برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
|
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = | پرسش مرتبط = }}
| | #تغییر_مسیر [[حسن بن بره]] |
| == مقدمه ==
| |
| [[الحسن بن برة الأصم]]<ref>ر.ک: تنقیح المقال، ج۱۸، ص۴۱۳، ش۵۰۱۳؛ مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۲، ص۳۵۵، ش۳۳۹۵.</ref>، تنها در سند یک [[روایت]] [[تفسیر کنز الدقائق]] و به گزارش از [[بصائر الدرجات]] واقع گردیده است:
| |
| | |
| {{متن حدیث|حَدَّثَنَا أَحْمَدُ عَنِ الْحُسَيْنِ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ بَرَّةَ الْأَصَمِّ عَنْ إِبْنِ أَبِی بُكَيْرٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ{{ع}} قَالَ سَمِعْتُهُ يَقُولُ إِنَّ الْمَلَائِكَةَ لَتَتَنَزَّلُ عَلَيْنَا فِي رِحَالِنَا وَ تَتَقَلَّبُ عَلَى فُرُشِنَا وَ تَحْضُرُ مَوَائِدَنَا وَ تَأْتِينَا فِي كُلِّ نَبَاتٍ فِي زَمَانِهِ رَطْبٍ وَ يَابِسٍ وَ تُقَلِّبُ عَلَيْنَا أَجْنِحَتَهَا وَ تُقَلِّبُ أَجْنِحَتَهَا عَلَى صِبْيَانِنَا}}<ref>تفسیر کنز الدقائق، ج۱۰، ص۵۳۵.</ref>.
| |
| | |
| [[محمد بن حسن صفار]] این روایت را در دو موضع در [[بصائر الدرجات]] با [[اختلاف]] اندک در سند گزارش کرده است؛ در یکی «حسن بن بره» بی‌واسطه از [[امام صادق]]{{ع}} روایت کرده<ref>بصائر الدرجات، ص۹۳، ح۱۷: {{عربی|حدثنا أحمد، عن الحسین، عن الحسن بن برة الأصم، عن أبی عبدالله{{ع}}}}.</ref> و در دیگری باواسطه<ref>بصائر الدرجات، ص۹۴، ح۲۱: {{عربی|حدثنا أحمد، عن الحسین، عن الحسن بن برة الأصم، عن أبی بکیر، عن أبی عبدالله{{ع}}}}.</ref>. | |
| | |
| تفصیل این روایت در [[کامل الزیارات]] گزارش شده و در سندش {{عربی|"عبدالله لأصم، عن عبدالله بن بکر الأرجاني، عن أبي عبدالله{{ع}}"}} <ref>کامل الزیارات، ص۳۲۶، ح۲: {{عربی|و بهذا الإسناد (محمد بن عبدالله بن جعفر الحمیری، عن أبیه، عن علی بن محمد بن سلیمان، عن محمد بن خالد، عن عبدالله بن حماد البصری) عن عبدالله الأصم، عن عبدالله بن بکر الأرجانی قال: صحبت أبا عبدالله{{ع}} فی طریق مکة من المدینة...}}. یادآوری می‌شود در موارد متعدد، عبدالله بن حماد از عبدالله بن عبدالرحمن الأصم روایت کرده است. (ر.ک: کامل الزیارات، ص۶۸، (ح ۲)، ۸۰-۸۱، (ح ۶)، ۸۲، (ح ۷)، ۸۷، (ح ۱۷) و...).</ref> ثبت شده است.
| |
| | |
| بر این اساس، در [[سند روایت]] بصائر الدرجات تصحیف رخ داده و صحیح آن، {{عربی|"الحسن بن برة، عن الأصم"}} است و مقصود از «الأصم»، [[عبدالله بن عبدالرحمن الأصم]] است؛ نه اینکه وصف الحسن بن بره باشد و سند روایت چنین است: {{عربی|"أحمد بن الحسین، عن الحسن بن برة، عن الأصم، عن عبدالله بن بکیر الأرجانی، عن أبی عبدالله{{ع}}"}}.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۶ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۶، ص 409-410.</ref>
| |
| | |
| ==شرح حال [[راوی]]==
| |
| الحسن بن بره در [[کتب رجالی شیعه]] و [[سنی]] عنوان نشده و تنها در [[اسناد]] بعضی [[روایات]] [[بصائر الدرجات]] واقع شده و در یک سند هم با عنوان [[الحسین بن بزه]] [[روایت]] کرده است<ref>بصائر الدرجات، ج۱، ص۲۷۱، ذیل ح۶.</ref>، چنان که عناوین [[الحسن بن البراء]] و [[الحسن بن برده]] در بعضی اسناد دیده می‌شود و احتمال [[اتحاد]] این عناوین چهارگانه (الحسن بره، الحسین بزه، الحسن بن البراء و الحسن بن بردة) دور از [[ذهن]] نیست. الله اعلم!
| |
| اطلاعات دیگری به جز آنچه ذکر شد، درباره راوی به دست نیامد.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۶ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۶، ص 410.</ref>
| |
| | |
| ==طبقه، [[استادان]] و [[شاگردان راوی]]==
| |
| [[تاریخ]] ولادت و [[وفات]] راوی، مشخص نیست و در [[اسناد روایات]]، بی‌واسطه و مستقیم از [[معصوم]]{{عم}} روایتی نقل نکرده است.
| |
| | |
| [[عثمان بن عیسی]]، [[اسماعیل بزه بن عبدالعزیز]]، [[احمد بن محمد بن ابی نصر]] و [[علی بن حسان]] <ref>بصائر الدرجات، ج۱، ص۲۶۵، (ح ۱۶)، ۲۷۰-۲۷۱، (ح ۶)، ۳۳۴، (ح ۷) و ۳۵۸، (ح ۱۵)؛ الإختصاص، ص۳۱۹.</ref> از کسانی هستند که وی از آنان روایت کرده و از استادانش شمرده میشوند و افرادی مانند [[حسین بن سعید]]، [[احمد بن ابراهیم]] و [[احمد بن الحسین]] <ref>بصائر الدرجات، ج۱، ص۲۴۱، (ح ۲۲)، ۳۵۸، (ح ۱۵)، ۲۶۵، (ح ۱۶) و ۲۷۰-۲۷۱، (ح ۶).</ref> از او روایت کرده‌اند که از شاگردانش شمرده میشوند. براین اساس، می‌‌توان او را از [[راویان طبقه ششم]] یا کبار طبقه هفتم به شمار آورد.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۶ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۶، ص 411.</ref>
| |
| | |
| ==[[مذهب]] راوی==
| |
| اطلاع دقیقی از مذهب و [[گرایش]] راوی در دست نیست؛ ولی مضامین روایاتش از امامی بودنش حکایت دارند؛ نمونه‌ها:
| |
| #{{متن حدیث|حَدَّثَنَا أَحْمَدُ عَنِ الْحُسَيْنِ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ بَرَّةَ الْأَصَمِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ{{ع}} قَالَ سَمِعْتُهُ يَقُولُ إِنَّ الْمَلَائِكَةَ لَتَتَنَزَّلُ عَلَيْنَا فِي رِحَالِنَا وَ تَتَقَلَّبُ عَلَى فُرُشِنَا وَ تَحْضُرُ مَوَائِدَنَا وَ تَأْتِينَا فِي كُلِّ نَبَاتٍ فِي زَمَانِهِ رَطْبٍ وَ يَابِسٍ وَ تُقَلِّبُ عَلَيْنَا أَجْنِحَتَهَا وَ تُقَلِّبُ أَجْنِحَتَهَا عَلَى صِبْيَانِنَا وَ تَمْنَعُ الدَّوَابَّ أَنْ تَصِلَ إِلَيْنَا وَ تَأْتِيَنَا فِي وَقْتِ كُلِّ صَلَاةٍ لِتُصَلِّيَهَا مَعَنَا وَ مَا مِنْ يَوْمٍ يَأْتِي عَلَيْنَا وَ لَا لَيْلٍ إِلَّا وَ أَخْبَارُ الْأَرْضِ عِنْدَنَا وَ مَا يَحْدُثُ فِيهَا وَ مَا مِنْ مَلِكٍ يَمُوتُ فِي الْأَرْضِ وَ يَقُومُ غَيْرُهُ إِلَّا وَ تَأْتِينَا بِخَبَرِهِ وَ كَيْفَ كَانَ سِيرَتُهُ فِي الدُّنْيَا}}<ref>بصائر الدرجات، ج۱، ص۹۳-۹۴، ح۱۷.</ref>.
| |
| #{{متن حدیث|حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ الْحُسَيْنِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ إِبْرَاهِيمَ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ الْبَرَاءِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ حَسَّانَ عَنْ عَبْدِ الْكَرِيمِ يَعْنِي ابْنَ كَثِيرٍ قَالَ: حَجَجْتُ مَعَ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ{{ع}}فَلَمَّا صِرْنَا فِي بَعْضِ الطَّرِيقِ صَعِدَ عَلَى جَبَلٍ فَأَشْرَفَ فَنَظَرَ إِلَى النَّاسِ فَقَالَ مَا أَكْثَرَ الضَّجِيجَ وَ أَقَلَّ الْحَجِيجَ فَقَالَ لَهُ دَاوُدُ الرَّقِّيُّ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ صهَلْ يَسْتَجِيبُ اللَّهُ دُعَاءَ هَذَا الْجَمْعِ الَّذِي أَرَى قَالَ وَيْحَكَ يَا أَبَا سُلَيْمَانَ إِنَّ اللَّهَ لَا يَغْفِرُ أَنْ يُشْرَكَ بِهِ الْجَاحِدُ لِوَلَايَةِ عَلِيٍّ كَعَابِدِ وَثَنٍ قَالَ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ هَلْ تَعْرِفُونَ مُحِبَّكُمْ وَ مُبْغِضَكُمْ قَالَ وَيْحَكَ يَا بَا سُلَيْمَانَ إِنَّهُ لَيْسَ مِنْ عَبْدٍ يُولَدُ إِلَّا كُتِبَ بَيْنَ عَيْنَيْهِ مُؤْمِنٌ أَوْ كَافِرٌ إِنَّ الرَّجُلَ لَيَدْخُلُ إِلَيْنَا بِوَلَايَتِنَا وَ بِالْبَرَاءَةِ مِنْ أَعْدَائِنَا فَتَرَى مَكْتُوباً بَيْنَ عَيْنَيْهِ مُؤْمِنٌ أَوْ كَافِرٌ وَ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِنَّ فِي ذلِكَ لَآياتٍ لِلْمُتَوَسِّمِينَ نَعْرِفُ عَدُوَّنَا مِنْ وَلِيِّنَا}}<ref>بصائر الدرجات، ج۱، ص۳۵۸، ح۱۵.</ref>.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۶ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۶، ص 411-412.</ref>
| |
| | |
| ==جایگاه [[حدیثی]] [[راوی]]==
| |
| طبق قاعده، راوی را باید از روات مهمل به شمار آورد؛ لیکن به قرینه [[روایت]] [[حسین بن سعید]] <ref>بصائر الدرجات، ج۱، ص۲۴۱، ح۲۲.</ref> از وی می‌‌توان [[حسن حال]] او را استظهار کرد.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۶ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۶، ص 412.</ref>
| |
| | |
| == منابع ==
| |
| {{منابع}}
| |
| # [[پرونده: IM009730.jpg|22px]] [[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۶ (کتاب)|'''رجال تفسیری ج۶''']]
| |
| {{پایان منابع}}
| |
| | |
| == پانویس ==
| |
| {{پانویس}}
| |
| | |
| [[رده:رجال تفسیری]]
| |
| [[رده:اعلام]]
| |
