ادعیه امام مهدی: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۶: خط ۶:
}}
}}


== اهمیت [[ادعیه]] و [[زیارات مهدوی]] ==
== اهمیت [[ادعیه]] و زیارات مهدوی ==
* [[دعاها]] و زیارت‌های مربوط‍‌ به ساحت [[مقدس]] [[امام زمان]] {{ع}} بخش مهمی از [[فرهنگ شیعه]] را به خود اختصاص داده است. این گستردگی منشأیی جز این ندارد که آن [[حضرت]]، [[خاتم اوصیا]] و [[امید]] امت‌هاست. جمع‌آوری و تدوین [[ادعیه]] و [[زیارات]] مربوط‍‌ به آن [[حضرت]] به صورت‌های مختلفی تاکنون انجام شده و دایرۀ وسیعی دارد<ref>ر. ک: [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۸۳-۸۷.</ref>. در اینجا آنها را در چند بخش بررسی می‌‌کنیم (بدیهی است به [[دلیل]] اقوال و [[روایات]] گوناگون، ممکن است بخش‌های مختلف با یکدیگر هم پوشانی داشته باشند):
[[دعاها]] و زیارت‌های مربوط‍‌ به ساحت [[مقدس]] [[امام زمان]] {{ع}} بخش مهمی از فرهنگ شیعه را به خود اختصاص داده است. این گستردگی منشأیی جز این ندارد که آن حضرت، [[خاتم اوصیا]] و [[امید]] امت‌هاست. جمع‌آوری و تدوین [[ادعیه]] و [[زیارات]] مربوط‍‌ به آن حضرت به صورت‌های مختلفی تاکنون انجام شده و دایرۀ وسیعی دارد<ref>ر.ک: [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۸۳-۸۷.</ref>.  
== [[ادعیه]] پیرامون [[حضرت مهدی]] {{ع}} از [[امامان معصوم]] {{ع}} ==
 
* [[ادعیه]] و زیاراتی که از [[معصومان]] {{ع}} و دربارۀ [[امام مهدی]] {{ع}} [[نقل]] شده است<ref>ر. ک: [[محمد امین بالادستان|بالادستان، محمد امین]]؛ [[محمد مهدی حائری‌‎پور|حائری‌‎پور، محمد مهدی]]؛ [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[نگین آفرینش ج۲ (کتاب)|نگین آفرینش]]، ص ۱۷ - ۲۰.</ref>:
== دعا و زیارات منسوب به امام زمان {{ع}} ==
# [[دعای ندبه]]: [[دعای ندبه]] از [[اعمال]] [[سرداب مقدس]] [[امام زمان]] {{ع}} و نیز از [[اعمال]] [[عید فطر]] و [[روز جمعه]] است. این [[دعا]] اگرچه مربوط‍‌ به [[امام زمان]] {{ع}} است، ولی می‌توان گفت یک دور [[عقاید]] [[تشیع]] در آن آمده است<ref>ر. ک: [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۸۳-۸۷. [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص۳۵۱، ۳۵۲.</ref>.
در اینجا آنها را در چند بخش بررسی می‌‌کنیم (بدیهی است به [[دلیل]] اقوال و [[روایات]] گوناگون، ممکن است بخش‌های مختلف با یکدیگر هم پوشانی داشته باشند):
# [[دعای عهد]]: [[دعای عهد]] ابتدا [[خداوند]] را به [[اسامی]] و صفات می‌خواند و بعد [[صلوات]] بر [[امام زمان]] {{ع}} است<ref>مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج ۵۳، ص ۹۵.</ref><ref>ر. ک: [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص۳۵۱، ۳۵۲. [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۸۳-۸۷.</ref>
 
# دعاهای ایام هفته<ref>ر. ک: [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص۳۵۱، ۳۵۲.</ref>
=== [[ادعیه]] پیرامون [[حضرت مهدی]] {{ع}} از [[امامان معصوم]] {{ع}} ===
# دعاهای هر ماه<ref>ر. ک: [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص۳۵۱، ۳۵۲.</ref>
[[ادعیه]] و زیاراتی که از [[معصومان]] {{ع}} و دربارۀ [[امام مهدی]] {{ع}} [[نقل]] شده است:
# [[ادعیه]] بعد از [[نمازها]] مانند دعای بعد از [[نماز صبح]] و... <ref>ر. ک: [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص۳۵۱، ۳۵۲.</ref>.
# [[دعای ندبه]]: [[دعای ندبه]] از [[اعمال]] [[سرداب مقدس]] [[امام زمان]] {{ع}} و نیز از [[اعمال]] [[عید فطر]] و [[روز جمعه]] است. این [[دعا]] اگرچه مربوط‍‌ به [[امام زمان]] {{ع}} است، ولی می‌توان گفت یک دور [[عقاید]] [[تشیع]] در آن آمده است؛
# [[دعای فرج]]<ref>ر. ک: [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص۳۵۱، ۳۵۲.</ref>
# [[دعای عهد]]: [[دعای عهد]] ابتدا [[خداوند]] را به [[اسامی]] و صفات می‌خواند و بعد [[صلوات]] بر [[امام زمان]] {{ع}} است<ref>مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج ۵۳، ص ۹۵.</ref>؛
# دعای [[عظیم]] الشأن<ref>ر. ک: [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص۳۵۱، ۳۵۲.</ref>
# دعاهای ایام هفته؛
# [[دعای سمات]]؛<ref>ر. ک: [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص۳۵۱، ۳۵۲.</ref>
# دعاهای هر ماه؛
# دعای [[معرفت]] در [[زمان غیبت]]<ref>ر. ک: [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص۳۵۱، ۳۵۲.</ref> و...<ref>ر. ک: [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۸۳-۸۷.</ref>.
# [[ادعیه]] بعد از [[نمازها]] مانند دعای بعد از نماز صبح و...؛
== [[زیارات]] پیرامون [[حضرت مهدی]] {{ع}} از [[امامان معصوم]] {{ع}} ==
# [[دعای فرج]]؛
# دعای عظیم الشأن؛
# [[دعای سمات]]؛
# دعای [[معرفت]] در [[زمان غیبت]] و...<ref>ر.ک: [[محمد امین بالادستان|بالادستان، محمد امین]]؛ [[محمد مهدی حائری‌‎پور|حائری‌‎پور، محمد مهدی]]؛ [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[نگین آفرینش ج۲ (کتاب)|نگین آفرینش]]، ص ۱۷ ـ ۲۰؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۸۳-۸۷. [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص۳۵۱، ۳۵۲.</ref> .
 
=== [[زیارات]] پیرامون [[حضرت مهدی]] {{ع}} از [[امامان معصوم]] {{ع}} ===
* برخی [[زیارات]]:
* برخی [[زیارات]]:
# [[زیارت صاحب الامر]] {{ع}} در [[سرداب]]<ref>این سرداب در منزل امام عسکری {{ع}} در سامرا قرار دشته که محل عبادت آن حضرت نیز بوده است.</ref> [[مقدس]] سامراء<ref>ر. ک: [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص۳۵۱، ۳۵۲؛ [[محمد امین بالادستان|بالادستان، محمد امین]]؛ [[محمد مهدی حائری‌‎پور|حائری‌‎پور، محمد مهدی]]؛ [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[نگین آفرینش ج۲ (کتاب)|نگین آفرینش]]، ص ۱۷ - ۲۰.</ref>.
# [[زیارت صاحب الامر]] {{ع}} در [[سرداب]] [[مقدس]] سامراء<ref>این سرداب در منزل امام عسکری {{ع}} در سامرا قرار دشته که محل عبادت آن حضرت نیز بوده است.</ref>؛
# [[زیارت ناحیه]] مقدسه‌: زیارت‌نامه‌ای است که به [[امام زمان]] {{ع}} نسبت داده شده است. مضامین بلند و نیز تأیید برخی از [[عالمان شیعه]]، این نسبت را تقویت می‌کند<ref>مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۹۸، ص ۳۲۸.</ref><ref>ر. ک: [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۲ (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ص ۱۰۰- ۱۰۳.</ref>
# [[زیارت ناحیه]] مقدسه‌: زیارت‌نامه‌ای است که به [[امام زمان]] {{ع}} نسبت داده شده است. مضامین بلند و نیز تأیید برخی از [[عالمان شیعه]]، این نسبت را تقویت می‌کند<ref>مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۹۸، ص ۳۲۸.</ref>؛
# [[زیارت آل یس]]: یکی از زیارت‌های مشهور [[حضرت صاحب الامر]] {{ع}} است<ref>ر. ک: [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص۳۵۱، ۳۵۲؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۲ (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ص ۱۰۰- ۱۰۳؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۸۳-۸۷.</ref>.
# [[زیارت آل یس]]: یکی از زیارت‌های مشهور [[حضرت صاحب الامر]] {{ع}} است؛
# [[زیارت]] رجبیه‌: این [[زیارت]]، توسط [[ابوالقاسم]] [[حسین بن روح]] از آن [[حضرت]] [[نقل]] شده است<ref>طوسی، محمد بن حسن، مصباح المتهجد، ص ۸۲۱.</ref><ref>ر. ک: [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۲ (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ص ۱۰۰- ۱۰۳.</ref> و...<ref>ر. ک: [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۸۳-۸۷.</ref>.
# [[زیارت]] رجبیه‌: این [[زیارت]]، توسط [[ابوالقاسم]] [[حسین بن روح]] از آن حضرت [[نقل]] شده است<ref>طوسی، محمد بن حسن، مصباح المتهجد، ص ۸۲۱.</ref> و...<ref>ر.ک: [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص۳۵۱، ۳۵۲؛ [[محمد امین بالادستان|بالادستان، محمد امین]]؛ [[محمد مهدی حائری‌‎پور|حائری‌‎پور، محمد مهدی]]؛ [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[نگین آفرینش ج۲ (کتاب)|نگین آفرینش]]، ص ۱۷ ـ ۲۰؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۲ (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ص ۱۰۰- ۱۰۳؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۸۳-۸۷.</ref>.
 
== برداشتی از [[ادعیه]] و [[زیارات]] مورد توجه در [[زمان غیبت]] ==
== برداشتی از [[ادعیه]] و [[زیارات]] مورد توجه در [[زمان غیبت]] ==
* برداشتی از [[ادعیه]] و [[زیارات]] مربوط‍‌ به [[امام زمان]] {{ع}} که بیانگر محتوای آنهاست و آنچه ما بر زبان جاری می‌کنیم<ref>ر. ک: [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۸۳-۸۷.</ref>.
برداشتی از [[ادعیه]] و [[زیارات]] مربوط‍‌ به [[امام زمان]] {{ع}} که بیانگر محتوای آنهاست و آنچه ما بر زبان جاری می‌کنیم:
# [[تعجیل فرج]] و [[ظهور]] [[حضرت]]: این مضمون بیش از مضامین دیگر در [[ادعیه]] و [[زیارات]] آمده است.
# [[تعجیل فرج]] و [[ظهور]] حضرت: این مضمون بیش از مضامین دیگر در [[ادعیه]] و [[زیارات]] آمده است.
# [[دعا برای سلامتی حضرت]]: در [[دعا برای سلامتی امام زمان]] {{ع}} نیز گاهی تصریح به [[سلامتی]] و حفظ‍‌ [[حضرت]] شده و گاهی به صورت‌های دیگر آمده است. از نمونه این [[دعاها]] دفع [[حسد]] و [[شر]] حیله‌گران و [[ظالمان]] و [[جباران]] از [[حضرت]] است<ref>ر. ک: [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۸۳-۸۷.</ref>.
# دعا برای سلامتی حضرت: در دعا برای سلامتی امام زمان {{ع}} نیز گاهی تصریح به [[سلامتی]] و حفظ‍‌ حضرت شده و گاهی به صورت‌های دیگر آمده است. از نمونه این [[دعاها]] دفع [[حسد]] و [[شر]] حیله‌گران و [[ظالمان]] و [[جباران]] از حضرت است.
* همچنین می‌‌توان به دعاهایی که در ارتباط‍‌ غیرمستقیم با [[حضرت]] است اشاره کرد:
 
# [[دعا]] برای [[دوستان]] و [[یاوران]] و خدام آن [[حضرت]]<ref>ر. ک: [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۸۳-۸۷.</ref>.
همچنین می‌‌توان به دعاهایی که در ارتباط‍‌ غیرمستقیم با حضرت است اشاره کرد:
# دعاهای شخصی که در رابطه با [[حضرت]] برای خود [[دعا]] می‌نماییم: در [[ادعیه]] و [[زیارات]] مضامینی آمده که [[دعا]] برای خود [[انسان]] در رابطه با [[امام زمان]] {{ع}} است. از نمونه‌های آن موارد زیر است: از اعوان و [[انصار]] و [[یاران]] و ملازمان و محافظان و [[تابعین]] و [[دوستان]] و خونخواهان و [[خالصان]] و پیشروان در ادای [[اوامر]] [[حضرت]] و [[راضی]] و [[تسلیم]] بودن نسبت به آن [[حضرت]]<ref>ر. ک: [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۸۳-۸۷.</ref>.
# [[دعا]] برای [[دوستان]] و [[یاوران]] و خدام آن حضرت.
# [[دعا]] علیه [[دشمنان]] [[حضرت]]<ref>ر. ک: [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۸۳-۸۷.</ref>.
# دعاهای شخصی که در رابطه با حضرت برای خود [[دعا]] می‌نماییم: در [[ادعیه]] و [[زیارات]] مضامینی آمده که [[دعا]] برای خود [[انسان]] در رابطه با [[امام زمان]] {{ع}} است. از نمونه‌های آن موارد زیر است: از اعوان و [[انصار]] و [[یاران]] و ملازمان و محافظان و [[تابعین]] و [[دوستان]] و خونخواهان و [[خالصان]] و پیشروان در ادای [[اوامر]] حضرت و [[راضی]] و [[تسلیم]] بودن نسبت به آن حضرت.
# [[دعا]] علیه [[دشمنان]] حضرت<ref>ر.ک: [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۸۳-۸۷.</ref>.
 
== [[ادعیه]] و [[زیارات]] منسوب به [[امام زمان]] {{ع}} ==
== [[ادعیه]] و [[زیارات]] منسوب به [[امام زمان]] {{ع}} ==
* [[ادعیه]] و زیاراتی که از جانب خود [[حضرت]] به ما رسیده است<ref>ر. ک: [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص۳۵۱، ۳۵۲.</ref>:
[[ادعیه]] و زیاراتی که از جانب خود حضرت به ما رسیده است:
# دعای افتتاح‌: یکی از دعاهایی که از [[محمد بن عثمان بن سعید عمری]] برای هر شب [[ماه رمضان]] [[نقل]] شده، [[دعای افتتاح]] است<ref>حلی، رضی الدین علی بن موسی بن طاوس، الاقبال، ص ۵۸.</ref><ref>ر. ک: [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۲ (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ص ۱۰۰- ۱۰۳.</ref>
# دعای افتتاح‌: یکی از دعاهایی که از [[محمد بن عثمان بن سعید عمری]] برای هر شب [[ماه رمضان]] [[نقل]] شده، [[دعای افتتاح]] است<ref>حلی، رضی الدین علی بن موسی بن طاوس، الاقبال، ص ۵۸.</ref>.
# دعای سمات‌: این [[دعا]] از عَمری [[نقل]] شده است؛ اما به [[دلیل]] [[جایگاه]] او که [[نایب خاص]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} است می‌توان نسبت این [[دعا]] به آن [[حضرت]] را [[قوی]] دانست<ref>ر. ک: [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۲ (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ص ۱۰۰- ۱۰۳.</ref>.
# دعای سمات‌: این [[دعا]] از عَمری [[نقل]] شده است؛ اما به [[دلیل]] جایگاه او که [[نایب خاص]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} است می‌توان نسبت این [[دعا]] به آن حضرت را [[قوی]] دانست.
# دعای {{متن حدیث|"اللهُمَّ ارْزُقْنَا تَوْفِیقَ الطَّاعَةِ..."}}: کفعمی در مصباح با عنوان "مروی عن المهدی {{ع}}" این [[دعا]] را به آن [[حضرت]] منسوب دانسته است<ref>عاملی کفعمی، ابراهیم بن علی، المصباح، ص ۲۸۰.</ref><ref>ر. ک: [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۲ (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ص ۱۰۰- ۱۰۳.</ref>
# دعای {{متن حدیث|اللهُمَّ ارْزُقْنَا تَوْفِیقَ الطَّاعَةِ...}}: کفعمی در مصباح با عنوان "مروی عن المهدی {{ع}}" این [[دعا]] را به آن حضرت منسوب دانسته است<ref>عاملی کفعمی، ابراهیم بن علی، المصباح، ص ۲۸۰.</ref>.
# [[دعای فرج]] {{متن حدیث|"اللَّهُمَّ عَظُمَ الْبَلَاءُ"}}: [[سید بن طاووس]] در [[جمال الاسبوع]] این [[دعا]] را در پی [[نماز امام زمان]] {{ع}} ذکر کرده است<ref>حلی، رضی الدین علی بن موسی بن طاوس، جمال الاسبوع، ص ۲۸۰؛ نیز ر. ک: عاملی کفعمی، ابراهیم بن علی المصباح، ص۱۷۶.</ref><ref>ر. ک: [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۲ (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ص ۱۰۰- ۱۰۳.</ref>
# [[دعای فرج]] {{متن حدیث|اللَّهُمَّ عَظُمَ الْبَلَاءُ}}: [[سید بن طاووس]] در جمال الاسبوع این [[دعا]] را در پی [[نماز امام زمان]] {{ع}} ذکر کرده است<ref>حلی، رضی الدین علی بن موسی بن طاوس، جمال الاسبوع، ص ۲۸۰؛ نیز ر. ک: عاملی کفعمی، ابراهیم بن علی المصباح، ص۱۷۶.</ref>.
# [[ادعیه]] آن [[حضرت]] در [[ثنای الهی]]]] و درخواست حوایج از او.<ref>ر. ک: [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص۳۵۱، ۳۵۲.</ref>
# [[ادعیه]] آن حضرت در [[ثنای الهی]]]] و درخواست حوایج از او.
# [[ادعیه]] آن [[حضرت]] دربارۀ‌‌ [[نماز]] و آنچه به [[نماز]] ارتباط دارد<ref>ر. ک: [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص۳۵۱، ۳۵۲.</ref>.
# [[ادعیه]] آن حضرت دربارۀ‌‌ [[نماز]] و آنچه به [[نماز]] ارتباط دارد.
# [[ادعیه]] آن [[حضرت]] در رفع شداید و سختی‌‌‌ها<ref>ر. ک: [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص۳۵۱، ۳۵۲.</ref>.
# [[ادعیه]] آن حضرت در رفع شداید و سختی‌‌‌ها.
# [[ادعیه]] آن [[حضرت]] در محفوظ ماندن از شرّ [[دشمنان]]<ref>ر. ک: [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص۳۵۱، ۳۵۲.</ref>.
# [[ادعیه]] آن حضرت در محفوظ ماندن از شرّ [[دشمنان]].
# [[ادعیه]] آن [[حضرت]] در [[زیارات]] اجداد طاهرینش مانند [[زیارت]] [[حضرت علی]] {{ع}} در روز یکشنبه و [[زیارت]] [[امام حسین]] {{ع}} در [[روز عاشورا]] و [[زیارت ناحیه مقدسه]]<ref>ر. ک: [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص۳۵۱، ۳۵۲.</ref>.
# [[ادعیه]] آن حضرت در [[زیارات]] اجداد طاهرینش مانند [[زیارت]] [[حضرت علی]] {{ع}} در روز یکشنبه و [[زیارت]] [[امام حسین]] {{ع}} در [[روز عاشورا]] و [[زیارت ناحیه مقدسه]].
# دعای [[علوی]] [[مصری]] که [[حضرت]] به او [[تعلیم]] فرمودند<ref>ر. ک: [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص۳۵۱، ۳۵۲.</ref>. و... <ref>ر. ک: [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۲ (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ص ۱۰۰- ۱۰۳.</ref>.
# دعای [[علوی]] مصری که حضرت به او تعلیم فرمودند و...<ref>ر.ک: [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص۳۵۱، ۳۵۲؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۲ (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ص ۱۰۰- ۱۰۳.</ref>.
 
== دعاهای مربوط به [[فرج امام زمان]] {{ع}} ==
== دعاهای مربوط به [[فرج امام زمان]] {{ع}} ==
* دعاهایی که برای برای [[فرج حضرت مهدی]] {{ع}} ذکر شده است. این [[دعاها]] را در دو بخش کلی می‌‌توان ذکر کرد:
دعاهایی که برای برای فرج حضرت مهدی {{ع}} ذکر شده است. این [[دعاها]] را در دو بخش کلی می‌‌توان ذکر کرد:
# [[دعاها]] و [[زیارات]] مربوط به [[فرج]] [[آل محمد]] {{صل}} و تعجیل در [[ظهور حضرت حجت]] {{ع}}: در [[توقیع]] شریفی از [[حضرت مهدی]] {{ع}} وارد شده است: «برای [[تعجیل در فرج]] من بسیار [[دعا]] کنید؛ زیرا [[گشایش]] کارهای شما در آن است»<ref>{{متن حدیث|وَ أَکْثِرُوا الدُّعَاءَ بِتَعْجِیلِ الْفَرَجِ فَإِنَّ ذَلِکَ فَرَجُکُمْ}}؛ ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین، ج‏۲، ص۴۸۵؛ طبرسی، احمد بن علی، الإحتجاج، ج‏۲، ص۴۷۱. </ref>.<ref>ر. ک: [[سید ابوالفضل موسوی آقداش|موسوی آقداش، سید ابوالفضل]]، [[صلوات و دعا برای فرج (مقاله)|صلوات و دعا برای فرج]]، ص ۸۹ ـ ۹۵.</ref>
# [[دعاها]] و [[زیارات]] مربوط به [[فرج]] [[آل محمد]] {{صل}} و تعجیل در [[ظهور حضرت حجت]] {{ع}}: در [[توقیع]] شریفی از [[حضرت مهدی]] {{ع}} وارد شده است: «برای تعجیل در فرج من بسیار [[دعا]] کنید؛ زیرا [[گشایش]] کارهای شما در آن است»<ref>{{متن حدیث|وَ أَکْثِرُوا الدُّعَاءَ بِتَعْجِیلِ الْفَرَجِ فَإِنَّ ذَلِکَ فَرَجُکُمْ}}؛ ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین، ج‏۲، ص۴۸۵؛ طبرسی، احمد بن علی، الإحتجاج، ج‏۲، ص۴۷۱.</ref>.
# [[ادعیه]] یا زیاراتی برای [[فرج]] [[اهل بیت]] {{ع}} و [[حضرت مهدی]] {{ع}} پس از ذکر [[صلوات]]. این قسم از [[دعاها]] را نیز می‌توان به دو صورت زیر معرفی کرد:
# [[ادعیه]] یا زیاراتی برای [[فرج]] [[اهل بیت]] {{ع}} و [[حضرت مهدی]] {{ع}} پس از ذکر [[صلوات]]. این قسم از [[دعاها]] را نیز می‌توان به دو صورت زیر معرفی کرد:
## [[ادعیه]] و زیاراتی برای زمان یا مکانی خاص: مانند [[دعا]] برای تعجیلِ [[فرج]] در [[عید قربان]] و [[روز جمعه]]؛ سجدۀ [[شکر]] تعقیبات [[نماز ظهر]]، ادعیۀ سحرگاهان و...<ref>ر. ک: [[سید ابوالفضل موسوی آقداش|موسوی آقداش، سید ابوالفضل]]، [[صلوات و دعا برای فرج (مقاله)|صلوات و دعا برای فرج]]، ص ۸۹ ـ ۹۵.</ref>.
## [[ادعیه]] و زیاراتی برای زمان یا مکانی خاص: مانند [[دعا]] برای تعجیلِ [[فرج]] در [[عید قربان]] و [[روز جمعه]]؛ سجدۀ [[شکر]] تعقیبات [[نماز ظهر]]، ادعیۀ سحرگاهان و... .
## [[ادعیه]] و [[زیارات]] کلی، بدون اختصاص به زمان یا مکانی خاص، مانند: دعای جامع خیر [[دنیا]] و [[آخرت]]<ref>{{متن حدیث|اللَّهُمَّ صَلِّ عَلی‏ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ عَجِّلْ فَرَجَهُمْ وَ رَوْحَهُمْ وَ رَاحَتَهُمْ وَ سُرُورَهُمْ، وَ أَذِقْنِی طَعْمَ فَرَجِهِمْ، وَ أَهْلِکْ أَعْدَاءَهُمْ مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ}}؛ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج‏۲، ص۵۸۳، ح۱۸. </ref>؛ دعای بعد از [[نماز امام زمان]] {{ع}}<ref>{{متن حدیث|اللَّهُمَّ عَظُمَ الْبَلَاءُ وَ بَرِحَ الْخَفَاءُ... اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ الَّذِینَ أَمَرْتَنَا بِطَاعَتِهِمْ وَ عَجِّلِ اللَّهُمَّ فَرَجَهُمْ بِقَائِمِهِمْ وَ أَظْهِرْ إِعْزَازَهُ}}؛ حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، ج‏۸، ص۱۸۴-۱۸۵، بَابُ اسْتِحْبَابِ التَّطَوُّعِ بِصَلَوَاتِ الْأَئِمَّة، ح۱۰۳۷۴؛ ابن طاووس، علی بن موسی، جمال الأسبوع، ص۲۸۰-۲۸۱. </ref>؛ دعای مخزون؛ دعای کنزالعرش و...<ref>ر. ک: [[سید ابوالفضل موسوی آقداش|موسوی آقداش، سید ابوالفضل]]، [[صلوات و دعا برای فرج (مقاله)|صلوات و دعا برای فرج]]، ص ۸۹ ـ ۹۵.</ref>.
## [[ادعیه]] و [[زیارات]] کلی، بدون اختصاص به زمان یا مکانی خاص، مانند: دعای جامع خیر [[دنیا]] و [[آخرت]]<ref>{{متن حدیث|اللَّهُمَّ صَلِّ عَلی‏ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ عَجِّلْ فَرَجَهُمْ وَ رَوْحَهُمْ وَ رَاحَتَهُمْ وَ سُرُورَهُمْ، وَ أَذِقْنِی طَعْمَ فَرَجِهِمْ، وَ أَهْلِکْ أَعْدَاءَهُمْ مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ}}؛ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج‏۲، ص۵۸۳، ح۱۸. </ref>؛ دعای بعد از [[نماز امام زمان]] {{ع}}<ref>{{متن حدیث|اللَّهُمَّ عَظُمَ الْبَلَاءُ وَ بَرِحَ الْخَفَاءُ... اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ الَّذِینَ أَمَرْتَنَا بِطَاعَتِهِمْ وَ عَجِّلِ اللَّهُمَّ فَرَجَهُمْ بِقَائِمِهِمْ وَ أَظْهِرْ إِعْزَازَهُ}}؛ حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، ج‏۸، ص۱۸۴-۱۸۵، بَابُ اسْتِحْبَابِ التَّطَوُّعِ بِصَلَوَاتِ الْأَئِمَّة، ح۱۰۳۷۴؛ ابن طاووس، علی بن موسی، جمال الأسبوع، ص۲۸۰-۲۸۱.</ref> دعای مخزون؛ دعای کنزالعرش و...<ref>ر.ک: [[سید ابوالفضل موسوی آقداش|موسوی آقداش، سید ابوالفضل]]، [[صلوات و دعا برای فرج (مقاله)|صلوات و دعا برای فرج]]، ص ۸۹ ـ ۹۵.</ref>.


== [[ادعیه]] و [[زیارات مهدوی]] در کتاب [[مفاتیح الجنان]] ==
== [[ادعیه]] و [[زیارات مهدوی]] در کتاب [[مفاتیح الجنان]] ==
* برخی دیگر از [[ادعیه]] و [[زیارات مهدوی]] که در کتاب [[مفاتیح الجنان]] آمده است:<ref>ر. ک: [[محمد امین بالادستان|بالادستان، محمد امین]]؛ [[محمد مهدی حائری‌‎پور|حائری‌‎پور، محمد مهدی]]؛ [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[نگین آفرینش ج۲ (کتاب)|نگین آفرینش]]، ص ۱۷ - ۲۰.</ref>
برخی دیگر از [[ادعیه]] و [[زیارات مهدوی]] که در کتاب [[مفاتیح الجنان]] آمده است:
# [[زیارت امام زمان]] {{ع}} در [[روز جمعه]]<ref>ر. ک: [[محمد امین بالادستان|بالادستان، محمد امین]]؛ [[محمد مهدی حائری‌‎پور|حائری‌‎پور، محمد مهدی]]؛ [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[نگین آفرینش ج۲ (کتاب)|نگین آفرینش]]، ص ۱۷ - ۲۰.</ref>.
# [[زیارت امام زمان]] {{ع}} در [[روز جمعه]]؛
# [[استغاثه]] به [[امام زمان]] {{ع}} {{متن حدیث|"سلام الله الکامل التّام"}}<ref>ر. ک: [[محمد امین بالادستان|بالادستان، محمد امین]]؛ [[محمد مهدی حائری‌‎پور|حائری‌‎پور، محمد مهدی]]؛ [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[نگین آفرینش ج۲ (کتاب)|نگین آفرینش]]، ص ۱۷ - ۲۰.</ref>.
# [[استغاثه]] به [[امام زمان]] {{ع}} {{متن حدیث|سلام الله الکامل التّام}}؛
# دعای فرجِ [[حضرت]] [[حجّت]] {{ع}} {{متن حدیث|"الهی عظم البلاء"}}<ref>ر. ک: [[محمد امین بالادستان|بالادستان، محمد امین]]؛ [[محمد مهدی حائری‌‎پور|حائری‌‎پور، محمد مهدی]]؛ [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[نگین آفرینش ج۲ (کتاب)|نگین آفرینش]]، ص ۱۷ - ۲۰.</ref>.
# دعای فرجِ حضرت [[حجّت]] {{ع}} {{متن حدیث|الهی عظم البلاء}}؛
# دعای {{متن حدیث|"اللَّهُمَ‏ ارْزُقْنَا تَوْفِیقَ‏ الطَّاعَةِ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}<ref>ر. ک: [[محمد امین بالادستان|بالادستان، محمد امین]]؛ [[محمد مهدی حائری‌‎پور|حائری‌‎پور، محمد مهدی]]؛ [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[نگین آفرینش ج۲ (کتاب)|نگین آفرینش]]، ص ۱۷ - ۲۰.</ref>.
# دعای {{متن حدیث|اللَّهُمَ‏ ارْزُقْنَا تَوْفِیقَ‏ الطَّاعَةِ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏}}؛
# دعای [[سلامتی]] [[امام زمان]] {{ع}} {{متن حدیث|"اللَّهُمَ‏ کُنْ‏ لِوَلِیِّک‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}<ref>ر. ک: [[محمد امین بالادستان|بالادستان، محمد امین]]؛ [[محمد مهدی حائری‌‎پور|حائری‌‎پور، محمد مهدی]]؛ [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[نگین آفرینش ج۲ (کتاب)|نگین آفرینش]]، ص ۱۷ - ۲۰.</ref>.
# دعای [[سلامتی]] [[امام زمان]] {{ع}} {{متن حدیث|اللَّهُمَ‏ کُنْ‏ لِوَلِیِّک‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏}}<ref>ر.ک: [[محمد امین بالادستان|بالادستان، محمد امین]]؛ [[محمد مهدی حائری‌‎پور|حائری‌‎پور، محمد مهدی]]؛ [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[نگین آفرینش ج۲ (کتاب)|نگین آفرینش]]، ص ۱۷ ـ ۲۰.</ref>.


== پرسش مستقیم ==
== پرسش مستقیم ==

نسخهٔ ‏۴ مارس ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۵۱

اهمیت ادعیه و زیارات مهدوی

دعاها و زیارت‌های مربوط‍‌ به ساحت مقدس امام زمان (ع) بخش مهمی از فرهنگ شیعه را به خود اختصاص داده است. این گستردگی منشأیی جز این ندارد که آن حضرت، خاتم اوصیا و امید امت‌هاست. جمع‌آوری و تدوین ادعیه و زیارات مربوط‍‌ به آن حضرت به صورت‌های مختلفی تاکنون انجام شده و دایرۀ وسیعی دارد[۱].

دعا و زیارات منسوب به امام زمان (ع)

در اینجا آنها را در چند بخش بررسی می‌‌کنیم (بدیهی است به دلیل اقوال و روایات گوناگون، ممکن است بخش‌های مختلف با یکدیگر هم پوشانی داشته باشند):

ادعیه پیرامون حضرت مهدی (ع) از امامان معصوم (ع)

ادعیه و زیاراتی که از معصومان (ع) و دربارۀ امام مهدی (ع) نقل شده است:

  1. دعای ندبه: دعای ندبه از اعمال سرداب مقدس امام زمان (ع) و نیز از اعمال عید فطر و روز جمعه است. این دعا اگرچه مربوط‍‌ به امام زمان (ع) است، ولی می‌توان گفت یک دور عقاید تشیع در آن آمده است؛
  2. دعای عهد: دعای عهد ابتدا خداوند را به اسامی و صفات می‌خواند و بعد صلوات بر امام زمان (ع) است[۲]؛
  3. دعاهای ایام هفته؛
  4. دعاهای هر ماه؛
  5. ادعیه بعد از نمازها مانند دعای بعد از نماز صبح و...؛
  6. دعای فرج؛
  7. دعای عظیم الشأن؛
  8. دعای سمات؛
  9. دعای معرفت در زمان غیبت و...[۳] .

زیارات پیرامون حضرت مهدی (ع) از امامان معصوم (ع)

  1. زیارت صاحب الامر (ع) در سرداب مقدس سامراء[۴]؛
  2. زیارت ناحیه مقدسه‌: زیارت‌نامه‌ای است که به امام زمان (ع) نسبت داده شده است. مضامین بلند و نیز تأیید برخی از عالمان شیعه، این نسبت را تقویت می‌کند[۵]؛
  3. زیارت آل یس: یکی از زیارت‌های مشهور حضرت صاحب الامر (ع) است؛
  4. زیارت رجبیه‌: این زیارت، توسط ابوالقاسم حسین بن روح از آن حضرت نقل شده است[۶] و...[۷].

برداشتی از ادعیه و زیارات مورد توجه در زمان غیبت

برداشتی از ادعیه و زیارات مربوط‍‌ به امام زمان (ع) که بیانگر محتوای آنهاست و آنچه ما بر زبان جاری می‌کنیم:

  1. تعجیل فرج و ظهور حضرت: این مضمون بیش از مضامین دیگر در ادعیه و زیارات آمده است.
  2. دعا برای سلامتی حضرت: در دعا برای سلامتی امام زمان (ع) نیز گاهی تصریح به سلامتی و حفظ‍‌ حضرت شده و گاهی به صورت‌های دیگر آمده است. از نمونه این دعاها دفع حسد و شر حیله‌گران و ظالمان و جباران از حضرت است.

همچنین می‌‌توان به دعاهایی که در ارتباط‍‌ غیرمستقیم با حضرت است اشاره کرد:

  1. دعا برای دوستان و یاوران و خدام آن حضرت.
  2. دعاهای شخصی که در رابطه با حضرت برای خود دعا می‌نماییم: در ادعیه و زیارات مضامینی آمده که دعا برای خود انسان در رابطه با امام زمان (ع) است. از نمونه‌های آن موارد زیر است: از اعوان و انصار و یاران و ملازمان و محافظان و تابعین و دوستان و خونخواهان و خالصان و پیشروان در ادای اوامر حضرت و راضی و تسلیم بودن نسبت به آن حضرت.
  3. دعا علیه دشمنان حضرت[۸].

ادعیه و زیارات منسوب به امام زمان (ع)

ادعیه و زیاراتی که از جانب خود حضرت به ما رسیده است:

  1. دعای افتتاح‌: یکی از دعاهایی که از محمد بن عثمان بن سعید عمری برای هر شب ماه رمضان نقل شده، دعای افتتاح است[۹].
  2. دعای سمات‌: این دعا از عَمری نقل شده است؛ اما به دلیل جایگاه او که نایب خاص حضرت مهدی (ع) است می‌توان نسبت این دعا به آن حضرت را قوی دانست.
  3. دعای «اللهُمَّ ارْزُقْنَا تَوْفِیقَ الطَّاعَةِ...»: کفعمی در مصباح با عنوان "مروی عن المهدی (ع)" این دعا را به آن حضرت منسوب دانسته است[۱۰].
  4. دعای فرج «اللَّهُمَّ عَظُمَ الْبَلَاءُ»: سید بن طاووس در جمال الاسبوع این دعا را در پی نماز امام زمان (ع) ذکر کرده است[۱۱].
  5. ادعیه آن حضرت در ثنای الهی]] و درخواست حوایج از او.
  6. ادعیه آن حضرت دربارۀ‌‌ نماز و آنچه به نماز ارتباط دارد.
  7. ادعیه آن حضرت در رفع شداید و سختی‌‌‌ها.
  8. ادعیه آن حضرت در محفوظ ماندن از شرّ دشمنان.
  9. ادعیه آن حضرت در زیارات اجداد طاهرینش مانند زیارت حضرت علی (ع) در روز یکشنبه و زیارت امام حسین (ع) در روز عاشورا و زیارت ناحیه مقدسه.
  10. دعای علوی مصری که حضرت به او تعلیم فرمودند و...[۱۲].

دعاهای مربوط به فرج امام زمان (ع)

دعاهایی که برای برای فرج حضرت مهدی (ع) ذکر شده است. این دعاها را در دو بخش کلی می‌‌توان ذکر کرد:

  1. دعاها و زیارات مربوط به فرج آل محمد (ص) و تعجیل در ظهور حضرت حجت (ع): در توقیع شریفی از حضرت مهدی (ع) وارد شده است: «برای تعجیل در فرج من بسیار دعا کنید؛ زیرا گشایش کارهای شما در آن است»[۱۳].
  2. ادعیه یا زیاراتی برای فرج اهل بیت (ع) و حضرت مهدی (ع) پس از ذکر صلوات. این قسم از دعاها را نیز می‌توان به دو صورت زیر معرفی کرد:
    1. ادعیه و زیاراتی برای زمان یا مکانی خاص: مانند دعا برای تعجیلِ فرج در عید قربان و روز جمعه؛ سجدۀ شکر تعقیبات نماز ظهر، ادعیۀ سحرگاهان و... .
    2. ادعیه و زیارات کلی، بدون اختصاص به زمان یا مکانی خاص، مانند: دعای جامع خیر دنیا و آخرت[۱۴]؛ دعای بعد از نماز امام زمان (ع)[۱۵] دعای مخزون؛ دعای کنزالعرش و...[۱۶].

ادعیه و زیارات مهدوی در کتاب مفاتیح الجنان

برخی دیگر از ادعیه و زیارات مهدوی که در کتاب مفاتیح الجنان آمده است:

  1. زیارت امام زمان (ع) در روز جمعه؛
  2. استغاثه به امام زمان (ع) «سلام الله الکامل التّام»؛
  3. دعای فرجِ حضرت حجّت (ع) «الهی عظم البلاء»؛
  4. دعای «اللَّهُمَ‏ ارْزُقْنَا تَوْفِیقَ‏ الطَّاعَةِ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏»؛
  5. دعای سلامتی امام زمان (ع) «اللَّهُمَ‏ کُنْ‏ لِوَلِیِّک‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏»[۱۷].

پرسش مستقیم

پرسش‌های وابسته

منابع

پانویس

  1. ر.ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۸۳-۸۷.
  2. مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج ۵۳، ص ۹۵.
  3. ر.ک: بالادستان، محمد امین؛ حائری‌‎پور، محمد مهدی؛ یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ص ۱۷ ـ ۲۰؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۸۳-۸۷. موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص۳۵۱، ۳۵۲.
  4. این سرداب در منزل امام عسکری (ع) در سامرا قرار دشته که محل عبادت آن حضرت نیز بوده است.
  5. مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۹۸، ص ۳۲۸.
  6. طوسی، محمد بن حسن، مصباح المتهجد، ص ۸۲۱.
  7. ر.ک: موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص۳۵۱، ۳۵۲؛ بالادستان، محمد امین؛ حائری‌‎پور، محمد مهدی؛ یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ص ۱۷ ـ ۲۰؛ سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ص ۱۰۰- ۱۰۳؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۸۳-۸۷.
  8. ر.ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۸۳-۸۷.
  9. حلی، رضی الدین علی بن موسی بن طاوس، الاقبال، ص ۵۸.
  10. عاملی کفعمی، ابراهیم بن علی، المصباح، ص ۲۸۰.
  11. حلی، رضی الدین علی بن موسی بن طاوس، جمال الاسبوع، ص ۲۸۰؛ نیز ر. ک: عاملی کفعمی، ابراهیم بن علی المصباح، ص۱۷۶.
  12. ر.ک: موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص۳۵۱، ۳۵۲؛ سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ص ۱۰۰- ۱۰۳.
  13. «وَ أَکْثِرُوا الدُّعَاءَ بِتَعْجِیلِ الْفَرَجِ فَإِنَّ ذَلِکَ فَرَجُکُمْ»؛ ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین، ج‏۲، ص۴۸۵؛ طبرسی، احمد بن علی، الإحتجاج، ج‏۲، ص۴۷۱.
  14. «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلی‏ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ عَجِّلْ فَرَجَهُمْ وَ رَوْحَهُمْ وَ رَاحَتَهُمْ وَ سُرُورَهُمْ، وَ أَذِقْنِی طَعْمَ فَرَجِهِمْ، وَ أَهْلِکْ أَعْدَاءَهُمْ مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ»؛ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج‏۲، ص۵۸۳، ح۱۸.
  15. «اللَّهُمَّ عَظُمَ الْبَلَاءُ وَ بَرِحَ الْخَفَاءُ... اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ الَّذِینَ أَمَرْتَنَا بِطَاعَتِهِمْ وَ عَجِّلِ اللَّهُمَّ فَرَجَهُمْ بِقَائِمِهِمْ وَ أَظْهِرْ إِعْزَازَهُ»؛ حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، ج‏۸، ص۱۸۴-۱۸۵، بَابُ اسْتِحْبَابِ التَّطَوُّعِ بِصَلَوَاتِ الْأَئِمَّة، ح۱۰۳۷۴؛ ابن طاووس، علی بن موسی، جمال الأسبوع، ص۲۸۰-۲۸۱.
  16. ر.ک: موسوی آقداش، سید ابوالفضل، صلوات و دعا برای فرج، ص ۸۹ ـ ۹۵.
  17. ر.ک: بالادستان، محمد امین؛ حائری‌‎پور، محمد مهدی؛ یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ص ۱۷ ـ ۲۰.