←علل رکود و ترقی تمدن‌ها
(←پیشینه) |
|||
| خط ۱۵۹: | خط ۱۵۹: | ||
# [[فسق]] و [[فجور]] و [[تقوا]] و [[پاکی]]: اخلاقی بودن یا عمل برخلاف [[قواعد]] [[اخلاق]] نیز به عنوان یک امر مؤثر در بقا و زوال یک [[قوم]] یادشده است و قرآن کریم به [[صراحت]] از [[اراده الهی]] در نابودی ملتی یاد می‌کند که [[سرنوشت]] خود را به دست [[فاسقان]] داده‌اند<ref>اسراء، ۱۶؛ مطهری، انحطاط و ترقی تمدن‌ها، ۴۶.</ref>؛ | # [[فسق]] و [[فجور]] و [[تقوا]] و [[پاکی]]: اخلاقی بودن یا عمل برخلاف [[قواعد]] [[اخلاق]] نیز به عنوان یک امر مؤثر در بقا و زوال یک [[قوم]] یادشده است و قرآن کریم به [[صراحت]] از [[اراده الهی]] در نابودی ملتی یاد می‌کند که [[سرنوشت]] خود را به دست [[فاسقان]] داده‌اند<ref>اسراء، ۱۶؛ مطهری، انحطاط و ترقی تمدن‌ها، ۴۶.</ref>؛ | ||
# [[تفرقه]] و [[اتحاد]]: در [[تاریخ]] [[زندگی]] [[انسان‌ها]] همواره اتحاد و اتفاق از یک سو و [[تفرق]] و تشتت از سوی دیگر، [[راز]] دوام یا زوال و [[انحطاط]] یک قوم بوده است. [[اختلاف]] تا آنجا که به معنای تنوع در نظر و سلیقه باشد، نه‌تنها آسیب‌زننده نیست بلکه [[راز]] [[تکامل]] و ضروری در [[طبیعت]] است و از بین‌رفتنی هم نیست؛ آنچه موجب نابودی یک قوم می‌شود، [[اختلافات]] کینه‌توزانه و فرقه‌فرقه شدن است که نیروی [[جامعه]] را صرف [[مبارزه]] گروه‌ها با هم می‌کند<ref>مطهری، انحطاط و ترقی تمدن‌ها، ۵۱–۵۴.</ref>؛ | # [[تفرقه]] و [[اتحاد]]: در [[تاریخ]] [[زندگی]] [[انسان‌ها]] همواره اتحاد و اتفاق از یک سو و [[تفرق]] و تشتت از سوی دیگر، [[راز]] دوام یا زوال و [[انحطاط]] یک قوم بوده است. [[اختلاف]] تا آنجا که به معنای تنوع در نظر و سلیقه باشد، نه‌تنها آسیب‌زننده نیست بلکه [[راز]] [[تکامل]] و ضروری در [[طبیعت]] است و از بین‌رفتنی هم نیست؛ آنچه موجب نابودی یک قوم می‌شود، [[اختلافات]] کینه‌توزانه و فرقه‌فرقه شدن است که نیروی [[جامعه]] را صرف [[مبارزه]] گروه‌ها با هم می‌کند<ref>مطهری، انحطاط و ترقی تمدن‌ها، ۵۱–۵۴.</ref>؛ | ||
# [[امر به معروف و نهی از منکر]] و ترک آن: طبیعی است که در هر جامعه‌ای [[انحراف]] و [[ترک معروف]] بروز می‌کند؛ اما باید افرادی باشند که مروج و مشوق [[نیکی‌ها]] باشند و مخالف و [[مبارز]] با [[بدی‌ها]]<ref>مطهری، انحطاط و ترقی تمدن‌ها، ۵۴.</ref>. قرآن کریم گاه در بیان نابودی بعضی از [[اقوام]] گذشته، دلیل آن را نبود کسانی در میان قوم می‌داند که [[نهی از منکر]] کنند<ref>هود، ۱۱۶–۱۱۷.</ref>. در واقع به تصریح [[کلام الهی]]، [[خداوند]] وضع و [[سرنوشت]] هیچ قومی را عوض نمی‌کند، مگر اینکه آنها خود آنچه را مربوط به خودشان و در مسئولیت‌شان است، [[تغییر]] بدهند و آنچه از عوامل [[ترقی]] یا نابودی [[تمدن‌ها]] گفته شد، [[تفسیر]] همین [[آیه]] از [[کلام خدا]] است<ref>رعد، ۱۱؛ مطهری، انحطاط و ترقی تمدن‌ها، ۵۷.</ref>. | # [[امر به معروف و نهی از منکر]] و ترک آن: طبیعی است که در هر جامعه‌ای [[انحراف]] و [[ترک معروف]] بروز می‌کند؛ اما باید افرادی باشند که مروج و مشوق [[نیکی‌ها]] باشند و مخالف و [[مبارز]] با [[بدی‌ها]]<ref>مطهری، انحطاط و ترقی تمدن‌ها، ۵۴.</ref>. قرآن کریم گاه در بیان نابودی بعضی از [[اقوام]] گذشته، دلیل آن را نبود کسانی در میان قوم می‌داند که [[نهی از منکر]] کنند<ref>هود، ۱۱۶–۱۱۷.</ref>. در واقع به تصریح [[کلام الهی]]، [[خداوند]] وضع و [[سرنوشت]] هیچ قومی را عوض نمی‌کند، مگر اینکه آنها خود آنچه را مربوط به خودشان و در مسئولیت‌شان است، [[تغییر]] بدهند و آنچه از عوامل [[ترقی]] یا نابودی [[تمدن‌ها]] گفته شد، [[تفسیر]] همین [[آیه]] از [[کلام خدا]] است<ref>رعد، ۱۱؛ مطهری، انحطاط و ترقی تمدن‌ها، ۵۷.</ref>.<ref>[[حبیب زمانی محجوب|محجوب، حبیب زمانی]]، [[تمدن - زمانی محجوب (مقاله)|مقاله «تمدن»]]، [[دانشنامه امام خمینی (کتاب)|دانشنامه امام خمینی]]، ج۳، ص ۵۲۲–۵۳۰.</ref> | ||
== وجوه مختلف [[تمدن]] در [[اندیشه]] امام‌خمینی == | == وجوه مختلف [[تمدن]] در [[اندیشه]] امام‌خمینی == | ||