خسف در بیداء: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۵: خط ۱۵:
|تاریخ بایگانی| منبع = <small>[[مهدویت (پرسش)|(پرسمان نشانه‌های ظهور)]]</small>| تراز = راست| عرض = ۱۰۰px| اندازه خط = ۱۳px|رنگ پس‌زمینه=#F8FBF9| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = وسط}}
|تاریخ بایگانی| منبع = <small>[[مهدویت (پرسش)|(پرسمان نشانه‌های ظهور)]]</small>| تراز = راست| عرض = ۱۰۰px| اندازه خط = ۱۳px|رنگ پس‌زمینه=#F8FBF9| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = وسط}}
*یکی از [[نشانه‌های حتمی ظهور]]، [[خسف]] [[سرزمین بیداء]] است.<ref>ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص۶۲۰ ـ ۶۲۴؛ [[علی اکبر مهدی‌پور|مهدی‌پور، علی اکبر]]، [[در آستانه ظهور (کتاب)|در آستانه ظهور]]، ص۱۰۷؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص ۲۹۸؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ج۳، ص ۱۳۰؛ [[محمد علی کریمی|کریمی، محمد علی]]، [[آیا ظهور نزدیک است ۳ (کتاب)|آیا ظهور نزدیک است]]، ص ۶۳.</ref> واژه [[خسف]] به معنای فرو رفتن و [[پنهان]] شدن است<ref>ر.ک. [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص۲۱۱ ـ ۲۱۲؛  [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص ۲۹۸؛ پژوهشگران مرکز فرهنگی تبلیغی آینده سازان، پرسمان نوجوان، ص ۴۹.</ref> [[بیداء]] در لغت<ref>ابن منظور، لسان العرب، ج ۱، ص ۵۴۸</ref> به معنای دشت هموار، پهناور، خالی از سکنه و [[آب]] و علف است.<ref>ر.ک. [[علی اکبر مهدی‌پور|مهدی‌پور، علی اکبر]]، [[در آستانه ظهور (کتاب)|در آستانه ظهور]]، ص۱۰۷.</ref> و نام سرزمینی بین [[مکه]] و [[مدینه]]<ref>ر.ک. [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص۲۱۱ ـ ۲۱۲؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص ۲۹۸؛ پژوهشگران مرکز فرهنگی تبلیغی آینده سازان، پرسمان نوجوان، ص ۴۹.</ref> و دشت پهناور شنزاری است<ref>یاقوت، معجم البلدان، ج ۱، ص ۵۲۳</ref>.<ref>ر.ک. [[علی اکبر مهدی‌پور|مهدی‌پور، علی اکبر]]، [[در آستانه ظهور (کتاب)|در آستانه ظهور]]، ص۱۰۷.</ref> منظور از [[خسف بیداء]] آن است که [[سفیانی]] لشکری عظیم را به قصد [[جنگ]] با [[حضرت مهدی]] {{ع}} عازم [[مکه]] می‌کند،<ref>ر.ک. [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ج۳، ص ۱۳۰</ref> در میان [[مکه]] و [[مدینه]] در محلی که به [[سرزمین بیداء]] معروف است، هنگامی که سپاهش به این سرزمین برسد، [[جبرئیل امین]] به این سرزمین بانگ بر می‌آورد: ‌ای [[بیدا]]، این گروه [[ستمگر]] را نابود کن، پس [[زمین]] دهان باز می‌کند و به گونه‌ای [[معجزه‌]] آسا و به امر [[خداوند]] همه آنها در [[دل]] [[زمین]] فرو می‌روند<ref>مراصد الإطلاع، ج ۱، ص ۲۳۹؛ وافی، ج ۲، ص ۴۴۲؛ مسایل العشرة چاپ‌ شده در مجموع مصنفات [[شیخ مفید]]، ج ۳، ص ۱۲۲؛ نعمانی، محمد بن ابراهیم، غیبت، ص ۲۵۲</ref>.<ref>ر.ک. [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ج۳، ص ۱۳۰؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص ۲۹۸؛ [[علی اکبر مهدی‌پور|مهدی‌پور، علی اکبر]]، [[در آستانه ظهور (کتاب)|در آستانه ظهور]]، ص۱۰۷؛ پژوهشگران مرکز فرهنگی تبلیغی آینده سازان، پرسمان نوجوان، ص ۴۹.</ref>
*یکی از [[نشانه‌های حتمی ظهور]]، [[خسف]] [[سرزمین بیداء]] است.<ref>ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص۶۲۰ ـ ۶۲۴؛ [[علی اکبر مهدی‌پور|مهدی‌پور، علی اکبر]]، [[در آستانه ظهور (کتاب)|در آستانه ظهور]]، ص۱۰۷؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص ۲۹۸؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ج۳، ص ۱۳۰؛ [[محمد علی کریمی|کریمی، محمد علی]]، [[آیا ظهور نزدیک است ۳ (کتاب)|آیا ظهور نزدیک است]]، ص ۶۳.</ref> واژه [[خسف]] به معنای فرو رفتن و [[پنهان]] شدن است<ref>ر.ک. [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص۲۱۱ ـ ۲۱۲؛  [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص ۲۹۸؛ پژوهشگران مرکز فرهنگی تبلیغی آینده سازان، پرسمان نوجوان، ص ۴۹.</ref> [[بیداء]] در لغت<ref>ابن منظور، لسان العرب، ج ۱، ص ۵۴۸</ref> به معنای دشت هموار، پهناور، خالی از سکنه و [[آب]] و علف است.<ref>ر.ک. [[علی اکبر مهدی‌پور|مهدی‌پور، علی اکبر]]، [[در آستانه ظهور (کتاب)|در آستانه ظهور]]، ص۱۰۷.</ref> و نام سرزمینی بین [[مکه]] و [[مدینه]]<ref>ر.ک. [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص۲۱۱ ـ ۲۱۲؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص ۲۹۸؛ پژوهشگران مرکز فرهنگی تبلیغی آینده سازان، پرسمان نوجوان، ص ۴۹.</ref> و دشت پهناور شنزاری است<ref>یاقوت، معجم البلدان، ج ۱، ص ۵۲۳</ref>.<ref>ر.ک. [[علی اکبر مهدی‌پور|مهدی‌پور، علی اکبر]]، [[در آستانه ظهور (کتاب)|در آستانه ظهور]]، ص۱۰۷.</ref> منظور از [[خسف بیداء]] آن است که [[سفیانی]] لشکری عظیم را به قصد [[جنگ]] با [[حضرت مهدی]] {{ع}} عازم [[مکه]] می‌کند،<ref>ر.ک. [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ج۳، ص ۱۳۰</ref> در میان [[مکه]] و [[مدینه]] در محلی که به [[سرزمین بیداء]] معروف است، هنگامی که سپاهش به این سرزمین برسد، [[جبرئیل امین]] به این سرزمین بانگ بر می‌آورد: ‌ای [[بیدا]]، این گروه [[ستمگر]] را نابود کن، پس [[زمین]] دهان باز می‌کند و به گونه‌ای [[معجزه‌]] آسا و به امر [[خداوند]] همه آنها در [[دل]] [[زمین]] فرو می‌روند<ref>مراصد الإطلاع، ج ۱، ص ۲۳۹؛ وافی، ج ۲، ص ۴۴۲؛ مسایل العشرة چاپ‌ شده در مجموع مصنفات [[شیخ مفید]]، ج ۳، ص ۱۲۲؛ نعمانی، محمد بن ابراهیم، غیبت، ص ۲۵۲</ref>.<ref>ر.ک. [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ج۳، ص ۱۳۰؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص ۲۹۸؛ [[علی اکبر مهدی‌پور|مهدی‌پور، علی اکبر]]، [[در آستانه ظهور (کتاب)|در آستانه ظهور]]، ص۱۰۷؛ پژوهشگران مرکز فرهنگی تبلیغی آینده سازان، پرسمان نوجوان، ص ۴۹.</ref>


===روایات دال بر حتمی بودن [[خسف]] بیداء===
===روایات دال بر حتمی بودن [[خسف]] بیداء===
خط ۲۱: خط ۲۴:
#هم چنین [[حضرت]] فرمودند:<ref>نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبة، ص۲۷۲، ب۱۴، ح۲۶: «مِنَ الْمَحْتُومِ الَّذِي لَا بُدَّ أَنْ يَكُونَ مِنْ قَبْلِ قِيَامِ الْقَائِمِ خُرُوجُ السُّفْيَانِيِّ وَ خَسْفٌ بِالْبَيْدَاءِ وَ قَتْلُ النَّفْسِ الزَّكِيَّةِ وَ الْمُنَادِي مِنَ السَّمَاءِ»</ref> «از حتمیاتی که به ناچار پیش از [[قیام قائم]] خواهد بود [[خروج سفیانی]] و [[خسف بیداء]] و [[کشته شدن نفس زکیه]] و ندادهنده‌ای از [[آسمان]] خواهد بود.»<ref>ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص۶۲۰ ـ ۶۲۴؛ [[نصرت الله آیتی|آیتی، نصرت الله]]، [[تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور (کتاب)|تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور]]، ص ۲۰۳ ـ ۲۰۵</ref>
#هم چنین [[حضرت]] فرمودند:<ref>نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبة، ص۲۷۲، ب۱۴، ح۲۶: «مِنَ الْمَحْتُومِ الَّذِي لَا بُدَّ أَنْ يَكُونَ مِنْ قَبْلِ قِيَامِ الْقَائِمِ خُرُوجُ السُّفْيَانِيِّ وَ خَسْفٌ بِالْبَيْدَاءِ وَ قَتْلُ النَّفْسِ الزَّكِيَّةِ وَ الْمُنَادِي مِنَ السَّمَاءِ»</ref> «از حتمیاتی که به ناچار پیش از [[قیام قائم]] خواهد بود [[خروج سفیانی]] و [[خسف بیداء]] و [[کشته شدن نفس زکیه]] و ندادهنده‌ای از [[آسمان]] خواهد بود.»<ref>ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص۶۲۰ ـ ۶۲۴؛ [[نصرت الله آیتی|آیتی، نصرت الله]]، [[تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور (کتاب)|تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور]]، ص ۲۰۳ ـ ۲۰۵</ref>
#و نیز فرمودند:<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین، ص۶۵۰، ب۵۷، ح۷: «قَبْلَ قِيَامِ الْقَائِمِ خَمْسُ عَلَامَاتٍ مَحْتُومَاتٍ الْيَمَانِيُّ وَ السُّفْيَانِيُّ وَ الصَّيْحَةُ وَ قَتْلُ النَّفْسِ الزَّكِيَّةِ وَ الْخَسْفُ بِالْبَيْدَاءِ» درباره اعتبار این حدیث، ر.ک. [[نصرت الله آیتی|آیتی، نصرت الله]]، [[تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور (کتاب)|تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور]]، ص۶۵</ref> «پیش از [[قیام قائم]] پنج نشانه حتمی خواهد بود: [[یمانی]] و [[سفیانی]] و ندا و [[کشته شدن نفس زکیه]] و [[خسف بیداء]].»<ref>ر.ک. [[نصرت الله آیتی|آیتی، نصرت الله]]، [[تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور (کتاب)|تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور]]، ص ۲۰۳ ـ ۲۰۵</ref> و ... .<ref>ر.ک. [[نصرت الله آیتی|آیتی، نصرت الله]]، [[تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور (کتاب)|تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور]]، ص ۲۰۳ ـ ۲۰۵؛ [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص۶۲۰ ـ ۶۲۴</ref>
#و نیز فرمودند:<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین، ص۶۵۰، ب۵۷، ح۷: «قَبْلَ قِيَامِ الْقَائِمِ خَمْسُ عَلَامَاتٍ مَحْتُومَاتٍ الْيَمَانِيُّ وَ السُّفْيَانِيُّ وَ الصَّيْحَةُ وَ قَتْلُ النَّفْسِ الزَّكِيَّةِ وَ الْخَسْفُ بِالْبَيْدَاءِ» درباره اعتبار این حدیث، ر.ک. [[نصرت الله آیتی|آیتی، نصرت الله]]، [[تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور (کتاب)|تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور]]، ص۶۵</ref> «پیش از [[قیام قائم]] پنج نشانه حتمی خواهد بود: [[یمانی]] و [[سفیانی]] و ندا و [[کشته شدن نفس زکیه]] و [[خسف بیداء]].»<ref>ر.ک. [[نصرت الله آیتی|آیتی، نصرت الله]]، [[تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور (کتاب)|تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور]]، ص ۲۰۳ ـ ۲۰۵</ref> و ... .<ref>ر.ک. [[نصرت الله آیتی|آیتی، نصرت الله]]، [[تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور (کتاب)|تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور]]، ص ۲۰۳ ـ ۲۰۵؛ [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص۶۲۰ ـ ۶۲۴</ref>


==مقدمه==
==مقدمه==

نسخهٔ ‏۹ ژانویهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۱:۱۶

متن این جستار آزمایشی است؛ امید می رود در آینده نه چندان دور آماده شود. برای اطلاع از جزئیات بیشتر به بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت مراجعه کنید.

مقدمه

یکی از پنج نشانه حتمی ظهور، خسف بیداست. خسف به معنای فرو رفتن و بیدا به معنای سرزمین پهناور است. در روایات آمده است لشکر سفیانی که برای جنگ و قتال با حضرت مهدی(ع) عازم مکه می‌شود، در منطقه‌ای بین مکه و مدینه به نام بیدا، مورد غضب خدا قرار گرفته و با فرو رفتن در زمین هلاک می‌شوند.

  1. امیرالمؤمنین(ع) می‌فرمایند:[۱۷] «مردی از خاندان من، در سرزمین حرم قیام می‌کند، چون خبر ظهور وی به سفیانی می‌رسد وی سپاهی از لشکریان خود را برای جنگ، به سوی او می‌فرستد ولی سپاه مهدی آنان را شکست می‌دهد، آنگاه خود سفیانی با لشکریانِ همراه به جنگ وی می‌روند و چون از سرزمین بیداء می‌گذرند، در زمین فرو روند و جز یک نفر که خبر آنان را می‌آورد، همگی هلاک می‌شوند.»[۱۸] و ... .[۱۹]
  2. همچنین حضرت در تفسیر آیۀ شریفه ﴿وَلَوْ تَرَى إِذْ فَزِعُوا فَلَا فَوْتَ وَأُخِذُوا مِنْ مَكَانٍ قَرِيبٍ[۲۰]؛ می‌‌فرماید:[۲۱] «در آستانه ظهورِ قائم ما (مهدی (ع)، سفیانی خروج می‌‌‌کند ... سپاه وی، به سوی مدینه حرکت می‌ کند و چون به سرزمین بیداء می‌‌‌رسند، خداوند آن‌ها را در کام زمین فرو می‌برد.»[۲۲]

چیستی خسف بیداء



روایات دال بر حتمی بودن خسف بیداء

  1. از امام صادق(ع) پرسیده شد آیا سفیانی از محتومات است؟ فرمودند:[۳۴] «بله و کشته شدن نفس زکیه از حتمیات است و قائم از حتمیات است و خسف بیداء از حتمیات است ... .»[۳۵]
  2. هم چنین حضرت فرمودند:[۳۶] «از حتمیاتی که به ناچار پیش از قیام قائم خواهد بود خروج سفیانی و خسف بیداء و کشته شدن نفس زکیه و ندادهنده‌ای از آسمان خواهد بود.»[۳۷]
  3. و نیز فرمودند:[۳۸] «پیش از قیام قائم پنج نشانه حتمی خواهد بود: یمانی و سفیانی و ندا و کشته شدن نفس زکیه و خسف بیداء[۳۹] و ... .[۴۰]

مقدمه

پرسش مستقیم

  1. خسف بیداء که از نشانه‌های حتمی ظهور است چیست؟ (پرسش)
  2. آیا خسف بیداء از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

  1. ر.ک. صافی گلپایگانی، لطف الله، منتخب الاثر، ص ۴۵۲ و ۴۵۹؛ نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبة، ص ۲۵۲ و ۲۵۷، ح۱۵؛ تاریخ الغیبة الکبری، ص ۴۹۹ ـ ۵۰۲؛ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۸، ص۳۱۰، ح۴۸۳؛ ابن بابویه، محمد بن علی، الخصال، ج۱، ص۳۰۳، ح۸۲
  2. ر.ک. رمضانیان، علی رضا، شرایط و علائم حتمی ظهور، ص ۵۲ ـ ۵۴؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۲۹۸ و ۱۸۷؛ سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ج۳، ص ۱۳۰؛ حسنی، سید نذیر، مصلح کل، ص۲۰۰؛ زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید، ص۲۶۵؛ طاهری، حبیب الله، سیمای آفتاب، ص ۲۷۷؛ قزوینی، سید محمد کاظم، امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور، ص ۳۳۵ـ ۳۳۷
  3. ابن منظور، لسان العرب، ج ۹، ص ۶۷
  4. ر.ک. رمضانیان، علی رضا، شرایط و علائم حتمی ظهور، ص ۵۲ ـ۵۴؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۲۹۸؛ اسماعیلی، اسماعیل، بررسی نشانه‌های ظهور، چشم به راه مهدی، ص ۲۷۸ـ۲۸۰؛ محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامهٔ امام مهدی، ص ۴۳۶ ـ ۴۳۷؛ زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید، ص۲۶۵؛ اسماعیلی، اسماعیل، بررسی نشانه‌های ظهور، چشم به راه مهدی، ص ۲۷۸ـ۲۸۰؛ صمدی، قنبر علی، آخرین منجی، ص ۱۹۶؛ خیراللهی، زهرا؛ موسوی شکور،فخری سادات، علائم ظهور در آیات قرآن، ص ۲۳۳ـ ۲۳۵؛ فاضل لنکرانی، محمد جواد، گفتارهای مهدوی، ص ۱۹۸.
  5. معجم البلدان، ج ۱، ص ۵۲۳؛ ابن منظور، لسان العرب، ج ۱، ص ۵۴۸
  6. ر.ک. رمضانیان، علی رضا، شرایط و علائم حتمی ظهور، ص ۵۲-۵۴؛ مهدی‌پور، علی اکبر، در آستانه ظهور، ص۱۰۷؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۲۹۸
  7. ابن منظور، لسان العرب، ج ۱، ص ۲۷۷
  8. معجم البلدان، ج ۱، ص ۵۲۳
  9. ر.ک. رمضانیان، علی رضا، شرایط و علائم حتمی ظهور، ص ۵۲ ـ ۵۴؛ زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید، ص۲۶۵؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۲۹۸ و ۱۸۷؛ اسماعیلی، اسماعیل، بررسی نشانه‌های ظهور، چشم به راه مهدی، ص ۲۷۸ـ۲۸۰؛ مهدی‌پور، علی اکبر، در آستانه ظهور، ص۱۰۷؛ محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامهٔ امام مهدی، ص ۴۳۶ ـ ۴۳۷؛ اسماعیلی، اسماعیل، بررسی نشانه‌های ظهور، چشم به راه مهدی، ص ۲۷۸ـ۲۸۰؛ صمدی، قنبر علی، آخرین منجی، ص ۱۹۶؛ خیراللهی، زهرا؛ موسوی شکور،فخری سادات، علائم ظهور در آیات قرآن، ص ۲۳۳ـ ۲۳۵؛ فاضل لنکرانی، محمد جواد، گفتارهای مهدوی، ص ۱۹۸.
  10. ر.ک. زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید، ص۲۶۵
  11. ر.ک. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ج۳، ص ۱۳۰
  12. مراصد الإطلاع، ج ۱، ص ۲۳۹؛ وافی، ج ۲، ص ۴۴۲؛ مسایل العشرة چاپ‌شده در مجموع مصنفات شیخ مفید، ج ۳، ص ۱۲۲؛ نعمانی، محمد بن ابراهیم، غیبت، ص ۲۵۲
  13. ر.ک. رمضانیان، علی رضا، شرایط و علائم حتمی ظهور، ص ۵۲-۵۴؛ سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ج۳، ص ۱۳۰؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۲۹۸؛ اسماعیلی، اسماعیل، بررسی نشانه‌های ظهور، چشم به راه مهدی، ص ۲۷۸ـ۲۸۰؛ زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید، ص۲۶۵؛ مهدی‌پور، علی اکبر، در آستانه ظهور، ص۱۰۷؛ قزوینی، سید محمد کاظم، امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور، ص ۳۳۵ـ ۳۳۷
  14. ر.ک. قمی، شیخ عباس، منتهی الامال، ب ۱۴، ف ۷؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۱۸۷؛ خیراللهی، زهرا؛ موسوی شکور،فخری سادات، علائم ظهور در آیات قرآن، ص ۲۳۳ـ ۲۳۵
  15. ر.ک. مهدی‌پور، علی اکبر، در آستانه ظهور، ص۱۰۷؛ اسماعیلی، اسماعیل، بررسی نشانه‌های ظهور، چشم به راه مهدی، ص ۲۷۸ـ۲۸۰
  16. ر.ک: فاضل لنکرانی، محمد جواد، گفتارهای مهدوی، ص ۱۹۸.
  17. تاریخ غیبت کبری، ص ۵۲۱: «وَ يَخْرُجُ رَجُلُ مِنْ أَهْلِ بَيْتِي فِي الْحَرَمِ فَيَبْلُغُ إِلَيْهِ السُّفْيَانِيُّ فَيَبْعَثُ إِلَيْهِ جُنْداً مِنْ جُنْدَهُ فيهزمهم فَيَسِيرُ إِلَيْهِ السُّفْيَانِيُّ بِمَنْ مَعَهُ حَتَّى إِذا جاءَ ببيداء مِنَ الْأَرْضِ خَسَفَ بِهِمْ فَلَا يَنْجُو مِنْهُمْ إِلَّا الْمُخْبِرِ»
  18. ر.ک. رمضانیان، علی رضا، شرایط و علائم حتمی ظهور، ص ۵۲-۵۴؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۲۹۸؛ اسماعیلی، اسماعیل، بررسی نشانه‌های ظهور، چشم به راه مهدی، ص ۲۷۸ـ۲۸۰
  19. ر.ک. رمضانیان، علی رضا، شرایط و علائم حتمی ظهور، ص ۵۲-۵۴؛ حسنی، سید نذیر، مصلح کل، ص۲۰۰
  20. «و کاش آنگاه را می‌دیدی که هراسان شده باشند، دیگر (راه) گریزی نیست و از جایی نزدیک فرو گرفته می‌شوند» سوره سبأ، آیه ۵۱.
  21. قندوزی، سلیمان بن ابراهیم، ینابیع المودة، ص ۴۲۷: «قبیل قائمنا المهدی یخرج السفیانی ... و یأتی المدینه جیشه حتی اذا انتهی الی البیداء خسف الله به»
  22. چشم به راه مهدی، ص ۲۷۸ـ۲۸۰
  23. ر.ک. صدر، سید محمد، تاریخ غیبت کبری، ص۶۲۰ ـ ۶۲۴؛ مهدی‌پور، علی اکبر، در آستانه ظهور، ص۱۰۷؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۲۹۸؛ سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ج۳، ص ۱۳۰؛ کریمی، محمد علی، آیا ظهور نزدیک است، ص ۶۳.
  24. ر.ک. سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص۲۱۱ ـ ۲۱۲؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۲۹۸؛ پژوهشگران مرکز فرهنگی تبلیغی آینده سازان، پرسمان نوجوان، ص ۴۹.
  25. ابن منظور، لسان العرب، ج ۱، ص ۵۴۸
  26. ر.ک. مهدی‌پور، علی اکبر، در آستانه ظهور، ص۱۰۷.
  27. ر.ک. سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص۲۱۱ ـ ۲۱۲؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۲۹۸؛ پژوهشگران مرکز فرهنگی تبلیغی آینده سازان، پرسمان نوجوان، ص ۴۹.
  28. یاقوت، معجم البلدان، ج ۱، ص ۵۲۳
  29. ر.ک. مهدی‌پور، علی اکبر، در آستانه ظهور، ص۱۰۷.
  30. ر.ک. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ج۳، ص ۱۳۰
  31. مراصد الإطلاع، ج ۱، ص ۲۳۹؛ وافی، ج ۲، ص ۴۴۲؛ مسایل العشرة چاپ‌ شده در مجموع مصنفات شیخ مفید، ج ۳، ص ۱۲۲؛ نعمانی، محمد بن ابراهیم، غیبت، ص ۲۵۲
  32. ر.ک. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ج۳، ص ۱۳۰؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۲۹۸؛ مهدی‌پور، علی اکبر، در آستانه ظهور، ص۱۰۷؛ پژوهشگران مرکز فرهنگی تبلیغی آینده سازان، پرسمان نوجوان، ص ۴۹.
  33. ر.ک. آیتی، نصرت الله، تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور، ص ۲۰۳ ـ ۲۰۵
  34. نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبة، ص۲۶۵، ب۱۴، ح۱۵: «نَعَمْ وَ قَتْلُ النَّفْسِ الزَّكِيَّةِ مِنَ الْمَحْتُومِ وَ الْقَائِمُ مِنَ الْمَحْتُومِ وَ خَسْفُ الْبَيْدَاءِ مِنَ الْمَحْتُومِ وَ كَفٌّ تَطْلُعُ مِنَ السَّمَاءِ مِنَ الْمَحْتُومِ وَ النِّدَاءُ مِنَ السَّمَاءِ»
  35. ر.ک. آیتی، نصرت الله، تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور، ص ۲۰۳ ـ ۲۰۵؛ کریمی، محمد علی، آیا ظهور نزدیک است، ص ۶۳.
  36. نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبة، ص۲۷۲، ب۱۴، ح۲۶: «مِنَ الْمَحْتُومِ الَّذِي لَا بُدَّ أَنْ يَكُونَ مِنْ قَبْلِ قِيَامِ الْقَائِمِ خُرُوجُ السُّفْيَانِيِّ وَ خَسْفٌ بِالْبَيْدَاءِ وَ قَتْلُ النَّفْسِ الزَّكِيَّةِ وَ الْمُنَادِي مِنَ السَّمَاءِ»
  37. ر.ک. صدر، سید محمد، تاریخ غیبت کبری، ص۶۲۰ ـ ۶۲۴؛ آیتی، نصرت الله، تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور، ص ۲۰۳ ـ ۲۰۵
  38. ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین، ص۶۵۰، ب۵۷، ح۷: «قَبْلَ قِيَامِ الْقَائِمِ خَمْسُ عَلَامَاتٍ مَحْتُومَاتٍ الْيَمَانِيُّ وَ السُّفْيَانِيُّ وَ الصَّيْحَةُ وَ قَتْلُ النَّفْسِ الزَّكِيَّةِ وَ الْخَسْفُ بِالْبَيْدَاءِ» درباره اعتبار این حدیث، ر.ک. آیتی، نصرت الله، تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور، ص۶۵
  39. ر.ک. آیتی، نصرت الله، تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور، ص ۲۰۳ ـ ۲۰۵
  40. ر.ک. آیتی، نصرت الله، تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور، ص ۲۰۳ ـ ۲۰۵؛ صدر، سید محمد، تاریخ غیبت کبری، ص۶۲۰ ـ ۶۲۴

پیوند به بیرون