فاطمه زهرا: تفاوت میان نسخهها
خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
*[[امام علی]] {{ع}} نیز در سخنان خود به [[منزلت]] بانوی مکرم [[اسلام]] اشاراتی داشتهاند که از جمله میتوان به موارد زیر اشاره کرد: | *[[امام علی]] {{ع}} نیز در سخنان خود به [[منزلت]] بانوی مکرم [[اسلام]] اشاراتی داشتهاند که از جمله میتوان به موارد زیر اشاره کرد: | ||
==[[اندوه امام علی]] {{ع}} در [[شهادت]] [[حضرت]] [[فاطمه]] {{ع}}== | ==[[اندوه امام علی]] {{ع}} در [[شهادت]] [[حضرت]] [[فاطمه]] {{ع}}== | ||
*[[سلام]] بر تو ای [[رسول خدا]]، سلامی | *[[سلام]] بر تو ای [[رسول خدا]]، سلامی از طرف من و دخترت که هماکنون در جوارت فرود آمده و شتابان به شما رسیده است. ای [[پیامبر خدا]]، [[صبر]] و [[بردباری]] من با از دست دادن [[فاطمه]] {{س}} کم شده و توان خویشداری ندارم، اما برای من که [[سختی]] جدایی تو را دیده و سنگینی [[مصیبت]] تو را کشیدم، [[شکیبایی]] ممکن است. این من بودم که با دست خود تو را در میان [[قبر]] نهادم و هنگام [[رحلت]]، [[جان]] گرامی تو میان سینه و گردنم پرواز کرد "پس همه ما از خداییم و به [[خدا]] باز میگردیم." پس امانتی که به من سپرده بودی برگردانده شد و به صاحبش رسید. از این پس، [[اندوه]] من جاودانه و شبهایم شب زندهداری است تا آن روز که [[خدا]] خانه [[زندگی]] تو را بر من برگزیند. - به زودی دخترت تو را [[آگاه]] خواهد ساخت که [[امت]] تو چگونه در ستمکاری بر او اجتماع کردند. از [[فاطمه]] {{س}} بپرس و احوال اندوهناک ما را از او خبر گیر، که هنوز روزگاری سپری نشده و یاد تو فراموش نگشته است. | ||
*[[سلام]] من به هر دو شما؛ [[سلام]] وداع کنندهای که از روی ناخشنودی یا خستهدلی [[سلام]] نمیکند. اگر از [[خدمت]] تو باز میگردم از روی خستگی نیست و اگر در کنار قبرت مینشینم از [[بدگمانی]] بدانچه [[خدا]] [[صابران]] را [[وعده]] داده نخواهد بود<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۰۲</ref>. | *[[سلام]] من به هر دو شما؛ [[سلام]] وداع کنندهای که از روی ناخشنودی یا خستهدلی [[سلام]] نمیکند. اگر از [[خدمت]] تو باز میگردم از روی خستگی نیست و اگر در کنار قبرت مینشینم از [[بدگمانی]] بدانچه [[خدا]] [[صابران]] را [[وعده]] داده نخواهد بود<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۰۲</ref>. | ||
*در بخش [[نامههای نهج البلاغه]] وصیتی از [[امام علی]] {{ع}} [[نقل]] شده است. در این [[وصیت]] [[حضرت]] [[سرپرستی]] [[اموال]] خود را با [[امام حسن]] {{ع}} و پس از وی به [[امام حسین]] {{ع}} واگذار میکند و در خصوص [[علت]] این [[انتخاب]] میفرماید: من [[سرپرستی]] اموالم را به پسران [[فاطمه]] واگذاردم تا [[خشنودی]] [[خدا]] و نزدیک شدن به [[رسول الله]] {{صل}} و بزرگداشت [[حرمت]] او و [[احترام]] پیوند [[خویشاوندی]] [[پیامبر]] {{صل}} را فراهم آورد<ref>نهج البلاغه، نامه ۲</ref>. این جمله نشان دهنده [[احترام]] فوق العاده [[امام]] نسبت به [[همسر]] گرامیاش، فاطمه زهرا {{س}} است. او به [[فرزندان حضرت]] زهرا به چشم [[فرزندان]] [[رسول خدا]] {{صل}} مینگریست و به همین [[دلیل]] برای آنان [[جایگاه]] ویژهای نسبت به سایر فرزندانش قائل بود. | *در بخش [[نامههای نهج البلاغه]] وصیتی از [[امام علی]] {{ع}} [[نقل]] شده است. در این [[وصیت]] [[حضرت]] [[سرپرستی]] [[اموال]] خود را با [[امام حسن]] {{ع}} و پس از وی به [[امام حسین]] {{ع}} واگذار میکند و در خصوص [[علت]] این [[انتخاب]] میفرماید: من [[سرپرستی]] اموالم را به پسران [[فاطمه]] واگذاردم تا [[خشنودی]] [[خدا]] و نزدیک شدن به [[رسول الله]] {{صل}} و بزرگداشت [[حرمت]] او و [[احترام]] پیوند [[خویشاوندی]] [[پیامبر]] {{صل}} را فراهم آورد<ref>نهج البلاغه، نامه ۲</ref>. این جمله نشان دهنده [[احترام]] فوق العاده [[امام]] نسبت به [[همسر]] گرامیاش، فاطمه زهرا {{س}} است. او به [[فرزندان حضرت]] زهرا به چشم [[فرزندان]] [[رسول خدا]] {{صل}} مینگریست و به همین [[دلیل]] برای آنان [[جایگاه]] ویژهای نسبت به سایر فرزندانش قائل بود. | ||
==[[فاطمه]] {{س}}، [[بهترین زن جهان]]== | ==[[فاطمه]] {{س}}، [[بهترین زن جهان]]== | ||
*[[امام]] {{ع}} در [[بیان]] برتریهای [[بنیهاشم]] به موضوع [[فاطمه زهرا]] و [[منزلت]] ویژه ایشان اشارت دارد: [[بهترین زن جهان]] از ماست<ref>نهج البلاغه، نامه ۲۸</ref> | *[[امام]] {{ع}} در [[بیان]] برتریهای [[بنیهاشم]] به موضوع [[فاطمه زهرا]] و [[منزلت]] ویژه ایشان اشارت دارد: [[بهترین زن جهان]] از ماست<ref>نهج البلاغه، نامه ۲۸</ref> |
نسخهٔ ۱۲ فوریهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۱:۰۰
فاطمه زهرا دختر بزرگوار پیامبر خدا(ص) و همسر مظلومه و شهیدۀ امام علی(ع) که در سال ۵ بعثت در مکّه متولد شد و در سال ۱۱ هجری در مدینه در پی مصدومیتهایی که در راه دفاع از ولایت و حماسۀ غدیر متحمّل شد، به شهادت رسید[۱].
مقدمه
- زنان بخشی از جامعه انسانیاند که در حوزه ایمان و کمال، تفاوتی با مردان ندارند و گاه به چنان شعاعی دست مییابند که مردان باید از آنان درس تقوا، شجاعت، دیانت و خضوع در برابر پروردگار بگیرند.
- قرآن کریم از برخی از زنان به عنوان "الگو" نام میبرد. آسیه[۲]، مریم[۳] و زهرا مرضیه (س)[۴] الگوهایی نهتنها برای زنان بلکه برای همه مؤمنان اعم از مرد و زن هستند. زهرا مرضیهای که پدر، دستش را میبوسد و هنگام ورودش در برابر او به پا میایستد.
- حضرت فاطمه (س) در روز جمعه سیام جمادی الثانی (هفت سال و هشت ماه و ده روز) قبل از هجرت رسول اکرم (ص) سال ۶۰۳ میلادی دیده به جهان گشود. القاب زیادی برای ایشان یاد کردهاند، از جمله: زهرا – صدیقه – مبارکه – طاهره – زکیه – راضیه – محدثه – بتول – انسیه – حوراء – سیدة نساء العالمین – حصان – حره – سیده – العذراء. از میان اسامی و القاب آن حضرت، اسم فاطمه و لقب زهرا مشهورتر است. واژه فاطمه در لغت از ماده "فَطَم" به معنای قطع کننده، جدا کننده و نگهدارنده است. در مورد وجه تسمیه حضرت به این اسم نکاتی گفته شده است، از جمله اینکه شیعیان او از آتش جهنم دورند.
- بررسی آثار علما و پژوهشگران و مورخان و محدثان اهل سنت و شیعه نشان میدهد که فاطمه زهرا (س) دارای شخصیتی ممتاز بود و در میان زنان عالم از اولین و آخرین، هیچکس به مرتبه و مقام او نخواهد رسید. پدر او محمد مصطفی (ص) و مادرش حضرت خدیجه (س) بودهاند. حضرت خدیجه (س) از لحاظ حسب و نسب و شرافت خانوادگی ممتاز بوده و اولین زنی است که به پیامبر ایمان آورد و علما و محدثان شیعه اتفاق نظر دارند که نطفه فاطمه (س) از میوه بهشتی منعقد شده است. و پیامبر اسلام (ع) بوی بهشت را از وی استشمام میکرد و دخترش فاطمه را میبویید. دوران حمل و هنگام وضع حمل او نیز همراه با عنایت خاص الهی بود. فاطمه (س) در دامان بهترین مربی الهی همچون پدرش تربیت شد و به رشد و بالندگی رسید تا اینکه برترین و داناترین زنان عالم شد، بهگونهای که بهشت مشتاق اوست. زندگی مشترک او با علی (ع) و کانون خانوادهاش پر از مهر و محبت و انسانیت و تقوا و ایثار بود. در این مدت چندین آیه قرآن مانند آیه تطهیر و آیه مباهله و رضایت و سوره کوثر در شأن حضرت زهرا (س) و فرزندان او نازل شد. آن حضرت در حیات اجتماعی خود نیز اسوه و الگوی بانوان جهان است. حضرتش تقوا را با شجاعت و حیا و عفت را حقطلبی و فریاد علیه ظالمان توأم ساخت و تا حد شهادت پیش رفت.
- در روایتی از پیامبر اسلام (ص) فاطمه محبوبترین مردم نزد آن حضرت معرفی شده است. خشم و خشنودی فاطمه همان خشم و خشنودی پیامبر (ص) و در نهایت همان خشم و خشنودی خداوند دانسته شده است. بعد از رحلت پیامبر (ص) در پی حزن و اندوه شدید فاطمه (س)، خداوند متعال بهعنوان دلجویی از آن حضرت مطالبی را بهوسیله جبرئیل بر او نازل کرد و حضرتش (س) آن مطالب را بر امام علی (ع) املا کردند که این نوشتهها نزد اهل بیت (ع) بهنام مصحف فاطمه (س) یاد میشود. شأن و مزلت حضرت فاطمه زهرا (س) در آیات قرآن کریم نیز یاد شده است که میتوان به آیات زیر مراجعه کرد[۵]
- امام علی (ع) نیز در سخنان خود به منزلت بانوی مکرم اسلام اشاراتی داشتهاند که از جمله میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
اندوه امام علی (ع) در شهادت حضرت فاطمه (ع)
- سلام بر تو ای رسول خدا، سلامی از طرف من و دخترت که هماکنون در جوارت فرود آمده و شتابان به شما رسیده است. ای پیامبر خدا، صبر و بردباری من با از دست دادن فاطمه (س) کم شده و توان خویشداری ندارم، اما برای من که سختی جدایی تو را دیده و سنگینی مصیبت تو را کشیدم، شکیبایی ممکن است. این من بودم که با دست خود تو را در میان قبر نهادم و هنگام رحلت، جان گرامی تو میان سینه و گردنم پرواز کرد "پس همه ما از خداییم و به خدا باز میگردیم." پس امانتی که به من سپرده بودی برگردانده شد و به صاحبش رسید. از این پس، اندوه من جاودانه و شبهایم شب زندهداری است تا آن روز که خدا خانه زندگی تو را بر من برگزیند. - به زودی دخترت تو را آگاه خواهد ساخت که امت تو چگونه در ستمکاری بر او اجتماع کردند. از فاطمه (س) بپرس و احوال اندوهناک ما را از او خبر گیر، که هنوز روزگاری سپری نشده و یاد تو فراموش نگشته است.
- سلام من به هر دو شما؛ سلام وداع کنندهای که از روی ناخشنودی یا خستهدلی سلام نمیکند. اگر از خدمت تو باز میگردم از روی خستگی نیست و اگر در کنار قبرت مینشینم از بدگمانی بدانچه خدا صابران را وعده داده نخواهد بود[۶].
- در بخش نامههای نهج البلاغه وصیتی از امام علی (ع) نقل شده است. در این وصیت حضرت سرپرستی اموال خود را با امام حسن (ع) و پس از وی به امام حسین (ع) واگذار میکند و در خصوص علت این انتخاب میفرماید: من سرپرستی اموالم را به پسران فاطمه واگذاردم تا خشنودی خدا و نزدیک شدن به رسول الله (ص) و بزرگداشت حرمت او و احترام پیوند خویشاوندی پیامبر (ص) را فراهم آورد[۷]. این جمله نشان دهنده احترام فوق العاده امام نسبت به همسر گرامیاش، فاطمه زهرا (س) است. او به فرزندان حضرت زهرا به چشم فرزندان رسول خدا (ص) مینگریست و به همین دلیل برای آنان جایگاه ویژهای نسبت به سایر فرزندانش قائل بود.
فاطمه (س)، بهترین زن جهان
- امام (ع) در بیان برتریهای بنیهاشم به موضوع فاطمه زهرا و منزلت ویژه ایشان اشارت دارد: بهترین زن جهان از ماست[۸]
- بهترین زن، حضرت زهرا (س) است. در حدیث مشهوری از پیامبر (ص) چنین آمده است: « أَنَّكِ سَيِّدَةُ نِسَاءِ الْعَالَمِين»[۹][۱۰].
- قبر پنهان او گواه نارضایی وی از حکومت وقت است و وصیتش بر دفن پنهانی و مخفی بودن مدفن، مبارزهای مستمر با باطل و سند مظلومیّت او و خاندان پیامبر است. او جوانی و عمر خود را نثار "راه ولایت" و حمایت از "فرهنگ غدیر" کرد و از راویان حدیث غدیر بود و خطبۀ بلند او در مسجد پیامبر در حضور خلیفه و مهاجران و انصار، محاکمۀ خلیفه و انتقاد از رجعتهای پدیدآمده در امّت پس از پیامبر خدا و غصب خلافت و غصب فدک که به خطبه فدکیه معروف است، نشاندهندۀ علم و فضل و بینش و صلابت اوست. برای آشنایی با شخصیت این کوثر جاوید و شهید ولایت و نقش او در حمایت از امیر المؤمنین باید به کتابهای مفصّلتر رجوع کرد[۱۱][۱۲].
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۴۵۱.
- ↑ ﴿وَقَالَتِ امْرَأَتُ فِرْعَوْنَ قُرَّتُ عَيْنٍ لِّي وَلَكَ لا تَقْتُلُوهُ عَسَى أَن يَنفَعَنَا أَوْ نَتَّخِذَهُ وَلَدًا وَهُمْ لا يَشْعُرُونَ ﴾؛ سوره قصص، آیه ۹
- ↑ ﴿ فَلَمَّا وَضَعَتْهَا قَالَتْ رَبِّ إِنِّي وَضَعْتُهَا أُنثَى وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا وَضَعَتْ وَلَيْسَ الذَّكَرُ كَالأُنثَى وَإِنِّي سَمَّيْتُهَا مَرْيَمَ وَإِنِّي أُعِيذُهَا بِكَ وَذُرِّيَّتَهَا مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ﴾؛ سوره آل عمران، آیه ۳۶
- ↑ ﴿إِنَّا أَعْطَيْنَاكَ الْكَوْثَرَ فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَانْحَرْ إِنَّ شَانِئَكَ هُوَ الأَبْتَرُ ﴾؛ سوره کوثر، آیه 1-3
- ↑ سوره آل عمران، آیه ۴۲ و ۱۱۰؛ سوره احزاب، آیه ۶ و ۳۳؛ سوره شوری، آیه ۲۳ و ۵۱؛ سوره سبأ، آیه ۴۷؛ سوره فرقان، آیه ۵۷؛ سوره هود، آیه ۲۹؛ سوره مائده، آیه ۳ و ۶۷؛ سوره توبه، آیه ۱۰۵؛ سوره فاطر، آیه ۳۵؛ سوره عنکبوت ، آیه ۴۹؛ سوره بقره، آیه ۳۳، ۳۷ و ۱۴۷؛ سوره انعام، آیه ۹۰ و ۱۱۵؛ سوره زخرف، آیه ۲۸؛ سوره دهر، آیه ۵ و ۹؛ سوره مطففین، آیه ۱۸ و ۲۸؛ سوره واقعه، آیه ۱۰، ۱۱، ۷۷ و ۷۹؛ سوره انسان، آیه ۱۰ و ۱۷؛ سوره اسراء، آیه۳۶؛ سوره حشر، آیه ۶ و ۷؛ سوره انفال، آیه ۱ و ۴۲؛ سوره یوسف، آیه ۱۰۴؛ سوره کوثر، آیه ۱؛ سوره تحریم، آیه ۱۲؛ سوره دخان، آیه ۳۲ و ۱۶۰.
- ↑ نهج البلاغه، خطبه ۲۰۲
- ↑ نهج البلاغه، نامه ۲
- ↑ نهج البلاغه، نامه ۲۸
- ↑ همانا تو ای فاطمه سرور زنان جهانی
- ↑ دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص ۶۰۳-۶۰۵.
- ↑ «فاطمه در آئینۀ کتاب»، از اسماعیل انصاری بیش از دوهزار کتاب دربارۀ حضرت فاطمه را شناسایی و معرّفی کرده است
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۴۵۱.