الرؤی الصادقة حجیتها و ضوابطها (مقاله)

الرؤی الصادقة حجیتها و ضوابطها
(دراسة أصولیة فقهیة)
زبان	عربی
نویسنده	خالد بن‌ بکر آل‌عابد
موضوع	الهام، وحی
مذهب	اهل‌سنت
منتشر شده در	مجله جامعة أم‌القری
محل نشر	عربستان
تاریخ نشر	(۱۳۸۶ ش )، (۲۰۰۷ م)، (۱۴۲۸ ق)
شماره	۴۲
ناشر الکترونیک	پایگاه مجلات تخصصی نور

الرؤی الصادقة حجیتها و ضوابطها (دراسة أصولیة فقهیة) عنوان مقاله‌ای است به زبان عربی که به بررسی حقیقت وحی و الهام می‌پردازد. این مقالهٔ ۷۳ صفحه‌ای به قلم خالد بن‌ بکر آل‌عابد نگاشته شده و در مجله جامعة أم‌القری (شماره ۴۳، ۱۳۸۶ ش ، ۲۰۰۷ م) منتشر گشته است.

چکیده مقاله

الحمد لله حمداً طیباً مبارکا فیه، والصلاة و السلام علی من خرجت جوامع الکلم من فیه، و علی آله و أصحابه و من أحبهم فیه، وبعد: الرؤیا من أنواع الإلهام، لکن ان أطلق *الإلهام أرید به الکشف فی حال الیقظة و ان کان الکشف فی المنام سمی رؤیا.

• رؤیة النبی (ص) إذا کانت تتضمن ما یشهد له فی أصل الشرع ففی العمل بها أقوال: قیل: یجب و قیل: یستحب و قیل: یستأنس بها و قیل: لا یلزم بها شیء.
• یری الشاطبی جواز العمل بالرؤیا فی الأمور الجائزة أو المطلوبة التی فیها سعة فتحمل علی البشارة أو النذارة فیعد لکل عدته، ونبه إلی انه ینبغی ألا یلحق الرائی العجب، فان الکرامة کما أنها خصوصیة هی کذلک فتنة و اختبار.
• یری ابن تیمیة أن الرؤیا تعود بالنفع علی صاحبها من حیث زیادة الإیمان، و لا یلزم غیره قبول ما جاء فیها کما انه یری ان الجواب فی الفتوی لا یعتمد فیه علی الرؤی و إنما علی ما جاء فی الکتاب و السنة، لکنه یری إمکانیة الترجیح بین الأدلة بالإلهام و الرؤیا الصالحة.
• یری ابن القیم ان رؤیا غیر الأنبیاء تعرض علی الوحی الصریح فان وافقته و إلا لم یعمل بها و أنه متی کانت الرؤیا صادقة أو تواطأت استحال مخالفتها للوحی و انه یعمل بالرؤی علی سبیل الاستئناس و یتأکد العمل بها إذا تواطأت.
• الذی ترجح فی المسألة هو التوسط فمع کوننا نقطع بأنه لا یمکن أن یثبت الحکم الشرعی بالرؤی، إلا أننا فی نفس الوقت لا نقول بإلغاء الرؤی و عدم اعتبارها بالکلیة، فالتوسط فی العمل بها هو الراجح الذی تظافرت علیه أقوال العلماء، فیعمل بالرؤی علی وفق الضوابط.

وأخیراً هذاا جهد المقل، أضعه بین یدی طلبة العلم، راجیاً من المولی عزوجل، ان یعم به النفع علما و عملا آمین.

فهرست مقاله

• مقدمة؛
• القسم الأول: حجیة الرؤی؛
  • معنی الرؤیا و الحلم؛
  • حقیقة الرؤیا؛
  • أقسام الرؤیا و بیان الرؤیا التی هی مدار البحث؛
  • علاقة الرؤیا بالإلهام؛
  • موقف الفرق من إثبات الرؤیا؛
• المبحث الأول: إمکانیة رؤیا النبی (ص) و سبب الاهتمام بها و بناء الأحکام علیها؛
  • المطلب الأول: إمکانیة رؤیة النبی (ص)؛
  • المطلب الثانی: سبب الاهتمام برؤیة النبی (ص) و بناء الأحکام علیها؛
• المبحث الثانی: فی الاحتجاج بالرؤی و الأحکام؛
  • المطلب الأول: فی الاحتجاج بما رآه النبی (ص) فی منامه أو اقر ما رآه أصحابة؛
  • الطلب الثانی: الاحتجاج برؤیة النبی (ص) و غیره و العمل بما قیل فی المنام؛
  • المطلب الثالث: فی بیان أقوال بعض الأئة فی المسألة؛
  • المطلب الرابع: فی الترجیح بین الأقوال فی المسألة؛
• القسم الثانی: ضوابط العمل بالرؤی و ما یتفرع علیها من الأحکام؛
  • المطلب الأول: فی بیان أهمیة الضوابط و معناها و معنی القاعدة و الفرق بینهما؛
  • المطلب الثانی: ضوابط العمل بالرؤی و ما یندرج تحتها من فروع؛
• الخاتمة؛
• ثبت المصادر.

در باره پدیدآورنده

دکتر خالد بن‌ بکر آل‌عابد استادیار دپارتمان الهیات در دانشکده ادبیات دانشگاه طائف (عربستان). او علاوه بر تدریس در دانشگاه، چندین کتاب و مقاله را به رشته تحریر درآورده است. «تکلیف الکفار بأحکام الشریعة الإسلامیة»، «الفوائد السنیة فی شرح الألفیة»، «معین القضاة فی مسألة توریث مجهولی وقت الوفاة»، «حقیقة الإلهام و مدی الاحتجاج به فی الأحکام»، «ضوابط الإلهام و ما یتفرع علیها من الأحکام» برخی از این آثار است.

دریافت متن مقاله

• دریافت متن pdf مقاله از وبگاه ریاض العلم

پیوند به بیرون

• وبگاه جامعة أم‌القری