بحث:شرایط ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها
(←پانویس) |
|||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
*شرایط ظهور، آن دسته از اموری هستند که تحقّق ظهور، وابسته به وجود آن‌هاست و تا آنها محقّق نشوند، ظهور نیز واقع نخواهد شد،<ref>ر.ک. یوسفیان، مهدی، شرایط ظهور، ص 12؛ موسوی نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج 2، ص 31 و 32؛ سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص 223 ـ 226</ref> و گسترش عدالت جهانی به آنها وابستگی دارد.<ref>ر.ک. رجالی تهرانی، عایرضا، یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص 168</ref> هر پدیده‌ای در جهان با فراهم آمدن شرائط و زمینه‌های آن به وجود می‌آید و بدون تحقق زمینه‌ها، امکان وجود برای هیچ موجودی نخواهد بود، قیام و انقلاب جهانی امام مهدی(علیه السلام) که بزرگ‌ترین حرکت جهانی است نیز پیرو همین اصل بوده و بدون تحقق زمینه‌ها و شرایط آن به وقوع نخواهد پیوست.<ref>ر.ک. بالادستان، محمد امین، حائری پور، محمد مهدی، یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ج 1، ص 156 ـ 165</ref> | *شرایط ظهور، آن دسته از اموری هستند که تحقّق ظهور، وابسته به وجود آن‌هاست و تا آنها محقّق نشوند، ظهور نیز واقع نخواهد شد،<ref>ر.ک. یوسفیان، مهدی، شرایط ظهور، ص 12؛ موسوی نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج 2، ص 31 و 32؛ سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص 223 ـ 226</ref> و گسترش عدالت جهانی به آنها وابستگی دارد.<ref>ر.ک. رجالی تهرانی، عایرضا، یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص 168</ref> هر پدیده‌ای در جهان با فراهم آمدن شرائط و زمینه‌های آن به وجود می‌آید و بدون تحقق زمینه‌ها، امکان وجود برای هیچ موجودی نخواهد بود، قیام و انقلاب جهانی امام مهدی(علیه السلام) که بزرگ‌ترین حرکت جهانی است نیز پیرو همین اصل بوده و بدون تحقق زمینه‌ها و شرایط آن به وقوع نخواهد پیوست.<ref>ر.ک. بالادستان، محمد امین، حائری پور، محمد مهدی، یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ج 1، ص 156 ـ 165</ref> | ||
*برخی از این شرایط عبارتند از: | *برخی از این شرایط عبارتند از: | ||
1ـ وجود طرح و برنامۀ عادلانۀ کامل: انقلاب امام زمان(علیه السلام) مانند هر انقلاب دیگری نیاز به یک برنامه مشخص دارد<ref>ر.ک. موسوی نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج 2، ص 31 و 32؛ السادة، سید مجتبی، شش ماه پایانی، ص 209 ـ 210؛ بالادستان، محمد امین، حائری پور، محمد مهدی، یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ج 1، ص 156 ـ 165</ref> که بتوان آنرا در هر زمان و مکانی پیاده کرده و برای انسانیت سعادت و خوشی ببار آورد، و تضمین کنندۀ سعادت دنیوی و اخروی انسان باشد.<ref>ر.ک. صدر، سید محمد، تاریخ غیبت کبری، ص 495 ـ 502؛ سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص 223 ـ 226</ref> این طرح در دو زمینه باید ارائه شود:<ref>ر.ک. موسوی نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج 2، ص 31 و 32</ref> | |||
*الف) چگونگی مبارزه با ناهنجاری‌های کنونی و ریشه‌‌‌کنی همۀ مظاهر شرک و کفر و غفلت به طور کامل.<ref>ر.ک. موسوی نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج 2، ص 31 و 32؛ بالادستان، محمد امین، حائری پور، محمد مهدی، یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ج 1، ص 156 ـ 165</ref> | *الف) چگونگی مبارزه با ناهنجاری‌های کنونی و ریشه‌‌‌کنی همۀ مظاهر شرک و کفر و غفلت به طور کامل.<ref>ر.ک. موسوی نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج 2، ص 31 و 32؛ بالادستان، محمد امین، حائری پور، محمد مهدی، یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ج 1، ص 156 ـ 165</ref> | ||
*ب) برنامه‌ای جامع و مطلوب برای تثبیت هنجارهای مطلوب. و چنین برنامه‌ای در مورد قیام حضرت وجود دارد، خداوند متعال چنین برنامه‌ای را تنظیم نموده و تحت عنوان دین اسلام و کتاب قرآن نازل کرده و اکنون در اختیار امام زمان(علیه السلام) است.<ref>ر.ک. موسوی نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج 2، ص 31 و 32؛ نویسندگان کتاب آفتاب مهر، ج 1، ص 187 ـ 191؛ بالادستان، محمد امین، حائری پور، محمد مهدی، یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ج 1، ص 156 ـ 165</ref> | *ب) برنامه‌ای جامع و مطلوب برای تثبیت هنجارهای مطلوب. و چنین برنامه‌ای در مورد قیام حضرت وجود دارد، خداوند متعال چنین برنامه‌ای را تنظیم نموده و تحت عنوان دین اسلام و کتاب قرآن نازل کرده و اکنون در اختیار امام زمان(علیه السلام) است.<ref>ر.ک. موسوی نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج 2، ص 31 و 32؛ نویسندگان کتاب آفتاب مهر، ج 1، ص 187 ـ 191؛ بالادستان، محمد امین، حائری پور، محمد مهدی، یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ج 1، ص 156 ـ 165</ref> | ||
2ـ وجود رهبر و پیشوائی شایسته: از شرایط لازم انقلاب، وجود رهبری آگاه و توانمند و دلسوز است تا با آشنایی کامل از برنامه‌ها و اهداف و زمینه‌ها و موانع، با مدیریت صحیح و قاطع، حرکت اصلاحی را به سرانجام مطلوب برساند. این شرط نیز در قیام حضرت مهدی(علیه السلام) موجود است زیرا رهبری قیام با خود حضرت است که او امام و معصوم و متصل به سرچشمۀ وحی است و مؤید به تأییدات خاصه الهی.<ref>ر.ک. صدر، سید محمد، تاریخ غیبت کبری، ص 495 ـ 502؛ موسوی نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج 2، ص 31 و 32؛ زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید 5، ج 2، 253 ـ 255؛ سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص 223 ـ 226؛ السادة، سید مجتبی، شش ماه پایانی، ص 209 ـ 210؛ نویسندگان کتاب آفتاب مهر، ج 1، ص 187 ـ 191؛ بالادستان، محمد امین، حائری پور، محمد مهدی، یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ج 1، ص 156 ـ 165</ref> | |||
3ـ یاران باوفا: از شرایط مهم خیزش اسلامی، وجود یاران فداکاری است که با برنامه‌ها و اهداف قیام آشنا و به آن اعتقاد داشته باشند و برای تحقق آن آماده هرگونۀ تلاش بوده باشند و رهبر خود را تنها نگذاشته و فرمان او را بر جان خود مقدّم بدارند.<ref>ر.ک. موسوی نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج 2، ص 31 و 32؛ زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید 5، ج 2، 253 ـ 255؛ سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص 223 ـ 226؛ السادة، سید مجتبی، شش ماه پایانی، ص 209 ـ 210؛ پژوهشگران مؤسسۀ آیندۀ روشن، مهدویت پرسش ها و پاسخ ها، ص 169؛ بالادستان، محمد امین، حائری پور، محمد مهدی، یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ج 1، ص 156 ـ 165</ref> در مورد تعداد یاران امام زمان(علیه السلام) روایات متعددی وجود دارد، امام جواد(علیه السلام) در ضمن حدیثی فرمودند:<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین و تمام النعمه، ج ۲، ص ۳۷۸، ح ۲</ref> «اجتماع می‌کنند به سوی او اصحابش به تعداد اهل بدر ۳۱۳ نفر از اطراف زمین (...) پس هنگامی که جمع شد برای او اولین عده از اهل اخلاص، خدا امر او را ظاهر می‌کند، پس زمانی که کامل شد برای او عقد و آن گروه ده هزار نفری است خروج می‌کند به اذن خدا.»<ref>ر.ک. زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید 5، ج 2، 253 ـ 255؛ نویسندگان کتاب آفتاب مهر، ج 1، ص 187 ـ 191</ref> | |||
*ممکن است گفته شود، رهبر واحد به تنهایی با دنیا بجنگد و به مقابله برخیزد؟ اما بطلان این نظریه واضح است زیرا هیچ کس حتی اگر توانائی جسمی و روحی داشته باشد، نمی تواند به تنهائی با تمامی دشمنان بجنگد و همه را از بین ببرد. استفاده از معجزه هم مورد مناقشه است چرا که اولاً اگر دعوت الهی بر پایۀ معجزه بود از همان ابتدای خلقت عملی می شد و بر روی زمین انحرافی پدیدار نمی گشت؛ ثانیاً دعوت الهی همواره بر پایۀ تربیت اختیاری فرد و امت قرار داشته است و خداوند به انسان عقل و اختیار عطا فرموده و راه حق و باطل را به او نشان داده و مسئولیت اعمالش را بر دوش خود وی گذارده است، در چنین شرایطی امتحان الهی معنی پیدا می کند. با فرض به کار برده شدن معجزات آنچه میتواند به دست آید، ایمان قهری است که ارزش چندانی ندارد.<ref>ر.ک. صدر، سید محمد، تاریخ غیبت کبری، ص 495 ـ 502</ref> | *ممکن است گفته شود، رهبر واحد به تنهایی با دنیا بجنگد و به مقابله برخیزد؟ اما بطلان این نظریه واضح است زیرا هیچ کس حتی اگر توانائی جسمی و روحی داشته باشد، نمی تواند به تنهائی با تمامی دشمنان بجنگد و همه را از بین ببرد. استفاده از معجزه هم مورد مناقشه است چرا که اولاً اگر دعوت الهی بر پایۀ معجزه بود از همان ابتدای خلقت عملی می شد و بر روی زمین انحرافی پدیدار نمی گشت؛ ثانیاً دعوت الهی همواره بر پایۀ تربیت اختیاری فرد و امت قرار داشته است و خداوند به انسان عقل و اختیار عطا فرموده و راه حق و باطل را به او نشان داده و مسئولیت اعمالش را بر دوش خود وی گذارده است، در چنین شرایطی امتحان الهی معنی پیدا می کند. با فرض به کار برده شدن معجزات آنچه میتواند به دست آید، ایمان قهری است که ارزش چندانی ندارد.<ref>ر.ک. صدر، سید محمد، تاریخ غیبت کبری، ص 495 ـ 502</ref> | ||
4ـ آمادگی عمومی و جهانی: از جمله شرایط دیگر، پذیرش و قبول مردم است، وجود توده‌های مردمی که در سطح کافی از فرهنگ و شعور اجتماعی و روحیه فداکاری برخوردار باشند تا در نخستین مرحله پیروان حضرت را تشکیل دهنند، زیرا چنین افرادی هستند که توانایی انقلاب جهانی را دارا هستند.<ref>ر.ک. موسوی نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج 2، ص 31 و 32؛ رجالی تهرانی، عایرضا، یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص 168؛ سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص 223 ـ 226؛ السادة، سید مجتبی، شش ماه پایانی، ص 209 ـ 210؛ نویسندگان کتاب آفتاب مهر، ج 1، ص 187 ـ 191</ref> در غیر این صورت حتی اگر بهترین برنامه وجود داشته باشد و منتخب خداوند با یارانی بی‌نظیر و از جان گذشته بخواهند در جامعه پیاده کنند، ولی مردم آن را پذیرا نباشند قطعاً به انجام نخواهد رسید.<ref>ر.ک. زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید 5، ج 2، 253 ـ 255؛ پژوهشگران مؤسسۀ آیندۀ روشن، مهدویت پرسش ها و پاسخ ها، ص 169؛ بالادستان، محمد امین، حائری پور، محمد مهدی، یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ج 1، ص 156 ـ 165</ref> از آیات و احادیث استفاده می‌شود، یکی از مهمترین رازهای غیبت امام مهدی(علیه السلام) نبود آمادگی در جامعه انسانی است. قطع استمرار حضور ظاهری سفیران الهی و غیبت ولی غایب، به خاطر عدم آمادگی و جهالت مردم پیش آمد. در مردم آمادگی های مختلفی باید ایجاد شود تا منجر به ظهور شود، آمادگی هایی مانند آمادگی فکری و فرهنگی، آمادگی اجتماعی، آمادگی تکنولوژی و ارتباطی و ... .<ref>ر.ک. سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص 223 ـ 226</ref> | |||
*از میان شروط، شرط اول با بعثت پیامبر(صلی الله علیه و آله) محقق شده و شرط دوم با تولد امام زمان(علیه السلام) و این شرط سوم و چهارم است که باید محقق شود؛ برای تحقق این دو شرط باید در جهت تربیت نفوس خویش و دیگران کوشید.<ref>ر.ک. علی پور، مهدی، ظهور، ص 238 ـ 240</ref> | *از میان شروط، شرط اول با بعثت پیامبر(صلی الله علیه و آله) محقق شده و شرط دوم با تولد امام زمان(علیه السلام) و این شرط سوم و چهارم است که باید محقق شود؛ برای تحقق این دو شرط باید در جهت تربیت نفوس خویش و دیگران کوشید.<ref>ر.ک. علی پور، مهدی، ظهور، ص 238 ـ 240</ref> | ||
*نکته: | *نکته: | ||
#بخشی از متن آقای رجالی تهرانی کپی از آیت الله صدر است و بخشی دیگر به تفاوت های شرایط ظهور و علائم ظهور پرداخته که در سؤالی دیگر به این موضوع پرداخته شده است و بهتر است در منابع آن سؤال ذکر شود. | #بخشی از متن آقای رجالی تهرانی کپی از آیت الله صدر است و بخشی دیگر به تفاوت های شرایط ظهور و علائم ظهور پرداخته که در سؤالی دیگر به این موضوع پرداخته شده است و بهتر است در منابع آن سؤال ذکر شود. | ||
# بخشی از متن نویسندگان کتاب آفتاب مهر مربوط به تفاوت میان شرایط ظهور با نشانه های ظهور است. | # بخشی از متن نویسندگان کتاب آفتاب مهر مربوط به تفاوت میان شرایط ظهور با نشانه های ظهور است. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{یادآوری پانویس}} | {{یادآوری پانویس}} | ||
{{پانویس2}} | {{پانویس2}} | ||
نسخهٔ ۱۱ آوریل ۲۰۱۹، ساعت ۰۹:۲۸
پاسخ اجمالی
شرایط ظهور امام مهدی چیست؟
- شرایط ظهور، آن دسته از اموری هستند که تحقّق ظهور، وابسته به وجود آن‌هاست و تا آنها محقّق نشوند، ظهور نیز واقع نخواهد شد،[۱] و گسترش عدالت جهانی به آنها وابستگی دارد.[۲] هر پدیده‌ای در جهان با فراهم آمدن شرائط و زمینه‌های آن به وجود می‌آید و بدون تحقق زمینه‌ها، امکان وجود برای هیچ موجودی نخواهد بود، قیام و انقلاب جهانی امام مهدی(علیه السلام) که بزرگ‌ترین حرکت جهانی است نیز پیرو همین اصل بوده و بدون تحقق زمینه‌ها و شرایط آن به وقوع نخواهد پیوست.[۳]
- برخی از این شرایط عبارتند از:
1ـ وجود طرح و برنامۀ عادلانۀ کامل: انقلاب امام زمان(علیه السلام) مانند هر انقلاب دیگری نیاز به یک برنامه مشخص دارد[۴] که بتوان آنرا در هر زمان و مکانی پیاده کرده و برای انسانیت سعادت و خوشی ببار آورد، و تضمین کنندۀ سعادت دنیوی و اخروی انسان باشد.[۵] این طرح در دو زمینه باید ارائه شود:[۶]
- الف) چگونگی مبارزه با ناهنجاری‌های کنونی و ریشه‌‌‌کنی همۀ مظاهر شرک و کفر و غفلت به طور کامل.[۷]
- ب) برنامه‌ای جامع و مطلوب برای تثبیت هنجارهای مطلوب. و چنین برنامه‌ای در مورد قیام حضرت وجود دارد، خداوند متعال چنین برنامه‌ای را تنظیم نموده و تحت عنوان دین اسلام و کتاب قرآن نازل کرده و اکنون در اختیار امام زمان(علیه السلام) است.[۸]
2ـ وجود رهبر و پیشوائی شایسته: از شرایط لازم انقلاب، وجود رهبری آگاه و توانمند و دلسوز است تا با آشنایی کامل از برنامه‌ها و اهداف و زمینه‌ها و موانع، با مدیریت صحیح و قاطع، حرکت اصلاحی را به سرانجام مطلوب برساند. این شرط نیز در قیام حضرت مهدی(علیه السلام) موجود است زیرا رهبری قیام با خود حضرت است که او امام و معصوم و متصل به سرچشمۀ وحی است و مؤید به تأییدات خاصه الهی.[۹] 3ـ یاران باوفا: از شرایط مهم خیزش اسلامی، وجود یاران فداکاری است که با برنامه‌ها و اهداف قیام آشنا و به آن اعتقاد داشته باشند و برای تحقق آن آماده هرگونۀ تلاش بوده باشند و رهبر خود را تنها نگذاشته و فرمان او را بر جان خود مقدّم بدارند.[۱۰] در مورد تعداد یاران امام زمان(علیه السلام) روایات متعددی وجود دارد، امام جواد(علیه السلام) در ضمن حدیثی فرمودند:[۱۱] «اجتماع می‌کنند به سوی او اصحابش به تعداد اهل بدر ۳۱۳ نفر از اطراف زمین (...) پس هنگامی که جمع شد برای او اولین عده از اهل اخلاص، خدا امر او را ظاهر می‌کند، پس زمانی که کامل شد برای او عقد و آن گروه ده هزار نفری است خروج می‌کند به اذن خدا.»[۱۲]
- ممکن است گفته شود، رهبر واحد به تنهایی با دنیا بجنگد و به مقابله برخیزد؟ اما بطلان این نظریه واضح است زیرا هیچ کس حتی اگر توانائی جسمی و روحی داشته باشد، نمی تواند به تنهائی با تمامی دشمنان بجنگد و همه را از بین ببرد. استفاده از معجزه هم مورد مناقشه است چرا که اولاً اگر دعوت الهی بر پایۀ معجزه بود از همان ابتدای خلقت عملی می شد و بر روی زمین انحرافی پدیدار نمی گشت؛ ثانیاً دعوت الهی همواره بر پایۀ تربیت اختیاری فرد و امت قرار داشته است و خداوند به انسان عقل و اختیار عطا فرموده و راه حق و باطل را به او نشان داده و مسئولیت اعمالش را بر دوش خود وی گذارده است، در چنین شرایطی امتحان الهی معنی پیدا می کند. با فرض به کار برده شدن معجزات آنچه میتواند به دست آید، ایمان قهری است که ارزش چندانی ندارد.[۱۳]
4ـ آمادگی عمومی و جهانی: از جمله شرایط دیگر، پذیرش و قبول مردم است، وجود توده‌های مردمی که در سطح کافی از فرهنگ و شعور اجتماعی و روحیه فداکاری برخوردار باشند تا در نخستین مرحله پیروان حضرت را تشکیل دهنند، زیرا چنین افرادی هستند که توانایی انقلاب جهانی را دارا هستند.[۱۴] در غیر این صورت حتی اگر بهترین برنامه وجود داشته باشد و منتخب خداوند با یارانی بی‌نظیر و از جان گذشته بخواهند در جامعه پیاده کنند، ولی مردم آن را پذیرا نباشند قطعاً به انجام نخواهد رسید.[۱۵] از آیات و احادیث استفاده می‌شود، یکی از مهمترین رازهای غیبت امام مهدی(علیه السلام) نبود آمادگی در جامعه انسانی است. قطع استمرار حضور ظاهری سفیران الهی و غیبت ولی غایب، به خاطر عدم آمادگی و جهالت مردم پیش آمد. در مردم آمادگی های مختلفی باید ایجاد شود تا منجر به ظهور شود، آمادگی هایی مانند آمادگی فکری و فرهنگی، آمادگی اجتماعی، آمادگی تکنولوژی و ارتباطی و ... .[۱۶]
- از میان شروط، شرط اول با بعثت پیامبر(صلی الله علیه و آله) محقق شده و شرط دوم با تولد امام زمان(علیه السلام) و این شرط سوم و چهارم است که باید محقق شود؛ برای تحقق این دو شرط باید در جهت تربیت نفوس خویش و دیگران کوشید.[۱۷]
- نکته:
- بخشی از متن آقای رجالی تهرانی کپی از آیت الله صدر است و بخشی دیگر به تفاوت های شرایط ظهور و علائم ظهور پرداخته که در سؤالی دیگر به این موضوع پرداخته شده است و بهتر است در منابع آن سؤال ذکر شود.
- بخشی از متن نویسندگان کتاب آفتاب مهر مربوط به تفاوت میان شرایط ظهور با نشانه های ظهور است.
پانویس
با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:
- ↑ ر.ک. یوسفیان، مهدی، شرایط ظهور، ص 12؛ موسوی نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج 2، ص 31 و 32؛ سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص 223 ـ 226
- ↑ ر.ک. رجالی تهرانی، عایرضا، یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص 168
- ↑ ر.ک. بالادستان، محمد امین، حائری پور، محمد مهدی، یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ج 1، ص 156 ـ 165
- ↑ ر.ک. موسوی نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج 2، ص 31 و 32؛ السادة، سید مجتبی، شش ماه پایانی، ص 209 ـ 210؛ بالادستان، محمد امین، حائری پور، محمد مهدی، یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ج 1، ص 156 ـ 165
- ↑ ر.ک. صدر، سید محمد، تاریخ غیبت کبری، ص 495 ـ 502؛ سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص 223 ـ 226
- ↑ ر.ک. موسوی نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج 2، ص 31 و 32
- ↑ ر.ک. موسوی نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج 2، ص 31 و 32؛ بالادستان، محمد امین، حائری پور، محمد مهدی، یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ج 1، ص 156 ـ 165
- ↑ ر.ک. موسوی نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج 2، ص 31 و 32؛ نویسندگان کتاب آفتاب مهر، ج 1، ص 187 ـ 191؛ بالادستان، محمد امین، حائری پور، محمد مهدی، یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ج 1، ص 156 ـ 165
- ↑ ر.ک. صدر، سید محمد، تاریخ غیبت کبری، ص 495 ـ 502؛ موسوی نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج 2، ص 31 و 32؛ زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید 5، ج 2، 253 ـ 255؛ سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص 223 ـ 226؛ السادة، سید مجتبی، شش ماه پایانی، ص 209 ـ 210؛ نویسندگان کتاب آفتاب مهر، ج 1، ص 187 ـ 191؛ بالادستان، محمد امین، حائری پور، محمد مهدی، یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ج 1، ص 156 ـ 165
- ↑ ر.ک. موسوی نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج 2، ص 31 و 32؛ زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید 5، ج 2، 253 ـ 255؛ سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص 223 ـ 226؛ السادة، سید مجتبی، شش ماه پایانی، ص 209 ـ 210؛ پژوهشگران مؤسسۀ آیندۀ روشن، مهدویت پرسش ها و پاسخ ها، ص 169؛ بالادستان، محمد امین، حائری پور، محمد مهدی، یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ج 1، ص 156 ـ 165
- ↑ ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین و تمام النعمه، ج ۲، ص ۳۷۸، ح ۲
- ↑ ر.ک. زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید 5، ج 2، 253 ـ 255؛ نویسندگان کتاب آفتاب مهر، ج 1، ص 187 ـ 191
- ↑ ر.ک. صدر، سید محمد، تاریخ غیبت کبری، ص 495 ـ 502
- ↑ ر.ک. موسوی نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج 2، ص 31 و 32؛ رجالی تهرانی، عایرضا، یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص 168؛ سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص 223 ـ 226؛ السادة، سید مجتبی، شش ماه پایانی، ص 209 ـ 210؛ نویسندگان کتاب آفتاب مهر، ج 1، ص 187 ـ 191
- ↑ ر.ک. زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید 5، ج 2، 253 ـ 255؛ پژوهشگران مؤسسۀ آیندۀ روشن، مهدویت پرسش ها و پاسخ ها، ص 169؛ بالادستان، محمد امین، حائری پور، محمد مهدی، یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ج 1، ص 156 ـ 165
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص 223 ـ 226
- ↑ ر.ک. علی پور، مهدی، ظهور، ص 238 ـ 240