بحث:آثار اجتماعی انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۷ دسامبر ۲۰۱۹، ساعت ۰۹:۳۷
، ۱۷ دسامبر ۲۰۱۹←کنترل اجتماعی
خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
===کنترل [[اجتماعی]]=== | ===کنترل [[اجتماعی]]=== | ||
*کنترل و [[سلامت]] [[اخلاقی]] [[جامعه]]: از کارکردهای [[اجتماعی]] [[انتظار حضرت مهدی]]{{ع}} در [[عصر غیبت]]، [[آراستگی]] [[جامعه]] به [[هنجارها]] و [[خوبیها]] و پیراستن از ناهنجاریها و بدیهاست. از جهات [[تربیتی]] و [[اخلاقی]]، فرد سالم [[زمینهساز]] جامعۀ سالم است و جامعۀ سالم، عامل تداوم و بقای فرد سالم است و این دو در تعامل با یکدیگرند. بنابراین نوعی [[التزام]] منطقی میان [[سلامت]] [[اخلاقی]] فرد و [[سلامت]] [[اخلاقی]] [[جامعه]]، وجود دارد<ref>ر.ک. شرفی، محمدرضا، مقدمه ایی بر آثار تربیتی و روان شناختی انتظار، گفتمان مهدویت، سخنرانیهای گفتمان سوم، ص ۱۳۷ ـ ۱۴۱.</ref>. بر همین اساس، دیگر کارکرد [[اجتماعی]] [[انتظار]]، کنترل [[اجتماعی]]، یعنی دوری از [[انحرافات]] و ناهنجاریها و گرایش به [[ارزشها]] و هنجارهای [[دینی]] است؛ چنانچه [[امام صادق]]{{ع}} میفرمایند: {{متن حدیث|"مَنْ سَرَّهُ أَنْ یَکُونَ مِنْ أَصْحَابِ الْقَائِمِ فَلْیَنْتَظِرْ وَ لْیَعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلاَقِ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ"}}<ref>ر.ک. نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبه، ص ۲۰۰، ح ۱۶</ref> در این [[کلام]] [[منتظر واقعی]] کسی است که خود را با [[ورع]] و [[پرهیزکاری]] و دوری از ناهنجاریها و آراستن به [[هنجارها]] و [[خوبیها]] وفق میدهد. یکی از [[وظایف منتظران امام زمان]]{{ع}} در [[عصر غیبت]]، دوری جستن از [[انحرافات]] و ناهنجاریهاست. علاوه بر اینکه با توجه به ناگهانی بودن امر [[ظهور امام زمان]]{{ع}}، خود آن [[حضرت]] همۀ [[شیعیان]] و [[منتظران]] را به [[اعمال پسندیده]] و دوری از [[بدیها]] و ناهنجاریها فراخوانده و میفرمایند: «هریک از شما باید آنچه را که موجب دوستی ما میشود، پیشه خود سازید و از هر آنچه موجب خشم و ناخشنودی ما میگردد، دوری گزینید؛ زیرا فرمان ما به یکباره و ناگهانی فرا میرسد و در آن زمان توبه و بازگشت برای کسی نفع و سودی ندارد و پشیمانی از گناه، کسی را از کیفر ما نجات نمیبخشد.»<ref>مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۱۷۶: {{متن حدیث|"فَیَعْمَلُ کُلُّ اِمْرِئٍ مِنْکُمْ مَا یَقْرُبُ بِهِ مِنْ مَحَبَّتِنَا وَ لِیَتَجَنَّبَ مَا یُدْنِیهِ مِنْ کَرَاهِیَتِنَا وَ سَخَطِنَا فَإِنَّ اِمْرَأً یَبْغَتُهُ فَجْأَةٌ حِینَ لاَ تَنْفَعُهُ تَوْبَةٌ وَ لاَ یُنَجِّیهِ مِنْ عِقَابِنَا نَدَمٌ عَلَی حَوْبَةٍ"}}</ref> بنابراین از آثار و کارکردهای [[اجتماعی]] [[انتظار حقیقی]] [[امام زمان]]{{ع}}، کنترل [[اجتماعی]] و دوری از [[انحرافات]] و ناهنجاریها است و [[منتظر واقعی]]، هرگز خود را به [[گناه]]، [[بدیها]] و [[زشتیها]] آلوده نمیکند<ref>ر.ک. ربانی خوراسگانی، محمد صادق، بررسی کارکردهای اجتماعی انتظار حضرت مهدی در ایران معاصر، ص ۱۴۵</ref>. | *کنترل و [[سلامت]] [[اخلاقی]] [[جامعه]]: ایجاد شور و [[نشاط]] [[اجتماعی]] و انگیزه طهارتخواهی و برخورداری از اوصاف [[حمیده]] در تمام سطوح حیات [[اجتماعی]]، [[بلوغ]] [[خردورزی]] و [[تکامل]] [[فکری]] [[بشر]] و [[آزادی]] [[عقل]] و [[اندیشه]] از بند اسارتهای [[طبیعت]] و [[تعصب]] و [[غرایز]] و مقررات خودساخته و [[خرافه]]<ref>ر.ک. زینتی، علی، انتظار و امنیت روانی، ص: ۳۰۳-۳۰۴.</ref>. | ||
*از کارکردهای [[اجتماعی]] [[انتظار حضرت مهدی]]{{ع}} در [[عصر غیبت]]، [[آراستگی]] [[جامعه]] به [[هنجارها]] و [[خوبیها]] و پیراستن از ناهنجاریها و بدیهاست. از جهات [[تربیتی]] و [[اخلاقی]]، فرد سالم [[زمینهساز]] جامعۀ سالم است و جامعۀ سالم، عامل تداوم و بقای فرد سالم است و این دو در تعامل با یکدیگرند. بنابراین نوعی [[التزام]] منطقی میان [[سلامت]] [[اخلاقی]] فرد و [[سلامت]] [[اخلاقی]] [[جامعه]]، وجود دارد<ref>ر.ک. شرفی، محمدرضا، مقدمه ایی بر آثار تربیتی و روان شناختی انتظار، گفتمان مهدویت، سخنرانیهای گفتمان سوم، ص ۱۳۷ ـ ۱۴۱.</ref>. بر همین اساس، دیگر کارکرد [[اجتماعی]] [[انتظار]]، کنترل [[اجتماعی]]، یعنی دوری از [[انحرافات]] و ناهنجاریها و گرایش به [[ارزشها]] و هنجارهای [[دینی]] است؛ چنانچه [[امام صادق]]{{ع}} میفرمایند: {{متن حدیث|"مَنْ سَرَّهُ أَنْ یَکُونَ مِنْ أَصْحَابِ الْقَائِمِ فَلْیَنْتَظِرْ وَ لْیَعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلاَقِ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ"}}<ref>ر.ک. نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبه، ص ۲۰۰، ح ۱۶</ref> در این [[کلام]] [[منتظر واقعی]] کسی است که خود را با [[ورع]] و [[پرهیزکاری]] و دوری از ناهنجاریها و آراستن به [[هنجارها]] و [[خوبیها]] وفق میدهد. یکی از [[وظایف منتظران امام زمان]]{{ع}} در [[عصر غیبت]]، دوری جستن از [[انحرافات]] و ناهنجاریهاست. علاوه بر اینکه با توجه به ناگهانی بودن امر [[ظهور امام زمان]]{{ع}}، خود آن [[حضرت]] همۀ [[شیعیان]] و [[منتظران]] را به [[اعمال پسندیده]] و دوری از [[بدیها]] و ناهنجاریها فراخوانده و میفرمایند: «هریک از شما باید آنچه را که موجب دوستی ما میشود، پیشه خود سازید و از هر آنچه موجب خشم و ناخشنودی ما میگردد، دوری گزینید؛ زیرا فرمان ما به یکباره و ناگهانی فرا میرسد و در آن زمان توبه و بازگشت برای کسی نفع و سودی ندارد و پشیمانی از گناه، کسی را از کیفر ما نجات نمیبخشد.»<ref>مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۱۷۶: {{متن حدیث|"فَیَعْمَلُ کُلُّ اِمْرِئٍ مِنْکُمْ مَا یَقْرُبُ بِهِ مِنْ مَحَبَّتِنَا وَ لِیَتَجَنَّبَ مَا یُدْنِیهِ مِنْ کَرَاهِیَتِنَا وَ سَخَطِنَا فَإِنَّ اِمْرَأً یَبْغَتُهُ فَجْأَةٌ حِینَ لاَ تَنْفَعُهُ تَوْبَةٌ وَ لاَ یُنَجِّیهِ مِنْ عِقَابِنَا نَدَمٌ عَلَی حَوْبَةٍ"}}</ref> بنابراین از آثار و کارکردهای [[اجتماعی]] [[انتظار حقیقی]] [[امام زمان]]{{ع}}، کنترل [[اجتماعی]] و دوری از [[انحرافات]] و ناهنجاریها است و [[منتظر واقعی]]، هرگز خود را به [[گناه]]، [[بدیها]] و [[زشتیها]] آلوده نمیکند<ref>ر.ک. ربانی خوراسگانی، محمد صادق، بررسی کارکردهای اجتماعی انتظار حضرت مهدی در ایران معاصر، ص ۱۴۵</ref>. | |||
*از جهات [[تربیتی]] و [[اخلاقی]] فرد سالم، [[زمینهساز]] [[جامعه]] سالم است و [[جامعه]] سالم، عامل تداوم و بقای فرد سالم است و این دو در تعامل با یکدیگرند. بنابراین نوعی [[التزام]] منطقی میان [[سلامت]] [[اخلاقی]] فرد و [[سلامت]] [[اخلاقی]] [[جامعه]]، وجود دارد. گفتنی است که منظور از واژه [[سلامت]]، [[مصونیت]] [[دین]] در سطح فرد و [[جامعه]] است. [[مصونیت]] [[دین]]، در پرتو [[تقوا]] امکانپذیر است. همان عاملی که عمل به آن، یکی از مهمترین [[وظایف شیعیان]] و [[پیروان]] [[امام عصر]]{{ع}} در زمان غیبت است<ref>.ر.ک. بنیهاشمی، سید محمد، معرفت امام عصر{{ع}}، ص ۳۱۰.</ref>؛ زیرا آن [[حضرت]]، معنای [[تقوا]] است و [[انتظار]] منطقی آن است که منتظرانش نیز از نوعی سنخیت نسبی با ایشان برخوردار باشند تا در اظهار [[محبت]] و ارادت آنان به آن [[حضرت]]، نشانهای از [[صداقت]]، مشاهده شود. از سوی دیگر، در رأس فرمایشات [[معصومین]]{{ع}} سفارش به [[تقوا]] به چشم میخورد: [[امام صادق]]{{ع}} میفرمایند: «قسم به [[خدا]]، شما بر [[دین خدا]] و [[فرشتگان]] او هستید؛ پس ما را نسبت به این امر ([[دینداری]] خودتان) به وسیله [[ورع]] و [[اجتهاد]] [[یاری]] نمایید»<ref>{{متن حدیث|"أَمَا وَ اللَّهِ إِنَّکُمْ لَعَلَی دِینِ اللَّهِ وَ مَلَائِکَتِهِ فَأَعِینُونَا عَلَی ذَلِکَ بِوَرَعٍ وَ اجْتِهَادٍ عَلَیْکُمْ بِالصَّلَاةِ وَ الْعِبَادَةِ عَلَیْکُمْ بِالْوَرَعِ"}}؛ وسائل الشیعه، ج ۱۵، ص ۲۴۷.</ref>. هم ایشان در سفارش دیگری میافزایند: «بر شما است رعایت کردن [[ورع]]، به درستی که [[ورع]]، آن [[دینی]] است که ما ملتزم به آن هستیم و [[خدا]] را به وسیله آن [[بندگی]] میکنیم و همین را از [[اهل ولایت]] و [[محبت]] خود [[انتظار]] داریم. ما را به خاطر [[شفاعت]] کردن به [[سختی]] و زحمت نیندازید»<ref>{{متن حدیث|"عَلَیْکُمْ بِالْوَرَعِ فَإِنَّهُ الدِّینُ الَّذِی نُلَازِمُهُ وَ نَدِینُ اللَّهَ تَعَالَی بِهِ وَ نُرِیدُهُ مِمَّنْ یُوَالِینَا لَا تُتْعِبُونَا بِالشَّفَاعَةِ"}}؛ وسائل الشیعه، ج ۱۵، ص ۲۴۸.</ref>.<ref>ر.ک. شرفی، محمدرضا، مقدمهای بر آثار تربیتی و روان شناختی انتظار، گفتمان مهدویت، سخنرانیهای گفتمان سوم، ص ۱۳۷ ـ ۱۴۱.</ref> | *از جهات [[تربیتی]] و [[اخلاقی]] فرد سالم، [[زمینهساز]] [[جامعه]] سالم است و [[جامعه]] سالم، عامل تداوم و بقای فرد سالم است و این دو در تعامل با یکدیگرند. بنابراین نوعی [[التزام]] منطقی میان [[سلامت]] [[اخلاقی]] فرد و [[سلامت]] [[اخلاقی]] [[جامعه]]، وجود دارد. گفتنی است که منظور از واژه [[سلامت]]، [[مصونیت]] [[دین]] در سطح فرد و [[جامعه]] است. [[مصونیت]] [[دین]]، در پرتو [[تقوا]] امکانپذیر است. همان عاملی که عمل به آن، یکی از مهمترین [[وظایف شیعیان]] و [[پیروان]] [[امام عصر]]{{ع}} در زمان غیبت است<ref>.ر.ک. بنیهاشمی، سید محمد، معرفت امام عصر{{ع}}، ص ۳۱۰.</ref>؛ زیرا آن [[حضرت]]، معنای [[تقوا]] است و [[انتظار]] منطقی آن است که منتظرانش نیز از نوعی سنخیت نسبی با ایشان برخوردار باشند تا در اظهار [[محبت]] و ارادت آنان به آن [[حضرت]]، نشانهای از [[صداقت]]، مشاهده شود. از سوی دیگر، در رأس فرمایشات [[معصومین]]{{ع}} سفارش به [[تقوا]] به چشم میخورد: [[امام صادق]]{{ع}} میفرمایند: «قسم به [[خدا]]، شما بر [[دین خدا]] و [[فرشتگان]] او هستید؛ پس ما را نسبت به این امر ([[دینداری]] خودتان) به وسیله [[ورع]] و [[اجتهاد]] [[یاری]] نمایید»<ref>{{متن حدیث|"أَمَا وَ اللَّهِ إِنَّکُمْ لَعَلَی دِینِ اللَّهِ وَ مَلَائِکَتِهِ فَأَعِینُونَا عَلَی ذَلِکَ بِوَرَعٍ وَ اجْتِهَادٍ عَلَیْکُمْ بِالصَّلَاةِ وَ الْعِبَادَةِ عَلَیْکُمْ بِالْوَرَعِ"}}؛ وسائل الشیعه، ج ۱۵، ص ۲۴۷.</ref>. هم ایشان در سفارش دیگری میافزایند: «بر شما است رعایت کردن [[ورع]]، به درستی که [[ورع]]، آن [[دینی]] است که ما ملتزم به آن هستیم و [[خدا]] را به وسیله آن [[بندگی]] میکنیم و همین را از [[اهل ولایت]] و [[محبت]] خود [[انتظار]] داریم. ما را به خاطر [[شفاعت]] کردن به [[سختی]] و زحمت نیندازید»<ref>{{متن حدیث|"عَلَیْکُمْ بِالْوَرَعِ فَإِنَّهُ الدِّینُ الَّذِی نُلَازِمُهُ وَ نَدِینُ اللَّهَ تَعَالَی بِهِ وَ نُرِیدُهُ مِمَّنْ یُوَالِینَا لَا تُتْعِبُونَا بِالشَّفَاعَةِ"}}؛ وسائل الشیعه، ج ۱۵، ص ۲۴۸.</ref>.<ref>ر.ک. شرفی، محمدرضا، مقدمهای بر آثار تربیتی و روان شناختی انتظار، گفتمان مهدویت، سخنرانیهای گفتمان سوم، ص ۱۳۷ ـ ۱۴۱.</ref> | ||