فقر در نهج البلاغه: تفاوت میان نسخه‌ها

*[[فقر]] در لغت، به‌معنای شکسته استخوان پشت و به مفهوم [[حاجت]] و نیاز است. [[فقیر]] شخص نیازمند است. احتیاج را از آن‌رو [[فقر]] گفته‌اند که به منزله شسته شدن فقار ظهر (ستون فقرات) است. [[فقر]]، به‌معنای [[ناداری]]، تهی‌دستی و [[تنگ‌دستی]] نیز آمده است.

*واژه [[فقر]] از مفاهیمی است که معانی مختلف دارد. گرچه [[فقر اقتصادی]] امری مذموم و نکوهیده است، اما [[فقر]] در مفاهیمی می‌تواند [[ارزش]] تلقی شود.

#'''[[فقر اقتصادی]]:''' محرومیت از امکانات ضروری، غذا و [[خوراک]]. در این حالت طاقت و توان [[انسان]] از دست می‌رود، سلامتش به‌مخاطره می‌افتد و در مرز [[زندگی]] و [[مرگ]] در تکاپوست. در [[فقر اقتصادی]] [[انسان]] در چشم‌ها [[خوار]] می‌شود. [[فقر]]، بر خلاف تصور برخی، هرگز محصول [[مشیت]] و [[قضا و قدر الهی]] نیست. [[قرآن کریم]] نیز [[فقر اقتصادی]] را در مواردی چند مطرح کرده و از آن به‌عنوان پدیده‌ای شوم یاد می‌کند. [[امام علی]] {{ع}} می‌فرماید: بارخدایا! با توانگری، آبرویم را پاس دار و با [[فقر]] و [[تنگ‌دستی]]، فر و شکوهم را ناچیز مدار<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۱۶</ref>. هم‌چنین [[فقر]] را [[مرگ]] بزرگ می‌داند<ref>نک: حکمت ۱۵۴</ref>. [[امام علی]] {{ع}} [[فقر اقتصادی]] را ابزار [[خواری]] [[نفس]] می‌داند.

#'''[[فقر]] روحی و معنوی:''' [[انسان]] آمیزه‌ای از جسم و [[روح]] است و اگر از نظر روحی تقویت نشود، دچار [[فقر]] معنوی خواهد شد، که همان [[فقر]] [[نفس]]، [[قلب]] و روان است. [[فقر]] [[نفس]] عبارت است از [[حرص]] و آزی که [[نفس]] دارد. [[امام علی]] {{ع}} [[فقر]] [[نفس]] را بدترین [[فقر]] می‌داند.

#'''[[فقر]] [[فرهنگی]] ([[علمی]]):''' بروز [[فقر اقتصادی]] در [[جامعه]] در نهایت به [[فقر]] [[فرهنگی]] می‌انجامد. این‌گونه [[فقر]] آثار درازمدتی در [[زندگی]] [[انسان‌ها]] برجای می‌گذارد که مدت‌ها پس از [[فقر]] باقی می‌ماند و در [[جامعه]] حیات پیدا می‌کند و رهایی از آن بسیار مشکل است. تعصب‌ها، خودپسندی‌ها، لجاجت‌ورزی‌ها، پای‌بندی به سنت‌ها و روش‌های نابخردانه نیکاکان از این [[فقر]] ناشی می‌شود. [[امام علی]] {{ع}} [[فقر]] [[فرهنگی]] را درد بی‌درمان و [[بیماری]] علاج‌ناپذیر برمی‌شمرد. هم‌چنین بدترین مصداق [[فقر]] را [[نادانی]] می‌داند. در [[نهج البلاغه]] نیز می‌فرماید: هیچ [[بینوایی]] چون [[جهل]] [نیست]<ref>نهج البلاغه، حکمت ۵۱</ref>.

==[[حقیقت]] [[فقر]] ==

*[[ثروت]] و [[فقر]] حقیقی در [[تعالیم]] [[دین]]، در [[معاد]] و [[جهان آخرت]] معنا می‌یابد. از این‌رو از منظر [[امام علی]] {{ع}} [[دارایی]] و [[ناداری]] پس از عرضه شدن اعمال بر [[خداوند]] [[آشکار]] می‌شود.