خرق عادت: تفاوت میان نسخهها
جز (جایگزینی متن - 'رده:مدخلهای درجه دو دانشنامه' به '') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۲: | خط ۲: | ||
{{نبوت}} | {{نبوت}} | ||
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> | <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> | ||
: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل از زیرشاخههای بحث '''[[معجزه]]''' است. "'''معجزه'''" از چند منظر متفاوت، بررسی میشود:</div> | : <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل از زیرشاخههای بحث '''[[معجزه]]''' است. "'''[[معجزه]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی میشود:</div> | ||
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> | <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> | ||
: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[معجزه در قرآن]] | [[معجزه در حدیث]] | [[معجزه در کلام اسلامی]] | [[معجزه در فلسفه اسلامی]] | [[معجزه در عرفان اسلامی]] | [[مقام معجزهآوری]]</div> | : <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[معجزه در قرآن]] | [[معجزه در حدیث]] | [[معجزه در کلام اسلامی]] | [[معجزه در فلسفه اسلامی]] | [[معجزه در عرفان اسلامی]] | [[مقام معجزهآوری]]</div> | ||
خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
==مقدمه== | ==مقدمه== | ||
*پدیدههایی که در این | *پدیدههایی که در این [[جهان]]، پدید میآید غالباً از راه اسباب و عللی است که با آزمایشهای گوناگون، قابل [[شناخت]] میباشد مانند [[اکثریت]] قریب به اتفاق پدیدههای فیزیکی و شیمیایی و زیستی و [[روانی]]. ولی در موارد نادری، پارهای از این پدیدهها به گونۀ دیگری تحقق مییابد و میتوان کلیّه اسباب و [[علل]] آنها را به [[وسیله]] آزمایشهای [[حسی]] [[شناخت]] و شواهدی یافت میشود که در پیدایش اینگونه پدیدهها نوع دیگری از عوامل، مؤثر است مانند کارهای شگفت انگیزی که [[مرتاضان]]، انجام میدهند و متخصصان [[علوم]] مختلف، [[گواهی]] میدهند این [[کارها]] براساس [[قوانین]] [[علوم]] مادی و [[تجربی]]، انجام نمییابد. چنین اموری را [[خارقالعاده]] مینامند. <ref> محمد تقی مصباح یزدی، آموزش عقاید </ref>. | ||
*امور خارقالعاده را میتوان به دو بخش کلی، تقسیم کرد: یک: اموری که هر چند اسباب و علل عادی ندارد، اما اسباب غیرعادی آنها کم و بیش در اختیار بشر قرار میگیرد و میتوان با آموزشها و تمرینهای ویژهای به آنها دست یافت، مانند کارهای مرتاضان. بخش دیگر، کارهای خارقالعادهای است که تحقق آنها مربوط به اذن خاص الهی میباشد و اختیار آنها به دست افرادی که ارتباط با خدای متعال ندارند سپرده نمیشود و از اینروی دارای دو ویژگی اساسی است. اولا قابل تعلیم و تعلّم نیست، و ثانیاً تحت تأثیر نیروی قویتری قرار نمیگیرد و مغلوب عاملِ دیگری واقع نمیشود. اینگونه خوارق عادت، مخصوص بندگان برگزیده خداست و هرگز در دام گمراهان و هوسبازان نمیافتد ولی اختصاص به پیامبران ندارد بلکه گاهی سایر اولیاء خدا هم از آنها برخوردار میشوند و از اینروی، به اصطلاح | *امور [[خارقالعاده]] را میتوان به دو بخش کلی، تقسیم کرد: یک: اموری که هر چند اسباب و [[علل]] عادی ندارد، اما اسباب غیرعادی آنها کم و بیش در [[اختیار]] [[بشر]] قرار میگیرد و میتوان با آموزشها و تمرینهای ویژهای به آنها دست یافت، مانند کارهای [[مرتاضان]]. بخش دیگر، کارهای خارقالعادهای است که تحقق آنها مربوط به [[اذن]] خاص [[الهی]] میباشد و [[اختیار]] آنها به دست افرادی که [[ارتباط]] با [[خدای متعال]] ندارند سپرده نمیشود و از اینروی دارای دو ویژگی اساسی است. اولا قابل [[تعلیم و تعلّم]] نیست، و ثانیاً تحت تأثیر نیروی قویتری قرار نمیگیرد و مغلوب عاملِ دیگری واقع نمیشود. اینگونه خوارق عادت، مخصوص [[بندگان]] [[برگزیده]] خداست و هرگز در دام [[گمراهان]] و هوسبازان نمیافتد ولی اختصاص به [[پیامبران]] ندارد بلکه گاهی سایر [[اولیاء]] [[خدا]] هم از آنها برخوردار میشوند و از اینروی، به اصطلاح [[کلامی]]، همه آنها را [[معجزه]] نمیخوانند و معمولاً چنین کارهایی که از غیر [[پیامبران]] سر میزند بنام [[کرامت]] موسوم میگردد چنانکه علمهای غیرعادی [[الهی]] هم منحصر به [[وحی]] [[نبوت]] نیست و هنگامی که چنین علمهایی به دیگران داده شود بنام [[الهام]] و [[تحدیث]] و مانند آنها نامیده میشود. | ||
* ضمناً راه بازشناسی این دو نوع از خوارق عادت الهی و غیرالهی نیز معلوم شد یعنی اگر انجام دادن امر خارقالعادهای قابل تعلیم و تعلّم باشد یا فاعل دیگری بتواند جلو ایجاد یا ادامه | * ضمناً راه بازشناسی این دو نوع از خوارق عادت [[الهی]] و غیرالهی نیز معلوم شد یعنی اگر انجام دادن امر خارقالعادهای قابل [[تعلیم و تعلّم]] باشد یا فاعل دیگری بتواند جلو ایجاد یا ادامه آن را بگیرد و اثرش را خنثی سازد از قبیل خوارق عادت [[الهی]] نخواهد بود. چنانکه [[تبهکاری]] و [[فساد]] [[عقاید]] و [[اخلاق]] شخص را میتوان نشانه دیگری بر عدم [[ارتباط]] وی با [[خدای متعال]]، و [[شیطانی]] یا [[نفسانی]] بودن کارهایش به حساب آورد. <ref> محمد تقی مصباح یزدی، آموزش عقاید </ref>. | ||
==منابع== | ==منابع== |
نسخهٔ ۲۱ ژوئن ۲۰۲۰، ساعت ۰۰:۰۶
- در این باره، تعداد بسیاری از پرسشهای عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل معجزه (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
مقدمه
- پدیدههایی که در این جهان، پدید میآید غالباً از راه اسباب و عللی است که با آزمایشهای گوناگون، قابل شناخت میباشد مانند اکثریت قریب به اتفاق پدیدههای فیزیکی و شیمیایی و زیستی و روانی. ولی در موارد نادری، پارهای از این پدیدهها به گونۀ دیگری تحقق مییابد و میتوان کلیّه اسباب و علل آنها را به وسیله آزمایشهای حسی شناخت و شواهدی یافت میشود که در پیدایش اینگونه پدیدهها نوع دیگری از عوامل، مؤثر است مانند کارهای شگفت انگیزی که مرتاضان، انجام میدهند و متخصصان علوم مختلف، گواهی میدهند این کارها براساس قوانین علوم مادی و تجربی، انجام نمییابد. چنین اموری را خارقالعاده مینامند. [۱].
- امور خارقالعاده را میتوان به دو بخش کلی، تقسیم کرد: یک: اموری که هر چند اسباب و علل عادی ندارد، اما اسباب غیرعادی آنها کم و بیش در اختیار بشر قرار میگیرد و میتوان با آموزشها و تمرینهای ویژهای به آنها دست یافت، مانند کارهای مرتاضان. بخش دیگر، کارهای خارقالعادهای است که تحقق آنها مربوط به اذن خاص الهی میباشد و اختیار آنها به دست افرادی که ارتباط با خدای متعال ندارند سپرده نمیشود و از اینروی دارای دو ویژگی اساسی است. اولا قابل تعلیم و تعلّم نیست، و ثانیاً تحت تأثیر نیروی قویتری قرار نمیگیرد و مغلوب عاملِ دیگری واقع نمیشود. اینگونه خوارق عادت، مخصوص بندگان برگزیده خداست و هرگز در دام گمراهان و هوسبازان نمیافتد ولی اختصاص به پیامبران ندارد بلکه گاهی سایر اولیاء خدا هم از آنها برخوردار میشوند و از اینروی، به اصطلاح کلامی، همه آنها را معجزه نمیخوانند و معمولاً چنین کارهایی که از غیر پیامبران سر میزند بنام کرامت موسوم میگردد چنانکه علمهای غیرعادی الهی هم منحصر به وحی نبوت نیست و هنگامی که چنین علمهایی به دیگران داده شود بنام الهام و تحدیث و مانند آنها نامیده میشود.
- ضمناً راه بازشناسی این دو نوع از خوارق عادت الهی و غیرالهی نیز معلوم شد یعنی اگر انجام دادن امر خارقالعادهای قابل تعلیم و تعلّم باشد یا فاعل دیگری بتواند جلو ایجاد یا ادامه آن را بگیرد و اثرش را خنثی سازد از قبیل خوارق عادت الهی نخواهد بود. چنانکه تبهکاری و فساد عقاید و اخلاق شخص را میتوان نشانه دیگری بر عدم ارتباط وی با خدای متعال، و شیطانی یا نفسانی بودن کارهایش به حساب آورد. [۲].