←ازدواج و همسرگزینی
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
}} | }} | ||
== [[ازدواج]] و [[همسرگزینی]] == | ==[[ازدواج]] و [[همسرگزینی]] == | ||
میل به [[ازدواج]] و | میل به [[ازدواج]] و همسرگزینی به اقتضای [[حکمت الهی]] در ساختمان وجودی [[انسان]] تعبیه شده و [[تدبیر الهی]] چنین اقتضا کرده که ارضای نیاز جنسی، تأمین بخشی از نیازهای [[عاطفی]]، ارضای [[حس]] جاودانه‌خواهی از طریق [[تولید]] نسل، [[تکامل روحی]] در پرتو تعهدورزی و ایفای نقش‌های [[خانوادگی]] و... از مجرای آن تحقق یابد. علاوه بر نیازهای فردی، [[ضرورت]] تأمین برخی از مصالح اجتماعی نیز در سوق‌دهی به سمت ازدواج و [[تشکیل خانواده]] مدخلیت داشته است. مهم‌ترین ویژگی [[خانواده]] کنترل [[روابط جنسی]] مرد و [[زن]] در چارچوب ضوابط و معیارهای خاص [[عرفی]] و [[دینی]] است. همسری در این [[نظام]] الزاماً جنبه اختصاصی داشته و این خود با توجه به مجموع ملاحظه‌های فردی و [[اجتماعی]] و توقع دستیابی به نتیجه‌های مورد نظر، بهترین الگوی ممکن است، و متقابلاً فقدان آن، زمینه بروز آسیب‌ها و عوارض بعضاً جبران‌ناپذیری را فراهم می‌سازد، [[تأمین نیاز]] جنسی این نیاز متقابل، اساس [[تشریع]] بسیاری از [[ارزش‌ها]]، [[هنجارها]] و [[احکام]] و [[قوانین]] خانوادگی است. در مرحله شکل‌گیری نیز، ارضای این نیاز به همراه ملزومات آن، تدریجاً به تعمیق [[روابط عاطفی]] و [[احساس]] تعلق و [[وابستگی]] متقابل که خود اساسی‌ترین و نیرومندترین عامل دوام و [[استحکام خانواده]] است، منجر می‌شود. کسب حیثیت و اعتبار اجتماعی در [[جامعه اسلامی]] نیز از جمله آثار مترتب بر تأهل و همسرگزینی است که از سنخ انگیزه‌های درجه دوم این اقدام شمرده می‌شود. آیاتی دلالت می‌کنند همسردوستی و رابطه جنسی در متن [[خلقت انسان]]، ملحوظ است. دقت در کیفیت [[آفرینش انسان]] نشان می‌دهد تکثیر نسل از راه ازدواج تحقق‌پذیر است و این جهت به ناچار باید در متن آفرینش انسان رعایت شده باشد. مصالح اجتماعی[[انسان]] اقتضا دارد [[زندگی]] وی به صورت خانوادگی تشکیل شود و جریان پیدا کند و روابط[[زن]] و مرد باید تحت کنترل و ضوابط و معیارهای خاصی انجام شود و [[همسر]] باید جنبه اختصاصی داشته باشد. از جمله مصالح اجتماعی آن است که باید با [[تشکیل خانواده]] نسل [[انسان]] [[حفظ]] شود و سپس بسیاری از مسائل [[اجتماعی]] و [[حقوقی]] مانند [[ارث]]، [[انفاق]] و [[تربیت]] و دیگر مسئولیت‌هایی که پدر و مادر نسبت به فرزند خویش دارند یا [[صداق]] و [[انفاق]] و [[تمتع]] و [[التذاذ]] و [[اطاعت]] و دیگر مسئولیت‌هایی که هر یک از دو [[همسر]] نسبت به یکدیگر دارند، بر تشکیل خانواده و حفظ نسل بار خواهد شد<ref>محمدتقی مصباح یزدی، فلسفه اخلاق، ج۲، ص۲۴۰ و ۲۴۶.</ref>. | ||
[[تفسیر نمونه]] نیز در توضیح [[آیه]] {{متن قرآن|وَأَنْكِحُوا الْأَيَامَى مِنْكُمْ وَالصَّالِحِينَ مِنْ عِبَادِكُمْ وَإِمَائِكُمْ إِنْ يَكُونُوا فُقَرَاءَ يُغْنِهِمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ}}<ref>«و بی‌همسران (آزاد) و بردگان و کنیزان شایسته‌تان را همسر دهید، اگر نادار باشند خداوند از بخشش خویش به آنان بی‌نیازی می‌دهد و خداوند نعمت‌گستری داناست» سوره نور، آیه ۳۲.</ref> می‌نویسد: تعبیر {{متن قرآن|وَأَنْكِحُوا}} با اینکه [[ازدواج]] یک امر اختیاری است و بسته به میل طرفین، مفهومش این است که مقدمات | [[تفسیر نمونه]] نیز در توضیح [[آیه]] {{متن قرآن|وَأَنْكِحُوا الْأَيَامَى مِنْكُمْ وَالصَّالِحِينَ مِنْ عِبَادِكُمْ وَإِمَائِكُمْ إِنْ يَكُونُوا فُقَرَاءَ يُغْنِهِمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ}}<ref>«و بی‌همسران (آزاد) و بردگان و کنیزان شایسته‌تان را همسر دهید، اگر نادار باشند خداوند از بخشش خویش به آنان بی‌نیازی می‌دهد و خداوند نعمت‌گستری داناست» سوره نور، آیه ۳۲.</ref> می‌نویسد: تعبیر {{متن قرآن|وَأَنْكِحُوا}} با اینکه [[ازدواج]] یک امر اختیاری است و بسته به میل طرفین، مفهومش این است که مقدمات ازدواج آنها را فراهم سازید، از طریق کمک‌های [[مالی]] در صورت نیاز، پیدا کردن همسر مناسب، [[تشویق]] به مسئله ازدواج و بالاخره پادرمیانی برای حل مشکلاتی که معمولاً در این موارد بدون وساطت دیگران انجام‌پذیر نیست. خلاصه مفهوم آیه به قدری وسیع است که هر گونه قدمی و سخنی و درمی در این راه را شامل می‌شود<ref>ناصر مکارم شیرازی و دیگران، تفسیر نمونه، ج۱۴، ص۴۵۶؛ برای آگاهی بیشتر از اهمیت و جایگاه ازدواج و تشکیل خانواده، احکام و آثار فردی و اجتماعی آن، ر.ک: حسین بستان و همکاران، اسلام و جامعه‌شناسی خانواده، ص۱۷-۲۲۵؛ [[زهرا]] پزنده، ازدواج، حقوق و وظایف متقابل زوجین، ص۸۳-۱۶۲؛ محمدرضا سالاری‌فر، درآمدی بر نظام خانواده در اسلام، ص۱۵-۷۹.</ref>.<ref>[[سید حسین شرف‌الدین|شرف‌الدین، سید حسین]]، [[ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم (کتاب)|ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم]]، ص۳۲۵.</ref> | ||
== [[آیات قرآنی]] مرتبط == | == [[آیات قرآنی]] مرتبط == | ||