|
|
| خط ۲۴: |
خط ۲۴: |
| [[امام صادق]]{{ع}} از زبان [[فاطمه بنت اسد]] می‌فرماید: پس از میلاد فرزندم، از ندا دهنده‌ای شنیدم که می‌گفت: ای [[فاطمه]]، نام «علی» را بر او بِنِه؛ زیرا او علی است و من علیِ اعلا هستم و او [[امام]] پس از حبیب من، محمد [[رسول الله]] است و او [[ولیّ]] من است و نامش را از نامم برگرفتم<ref>راوندی، قطب الدین، القاب الرسول و عترته، ص۳۲؛ شیخ صدوق، علل الشرائع، ص۱۳۶، ح۳؛ همو، معانی الاخبار، ص۶۲، ح۱۰؛ همو، الامالی، ص۱۹۵، ح۲۰۶؛ شیخ طوسی، الامالی، ص۷۰۷، ح۱۵۱۱؛ مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۳۵، ص۳۷، ح۳۷؛ ص۳۳ - ۳۴، ح۳۱.</ref>. | | [[امام صادق]]{{ع}} از زبان [[فاطمه بنت اسد]] می‌فرماید: پس از میلاد فرزندم، از ندا دهنده‌ای شنیدم که می‌گفت: ای [[فاطمه]]، نام «علی» را بر او بِنِه؛ زیرا او علی است و من علیِ اعلا هستم و او [[امام]] پس از حبیب من، محمد [[رسول الله]] است و او [[ولیّ]] من است و نامش را از نامم برگرفتم<ref>راوندی، قطب الدین، القاب الرسول و عترته، ص۳۲؛ شیخ صدوق، علل الشرائع، ص۱۳۶، ح۳؛ همو، معانی الاخبار، ص۶۲، ح۱۰؛ همو، الامالی، ص۱۹۵، ح۲۰۶؛ شیخ طوسی، الامالی، ص۷۰۷، ح۱۵۱۱؛ مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۳۵، ص۳۷، ح۳۷؛ ص۳۳ - ۳۴، ح۳۱.</ref>. |
|
| |
|
| در خطبه‌ای طولانی که امیرالمؤمنین پس از بازگشت از [[نهروان]] ایراد فرمود، ضمن برشمردن شماری از [[فضایل]] و ویژگی‌های خویش، نام‌های خود را در [[کتاب‌های آسمانی]] و [[اقوام]] و [[طوایف]] دیگر هم برشمرد، از جمله فرمود: نام من در [[انجیل]] "[[ایلیا]]" و در [[تورات]] "برئ" است و در [[زبور]] "اریّ" و نزد [[هندیان]] "کبکر" و پیش [[رومیان]] "بطریسا" و نزد [[ایرانیان]] "جبتر" و پیش [[قوم]] ترک "بثیر" است، زنگیان مرا "حیتر" و [[کاهنان]] "بویئ" می‌دانند و [[اهل]] [[حبشه]] "بثریک"، مادرم مرا "حیدره" می‌داند، دایه‌ام "میمون" می‌نامد، نزد [[عرب]] "علیّ" هستم و پیش ارمنیان "[[فریق]]" و نزد پدرم "[[ظهیر]]"... آنگاه [[جابر جعفی]] که راوی حدیث از [[امام باقر]]{{ع}} است، معنای یکایک این واژه‌ها را توضیح می‌دهد<ref>معانی الأخبار، ص۵۶، سنن الامام علی، ص۵۹</ref>. نام ایلیا نزدیکترین نام‌های یاد شده به نام [[حضرت علی]]{{ع}} است که در برخی [[روایات]] و متون آمده است. برخی پژوهش‌های نو نشان می‌دهد که این نام و نام‌های [[اهل بیت]]{{ع}} به صورت رمزی یا عبارات مختلف در [[کتاب مقدس]] یا آثار یافت شده وجود دارد. نوشته‌ای از [[حکیم]] سیالکوتی وجود دارد که نام امیر المؤمنین{{ع}} را به صورت ایلیا و ایلی (که همان علی است) در لوحی به نام [[لوح]] سلیمانی نشان می‌دهد، یا تخته‌پاره‌ای از بقایای [[کشتی نوح]] که نام [[پنج تن]] به زبان [[عبرانی]] (محمّد، ایلیا، [[شبر]]، [[شبیر]]، [[فاطمه]]) بر آن نگاشته شده است<ref> تفصیل آن در جزوه‌ای به نام «علی و پیامبران» ترجمه و تحقیق سید محمد مختاری آمده است</ref>. نیز براساس پژوهش‌های انجام شده، نام [[اهل بیت]] و [[ائمه اثنی عشر]] به لفظ [[عبرانی]] در [[کتاب مقدس]] آمده است<ref>ر. ک: «اهل البیت فی الکتاب المقدس»، احمد الواسطی، نشر در سال ۱۹۹۷م</ref>. اینها تأییدی بر [[درستی]] سخنانی است که در [[روایات شیعه]] نیز آمده است. | | در خطبه‌ای طولانی که امیرالمؤمنین پس از بازگشت از [[نهروان]] ایراد فرمود، ضمن برشمردن شماری از [[فضایل]] و ویژگی‌های خویش، نام‌های خود را در [[کتاب‌های آسمانی]] و اقوام و طوایف دیگر هم برشمرد، از جمله فرمود: نام من در [[انجیل]] "[[ایلیا]]" و در [[تورات]] "برئ" است و در [[زبور]] "اریّ" و نزد هندیان "کبکر" و پیش [[رومیان]] "بطریسا" و نزد [[ایرانیان]] "جبتر" و پیش [[قوم]] ترک "بثیر" است، زنگیان مرا "حیتر" و [[کاهنان]] "بویئ" می‌دانند و [[اهل]] [[حبشه]] "بثریک"، مادرم مرا "حیدره" می‌داند، دایه‌ام "میمون" می‌نامد، نزد [[عرب]] "علیّ" هستم و پیش ارمنیان "[[فریق]]" و نزد پدرم "ظهیر"... آنگاه [[جابر جعفی]] که راوی حدیث از [[امام باقر]]{{ع}} است، معنای یکایک این واژه‌ها را توضیح می‌دهد<ref>معانی الأخبار، ص۵۶، سنن الامام علی، ص۵۹</ref>. نام ایلیا نزدیکترین نام‌های یاد شده به نام [[حضرت علی]]{{ع}} است که در برخی [[روایات]] و متون آمده است. برخی پژوهش‌های نو نشان می‌دهد که این نام و نام‌های [[اهل بیت]]{{ع}} به صورت رمزی یا عبارات مختلف در [[کتاب مقدس]] یا آثار یافت شده وجود دارد. نوشته‌ای از [[حکیم]] سیالکوتی وجود دارد که نام امیر المؤمنین{{ع}} را به صورت ایلیا و ایلی (که همان علی است) در لوحی به نام [[لوح]] سلیمانی نشان می‌دهد، یا تخته‌پاره‌ای از بقایای [[کشتی نوح]] که نام [[پنج تن]] به زبان عبرانی (محمّد، ایلیا، شبر، شبیر، [[فاطمه]]) بر آن نگاشته شده است<ref> تفصیل آن در جزوه‌ای به نام «علی و پیامبران» ترجمه و تحقیق سید محمد مختاری آمده است</ref>. نیز براساس پژوهش‌های انجام شده، نام [[اهل بیت]] و [[ائمه اثنی عشر]] به لفظ عبرانی در [[کتاب مقدس]] آمده است<ref>ر.ک: «اهل البیت فی الکتاب المقدس»، احمد الواسطی، نشر در سال ۱۹۹۷م</ref>. اینها تأییدی بر [[درستی]] سخنانی است که در روایات شیعه نیز آمده است. |
|
| |
|
| "حماد عبدی"، [[شاعر]] قرن چهارم، در وجه تسمیه حضرت چنین سروده است: | | "حماد عبدی"، [[شاعر]] قرن چهارم، در وجه تسمیه حضرت چنین سروده است: |
| خط ۳۲: |
خط ۳۲: |
| [[امام سجاد]]{{ع}} می‌فرماید: روزی [[پیامبر خدا]]{{صل}} نشسته بود و علی و فاطمه و حسن وحسین نیز نزد او بودند. [[پیامبر]] فرمود: [[سوگند]] به خدایی که مرا [[بشارت دهنده]] برانگیخت. بر روی [[زمین]]، آفریده‌ای محبوب‌تر و گرامی‌تر از ما نزد [[خدا]] نیست؛ زیرا خدای بلندمرتبه، نامی از نام‌هایش را برایم مشتق کرد. او محمود است و من محمدم و برای تو ای علی، نامی از نام‌های خود را مشتق کرد؛ او علی اعلا است و تو علی هستی...<ref>الإمام زین العابدین {{ع}}: {{متن حدیث|کانَ رَسولُ اللهِ {{صل}} ذاتَ یومٍ جالِساً وعِندَهُ عَلِی وفاطِمَةُ وَالحَسَنُ وَالحُسَینُ {{عم}}، فَقالَ: وَالذی بَعَثَنی بِالحَق بَشیراً، ما عَلی وَجهِ الأَرضِ خَلقٌ أحَب إلَی اللهِ عز وجَل ولا أکرَمَ عَلَیهِ مِنا. إن اللهَ تَبارَک وتَعالی شَق لِی اسماً مِن أسمائِهِ؛ فَهُوَ مَحمودٌ وأنَا مُحَمدٌ، وشَق لَک یا عَلِی اسماً مِن أسمائِهِ؛ فَهُوَ العَلِی الأَعلی وأنتَ عَلِی...}}، معانی الأخبار، ص ۵۵، ح ۳؛ قندوزی، سلیمان، ینابیع الموده، ج۲، ص۳۰۵، ح۸۷۳؛ ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ج۲، ص۱۷۴؛ مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۳۵، ص۳۳ – ۳۴، ح۳۱؛ تستری، قاضی نورالله، احقاق الحق، ج۵، ص۱۱ و ۷۵.</ref>. | | [[امام سجاد]]{{ع}} می‌فرماید: روزی [[پیامبر خدا]]{{صل}} نشسته بود و علی و فاطمه و حسن وحسین نیز نزد او بودند. [[پیامبر]] فرمود: [[سوگند]] به خدایی که مرا [[بشارت دهنده]] برانگیخت. بر روی [[زمین]]، آفریده‌ای محبوب‌تر و گرامی‌تر از ما نزد [[خدا]] نیست؛ زیرا خدای بلندمرتبه، نامی از نام‌هایش را برایم مشتق کرد. او محمود است و من محمدم و برای تو ای علی، نامی از نام‌های خود را مشتق کرد؛ او علی اعلا است و تو علی هستی...<ref>الإمام زین العابدین {{ع}}: {{متن حدیث|کانَ رَسولُ اللهِ {{صل}} ذاتَ یومٍ جالِساً وعِندَهُ عَلِی وفاطِمَةُ وَالحَسَنُ وَالحُسَینُ {{عم}}، فَقالَ: وَالذی بَعَثَنی بِالحَق بَشیراً، ما عَلی وَجهِ الأَرضِ خَلقٌ أحَب إلَی اللهِ عز وجَل ولا أکرَمَ عَلَیهِ مِنا. إن اللهَ تَبارَک وتَعالی شَق لِی اسماً مِن أسمائِهِ؛ فَهُوَ مَحمودٌ وأنَا مُحَمدٌ، وشَق لَک یا عَلِی اسماً مِن أسمائِهِ؛ فَهُوَ العَلِی الأَعلی وأنتَ عَلِی...}}، معانی الأخبار، ص ۵۵، ح ۳؛ قندوزی، سلیمان، ینابیع الموده، ج۲، ص۳۰۵، ح۸۷۳؛ ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ج۲، ص۱۷۴؛ مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۳۵، ص۳۳ – ۳۴، ح۳۱؛ تستری، قاضی نورالله، احقاق الحق، ج۵، ص۱۱ و ۷۵.</ref>. |
|
| |
|
| [[ابن سنان]] از [[امام رضا]]{{ع}} نقل می‌کند: نخستین نامی که خدا برای خودش [[اختیار]] فرمود، «العلی العظیم» است؛ زیرا او عالی و [[برتر]] از همه چیز است<ref>شیخ صدوق، معانی الاخبار، ص٢، ح۲؛ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۱، ص۳، باب ۳۷.</ref>.<ref>[[علی مختاری|مختاری، علی]]، [[نام‌ها و لقب‌های امام علی (مقاله)| مقاله «نام‌ها و لقب‌های امام علی»]]، [[دانشنامه امام علی ج۱۰ (کتاب)|دانشنامه امام علی ج۱۰]]، ص ۳۳۲؛ [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۵۶۶.</ref>. | | [[ابن سنان]] از [[امام رضا]]{{ع}} نقل می‌کند: نخستین نامی که خدا برای خودش [[اختیار]] فرمود، «العلی العظیم» است؛ زیرا او عالی و [[برتر]] از همه چیز است<ref>شیخ صدوق، معانی الاخبار، ص٢، ح۲؛ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۱، ص۳، باب ۳۷.</ref>.<ref>[[علی مختاری|مختاری، علی]]، [[نام‌ها و لقب‌های امام علی (مقاله)| مقاله «نام‌ها و لقب‌های امام علی»]]، [[دانشنامه امام علی ج۱۰ (کتاب)|دانشنامه امام علی ج۱۰]]، ص ۳۳۲؛ [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۵۶۶.</ref> |
| | |
| ==== وجوه نامگذاری به علی{{ع}} ====
| |
| درباره نامگذاری علی چند وجه گفته شده که برخی حاکی از حوادث دوران [[زندگانی علی]]{{ع}} و صرفاً [[استحسان]] است<ref>ر.ک: ری شهری، محمد، موسوعة الامام علی بن ابی‌طالب{{ع}}، ج۱، ص۷۷ – ۷۸؛ قندوزی، سلیمان، ینابیع الموده، ج۲، ص۳۰۵ و ۳۰۶، ح۸۷۳؛ ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب، ج۲، ص۱۷۴؛ مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۳۵، ص۱۸ – ۱۹، ح۱۴؛ گنجی شافعی، محمد بن یوسف، کفایة الطالب، ص۴۰۶؛ ناظم زاده، اصغر، مظهر ولایت، ص۳۱ - ۳۲؛ ابن صباغ مالکی، الفصول المهمه، ج۱، ص۲۵؛ ابن مغازلی، مناقب الامام علی بن ابی‌طالب{{ع}}، ص۵۸، ح۳؛ مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۳۵، ص۳۰ – ۳۱.</ref>. البته بعضی از این وجوه قابل نقد و بررسی است:
| |
| # در روایتی آمده است: {{متن حدیث|أَنَا اسْمِي فِي الْإِنْجِيلِ إِلْيَا}}؛ «نام من در [[انجیل]]، به زبان عبری، الیا بوده است»<ref>مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۳۵، ص۴۵ - ۴۷؛ شیخ صدوق، معانی الاخبار، ص۶۱ – ۶۴.</ref>. و گفته‌اند الیا، به عربی همان علی است.
| |
| # [[جابر جعفی]] گفته است: اهل معرفت در وجه نامگذاری علی چند نظر دارند؛ گروهی گفته‌اند: از [[زمان]] [[حضرت آدم]] تا پیش از [[حضرت امیر]]، هیچ فردی در [[عرب]] و [[عجم]]، علی نامیده نشده است و اگر مردی در تازی می‌گفت این فرزندم علی است، منظورش [[برتری]] و عُلو فرزندش بود نه نام فرزند و بهره‌گیری از این اسم در نامگذاری‌ها از عصر امیرمؤمنان{{ع}} آغاز شد<ref>ر.ک: تستری، قاضی نور الله، احقاق الحق، ج۵، ص۷؛ ج۲۱، ص۶۷۳.</ref>.
| |
| # به این دلیل او را علی نامیدند که [[خانه]] بهشتی‌اش عالی و بلند و روبه‌روی منزل‌های [[پیامبران]] است، و خانه هیچ [[پیامبری]] بالاتر از [[منزل]] علی نیست<ref>شیخ صدوق، معانی الاخبار، ص۶۱ – ۶۴؛ مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۳، ص۴۸ – ۴۹.</ref>.
| |
| # او علی نام گرفت؛ زیرا برای شکستن بت‌های بالای [[کعبه]] و در راه [[اطاعت خدا]]، بر دوش پیامبر پا نهاد و بالا رفت، و جز او، هیچ‌کس بر دوش پیامبر بالا نرفته است<ref>مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج۳۵، ص۴۹.</ref>.
| |
| # وجه تسمیه علی آن است که او در [[آسمان]] و [[عوالم غیب]] [[تزویج]] شد و چنین تزویجی نصیب هیچ‌کس نشد<ref>ر.ک: ری شهری، محمد، موسوعة الامام علی بن ابی‌طالب{{ع}}، ج۱، ص١٠١ - ١۰٨.</ref>.
| |
| # برخی علت نامگذاری علی را آن دانسته‌اند که پس از [[پیامبر]] در [[دانش]] از همگان عالی‌تر بود<ref>مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۳۵، ص۴۸ – ۴۹.</ref>.
| |
| # آن حضرت، علی نام گرفت؛ زیرا هر که در مصاف با او به میدان [[جنگ]] آمد، [[شکست]] خورد و علی بر او برتری یافت<ref>مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۳۵، ص۴۸.</ref>.
| |
| # علی در هر چیزی [[علو]] و برتری دارد و از نظر حَسَب و نَسَب، [[اسلام]]، [[زهد]]، [[سخا]]، [[جود]] و [[جهاد]]، بر [[خانواده]]، فرزند و [[فامیل]]، بلندی رتبه یافته است<ref>مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۳۵، ص۵۹؛ شیخ صدوق، معانی الاخبار، ص۶۱ – ۶۴.</ref>.
| |
| | |
| اینک به ذکر نکاتی قابل [[تأمل]] درباره وجوه یادشده می‌پردازیم:
| |
| # در متن حدیث یکم، [[اضطراب]] یا بی‌دقتی در ضبط وجود دارد. در ادامه این [[حدیث]] نام‌ها و [[لقب‌های امام علی]]{{ع}} آمده است: {{متن حدیث|... أَلَا وَ إِنِّي مَخْصُوصٌ فِي الْقُرْآنِ بِأَسْمَاءٍ احْذَرُوا أَنْ تَغْلِبُوا عَلَيْهَا فَتَضِلُّوا فِي دِينِكُمْ يَقُولُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّادِقِينَ أَنَا ذَلِكَ الصَّادِقُ}}؛ در حالی که در [[قرآن]] چنین تعبیری وجود ندارد، مگر این‌گونه توجیه شود که اقتباسی از {{متن قرآن|وَكُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ}}<ref>«ای مؤمنان! از خداوند پروا کنید و با راستگویان باشید!» سوره توبه، آیه ۱۱۹.</ref> است؛ یا بگوییم در متن اصلی، {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِينَ}}<ref>«خداوند با شکیبایان است» سوره بقره، آیه ۱۵۳.</ref> و در ادامه {{عربی|"أنا ذلك الصابر"}} بوده و راوی یا [[ناسخ]]، آن را [[اشتباه]] ضبط کرده است. افزون بر این، بعضی از این‌گونه نام‌ها امروزه در کتاب‌های این [[فرقه‌ها]] دیده نمی‌شود.
| |
| # بندهای دیگر نیز شامل [[فضایل]] [[امام]] می‌شود که مدتی پس از تولد و نامگذاری رخ داده است؛ زیرا یا اکتسابی است و یا مربوط به حوادث بعد؛ مانند [[ازدواج]]، خانه‌های بهشتی، بت‌شکنی، برتری در علم، [[اسلام]]، [[زهد]]، [[سخا]]، [[جود]] و [[جهاد]]. روشن است که وجه تسمیه، در زنجیره علت‌های نامگذاری است نه در ردیف نتایج و معلول‌ها که رتبه‌ای پسینی دارند. از سوی دیگر، تعدد وجوه تسمیه، خود به خود نافی و ناقض یکدیگر است. به هر حال، این فضایل [[قطعی]] است؛ ولی به وجه تسمیه ربطی ندارد<ref>[[علی مختاری|مختاری، علی]]، [[نام‌ها و لقب‌های امام علی (مقاله)| مقاله «نام‌ها و لقب‌های امام علی»]]، [[دانشنامه امام علی ج۱۰ (کتاب)|دانشنامه امام علی ج۱۰]]، ص ۳۳۳.</ref>.
| |
| | |
| ==== جایگاه‌های نام علی{{ع}} ====
| |
| # [[امام صادق]]{{ع}} از پدرانش نقل می‌کند که [[رسول خدا]]{{صل}} در وصیتی به [[امام علی]]{{ع}} فرمود: من نام تو را در چهار جا، نزدیک نام خود دیدم و [[دوست]] داشتم به آن بنگرم. آن هنگام که در [[معراج]] به [[بیت المقدس]] رسیدم، بر صخره‌ای نوشته شده بود: {{متن حدیث|«لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ أَيَّدْتُهُ بِوَزِيرِهِ وَ نَصَرْتُهُ بِوَزِيرِهِ» فَقُلْتُ لِجَبْرَئِيلَ وَ مَنْ وَزِيرِي فَقَالَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ}}. پس از آن، هنگامی که به [[سدرة المنتهی]] رسیدم، دیدم بر آن نوشته است: {{متن حدیث|إِنِّي أَنَا اللَّهُ لا إِلهَ إِلَّا أَنَا وَحْدِي مُحَمَّدٌ صَفْوَتِي مِنْ خَلْقِي أَيَّدْتُهُ بِوَزِيرِهِ وَ نَصَرْتُهُ بِوَزِيرِهِ فَقُلْتُ لِجَبْرَئِيلَ{{ع}} مَنْ وَزِيرِي فَقَالَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ}}<ref>شیخ صدوق، الخصال، ج۱، ص۲۰۷، ح۲۶؛ همو، کتاب من لا یحضره الفقیه، ج۴، ص۳۷۴، ح۵۷۶۲؛ قندوزی، سلیمان، ینابیع الموده، ج۲، ص۲۸۸، ح۸۲۲؛ متقی هندی، علی، کنز العمال، ج۱۳، ص۱۳۸، ح۳۶۴۳۵؛ تستری، قاضی نورالله، احقاق الحق، ج۱۵، ص۲۴۸.</ref>.
| |
| # در [[تفسیر آیه]] {{متن قرآن|فَتَلَقَّى آدَمُ مِنْ رَبِّهِ كَلِمَاتٍ}}<ref>«آنگاه آدم از پروردگارش کلماتی فرا گرفت» سوره بقره، آیه ۳۷.</ref>، روایاتی چند به این مضمون آمده است: کلماتی که [[آدم]]{{ع}} از [[خدا]] دریافت کرد و خدا را به [[حق]] آنان [[سوگند]] داد تا توبه‌اش را پذیرفت، این بود: {{متن حدیث|يَا رَبِّ أَسْأَلُكَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ عَلِيٍّ وَ فَاطِمَةَ وَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَيْنِ إِلَّا تُبْتَ عَلَيَّ}}؛ «پروردگارا، به حق محمد و علی و [[فاطمه]] و حسن و حسین، از تو می‌خواهم توبه‌ام را بپذیری»<ref>ابن مغازلی، مناقب الامام علی بن أبی‌طالب، ص۱۰۵، ح۸۹؛ عروسی حویزی، عبدعلی، تفسیر نور الثقلین، ج۱، ص۶۷ – ۶۹، ح۱۴۸؛ عیاشی، محمد بن مسعود، تفسیر العیاشی، ص۱۹۰، ذیل آیه ۳۷ بقره، ح۱۳۱؛ سید ابن طاووس، علی، الیقین، ص۱۷۵؛ تستری، قاضی نور الله، احقاق الحق، ج۵، ص۱۱.</ref>.
| |
| # [[رسول گرامی اسلام]]{{صل}} فرمود: هنگامی که خدای بلندمرتبه آدم را آفرید و از روحش به او دمید و به او [[جان]] بخشید، بدو [[وحی]] کرد: بنده‌ام، [[حمد]] و [[سپاس]] مرا به جای آوردی. به [[عزت]] و جلالم سوگند! اگر نبودند آن دو بندهای که می‌خواهم آنان را در [[دنیا]] بیافرینم، تو را نمی‌آفریدم. پرسید: پروردگارا آیا آن دو، از من هستند؟ خدا فرمود: آری، ای آدم، سر فرا دار و بنگر؛ پس آدم سر برداشت و نگریست و دید بر [[عرش خدا]] نوشته شده است: {{متن حدیث|«لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ» مُحَمَّدٌ نَبِيُّ الرَّحْمَةِ وَ عَلِيٌ مُقِيمُ الْحُجَّةِ...}}. هر که حق علی را به رسمیت بشناسد، [[پاک]] و [[پاکیزه]] است، و هر که منکر حق او شود، [[ملعون]] و زیان‌بار است. به عزتم سوگند! هر کس را که پیرو او باشد، وارد [[بهشت]] می‌کنم؛ هر چند گناهی نیز کرده باشد؛ و به عزتم قسم! هر که در برابر او [[سرکشی]] کند، به [[آتش]] اندازم؛ گرچه برایم طاعتی نیز بیاورد<ref>علامه حلی، کشف الیقین، ص۸؛ همو، نهج الحق، ص۲۳۲؛ خوارزمی، موفق بن احمد، المناقب، ص۳۱۹؛ مظفر، محمدحسین، دلائل الصدق، ج۲، ص۵۰۴؛ حسینی میلانی، علی، نفحات الازهار فی خلاصة عبقات الانوار، ج۵، ص۲۲۸، ۲۳۲، ۲۴۰.</ref>.
| |
| # در [[قیامت]]، [[علی بن ابی‌طالب]]{{ع}} را با هفت نام فرا می‌خوانند و می‌گویند: یا صدیق، یا دال، یا [[عابد]]، یا [[هادی]]، یا [[مهدی]]، یا فتی، [[یا علی]]، تو و شیعیانت بی‌درنگ به [[بهشت]] درآیید<ref>ابن شاذان، مأة منقبه، ص۱۵۰، ح۸۳؛ خوارزمی، موفق بن احمد، المناقب، ص۳۱۹، فصل ۱۹؛ تستری، قاضی نورالله، احقاق الحق، ج۴، ص۲۹۹؛ ج۷، ص۱۷۴؛ ج۸، ص۶۰۵.</ref>.
| |
| # [[جابر بن عبدالله انصاری]] از [[رسول خدا]]{{صل}} نقل می‌کند: دو هزار سال پیش از آن‌که [[خدا]] [[آسمان‌ها]] و [[زمین]] را بیافریند، بر دروازه بهشت نوشته شده بود: {{متن حدیث|لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ، مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ رَسُولُ اللَّهِ، عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ أَخُو رَسُولِ اللَّهِ}}<ref>خوارزمی، موفق بن احمد، المناقب، ص۱۴۴، ح۱۶۸؛ علامه حلی، کشف الیقین، ص۹؛ علامه امینی، الغدیر، ج۲، ص۴۴۴؛ ابن مغازلی، مناقب الامام علی بن ابی‌طالب{{ع}}، ص۱۲۲ – ۱۲۳، ح۱۳۴؛ دیلمی، شیرویه، فردوس الاخبار، ج۴، ص۴۱۰، ح۶۷۱۰؛ اصفهانی، ابونعیم، حلیة الاولیاء، ج۷، ص۲۵۶؛ خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۷، ص۳۹۸، ح۳۹۱۹؛ حسینی میلانی، علی، نفحات الازهار، ج۵، ص۲۳۴ – ۲۳۹.</ref>.
| |
| # [[ابن عباس]] از [[پیامبر]] [[روایت]] می‌کند که حضرت فرمود: حلقه دروازه بهشت از یاقوت سرخ‌فام است که با کوبیدن حلقه بر صفحه طلایی، صدای «یا علی» طنین‌انداز می‌شود<ref>شیخ صدوق، الامالی، ح۹۴۰؛ مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۳۹، ص۲۳۵، ح۱۸.</ref>.<ref>[[علی مختاری|مختاری، علی]]، [[نام‌ها و لقب‌های امام علی (مقاله)| مقاله «نام‌ها و لقب‌های امام علی»]]، [[دانشنامه امام علی ج۱۰ (کتاب)|دانشنامه امام علی ج۱۰]]، ص ۳۳۵.</ref>
| |
|
| |
|
| == چرا نام امام علی در قرآن نیامده است؟ == | | == چرا نام امام علی در قرآن نیامده است؟ == |
