۳۳٬۷۴۹
ویرایش
جز (جایگزینی متن - '}} }}' به '}}') |
جز (جایگزینی متن - '{{عربی|اندازه=120%' به '{{عربی') |
||
خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
#'''آگاهی به عدم حضور ظاهری [[امام]]:''' گاهی انسان در زندگی کمبودی دارد؛ امّا به سبب آنکه به آن کمبود آگاهی ندارد، هرگز در پی رفع آن کمبود هم نمیرود و هرگز برای جبران آن از خود تلاشی نشان نمیدهد؛ پس در نخستین مرحله انتظار، میبایست آگاه شد که حجت الهی در پرده [[غیبت]] است<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص۷۶-۸۴.</ref>. | #'''آگاهی به عدم حضور ظاهری [[امام]]:''' گاهی انسان در زندگی کمبودی دارد؛ امّا به سبب آنکه به آن کمبود آگاهی ندارد، هرگز در پی رفع آن کمبود هم نمیرود و هرگز برای جبران آن از خود تلاشی نشان نمیدهد؛ پس در نخستین مرحله انتظار، میبایست آگاه شد که حجت الهی در پرده [[غیبت]] است<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص۷۶-۸۴.</ref>. | ||
#'''احساس نیاز به [[امام]] حاضر:''' ممکن است در عصر پنهانزیستی [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} کسی به [[غیبت]] آن حضرت آگاهی هم داشته باشد؛ امّا هرگز به این دیدگاه نرسیده که جامعه بشری نیازمند چنین رهبری الهی است. به بیان دیگر، مؤلفه پیشین وجود دارد؛ امّا فرد هرگز به آن حجت الهی احساس نیاز پیدا نکرده است. او بر این باور است که مردم چه نیازی به [[امام]] دارند؛ در حالی که زندگی خود را سپری میکنند. چنین کسی هرگز نمیتواند [[انتظار]] [[ظهور]] حضرتش را درون خود پدید آورد<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص۷۶-۸۴.</ref>. | #'''احساس نیاز به [[امام]] حاضر:''' ممکن است در عصر پنهانزیستی [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} کسی به [[غیبت]] آن حضرت آگاهی هم داشته باشد؛ امّا هرگز به این دیدگاه نرسیده که جامعه بشری نیازمند چنین رهبری الهی است. به بیان دیگر، مؤلفه پیشین وجود دارد؛ امّا فرد هرگز به آن حجت الهی احساس نیاز پیدا نکرده است. او بر این باور است که مردم چه نیازی به [[امام]] دارند؛ در حالی که زندگی خود را سپری میکنند. چنین کسی هرگز نمیتواند [[انتظار]] [[ظهور]] حضرتش را درون خود پدید آورد<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص۷۶-۸۴.</ref>. | ||
#'''یقین به [[ظهور]] [[امام]] غایب:''' شکی نیست کسانی که به [[ظهور]] [[امام]] غایب یقین ندارند، در [[انتظار]] نیز نخواهند بود؛ بلکه [[انتظار]] برای آنها بیمعنا خواهد بود. هرقدر آگاهی و یقین شخص به [[ظهور]] [[امام]]{{ع}} بیشتر و عمیقتر باشد، انتظارش به آن، بیشتر است. اگر شک و تردیدی در اصل وقوع آن داشته باشد یا اعتقادش به آن سست و ضعیف باشد، انتظارش هم به همان اندازه سست خواهد بود. پیشوایان معصوم{{عم}} با در نظر گرفتن این نکته اساسی، همواره در سخنان نورانی خود، باور قطعی به ظهور آخرین حجّت الهی را تقویت کرده، ایشان را از هرگونه ناامیدی، پرهیز میدادند. [[پیامبر خاتم|رسول اکرم]]{{صل}} فرمود: قیامت برپا نمیشود، تا اینکه قیامکنندهای به [[حق]] از خاندان ما قیام کند و این، هنگامی است که خداوند به او اجازه فرماید. هرکس از او پیروی کند، نجات مییابد و هر کس از او سرپیچد، هلاک خواهد شد<ref> {{عربی | #'''یقین به [[ظهور]] [[امام]] غایب:''' شکی نیست کسانی که به [[ظهور]] [[امام]] غایب یقین ندارند، در [[انتظار]] نیز نخواهند بود؛ بلکه [[انتظار]] برای آنها بیمعنا خواهد بود. هرقدر آگاهی و یقین شخص به [[ظهور]] [[امام]]{{ع}} بیشتر و عمیقتر باشد، انتظارش به آن، بیشتر است. اگر شک و تردیدی در اصل وقوع آن داشته باشد یا اعتقادش به آن سست و ضعیف باشد، انتظارش هم به همان اندازه سست خواهد بود. پیشوایان معصوم{{عم}} با در نظر گرفتن این نکته اساسی، همواره در سخنان نورانی خود، باور قطعی به ظهور آخرین حجّت الهی را تقویت کرده، ایشان را از هرگونه ناامیدی، پرهیز میدادند. [[پیامبر خاتم|رسول اکرم]]{{صل}} فرمود: قیامت برپا نمیشود، تا اینکه قیامکنندهای به [[حق]] از خاندان ما قیام کند و این، هنگامی است که خداوند به او اجازه فرماید. هرکس از او پیروی کند، نجات مییابد و هر کس از او سرپیچد، هلاک خواهد شد<ref> {{عربی|" لَا تَقُومُ السَّاعَةُ حَتَّى يَقُومَ الْقَائِمُ الْحَقُ مِنَّا وَ ذَلِكَ حِينَ يَأْذَنَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ وَ مَنْ تَبِعَهُ نَجَا وَ مَنْ تَخَلَّفَ عَنْهُ هَلَكَ اللَّهَ اللَّهَ عِبَادَ اللَّهِ فَأْتُوهُ وَ لَوْ عَلَى الثَّلْجِ فَإِنَّهُ خَلِيفَةُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ خَلِيفَتِي "}}؛ شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا{{ع}}، ج ۲، ص ۵۹؛ر.ک: اربلی، کشف الغمة فی معرفة الائمة{{عم}}، ج ۲، ص ۴۵۹</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص۷۶-۸۴.</ref>. | ||
#'''دوست داشتن [[ظهور]] [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}}:''' کسی که به [[ظهور]] [[امام مهدی|امام زمان]]{{ع}} معتقد است و وقوع آن را هم نزدیک میبیند، هرقدر ظهور موعود را بیشتر دوست بدارد، انتظارش برای آن بیشتر خواهد بود و اگر آن را خوش نداشته باشد، انتظارش ضعیف و سست میشود. این دوست داشتن فقط زمانی به وجود میآید که مؤمنان، تصویر روشنی از زمان ظهور [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} داشته باشند، تا اینکه نه فقط از آن نهراسند، بلکه برای وقوعش لحظهشماری کنند. متأسفانه تصویرسازی دوران ظهور [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} همواره از افراطها و تفریطها در امان نبوده است. گاهی دوران [[حکومت]] آن حضرت را سختترین و تلخترین دوران یاد میکنند و گاهی آن دوران را دوران رفاه و آسایش مطلق و تنپروری معرفی مینمایند که بدون تردید، هردو تصویر، زیانهای خود را در باورهای جامعه گذاشته است<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص۷۶-۸۴.</ref>. | #'''دوست داشتن [[ظهور]] [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}}:''' کسی که به [[ظهور]] [[امام مهدی|امام زمان]]{{ع}} معتقد است و وقوع آن را هم نزدیک میبیند، هرقدر ظهور موعود را بیشتر دوست بدارد، انتظارش برای آن بیشتر خواهد بود و اگر آن را خوش نداشته باشد، انتظارش ضعیف و سست میشود. این دوست داشتن فقط زمانی به وجود میآید که مؤمنان، تصویر روشنی از زمان ظهور [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} داشته باشند، تا اینکه نه فقط از آن نهراسند، بلکه برای وقوعش لحظهشماری کنند. متأسفانه تصویرسازی دوران ظهور [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} همواره از افراطها و تفریطها در امان نبوده است. گاهی دوران [[حکومت]] آن حضرت را سختترین و تلخترین دوران یاد میکنند و گاهی آن دوران را دوران رفاه و آسایش مطلق و تنپروری معرفی مینمایند که بدون تردید، هردو تصویر، زیانهای خود را در باورهای جامعه گذاشته است<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص۷۶-۸۴.</ref>. | ||
#'''نزدیک دانستن ظهور:''' اگرچه [[انتظار]] با مؤلفههای یاد شده تحقق مییابد، نزدیک دانستن [[ظهور]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} میتواند بر شدت انتظار افزوده، آمادگی فرد را افزایش دهد. نزدیک دانستن [[ظهور]] باعث میشود توجه به [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} بیشازپیش افزایش پیدا کند، مشکلات دیگر، تحت الشعاع قرار گرفته، تمام رفتار در راستای خشنودی آن حضرت انجام شود<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص۷۶-۸۴.</ref>. | #'''نزدیک دانستن ظهور:''' اگرچه [[انتظار]] با مؤلفههای یاد شده تحقق مییابد، نزدیک دانستن [[ظهور]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} میتواند بر شدت انتظار افزوده، آمادگی فرد را افزایش دهد. نزدیک دانستن [[ظهور]] باعث میشود توجه به [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} بیشازپیش افزایش پیدا کند، مشکلات دیگر، تحت الشعاع قرار گرفته، تمام رفتار در راستای خشنودی آن حضرت انجام شود<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص۷۶-۸۴.</ref>. | ||
خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
==فضیلت انتظار فرج== | ==فضیلت انتظار فرج== | ||
*روایاتی که سخن از انتظار گفتهاند، به دو دسته کلی تقسیم میشود: | *روایاتی که سخن از انتظار گفتهاند، به دو دسته کلی تقسیم میشود: | ||
#'''انتظار فرج به معنای عامّ:''' در این معنا، آموزههای دینی بر آن است تا افزون بر بیان فضیلت "گشایش عمومی" و امید به آینده، و سوق انسانها به این عرصه، نومیدی را نیز نکوهش کرده، از ورود جوامع بشری به آن جلوگیری کند. اهتمام آموزههای اسلامی در بیان معنای عام انتظار و امید، تا بدان حد بوده که از آن، با بلندترین عنوانها یاد نموده، ارزشهای شگفتآوری برای آن ذکر کرده است. برخی عبادتها بر برخی دیگر برتری دارد؛ ازاینرو انجام آن، افزون بر آنکه در کانون تأکید آموزههای دینی است، از پاداش افزونتری نیز برخوردار است و نقش آن، در سازندگی انسان بیشتر است. [[رسول گرامی اسلام]]{{صل}} پس از آن که انتظار فرج را در زمره عبادتهای خداوند سبحانه و تعالی دانسته است، آن را یکی از برترین عبادتها برشمرده، فرمود:"برترین عبادت انتظار فرج است"<ref> {{عربی | #'''انتظار فرج به معنای عامّ:''' در این معنا، آموزههای دینی بر آن است تا افزون بر بیان فضیلت "گشایش عمومی" و امید به آینده، و سوق انسانها به این عرصه، نومیدی را نیز نکوهش کرده، از ورود جوامع بشری به آن جلوگیری کند. اهتمام آموزههای اسلامی در بیان معنای عام انتظار و امید، تا بدان حد بوده که از آن، با بلندترین عنوانها یاد نموده، ارزشهای شگفتآوری برای آن ذکر کرده است. برخی عبادتها بر برخی دیگر برتری دارد؛ ازاینرو انجام آن، افزون بر آنکه در کانون تأکید آموزههای دینی است، از پاداش افزونتری نیز برخوردار است و نقش آن، در سازندگی انسان بیشتر است. [[رسول گرامی اسلام]]{{صل}} پس از آن که انتظار فرج را در زمره عبادتهای خداوند سبحانه و تعالی دانسته است، آن را یکی از برترین عبادتها برشمرده، فرمود:"برترین عبادت انتظار فرج است"<ref> {{عربی|" أَفْضَلُ الْعِبَادَةِ انْتِظَارُ الْفَرَجِ "}}؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۲۸۷؛ ر. ک: ترمذی، سنن، ج ۵، ص ۵۶۵</ref>. درباره اهمیت انتظار فرج- افزون بر آنچه اشاره شد- به روایاتی بر میخوریم که بسی شگفتیآور است و آن، اینکه انتظار را نه فقط "جهاد" که "برترین جهاد" دانسته است. از این نوع روایات نیز به خوبی استفاده میشود انتظار، از نوع عمل است. [[رسول گرامی اسلام]]{{صل}} فرموده است: "برترین جهاد امت من انتظار گشایش است"<ref> {{عربی|" أَفْضَلُ جِهَادِ أُمَّتِي انْتِظَارُ الْفَرَجِ "}}؛ حسن بن علی حرانی، تحف العقول، ص ۳۷</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص۷۶-۸۴.</ref>. | ||
#'''انتظار فرج به معنای خاص:''' در این معنا، انتظار به معنای چشمبهراه بودن آیندهای با تمام ویژگیهای یک جامعه مورد رضایت خداوند سبحانه و تعالی است که یگانه مصداق آن دوران حاکمیت آخرین ذخیره الهی وجود مقدّس [[امام مهدی|حضرت ولی عصر]]{{ع}} است. [[امام باقر]]{{ع}} آنگاه که [[دین]] مورد رضایت خداوند سبحانه و تعالی را تعریف کرد، پس از شمردن اموری فرمود:"... و تسلیم به امر ما و پرهیزکاری و فروتنی و انتظار قائم ما..."<ref>{{عربی | #'''انتظار فرج به معنای خاص:''' در این معنا، انتظار به معنای چشمبهراه بودن آیندهای با تمام ویژگیهای یک جامعه مورد رضایت خداوند سبحانه و تعالی است که یگانه مصداق آن دوران حاکمیت آخرین ذخیره الهی وجود مقدّس [[امام مهدی|حضرت ولی عصر]]{{ع}} است. [[امام باقر]]{{ع}} آنگاه که [[دین]] مورد رضایت خداوند سبحانه و تعالی را تعریف کرد، پس از شمردن اموری فرمود:"... و تسلیم به امر ما و پرهیزکاری و فروتنی و انتظار قائم ما..."<ref>{{عربی|" وَ التَّسْلِيمُ لِأَمْرِنَا وَ الْوَرَعُ وَ التَّوَاضُعُ وَ انْتِظَارُ قَائِمِنَا"}}؛ محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۲، ص ۲۳، ح ۱۳</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص۷۶-۸۴.</ref>. | ||
*از روایات انتظار ظهور [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} به دست میآید انتظار ظهور [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} نه فقط راه رسیدن به جامعه موعود است؛ بلکه خود نیز موضوعیت دارد؛ بدان معنا که اگر کسی در انتظار راستین به سر برد، تفاوتی ندارد که به مورد انتظار خویش دست یابد یا دست نیابد. | *از روایات انتظار ظهور [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} به دست میآید انتظار ظهور [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} نه فقط راه رسیدن به جامعه موعود است؛ بلکه خود نیز موضوعیت دارد؛ بدان معنا که اگر کسی در انتظار راستین به سر برد، تفاوتی ندارد که به مورد انتظار خویش دست یابد یا دست نیابد. | ||
*در این باره شخصی از [[امام صادق]]{{ع}} پرسید: "چه میفرمایید درباره کسی که دارای [[ولایت]] پیشوایان است و انتظار ظهور حکومت [[حق]] را میکشد و در این حال از دنیا میرود؟" حضرت{{ع}} در پاسخ فرمود: "او، همانند کسی است که با [[امام مهدی|حضرت قائم]] در خیمه او باشد. سپس کمی سکوت کرد و فرمود: مانند کسی است که با [[پیامبر خاتم|پیامبر اسلام]]{{صل}} در مبارزاتش همراه بوده است"<ref> احمد بن محمد بن خالد برقی، المحاسن، ج ۱، ص ۱۷۳؛ محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۵</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص۷۶-۸۴.</ref>. | *در این باره شخصی از [[امام صادق]]{{ع}} پرسید: "چه میفرمایید درباره کسی که دارای [[ولایت]] پیشوایان است و انتظار ظهور حکومت [[حق]] را میکشد و در این حال از دنیا میرود؟" حضرت{{ع}} در پاسخ فرمود: "او، همانند کسی است که با [[امام مهدی|حضرت قائم]] در خیمه او باشد. سپس کمی سکوت کرد و فرمود: مانند کسی است که با [[پیامبر خاتم|پیامبر اسلام]]{{صل}} در مبارزاتش همراه بوده است"<ref> احمد بن محمد بن خالد برقی، المحاسن، ج ۱، ص ۱۷۳؛ محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۵</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص۷۶-۸۴.</ref>. |