبیله کنده]]
| |
