بحث:علم غیب غیر ذاتی چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها
| خط ۹: | خط ۹: | ||
*[[علم غیب]] غیر ذاتی [[علمی]] است که به واسطۀ [[تعلیم]] [[خداوند]]، [[انسان‌های برگزیده]] می‌توانند از آن بهره‌مند شوند و چنین [[علمی]]، تبعی و نسبت به [[علم]] [[خداوند]] موقتی و محدود می‌باشد.<ref>ر.ک. مهدی فر، حسن، علوم اهل بیت ویژگی‌ها ابعاد و مبادی آن، ص ۲۴</ref> از این [[علم]] در تعبیرات [[امامان]]{{ع}} به [[علم مستفاد]]<ref>ر.ک. فاضل لنکرانی، محمد جواد، سخنرانی با موضوع: همگرایی قیام امام حسین با علم حضرت به شهادت خود و یارانش </ref> و یا [[علم غیب]] اکتسابی<ref>ر.ک. غرویان، محسن، میرباقری، سید محمد حسین، غلامی، محمدرضا، بحثی مبسوط در آموزش عقاید، ج ۲، ص ۲۷</ref> نیز یاد شده است. [[علم مستفاد]] یعنی [[علمی]] است که واسطه می‌خورد و من غیر نفسه است، [[علم]] [[خدای تبارک و تعالی]] من عند نفسه یا بالذات است اما [[علم امامان]]{{ع}} [[علم مستفاد]] است.<ref>ر.ک. فاضل لنکرانی، محمد جواد، سخنرانی با موضوع: همگرایی قیام امام حسین با علم حضرت به شهادت خود و یارانش</ref> توجه باشد که [[علم]] غیرذاتی باید از [[طریق وحی]] و یا از طریق زمینه‌ها و اسباب لازم منتقل شود.<ref>ر.ک. غرویان، محسن، میرباقری، سید محمد حسین، غلامی، محمدرضا، بحثی مبسوط در آموزش عقاید، ج ۲، ص ۲۷</ref> در مقابل [[علم غیب]] غیر ذاتی، علم [[غیب]] ذاتی یا استقلالی قرار دارد و آن [[علمی]] است که از درون عالِم می‌جوشد و وابسته به دیگری نیست،<ref>ر.ک. شریعتی، غلام محمد، علم امامان به غیب از منظر قرآن با تأکید بر دیدگاه علامه طباطبایی، دوفصلنامه قرآن‌شناخت، شماره ۱۵، ص ۲۹</ref> [[علمی]] است که اکتسابی و محدود نبوده<ref>ر.ک. سبحانی، جعفر، جدال احسن: نقد و بررسی شبهات وهابیان، ص ۹۸ و ۹۹؛ مصباح یزدی، محمدتقی، انسان‌شناسی، ص ۴۰۰</ref> و [[تعلیم]] و تحصیل در آن راه ندارد به این معنی که عالم به آن شیء بدون [[تعلیم]]، [[علم]] به آن پیدا کرده است.<ref>ر.ک. جزیری احصائی، علی، دفع الریب عن علم الغیب، صفحه؟؟؟</ref> به عبارتی دیگر [[علم حضوری]] [[خداوند]] است به خویش و به اشیا قبل از ایجاد آنان که در مرتبه ذات او عین آن است،<ref>ر.ک. تحریری، محمدباقر، جلوه‌های لاهوتی، ج ۱، ص ۲۵۰</ref> چنین [[علمی]] ازلی و ابدی و نامتناهی است.<ref>ر.ک. مهدی فر، حسن، علوم اهل بیت ویژگی‌ها ابعاد و مبادی آن، ص ۲۴</ref> این علم، ویژه خدای سبحان است<ref>ر.ک. شریعتی، غلام محمد، علم امامان به غیب از منظر قرآن با تأکید بر دیدگاه علامه طباطبایی، دوفصلنامه قرآن‌شناخت، شماره ۱۵، ص ۲۹؛ غرویان، محسن، میرباقری، غلامی، بحثی مبسوط در آموزش عقاید، ج ٢، ص ٢٧</ref> چرا که [[علم]] او عین ذات است و ذات هم [[واجب]] و غیر معلول<ref>ر.ک. غرویان، محسن، میرباقری، غلامی، بحثی مبسوط در آموزش عقاید، ج ٢، ص ٢٧</ref> و ادعای آن برای غیر [[خدا]]، موجب [[کفر]] و [[شرک]] است،<ref>ر.ک. شریعتی، غلام محمد، علم امامان به غیب از منظر قرآن با تأکید بر دیدگاه علامه طباطبایی، دوفصلنامه قرآن‌شناخت، شماره ۱۵، ص ۲۹</ref> یعنی هیچکس با [[خداوند]] در این صفت شریک نیست.<ref>ر.ک. سبحانی، جعفر، جدال احسن: نقد و بررسی شبهات وهابیان، ص ۹۸ و ۹۹</ref> | *[[علم غیب]] غیر ذاتی [[علمی]] است که به واسطۀ [[تعلیم]] [[خداوند]]، [[انسان‌های برگزیده]] می‌توانند از آن بهره‌مند شوند و چنین [[علمی]]، تبعی و نسبت به [[علم]] [[خداوند]] موقتی و محدود می‌باشد.<ref>ر.ک. مهدی فر، حسن، علوم اهل بیت ویژگی‌ها ابعاد و مبادی آن، ص ۲۴</ref> از این [[علم]] در تعبیرات [[امامان]]{{ع}} به [[علم مستفاد]]<ref>ر.ک. فاضل لنکرانی، محمد جواد، سخنرانی با موضوع: همگرایی قیام امام حسین با علم حضرت به شهادت خود و یارانش </ref> و یا [[علم غیب]] اکتسابی<ref>ر.ک. غرویان، محسن، میرباقری، سید محمد حسین، غلامی، محمدرضا، بحثی مبسوط در آموزش عقاید، ج ۲، ص ۲۷</ref> نیز یاد شده است. [[علم مستفاد]] یعنی [[علمی]] است که واسطه می‌خورد و من غیر نفسه است، [[علم]] [[خدای تبارک و تعالی]] من عند نفسه یا بالذات است اما [[علم امامان]]{{ع}} [[علم مستفاد]] است.<ref>ر.ک. فاضل لنکرانی، محمد جواد، سخنرانی با موضوع: همگرایی قیام امام حسین با علم حضرت به شهادت خود و یارانش</ref> توجه باشد که [[علم]] غیرذاتی باید از [[طریق وحی]] و یا از طریق زمینه‌ها و اسباب لازم منتقل شود.<ref>ر.ک. غرویان، محسن، میرباقری، سید محمد حسین، غلامی، محمدرضا، بحثی مبسوط در آموزش عقاید، ج ۲، ص ۲۷</ref> در مقابل [[علم غیب]] غیر ذاتی، علم [[غیب]] ذاتی یا استقلالی قرار دارد و آن [[علمی]] است که از درون عالِم می‌جوشد و وابسته به دیگری نیست،<ref>ر.ک. شریعتی، غلام محمد، علم امامان به غیب از منظر قرآن با تأکید بر دیدگاه علامه طباطبایی، دوفصلنامه قرآن‌شناخت، شماره ۱۵، ص ۲۹</ref> [[علمی]] است که اکتسابی و محدود نبوده<ref>ر.ک. سبحانی، جعفر، جدال احسن: نقد و بررسی شبهات وهابیان، ص ۹۸ و ۹۹؛ مصباح یزدی، محمدتقی، انسان‌شناسی، ص ۴۰۰</ref> و [[تعلیم]] و تحصیل در آن راه ندارد به این معنی که عالم به آن شیء بدون [[تعلیم]]، [[علم]] به آن پیدا کرده است.<ref>ر.ک. جزیری احصائی، علی، دفع الریب عن علم الغیب، صفحه؟؟؟</ref> به عبارتی دیگر [[علم حضوری]] [[خداوند]] است به خویش و به اشیا قبل از ایجاد آنان که در مرتبه ذات او عین آن است،<ref>ر.ک. تحریری، محمدباقر، جلوه‌های لاهوتی، ج ۱، ص ۲۵۰</ref> چنین [[علمی]] ازلی و ابدی و نامتناهی است.<ref>ر.ک. مهدی فر، حسن، علوم اهل بیت ویژگی‌ها ابعاد و مبادی آن، ص ۲۴</ref> این علم، ویژه خدای سبحان است<ref>ر.ک. شریعتی، غلام محمد، علم امامان به غیب از منظر قرآن با تأکید بر دیدگاه علامه طباطبایی، دوفصلنامه قرآن‌شناخت، شماره ۱۵، ص ۲۹؛ غرویان، محسن، میرباقری، غلامی، بحثی مبسوط در آموزش عقاید، ج ٢، ص ٢٧</ref> چرا که [[علم]] او عین ذات است و ذات هم [[واجب]] و غیر معلول<ref>ر.ک. غرویان، محسن، میرباقری، غلامی، بحثی مبسوط در آموزش عقاید، ج ٢، ص ٢٧</ref> و ادعای آن برای غیر [[خدا]]، موجب [[کفر]] و [[شرک]] است،<ref>ر.ک. شریعتی، غلام محمد، علم امامان به غیب از منظر قرآن با تأکید بر دیدگاه علامه طباطبایی، دوفصلنامه قرآن‌شناخت، شماره ۱۵، ص ۲۹</ref> یعنی هیچکس با [[خداوند]] در این صفت شریک نیست.<ref>ر.ک. سبحانی، جعفر، جدال احسن: نقد و بررسی شبهات وهابیان، ص ۹۸ و ۹۹</ref> | ||
==[[دلیل نقلی]]== | ==[[دلیل نقلی]]== | ||
*[[آیات]] و [[روایات]] دال بر این مطلب هستند که [[علم غیب]] غیر [[خداوند]] به صورت غیرذاتی است، و اگر خبر از موضوعی در [[آینده]] می‌‌دانند به [[تعلیم الهی]] بوده است، مانند [[تعبیر خواب]] [[حضرت یوسف]] توسط [[حضرت یعقوب]]<ref>سورۀ یوسف، آیۀ ۴ ـ ۶</ref> که از پس پرده خبر داد و یا زمانی که [[برادران]] [[یوسف]] از [[پدر]] درخواست کردند اجازه دهد او را با خود برای گردش ببرند، گفت: "از آن می‌‌‌ترسم که گرگ او را بخورد"، در اینجا نیز از دروغ‌گویی [[فرزندان]] خود در [[آینده]] گزارش داد، به همین [[دلیل]]، وقتی برگشتند و دروغی را ساختند، همه را [[تکذیب]] کرد و گفت:{{متن قرآن|بَلْ سَوَّلَتْ | *[[آیات]] و [[روایات]] دال بر این مطلب هستند که [[علم غیب]] غیر [[خداوند]] به صورت غیرذاتی است، و اگر خبر از موضوعی در [[آینده]] می‌‌دانند به [[تعلیم الهی]] بوده است، مانند [[تعبیر خواب]] [[حضرت یوسف]] توسط [[حضرت یعقوب]]<ref>سورۀ یوسف، آیۀ ۴ ـ ۶</ref> که از پس پرده خبر داد و یا زمانی که [[برادران]] [[یوسف]] از [[پدر]] درخواست کردند اجازه دهد او را با خود برای گردش ببرند، گفت: "از آن می‌‌‌ترسم که گرگ او را بخورد"، در اینجا نیز از دروغ‌گویی [[فرزندان]] خود در [[آینده]] گزارش داد، به همین [[دلیل]]، وقتی برگشتند و دروغی را ساختند، همه را [[تکذیب]] کرد و گفت:{{متن قرآن|بَلْ سَوَّلَتْ لَكُمْ أَنفُسُكُمْ أَمْرًا}}<ref>«و خونی دروغین را بر پیراهن او آوردند؛ (یعقوب) گفت: (نه چنین است که می‌گویید) بلکه (هوای) نفستان کاری را در چشمتان آراست، اکنون (کار من) شکیبی نیکوست و بر آنچه وصف می‌کنید از خداوند باید یاری جست» سوره یوسف، آیه ۱۸.</ref> <ref>ر.ک. سبحانی، جعفر، جدال احسن، نقد و بررسی شیهات وهابیان، ص ۱۰۰</ref> و یا در برخی از [[آیات]] آمده است: {{متن قرآن|عَالِمُ الْغَيْبِ فَلَا يُظْهِرُ عَلَى غَيْبِهِ أَحَدًا إِلَّا مَنِ ارْتَضَى مِنْ رَسُولٍ}}<ref>«او دانای نهان است پس هیچ کس را بر نهان خویش آگاه نمی‌کند جز فرستاده‌ای را که بپسندد که پیش رو و پشت سرش، نگهبانانی می‌گمارد» سوره جن، آیه 26 و 27</ref> و یا {{متن قرآن|تِلْكَ مِنْ أَنبَاء الْغَيْبِ نُوحِيهَا إِلَيْكَ}}<ref>«این از خبرهای غیب است که ما به تو وحی می‌کنیم؛ تو و قومت پیش از این آنها را نمی‌دانستید پس شکیبا باش که سرانجام (نیکو) از آن پرهیزگاران است» سوره هود، آیه 49.</ref> <ref>ر.ک. هاشمی، سید علی، مکاتبۀ اختصاصی با دانشنامۀ مجازی امامت و ولایت، پژوهشگران مرکز پاسخگویی به سؤالات دینی انوار طاها</ref> باید توجه داشت اگر برخی از [[آیات]] [[علم غیب]] را از غیر [[خداوند]] نفی می‌‌کنند منظورشان [[علم غیب ذاتی]] است نه غیرذاتی، چه اینکه منظور آیاتی که [[علم غیب]] را برای غیرخداوند اثبات می‌‌کنند [[علم غیب]] غیرذاتی است لذا تعارضی میان [[آیات قرآن]] وجود ندارد.<ref>ر.ک. سلطانی، مصطفی، امامت از دیدگاه امامیه و زیدیه، ص ۶۹</ref> در روایتی از [[امام صادق]]{{ع}} نیز آمده است:<ref>صفار، محمد بن حسن، بصائرالدرجات، ج ۱، ص ۱۰۹</ref> {{متن حدیث|«إِنَّ لِلَّهِ عِلْمَیْنِ عِلْمٌ مَکْنُونٌ مَخْزُونٌ لَا یَعْلَمُهُ إِلَّا هُوَ مِنْ ذَلِکَ یَکُونُ الْبَدَاءُ وَ عِلْمٌ عَلَّمَهُ مَلَائِکَتَهُ وَ رُسُلَهُ وَ أَنْبِیَاءَهُ فَنَحْنُ نَعْلَمُه»}}<ref>ر.ک. سلطانی، مصطفی، امامت از دیدگاه امامیه و زیدیه، ص ۶۹</ref> همچنین [[افزایش علم]] [[امامان]]{{ع}} که در [[روایات]] بدان اشاره رفته است به معنای غیرذاتی بودن [[علم]] ایشان است.<ref>ر.ک. فاضل لنکرانی، محمد جواد، سخنرانی با موضوع: همگرایی قیام امام حسین با علم حضرت به شهادت خود و یارانش</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{یادآوری پانویس}} | {{یادآوری پانویس}} | ||
{{پانویس2}} | {{پانویس2}} | ||
نسخهٔ ۸ اوت ۲۰۱۹، ساعت ۱۸:۲۳
پاسخ جامع
چیستی علم غیب غیر ذاتی
- علم غیب غیر ذاتی علمی است که به واسطۀ تعلیم خداوند، انسان‌های برگزیده می‌توانند از آن بهره‌مند شوند و چنین علمی، تبعی و نسبت به علم خداوند موقتی و محدود می‌باشد.[۱] از این علم به علم مستفاد[۲] و یا علم غیب اکتسابی[۳] نیز یاد شده است. علم خداوند بالذات است اما علم انبیاء و امامان(ع) علم مستفاد.[۴] توجه باشد که علم غیرذاتی باید از طریق وحی و یا از طریق زمینه‌ها و اسباب لازم منتقل شود.[۵] در مقابل علم غیر ذاتی، علم غیب ذاتی یا استقلالی قرار دارد و آن علمی است که از درون عالِم می‌جوشد و وابسته به دیگری نیست،[۶] علمی است که اکتسابی و محدود نبوده[۷] و تعلیم و تحصیل در آن راه ندارد.[۸] به عبارتی دیگر علم حضوری خداوند است به خویش و به اشیا قبل از ایجاد آنان که در مرتبه ذات او عین آن است،[۹] چنین علمی ازلی و ابدی و نامتناهی است.[۱۰] این علم، ویژه خدای سبحان است،[۱۱] و هیچکس با او در این صفت شریک نیست.[۱۲]
دلیل نقلی
- آیات[۱۳] و روایات دال بر این مطلب هستند که علم غیب غیر خداوند به صورت غیرذاتی است و اگر خبر از موضوعی در آینده می‌‌دانند به تعلیم الهی بوده است، مانند تعبیر خواب حضرت یوسف توسط حضرت یعقوب که از پس پرده خبر داد و....[۱۴] باید توجه داشت اگر برخی از آیات علم غیب را از غیر خداوند نفی می‌‌کنند منظورشان علم غیب ذاتی است نه غیرذاتی، چه اینکه منظور آیاتی که علم غیب را برای غیرخداوند اثبات می‌‌کنند علم غیب غیرذاتی است لذا تعارضی میان آیات قرآن وجود ندارد.[۱۵] در روایتی از امام صادق(ع) آمده است:[۱۶] ««إِنَّ لِلَّهِ عِلْمَیْنِ عِلْمٌ مَکْنُونٌ مَخْزُونٌ لَا یَعْلَمُهُ إِلَّا هُوَ مِنْ ذَلِکَ یَکُونُ الْبَدَاءُ وَ عِلْمٌ عَلَّمَهُ مَلَائِکَتَهُ وَ رُسُلَهُ وَ أَنْبِیَاءَهُ فَنَحْنُ نَعْلَمُه»»[۱۷] همچنین افزایش علم امامان(ع) که در روایات بدان اشاره رفته است به معنای غیرذاتی بودن علم ایشان است.[۱۸]
پاسخ تفصیلی
چیستی علم غیب غیر ذاتی
- علم غیب غیر ذاتی علمی است که به واسطۀ تعلیم خداوند، انسان‌های برگزیده می‌توانند از آن بهره‌مند شوند و چنین علمی، تبعی و نسبت به علم خداوند موقتی و محدود می‌باشد.[۱۹] از این علم در تعبیرات امامان(ع) به علم مستفاد[۲۰] و یا علم غیب اکتسابی[۲۱] نیز یاد شده است. علم مستفاد یعنی علمی است که واسطه می‌خورد و من غیر نفسه است، علم خدای تبارک و تعالی من عند نفسه یا بالذات است اما علم امامان(ع) علم مستفاد است.[۲۲] توجه باشد که علم غیرذاتی باید از طریق وحی و یا از طریق زمینه‌ها و اسباب لازم منتقل شود.[۲۳] در مقابل علم غیب غیر ذاتی، علم غیب ذاتی یا استقلالی قرار دارد و آن علمی است که از درون عالِم می‌جوشد و وابسته به دیگری نیست،[۲۴] علمی است که اکتسابی و محدود نبوده[۲۵] و تعلیم و تحصیل در آن راه ندارد به این معنی که عالم به آن شیء بدون تعلیم، علم به آن پیدا کرده است.[۲۶] به عبارتی دیگر علم حضوری خداوند است به خویش و به اشیا قبل از ایجاد آنان که در مرتبه ذات او عین آن است،[۲۷] چنین علمی ازلی و ابدی و نامتناهی است.[۲۸] این علم، ویژه خدای سبحان است[۲۹] چرا که علم او عین ذات است و ذات هم واجب و غیر معلول[۳۰] و ادعای آن برای غیر خدا، موجب کفر و شرک است،[۳۱] یعنی هیچکس با خداوند در این صفت شریک نیست.[۳۲]
دلیل نقلی
- آیات و روایات دال بر این مطلب هستند که علم غیب غیر خداوند به صورت غیرذاتی است، و اگر خبر از موضوعی در آینده می‌‌دانند به تعلیم الهی بوده است، مانند تعبیر خواب حضرت یوسف توسط حضرت یعقوب[۳۳] که از پس پرده خبر داد و یا زمانی که برادران یوسف از پدر درخواست کردند اجازه دهد او را با خود برای گردش ببرند، گفت: "از آن می‌‌‌ترسم که گرگ او را بخورد"، در اینجا نیز از دروغ‌گویی فرزندان خود در آینده گزارش داد، به همین دلیل، وقتی برگشتند و دروغی را ساختند، همه را تکذیب کرد و گفت:
بَلْ سَوَّلَتْ لَكُمْ أَنفُسُكُمْ أَمْرًا
[۳۴] [۳۵] و یا در برخی از آیات آمده است: عَالِمُ الْغَيْبِ فَلَا يُظْهِرُ عَلَى غَيْبِهِ أَحَدًا إِلَّا مَنِ ارْتَضَى مِنْ رَسُولٍ[۳۶] و یا تِلْكَ مِنْ أَنبَاء الْغَيْبِ نُوحِيهَا إِلَيْكَ[۳۷] [۳۸] باید توجه داشت اگر برخی از آیات علم غیب را از غیر خداوند نفی می‌‌کنند منظورشان علم غیب ذاتی است نه غیرذاتی، چه اینکه منظور آیاتی که علم غیب را برای غیرخداوند اثبات می‌‌کنند علم غیب غیرذاتی است لذا تعارضی میان آیات قرآن وجود ندارد.[۳۹] در روایتی از امام صادق(ع) نیز آمده است:[۴۰] ««إِنَّ لِلَّهِ عِلْمَیْنِ عِلْمٌ مَکْنُونٌ مَخْزُونٌ لَا یَعْلَمُهُ إِلَّا هُوَ مِنْ ذَلِکَ یَکُونُ الْبَدَاءُ وَ عِلْمٌ عَلَّمَهُ مَلَائِکَتَهُ وَ رُسُلَهُ وَ أَنْبِیَاءَهُ فَنَحْنُ نَعْلَمُه»»[۴۱] همچنین افزایش علم امامان(ع) که در روایات بدان اشاره رفته است به معنای غیرذاتی بودن علم ایشان است.[۴۲]
پانویس
با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:
- ↑ ر.ک. مهدی فر، حسن، علوم اهل بیت ویژگی‌ها ابعاد و مبادی آن، ص ۲۴
- ↑ ر.ک. فاضل لنکرانی، محمد جواد، سخنرانی با موضوع: همگرایی قیام امام حسین با علم حضرت به شهادت خود و یارانش
- ↑ ر.ک. غرویان، محسن، میرباقری، سید محمد حسین، غلامی، محمدرضا، بحثی مبسوط در آموزش عقاید، ج ۲، ص ۲۷
- ↑ ر.ک. فاضل لنکرانی، محمد جواد، سخنرانی با موضوع: همگرایی قیام امام حسین با علم حضرت به شهادت خود و یارانش
- ↑ ر.ک. غرویان، محسن، میرباقری، سید محمد حسین، غلامی، محمدرضا، بحثی مبسوط در آموزش عقاید، ج ۲، ص ۲۷
- ↑ ر.ک. شریعتی، غلام محمد، علم امامان به غیب از منظر قرآن با تأکید بر دیدگاه علامه طباطبایی، دوفصلنامه قرآن‌شناخت، شماره ۱۵، ص ۲۹
- ↑ ر.ک. سبحانی، جعفر، جدال احسن: نقد و بررسی شبهات وهابیان، ص ۹۸ و ۹۹؛ مصباح یزدی، محمدتقی، انسان‌شناسی، ص ۴۰۰
- ↑ ر.ک. جزیری احصائی، علی، دفع الریب عن علم الغیب، صفحه؟؟؟
- ↑ ر.ک. تحریری، محمدباقر، جلوه‌های لاهوتی، ج ۱، ص ۲۵۰
- ↑ ر.ک. مهدی فر، حسن، علوم اهل بیت ویژگی‌ها ابعاد و مبادی آن، ص ۲۴
- ↑ ر.ک. شریعتی، غلام محمد، علم امامان به غیب از منظر قرآن با تأکید بر دیدگاه علامه طباطبایی، دوفصلنامه قرآن‌شناخت، شماره ۱۵، ص ۲۹؛ غرویان، محسن، میرباقری، غلامی، بحثی مبسوط در آموزش عقاید، ج ٢، ص ٢٧
- ↑ ر.ک. سبحانی، جعفر، جدال احسن: نقد و بررسی شبهات وهابیان، ص ۹۸ و ۹۹
- ↑ ر.ک. هاشمی، سید علی، مکاتبۀ اختصاصی با دانشنامۀ مجازی امامت و ولایت، پژوهشگران مرکز پاسخگویی به سؤالات دینی انوار طاها
- ↑ ر.ک. سبحانی، جعفر، جدال احسن، نقد و بررسی شیهات وهابیان، ص ۱۰۰
- ↑ ر.ک. سلطانی، مصطفی، امامت از دیدگاه امامیه و زیدیه، ص ۶۹
- ↑ صفار، محمد بن حسن، بصائرالدرجات، ج ۱، ص ۱۰۹
- ↑ ر.ک. سلطانی، مصطفی، امامت از دیدگاه امامیه و زیدیه، ص ۶۹
- ↑ ر.ک. فاضل لنکرانی، محمد جواد، سخنرانی با موضوع: همگرایی قیام امام حسین با علم حضرت به شهادت خود و یارانش
- ↑ ر.ک. مهدی فر، حسن، علوم اهل بیت ویژگی‌ها ابعاد و مبادی آن، ص ۲۴
- ↑ ر.ک. فاضل لنکرانی، محمد جواد، سخنرانی با موضوع: همگرایی قیام امام حسین با علم حضرت به شهادت خود و یارانش
- ↑ ر.ک. غرویان، محسن، میرباقری، سید محمد حسین، غلامی، محمدرضا، بحثی مبسوط در آموزش عقاید، ج ۲، ص ۲۷
- ↑ ر.ک. فاضل لنکرانی، محمد جواد، سخنرانی با موضوع: همگرایی قیام امام حسین با علم حضرت به شهادت خود و یارانش
- ↑ ر.ک. غرویان، محسن، میرباقری، سید محمد حسین، غلامی، محمدرضا، بحثی مبسوط در آموزش عقاید، ج ۲، ص ۲۷
- ↑ ر.ک. شریعتی، غلام محمد، علم امامان به غیب از منظر قرآن با تأکید بر دیدگاه علامه طباطبایی، دوفصلنامه قرآن‌شناخت، شماره ۱۵، ص ۲۹
- ↑ ر.ک. سبحانی، جعفر، جدال احسن: نقد و بررسی شبهات وهابیان، ص ۹۸ و ۹۹؛ مصباح یزدی، محمدتقی، انسان‌شناسی، ص ۴۰۰
- ↑ ر.ک. جزیری احصائی، علی، دفع الریب عن علم الغیب، صفحه؟؟؟
- ↑ ر.ک. تحریری، محمدباقر، جلوه‌های لاهوتی، ج ۱، ص ۲۵۰
- ↑ ر.ک. مهدی فر، حسن، علوم اهل بیت ویژگی‌ها ابعاد و مبادی آن، ص ۲۴
- ↑ ر.ک. شریعتی، غلام محمد، علم امامان به غیب از منظر قرآن با تأکید بر دیدگاه علامه طباطبایی، دوفصلنامه قرآن‌شناخت، شماره ۱۵، ص ۲۹؛ غرویان، محسن، میرباقری، غلامی، بحثی مبسوط در آموزش عقاید، ج ٢، ص ٢٧
- ↑ ر.ک. غرویان، محسن، میرباقری، غلامی، بحثی مبسوط در آموزش عقاید، ج ٢، ص ٢٧
- ↑ ر.ک. شریعتی، غلام محمد، علم امامان به غیب از منظر قرآن با تأکید بر دیدگاه علامه طباطبایی، دوفصلنامه قرآن‌شناخت، شماره ۱۵، ص ۲۹
- ↑ ر.ک. سبحانی، جعفر، جدال احسن: نقد و بررسی شبهات وهابیان، ص ۹۸ و ۹۹
- ↑ سورۀ یوسف، آیۀ ۴ ـ ۶
- ↑ «و خونی دروغین را بر پیراهن او آوردند؛ (یعقوب) گفت: (نه چنین است که می‌گویید) بلکه (هوای) نفستان کاری را در چشمتان آراست، اکنون (کار من) شکیبی نیکوست و بر آنچه وصف می‌کنید از خداوند باید یاری جست» سوره یوسف، آیه ۱۸.
- ↑ ر.ک. سبحانی، جعفر، جدال احسن، نقد و بررسی شیهات وهابیان، ص ۱۰۰
- ↑ «او دانای نهان است پس هیچ کس را بر نهان خویش آگاه نمی‌کند جز فرستاده‌ای را که بپسندد که پیش رو و پشت سرش، نگهبانانی می‌گمارد» سوره جن، آیه 26 و 27
- ↑ «این از خبرهای غیب است که ما به تو وحی می‌کنیم؛ تو و قومت پیش از این آنها را نمی‌دانستید پس شکیبا باش که سرانجام (نیکو) از آن پرهیزگاران است» سوره هود، آیه 49.
- ↑ ر.ک. هاشمی، سید علی، مکاتبۀ اختصاصی با دانشنامۀ مجازی امامت و ولایت، پژوهشگران مرکز پاسخگویی به سؤالات دینی انوار طاها
- ↑ ر.ک. سلطانی، مصطفی، امامت از دیدگاه امامیه و زیدیه، ص ۶۹
- ↑ صفار، محمد بن حسن، بصائرالدرجات، ج ۱، ص ۱۰۹
- ↑ ر.ک. سلطانی، مصطفی، امامت از دیدگاه امامیه و زیدیه، ص ۶۹
- ↑ ر.ک. فاضل لنکرانی، محمد جواد، سخنرانی با موضوع: همگرایی قیام امام حسین با علم حضرت به شهادت خود و یارانش