درس‌هایی پیرامون نبوت و امامت (کتاب)

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.

درس‌هایی پیرامون نبوت و امامت
زبان	فارسی
نویسنده	اسحاق طاهری
موضوع	نبوت، امامت و ولایت
مذهب	[[شیعه]][[رده:کتاب شیعه]]
ناشر	[[:رده:انتشارات بوستان کتاب|انتشارات بوستان کتاب]][[رده:انتشارات بوستان کتاب]]
محل نشر	قم، ایران
سال نشر	۱۳۸۷ ش
شابک	۹۷۸۹۶۴۰۹۰۱۹۰۸
شماره ملی	۱۷۱۲۶۶۴

درس‌هایی پیرامون نبوت و امامت، کتابی است که با زبان فارسی و با استفاده از دیدگاه‎های متکلمان اسلامی، به مسأله امامت و نبوت می‌پردازد.این کتاب اثر اسحاق طاهری است و بوستان کتاب ‏‫ نشر آن را به عهده داشته‌‌ است.

دربارهٔ کتاب

کتاب حاضر به بحث درباره مبانی انسان‏‌شناختی_روش‏‌شناختی نبوت و امامت پرداخته و اصول عقلی مبتنی بر این مبحث را مورد بحث و بررسی قرار می‏‌دهد. نگارنده نخست به مبانی انسان‏‌شناختی نبوت اشاره نموده و لزوم استکمال معنوی انسان‌ها و حیات اجتماعی آنان و همچنین نیاز آنان به قوانین مدرن و فوق بشری جهت کسب سعادت دنیا و آخرت را از اصلی‏‎ترین ادلّه ضرورت نبوت بیان می‏‌کند. آنگاه به مبانی روش‏‌شناختی نبوت مانند اصل حسن و قبح عقلی و ذاتی بودن آنها و تبیین این قاعده از دیدگاه متکلمان شیعه و اهل‏‌سنت پرداخته است. آنگاه وی به قاعد‌ه‌ای به نام قاعده لطف در ضرورت نبوت از دیدگاه کلام شیعه پرداخته و این قاعده و نظریه مبتنی بر آن را ارزیابی می‏‌نماید و به اثبات نبوت عامّه می‌‏پردازد. اثبات نبوت پیامبران توسط معجزه، اثبات عصمت پیامبران و ادلّه آن، چگونگی دریافت وحی توسط پیامبر، اثبات امامت و تبیین ادله عقلی مبتنی بر آن، بیان ویژگی‎های امام و روش تعیین وی از دیگر مندرجات این کتاب است.

فهرست کتاب

• مقدمه؛
• درس اوّل: كليات و مفاهيم:
• اهداف رفتاری؛
• مقدمه؛

۱. اصل نبوت؛

۲. ضروت و اهداف؛

۳. روش و مسائل؛

۴. مفاهيم و واژگان؛

• واژه نبیّ؛
• واژه رسول و ديگر مفاهيم مربوط؛

۵. طبقات پيامبران و تعداد آنان.

• درس دوم: مبانی انسان‌شناختی نبوت:
• اهداف رفتاری؛
• مقدّمه؛

۱. استكمال معنوی

۲. حيات اجتماعی انسان و نياز او به قانون؛

۳. جهل انسان؛

۴. احساس تكليف در انسان؛

• درس سوم: مبانی روش‌شناختی نبوت(۱) (كلّيات قاعده حسن و قبح عقلی):
• اهداف رفتاری؛
• مقدمه؛

۱. پيشينه اصل حُسن و قُبح عقلی؛

۲. معنای حُسن و قُبح فعل؛

• حسن و قبح ذاتی؛
• حسن و قبح اقتضايی؛
• اسناد حسن و قبح به مصلحت و مفسده فعل؛
• اسناد حسن و قبح به نيّت فاعل؛
• قول به تفضيل بين حسن و قبح؛
• معنای صحيح؛

۳. توضيح تكميلی در مورد ذاتی بودن حُسن و قُبح؛

• معناي ذاتی؛
• معناي ذاتی در اصل مورد بحث؛

۴. ملاك‌های نيكو بودن فعل؛

• هماهنگی با طبع انسان؛
• موافقت با اغراض و مصالح؛
• موافقت با كمال نفسانی.
• درس چهارم: مبانی روش‌شناختی نبوت(۲) (تبيين قاعده حُسن و قبح):
• اهداف رفتاری؛
• مقدمه؛

۱. ديد‌گا‌‌ه معتزله و تشيّع؛

۲. ديد‌گاه اشاعره؛

۳. نقد و بررسی ديد‌گاه‌ها؛

۴. اعتبار‌های دوگانه در گزاره‌های حاكی از حسن و قبح؛

• درس پنجم: مبانی روش‌شناختی نبوت(۳) (قاعده لطف):
• اهداف رفتاری؛
• مقدمه؛

۱. پيشينه قاعده لطف و تعابير مختلف درباره آن؛

• نظريه بشر بن‌ معتمر؛
• نظريه جعفر بن حرب؛
• نظريه بيشتر معتزله؛
• نظريه محمد بن عبد‌الوهاب‌الجبائی؛

۲. تحقيق مسئله؛

• تعريف لطف؛
• وجوب لطف بر خداوند؛

۳. تقسيم سه‌گانه لطف؛

۴. طرح و بررسی يك اشكال؛

۵. نتايج قاعده لطف.

• درس ششم: امكان تحقّق نبوت:
• اهداف رفتاری؛
• مقدمه؛

۱. نظر منكران نبوت؛

۲. امكان ارتباط انسان با خدا و چگونگی آن؛

۳. تجرّد نفس انسان و سنخيّت آن با عالم ملكوت؛

۴. قوه قدسی؛

• درس هفتم: اثبات نبوت عامّه(۱):
• اهداف رفتاری؛
• مقدّمه؛

۱. لزوم شناخت تكليف و چگونگی انجام آن؛

۲. لزوم تعديل حسّ خود‌خواهی انسان؛

• حسّ خود‌خواهی و احترام متقابل؛
• نارسایی قوانين بشری؛
• نياز به قانون الهی؛
• درس هشتم: اثبات نبوت عامّه(۲):
• اهداف رفتاری؛
• مقدّمه؛

۱. حُسن نبوت؛

۲. مفقود بودن «مانع»؛

۳. اثبات نبوت؛

• دليل متكلمان؛
• دليل فلاسفه؛
• روش عرفا در اثبات نبوت؛

۴. اثبات نبوت بر پايه روايات.

• درس نهم: معجزه و چگونگی تصديق سخن مدّعی نبوت:
• اهداف رفتاری؛
• مقدّمه؛

۱. معجزه و طريق اثبات صدق گفتار نبی؛

۲. «خرق عادت» و امكان تحقّق آن؛

۳. اقسام معجزات؛

• چگونگی وقوع معجزات؛

۴. ديگر افعال غريب انسان؛

۵. شناخت علمی.

• درس دهم: وحی و چگونگی دريافت آن:
• اهداف رفتاری؛
• مقدّمه؛

۱. ديد‌گاه فلاسفه؛

۲. ديد‌گاه روان‌‌شناسان جديد؛

۳. تلقّی وحی به عنوان تجربه دينی؛

۴. تلقّی وحی به عنوان بلوغ؛

۵. حقيقت وحی از منظر قرآن و روايات؛

۶. چگونگی احراز قطعيّت وحی توسّط پيامبران.

• درس يازدهم: عصمت پيامبران:
• اهداف رفتاری؛
• مقدّمه؛

۱. معانی عصمت؛

۲. اثبات عصمت پيامبران؛

• عصمت پيامبران، نزد حكما و متكلمان؛
• عصمت پيامبران و رسولان از منظر قرآن؛

۳. عصمت و اختيار.

• درس دوازدهم: نبوت پيامبر اسلام:
• اهداف رفتاری؛
• مقد‌مه؛

۱. اثبات نبوت پيامبر اسلام؛

۲. معجزات پيامبر اسلام؛

۳. دو شأن مهم نبوت پيامبر اسلام؛

۴. خاتميّت پيامبر اسلام؛

• طرح و بررسی دو شبهه درباره خاتميت؛

۵. معراج پيامبر و چگونگی آن؛

۶. امّی بودن پيامبر.

• درس سيزدهم: امامت (كليّات و مفاهيم):
• اهداف رفتاری؛
• مقدمه؛

۱. روش‌شناسی، مسائل و ضرورت مبحث امامت؛

۲. پيشينه مبحث امامت؛

۳. تعريف امامت؛

۴. موضع نزاع در مسئله جانشينی( خلافت يا امامت)؛

۵. شئون امامت؛

۶. معرّفی اجمالی برخی آثار در مورد امامت.

• درس چهاردهم: اثبات امامت:
• اهداف رفتاری
• مقدّمه؛

۱. تدّبر در معنای امامت؛

۲. اثبات امامت از طريق عقل؛

۳. اصل امامت در قرآن؛

۴. اثبات امامت بر پايه رفتار و گفتار پيامبر.

• درس پانزدهم: ويژگی‌ها و چگونگی تعيين امام:
• اهداف رفتاری؛
• مقدّمه؛

۱. عصمت امام؛

• عصمت امام از منظر عقل؛
• عصمت امام از منظر قرآن؛
• عصمت امام در سخنان پيامبر؛

۲. علم امام؛

• علم غيب؛

۳. معجزه امام.

• درس شانزدهم: تعيين امام و چگونگی آن:
• اهداف رفتاری؛
• مقدّمه؛

۱. تبيين دو ديد‌گاه درباره چگونگی تعيين جانشين پيامبر؛

۲. نصّ پيامبر بر نخستين جانشين؛

• دو نص از منابع اهل سنت؛
• طرح و بررسی دو شبهه؛

۳. نصوص ناضر به امامت ساير امامان (ع)؛

۴. امام داوازدهم و مسئله غيبت؛

• دوره غيبت؛
• طرح و بررسی دو شبهه؛
• چگونگی مرجعيت دينی در دوره غيبت كبری؛
• مسئله انتظار و ظهور امام عصر؛
• فهرست منابع و مآخذ؛
• الف. كتب مقدس؛
• ب. منابع فارسی؛
• پ. منابع عربی؛
• ث. منابع انگليسی؛
• فهرست آيات؛
• فهرست روايات.

دربارهٔ پدیدآورنده

اسحاق طاهری

دکتر اسحاق طاهری (اسحاق طاهری سرتشنیزی، متولد ۱۳۳۹ ش، چهارمحال و بختیاری)، تحصیلات دانشگاهی خود را در مقطع دکتری فلسفه اسلامی دانشگاه تهران به اتمام رساند. سردبیری نشریات انسان‌پژوهی دینی، اندیشنامه ولایت و پژوهش‌نامه امامیه ازجمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس دانشگاهی به داوری مقالات و راهنمایی، مشاوره و داوری پایان‌نامه‌های دانشجویان نیز مشغول است و تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «درس‌هایی درباره معاد»، «تلخیص بدایة الحکمة»، «نفس و قوای آن از دیدگاه ارطو، ابن‌سینا و ملاصدرا» و «مرگ‌آگاهی و معناداری زندگی از منظر نهج البلاغه» برخی از این آثار است.

پیوند به بیرون

• وبگاه پاتوق کتاب فردا
• وبگاه ویستا
• متن PDF فهرست و مقدمه در کتابخانه دیجیتال دفتر تبلیغات اسلامی