سامرا: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;"> | <div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;"> | ||
'''سامرا''' یکی از شهرهای [[مقدّس]] [[عراق]]، که مدفن دو [[امام]] [[معصوم]]، [[حضرت هادی]] و [[حضرت عسکری]]{{عم}} است. سامرا در ۱۸ کیلومتری [[بغداد]] و در ساحل دجله است. شهری است قدیمی که در دوران [[خلفای عباسی]] پایتخت هشت [[خلیفه]] بود. [[امام هادی]] و [[امام عسکری]]{{عم}} در این دو [[شهر]] زیستند و به [[شهادت]] رسیدند و در خانه مسکونی خود به [[خاک]] سپرده شدند. [[امام زمان]]{{ع}} نیز در این [[شهر]] به [[دنیا]] آمد و در همین [[شهر]] از دیده‌ها [[پنهان]] شد. سردابی که محلّ [[غیبت]] آن [[حضرت]] بود، در این [[شهر]] است. در گذشته یکی از [[حوزه‌های علمیه]] فعّال [[شیعه]] در این [[شهر]] بوده است. در سال ۱۳۸۵ [[حرم مطهر سامرا]] در یک عملیات تروریستی به دست عوامل وهّابی منفجر و [[تخریب]] شد و اکنون در حال بازسازی است<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[ فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۱۱۳.</ref>. | '''سامرا''' یکی از شهرهای [[مقدّس]] [[عراق]]، که [[مدفن]] دو [[امام]] [[معصوم]]، [[حضرت هادی]] و [[حضرت عسکری]]{{عم}} است. سامرا در ۱۸ کیلومتری [[بغداد]] و در ساحل دجله است. شهری است قدیمی که در دوران [[خلفای عباسی]] پایتخت هشت [[خلیفه]] بود. [[امام هادی]] و [[امام عسکری]]{{عم}} در این دو [[شهر]] زیستند و به [[شهادت]] رسیدند و در [[خانه]] مسکونی خود به [[خاک]] سپرده شدند. [[امام زمان]]{{ع}} نیز در این [[شهر]] به [[دنیا]] آمد و در همین [[شهر]] از دیده‌ها [[پنهان]] شد. سردابی که محلّ [[غیبت]] آن [[حضرت]] بود، در این [[شهر]] است. در گذشته یکی از [[حوزه‌های علمیه]] فعّال [[شیعه]] در این [[شهر]] بوده است. در سال ۱۳۸۵ [[حرم مطهر سامرا]] در یک عملیات تروریستی به دست عوامل وهّابی منفجر و [[تخریب]] شد و اکنون در حال بازسازی است<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۱۱۳.</ref>. | ||
==مقدمه== | ==مقدمه== | ||
*شهری است، میان [[بغداد]] و [[تکریت]] در شرق دجله. نام اصلی آن "سُرَّ مَنْ [[رأی]]" بوده است. اینجا هم مثل [[کاظمین]]، در پی سرنهادن بر آستان دو [[امام]] [[معصوم]] هستیم که با [[جور]] [[خلفا]] [[شهید]] و مظلومانه در خانه خویش به [[خاک]] سپرده شدند. [[عصر زندگی]] [[امام هادی]] و [[امام عسکری]]{{عم}}، از دوران‌های سخت برای [[اهل بیت]]{{عم}} بود. [[خلفای عباسی]] برای نظارت و کنترل هرچه بیشتر نسبت به ارتباطات [[ائمه]]{{عم}} با هوادارانشان، آنان را در شهر نظامی سامرا نگه داشته بودند. "[[عسکر]]" و "مُعَسکر"، نام شاخص این منطقه نظامی بود و بدین جهت بود که [[امام یازدهم]] به [[حضرت عسکری]] [[لقب]] یافت<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ زیارت (کتاب)|فرهنگ زیارت]]، ص۲۷۶- ۲۷۹.</ref>. | *شهری است، میان [[بغداد]] و [[تکریت]] در [[شرق]] دجله. نام اصلی آن "سُرَّ مَنْ [[رأی]]" بوده است. اینجا هم مثل [[کاظمین]]، در پی سرنهادن بر آستان دو [[امام]] [[معصوم]] هستیم که با [[جور]] [[خلفا]] [[شهید]] و مظلومانه در [[خانه]] خویش به [[خاک]] سپرده شدند. [[عصر زندگی]] [[امام هادی]] و [[امام عسکری]]{{عم}}، از دوران‌های سخت برای [[اهل بیت]]{{عم}} بود. [[خلفای عباسی]] برای [[نظارت]] و کنترل هرچه بیشتر نسبت به [[ارتباطات]] [[ائمه]]{{عم}} با هوادارانشان، آنان را در [[شهر]] نظامی سامرا نگه داشته بودند. "[[عسکر]]" و "مُعَسکر"، نام شاخص این منطقه نظامی بود و بدین جهت بود که [[امام یازدهم]] به [[حضرت عسکری]] [[لقب]] یافت<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ زیارت (کتاب)|فرهنگ زیارت]]، ص۲۷۶- ۲۷۹.</ref>. | ||
*در روزگار توسعه دامنه نیروهای نظامی | *در روزگار توسعه دامنه نیروهای نظامی [[عباسیان]]، سامرا به عنوان لشکرگاه آنان [[انتخاب]] شد. شهری که سه سال طول کشید تا آماده گردد. آنگاه [[معتصم]] [[بغداد]] را رها کرد و ساکن سامرا شد و [[سپاه]] ۲۵۰هزارنفری خویش را هم آنجا اسکان داد. این‌گونه بود که سامرا پایتخت هشت [[خلیفه عباسی]] گشت، از [[معتصم]] (سال ۲۱۸) تا [[معتمد]] (سال ۲۷۹) که آخرین [[خلیفه عباسی]] بود که سامرا را پایتخت قرار داد<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ زیارت (کتاب)|فرهنگ زیارت]]، ص۲۷۶- ۲۷۹.</ref>. | ||
*[[امام هادی]]{{ع}}، بیست سال از [[عمر]] خویش را اجباراً در سامرا گذراند و سرانجام در ۴۱سالگی، به [[دستور]] [[متوکل]] [[عباسی]] به [[شهادت]] رسید (سال ۲۵۴هجری) و در همان منزل مسکونی خویش مدفون گشت. [[امام عسکری|امام حسن عسکری]]{{ع}} نیز که همراه پدر در این شهر به سر می‌برد، در سن ۲۸سالگی در سال ۲۶۰هجری به دست [[معتمد]] [[عباسی]] به [[شهادت]] رسید. او نیز در همان | * [[امام هادی]]{{ع}}، بیست سال از [[عمر]] خویش را اجباراً در سامرا گذراند و سرانجام در ۴۱سالگی، به [[دستور]] [[متوکل]] [[عباسی]] به [[شهادت]] رسید (سال ۲۵۴هجری) و در همان منزل مسکونی خویش مدفون گشت. [[امام عسکری|امام حسن عسکری]]{{ع}} نیز که همراه [[پدر]] در این [[شهر]] به سر می‌برد، در سن ۲۸سالگی در سال ۲۶۰هجری به دست [[معتمد]] [[عباسی]] به [[شهادت]] رسید. او نیز در همان [[خانه]]، کنار [[قبر]] پدرش به [[خاک]] سپرده شد. به این دو [[امام]]، [[عسکریین]] هم می‌گویند. [[امام مهدی|امام زمان]]{{ع}} نیز در همین [[شهر]] و در همین [[خانه]] به [[دنیا]] آمد و آغاز [[غیبت]] او هم از همین [[خانه]] بود<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ زیارت (کتاب)|فرهنگ زیارت]]، ص۲۷۶- ۲۷۹.</ref>. | ||
*خانه وسیع این دو [[امام]]، دیواری داشت و پنجره‌ای به بیرون، و | * [[خانه]] وسیع این دو [[امام]]، دیواری داشت و پنجره‌ای به بیرون، و خآدمی که به آنجا رسیدگی می‌کرد. [[زائران]] [[قبر]] [[مطهر]] این دو [[امام]]، اغلب از پشت پنجره آن دو [[مزار]] را [[زیارت]] می‌کردند و با مشقت‌ها و ناامنی‌هایی مواجه بودند.در سال‌ها و قرن‌های بعد، بارها [[مرقد]] این دو [[امام]]، تعمیر شد و عمارت‌هایی در آن منطقه ساختند تا به وضع امروزی رسید که حرمی باشکوه، گنبد طلایی بزرگ و صحن‌هایی باصفا نشان از عشق‌های [[پاک]] و [[معنوی]] شیفتگان هنرمند می‌دهد که در این‌گونه بناهای مذهبی خود را به [[ظهور]] می‌رساند<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ زیارت (کتاب)|فرهنگ زیارت]]، ص۲۷۶- ۲۷۹.</ref>. | ||
*آستان [[مقدس]] عسکریین نیز همچون بسیاری از حرم‌های [[مطهر]] در طول [[تاریخ]] از [[آتش]] کینه‌ها و شعله فتنه‌ها مصون نبوده است، اما بارها با کمک و [[همت]] توانگرانی نیک [[دل]] و شیفتگانی [[مخلص]]، تعمیر و مرمت شده است. اگر امروز، حرمی مصفّا، رواق‌هایی دلگشا و آیینه کاری شده و گنبد بزرگ طلایی و صحن‌های وسیع و گلدسته‌هایی شکوهمند را شاهدیم، همه به سرانگشتِ [[معجزه]] آسای عشق‌های [[پاک]] علاقمندان فراهم آمده است. و این شعله [[مقدس]] و دیرپای، هرگز از کانون دل‌ها رو به خاموشی و سردی نگذاشته و نخواهد گذاشت<ref>اهانتی که در سال ۱۳۸۴ شمسی به ساحت نورانی این دو امام شد و توسط دشمنان کوردل اهل بیت، حرم باصفای عسکریین: با مواد منفجره تخریب شد، بی سابقه بود و این در دوران اشغال کشور عراق توسط آمریکا و پس از سرنگونی صدام بعثی صورت گرفت.</ref> روزگاری در سامرا، وضعیت نابسامانی [[حاکم]] بوده است، هم از جهت معیشت [[مردم]] و [[وضع اقتصادی]]، هم از لحاظ فرهنگی و رفتاری. اغلب مردمانش [[اهل سنت]] بوده‌اند. [[شیعیان]] [[اهل بیت]] [[عصمت]]{{عم}} و زوار گرانقدر این [[قبور]] [[مطهر]]، چندان [[امنیت]] نداشتند.اما در قرن اخیر، با [[هجرت]] میرزای شیرازی از [[نجف]] به سامرا و تشکیل جلسات بحث و [[تدریس]]، این شهر طراوت و [[نشاط]] بیشتری یافت و "حوزه علمیه سامرا" در شمار عظیم ترین مراکز علمی [[شیعه]] درآمد و مرکزیتی برای [[فقه]] و [[علمای دینی]] گشت. میرزای شیرازی با فتوای تاریخی [[تحریم]] تنباکو، بار دیگر نفوذ معنوی علمای [[شیعه]] را از [[قلب]] سامرا به جهانیان اعلام کرد. بزرگانی همچون: [[سید حسن صدر]]، [[سید]] [[محسن]] [[امین]]، [[سید]] [[شرف]] الدین، [[کاشف الغطاء]]، محمدجواد | *آستان [[مقدس]] [[عسکریین]] نیز همچون بسیاری از حرم‌های [[مطهر]] در طول [[تاریخ]] از [[آتش]] [[کینه‌ها]] و شعله [[فتنه‌ها]] مصون نبوده است، اما بارها با کمک و [[همت]] توانگرانی [[نیک]] [[دل]] و شیفتگانی [[مخلص]]، تعمیر و مرمت شده است. اگر امروز، حرمی مصفّا، رواق‌هایی دلگشا و آیینه کاری شده و گنبد بزرگ طلایی و صحن‌های وسیع و گلدسته‌هایی شکوهمند را شاهدیم، همه به سرانگشتِ [[معجزه]] آسای عشق‌های [[پاک]] علاقمندان فراهم آمده است. و این شعله [[مقدس]] و دیرپای، هرگز از کانون [[دل‌ها]] رو به [[خاموشی]] و سردی نگذاشته و نخواهد گذاشت<ref>اهانتی که در سال ۱۳۸۴ شمسی به ساحت نورانی این دو امام شد و توسط دشمنان کوردل اهل بیت، حرم باصفای عسکریین: با مواد منفجره تخریب شد، بی سابقه بود و این در دوران اشغال کشور عراق توسط آمریکا و پس از سرنگونی صدام بعثی صورت گرفت.</ref> روزگاری در سامرا، وضعیت [[نابسامانی]] [[حاکم]] بوده است، هم از جهت [[معیشت]] [[مردم]] و [[وضع اقتصادی]]، هم از لحاظ [[فرهنگی]] و [[رفتاری]]. اغلب مردمانش [[اهل سنت]] بوده‌اند. [[شیعیان]] [[اهل بیت]] [[عصمت]]{{عم}} و [[زوار]] گرانقدر این [[قبور]] [[مطهر]]، چندان [[امنیت]] نداشتند.اما در قرن اخیر، با [[هجرت]] [[میرزای شیرازی]] از [[نجف]] به سامرا و تشکیل جلسات بحث و [[تدریس]]، این [[شهر]] طراوت و [[نشاط]] بیشتری یافت و "[[حوزه علمیه]] سامرا" در شمار [[عظیم]] ترین مراکز [[علمی]] [[شیعه]] درآمد و مرکزیتی برای [[فقه]] و [[علمای دینی]] گشت. [[میرزای شیرازی]] با فتوای [[تاریخی]] [[تحریم]] تنباکو، بار دیگر [[نفوذ]] [[معنوی]] علمای [[شیعه]] را از [[قلب]] سامرا به جهانیان اعلام کرد. بزرگانی همچون: [[سید حسن صدر]]، [[سید]] [[محسن]] [[امین]]، [[سید]] [[شرف]] الدین، [[کاشف الغطاء]]، [[محمدجواد بلاغی]]، [[آقا بزرگ تهرانی|شیخ آقابزرگ تهرانی]]، [[مرحوم مظفّر]]، همه از [[تربیت]] یافتگان [[مکتب]] [[علمی]] حوزه سامرا بودند و توانستند [[شکوه]] و افتخارات [[شیعه]] را پاسدار باشند. به وجود آمدن کتابخانه‌های متعدد و حوزه‌های درسی پربار و محافل [[علمی]] و ادبی و شعری در سامرا، همه مدیون مجاهدات [[میرزای بزرگ]] و علمای برجسته [[شیعه]] است<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ زیارت (کتاب)|فرهنگ زیارت]]، ص۲۷۶- ۲۷۹.</ref>. | ||
*اینک [[حرم]] [[امام هادی]] و [[امام عسکری]]{{عم}} در [[قلب]] سامرا، چون نگینی می‌درخشد و [[دل]] | *اینک [[حرم]] [[امام هادی]] و [[امام عسکری]]{{عم}} در [[قلب]] سامرا، چون نگینی می‌درخشد و [[دل]]های [[عاشقان]] را جذب می‌‌کند. حرمی که پیکر [[پاک]] دو [[حجت خدا]] را در [[دل]] دارد، نیز [[قبر]] [[حکیمه]]، دختر [[امام جواد]]{{ع}} و عمه [[امام عسکری|امام حسن عسکری]]{{ع}} را که هنگام ولادت [[امام مهدی|امام زمان]]{{{ع}} در آن [[خانه]] ماند و [[شاهد]] [[قدرت]] نمایی [[پروردگار]] شد. نیز [[قبر]] "[[نرجس]]"، [[امام مهدی|مادر امام زمان]]{{ع}}، که پشت [[مرقد]] [[امام عسکری|امام حسن عسکری]]{{ع}} قرار دارد. [[مزار]] "[[سمانه]]" [[مادر]] [[امام هادی]]{{ع}} و "[[سوسن]]" [[مادر]] [[امام عسکری|امام حسن عسکری]]{{ع}} نیز در همین [[حرم]] [[شریف]] است. به علاوه بسیاری از بزرگان و [[فرزانگان]] هم در آستانه این دو [[امام]] بزرگوار مدفونند<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ زیارت (کتاب)|فرهنگ زیارت]]، ص۲۷۶- ۲۷۹.</ref>. | ||
*در شهر سامرا، [[سرداب]] مقدسی است که زیارتگاه [[شیعیان]] است. [[زائران]] سامرا، بوی یار را از این دیار استشمام می‌کنند و معتقدند که آخرین محلی که [[امام مهدی|امام زمان]]{{ع}} از آنجا [[پنهان]] شده است، همان سردابی است که در خانه [[امام عسکری]]{{ع}} بوده است. پیش از شروع [[غیبت صغری]] نیز، آخرین باری که جمعی از [[پیروان]]، آن حضرت را دیدند، در همان خانه و همان [[سرداب]] بود تا این [[ملاقات]]، از چشم نامحرم عباسیان دور و [[پنهان]] باشد. امروز هم در سامرا دری وجود دارد به نام "باب الغیبه" یا "غیبه المهدی" که از دوران [[خلفای عباسی]] مانده است و نقش و نگاری برجسته و خطوطی زیبا بر آن نقش بسته است. پلکانی که راه ورود و [[خروج]] [[سرداب]] است، به یک غرفه شش ضلعی منتهی می‌شود و دارای بیست پله است. در انتهای غرفه مستطیل شکلی، در چوبی یادشده قرار دارد و در پشت این در، اتاق کوچکی است که طول آن یک متر و ۸۰سانتی متر و عرض آن ۱/۵ متر است و به عنوان محل [[غیبت]] [[امام مهدی|امام زمان]]{{ع}} مشهور است. در گوشه‌ای از همین اتاق نیز چاهی معروف به [[چاه]] [[غیبت]] قرار دارد<ref>مجله میراث جاویدان شماره۵، سال دوم بهار ۷۳.</ref>این داستان و | *در [[شهر]] سامرا، [[سرداب]] مقدسی است که [[زیارتگاه]] [[شیعیان]] است. [[زائران]] سامرا، بوی [[یار]] را از این دیار استشمام می‌کنند و معتقدند که آخرین محلی که [[امام مهدی|امام زمان]]{{ع}} از آنجا [[پنهان]] شده است، همان سردابی است که در [[خانه]] [[امام عسکری]]{{ع}} بوده است. پیش از شروع [[غیبت صغری]] نیز، آخرین باری که جمعی از [[پیروان]]، آن [[حضرت]] را دیدند، در همان [[خانه]] و همان [[سرداب]] بود تا این [[ملاقات]]، از چشم نامحرم [[عباسیان]] دور و [[پنهان]] باشد. امروز هم در سامرا دری وجود دارد به نام "باب الغیبه" یا "غیبه المهدی" که از دوران [[خلفای عباسی]] مانده است و نقش و نگاری برجسته و خطوطی [[زیبا]] بر آن نقش بسته است. پلکانی که راه ورود و [[خروج]] [[سرداب]] است، به یک غرفه شش ضلعی منتهی می‌شود و دارای بیست پله است. در انتهای غرفه مستطیل شکلی، در چوبی یادشده قرار دارد و در پشت این در، اتاق کوچکی است که طول آن یک متر و ۸۰سانتی متر و عرض آن ۱/۵ متر است و به عنوان محل [[غیبت]] [[امام مهدی|امام زمان]]{{ع}} مشهور است. در گوشه‌ای از همین اتاق نیز چاهی معروف به [[چاه]] [[غیبت]] قرار دارد<ref>مجله میراث جاویدان شماره۵، سال دوم بهار ۷۳.</ref>این داستان و [[باور]]، ریشه در همان ماجرای [[تاریخی]] دارد که پس از [[شهادت]] [[امام حسن عسکری]]{{ع}} و [[نماز خواندن]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} بر پیکر [[پدر]] بزرگوار، مأموران [[خلیفه]]، [[خانه]] را محاصره کردند و همه جا را گشتند و اتاق به اتاق را تفتیش کردند، تا از آن [[فرزند]] ماه رخسار و خورشیدصفت، اثری بیابند. هرچه بیشتر گشتند، کمتر اثر و نشانی یافتند<ref>بحارالانوار، ج۵۰، ص۳۲۹.</ref> و از همانجا بود که [[غیبت]] ### [[313]]### آغاز شد و آن [[خورشید]] [[ولایت]] در پس پرده [[غیبت]] قرار گرفت و چشم‌ها در [[انتظار]] رؤیتش ماند. [[سرداب]] [[مطهر]] که در مجموعه [[نورانی]] [[حرم]] [[سامرّا]] قرار دارد، جای متبرّکی است و [[مستحب]] است [[امام مهدی|امام زمان]]{{ع}} را در آنجا [[زیارت]] کنند. [[زیارتنامه]] [[حضرت]] در آن محل، در کتب [[دعا]] آمده است<ref>بحارالانوار، ج۹۹، ص۸۳.</ref><ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ زیارت (کتاب)|فرهنگ زیارت]]، ص۲۷۶- ۲۷۹.</ref>. | ||
==پرسش مستقیم== | ==[[پرسش]] مستقیم== | ||
* [[امام مهدی در چه شهری به دنیا آمد؟ (پرسش)]] | * [[امام مهدی در چه شهری به دنیا آمد؟ (پرسش)]] | ||
نسخهٔ ۲۰ ژوئن ۲۰۲۰، ساعت ۱۷:۴۳
 | این یک مقالهٔ خرد است. می‌توانید با گسترش آن به امامت‌پدیا کمک کنید. |
- این مدخل مرتبط با مباحث پیرامون سامرا است. "سامرا" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
- در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل سامرا (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
سامرا یکی از شهرهای مقدّس عراق، که مدفن دو امام معصوم، حضرت هادی و حضرت عسکری(ع) است. سامرا در ۱۸ کیلومتری بغداد و در ساحل دجله است. شهری است قدیمی که در دوران خلفای عباسی پایتخت هشت خلیفه بود. امام هادی و امام عسکری(ع) در این دو شهر زیستند و به شهادت رسیدند و در خانه مسکونی خود به خاک سپرده شدند. امام زمان(ع) نیز در این شهر به دنیا آمد و در همین شهر از دیده‌ها پنهان شد. سردابی که محلّ غیبت آن حضرت بود، در این شهر است. در گذشته یکی از حوزه‌های علمیه فعّال شیعه در این شهر بوده است. در سال ۱۳۸۵ حرم مطهر سامرا در یک عملیات تروریستی به دست عوامل وهّابی منفجر و تخریب شد و اکنون در حال بازسازی است[۱].
مقدمه
- شهری است، میان بغداد و تکریت در شرق دجله. نام اصلی آن "سُرَّ مَنْ رأی" بوده است. اینجا هم مثل کاظمین، در پی سرنهادن بر آستان دو امام معصوم هستیم که با جور خلفا شهید و مظلومانه در خانه خویش به خاک سپرده شدند. عصر زندگی امام هادی و امام عسکری(ع)، از دوران‌های سخت برای اهل بیت(ع) بود. خلفای عباسی برای نظارت و کنترل هرچه بیشتر نسبت به ارتباطات ائمه(ع) با هوادارانشان، آنان را در شهر نظامی سامرا نگه داشته بودند. "عسکر" و "مُعَسکر"، نام شاخص این منطقه نظامی بود و بدین جهت بود که امام یازدهم به حضرت عسکری لقب یافت[۲].
- در روزگار توسعه دامنه نیروهای نظامی عباسیان، سامرا به عنوان لشکرگاه آنان انتخاب شد. شهری که سه سال طول کشید تا آماده گردد. آنگاه معتصم بغداد را رها کرد و ساکن سامرا شد و سپاه ۲۵۰هزارنفری خویش را هم آنجا اسکان داد. این‌گونه بود که سامرا پایتخت هشت خلیفه عباسی گشت، از معتصم (سال ۲۱۸) تا معتمد (سال ۲۷۹) که آخرین خلیفه عباسی بود که سامرا را پایتخت قرار داد[۳].
- امام هادی(ع)، بیست سال از عمر خویش را اجباراً در سامرا گذراند و سرانجام در ۴۱سالگی، به دستور متوکل عباسی به شهادت رسید (سال ۲۵۴هجری) و در همان منزل مسکونی خویش مدفون گشت. امام حسن عسکری(ع) نیز که همراه پدر در این شهر به سر می‌برد، در سن ۲۸سالگی در سال ۲۶۰هجری به دست معتمد عباسی به شهادت رسید. او نیز در همان خانه، کنار قبر پدرش به خاک سپرده شد. به این دو امام، عسکریین هم می‌گویند. امام زمان(ع) نیز در همین شهر و در همین خانه به دنیا آمد و آغاز غیبت او هم از همین خانه بود[۴].
- خانه وسیع این دو امام، دیواری داشت و پنجره‌ای به بیرون، و خآدمی که به آنجا رسیدگی می‌کرد. زائران قبر مطهر این دو امام، اغلب از پشت پنجره آن دو مزار را زیارت می‌کردند و با مشقت‌ها و ناامنی‌هایی مواجه بودند.در سال‌ها و قرن‌های بعد، بارها مرقد این دو امام، تعمیر شد و عمارت‌هایی در آن منطقه ساختند تا به وضع امروزی رسید که حرمی باشکوه، گنبد طلایی بزرگ و صحن‌هایی باصفا نشان از عشق‌های پاک و معنوی شیفتگان هنرمند می‌دهد که در این‌گونه بناهای مذهبی خود را به ظهور می‌رساند[۵].
- آستان مقدس عسکریین نیز همچون بسیاری از حرم‌های مطهر در طول تاریخ از آتش کینه‌ها و شعله فتنه‌ها مصون نبوده است، اما بارها با کمک و همت توانگرانی نیک دل و شیفتگانی مخلص، تعمیر و مرمت شده است. اگر امروز، حرمی مصفّا، رواق‌هایی دلگشا و آیینه کاری شده و گنبد بزرگ طلایی و صحن‌های وسیع و گلدسته‌هایی شکوهمند را شاهدیم، همه به سرانگشتِ معجزه آسای عشق‌های پاک علاقمندان فراهم آمده است. و این شعله مقدس و دیرپای، هرگز از کانون دل‌ها رو به خاموشی و سردی نگذاشته و نخواهد گذاشت[۶] روزگاری در سامرا، وضعیت نابسامانی حاکم بوده است، هم از جهت معیشت مردم و وضع اقتصادی، هم از لحاظ فرهنگی و رفتاری. اغلب مردمانش اهل سنت بوده‌اند. شیعیان اهل بیت عصمت(ع) و زوار گرانقدر این قبور مطهر، چندان امنیت نداشتند.اما در قرن اخیر، با هجرت میرزای شیرازی از نجف به سامرا و تشکیل جلسات بحث و تدریس، این شهر طراوت و نشاط بیشتری یافت و "حوزه علمیه سامرا" در شمار عظیم ترین مراکز علمی شیعه درآمد و مرکزیتی برای فقه و علمای دینی گشت. میرزای شیرازی با فتوای تاریخی تحریم تنباکو، بار دیگر نفوذ معنوی علمای شیعه را از قلب سامرا به جهانیان اعلام کرد. بزرگانی همچون: سید حسن صدر، سید محسن امین، سید شرف الدین، کاشف الغطاء، محمدجواد بلاغی، شیخ آقابزرگ تهرانی، مرحوم مظفّر، همه از تربیت یافتگان مکتب علمی حوزه سامرا بودند و توانستند شکوه و افتخارات شیعه را پاسدار باشند. به وجود آمدن کتابخانه‌های متعدد و حوزه‌های درسی پربار و محافل علمی و ادبی و شعری در سامرا، همه مدیون مجاهدات میرزای بزرگ و علمای برجسته شیعه است[۷].
- اینک حرم امام هادی و امام عسکری(ع) در قلب سامرا، چون نگینی می‌درخشد و دل‌های عاشقان را جذب می‌‌کند. حرمی که پیکر پاک دو حجت خدا را در دل دارد، نیز قبر حکیمه، دختر امام جواد(ع) و عمه امام حسن عسکری(ع) را که هنگام ولادت امام زمان{(ع) در آن خانه ماند و شاهد قدرت نمایی پروردگار شد. نیز قبر "نرجس"، مادر امام زمان(ع)، که پشت مرقد امام حسن عسکری(ع) قرار دارد. مزار "سمانه" مادر امام هادی(ع) و "سوسن" مادر امام حسن عسکری(ع) نیز در همین حرم شریف است. به علاوه بسیاری از بزرگان و فرزانگان هم در آستانه این دو امام بزرگوار مدفونند[۸].
- در شهر سامرا، سرداب مقدسی است که زیارتگاه شیعیان است. زائران سامرا، بوی یار را از این دیار استشمام می‌کنند و معتقدند که آخرین محلی که امام زمان(ع) از آنجا پنهان شده است، همان سردابی است که در خانه امام عسکری(ع) بوده است. پیش از شروع غیبت صغری نیز، آخرین باری که جمعی از پیروان، آن حضرت را دیدند، در همان خانه و همان سرداب بود تا این ملاقات، از چشم نامحرم عباسیان دور و پنهان باشد. امروز هم در سامرا دری وجود دارد به نام "باب الغیبه" یا "غیبه المهدی" که از دوران خلفای عباسی مانده است و نقش و نگاری برجسته و خطوطی زیبا بر آن نقش بسته است. پلکانی که راه ورود و خروج سرداب است، به یک غرفه شش ضلعی منتهی می‌شود و دارای بیست پله است. در انتهای غرفه مستطیل شکلی، در چوبی یادشده قرار دارد و در پشت این در، اتاق کوچکی است که طول آن یک متر و ۸۰سانتی متر و عرض آن ۱/۵ متر است و به عنوان محل غیبت امام زمان(ع) مشهور است. در گوشه‌ای از همین اتاق نیز چاهی معروف به چاه غیبت قرار دارد[۹]این داستان و باور، ریشه در همان ماجرای تاریخی دارد که پس از شهادت امام حسن عسکری(ع) و نماز خواندن حضرت مهدی(ع) بر پیکر پدر بزرگوار، مأموران خلیفه، خانه را محاصره کردند و همه جا را گشتند و اتاق به اتاق را تفتیش کردند، تا از آن فرزند ماه رخسار و خورشیدصفت، اثری بیابند. هرچه بیشتر گشتند، کمتر اثر و نشانی یافتند[۱۰] و از همانجا بود که غیبت ### 313### آغاز شد و آن خورشید ولایت در پس پرده غیبت قرار گرفت و چشم‌ها در انتظار رؤیتش ماند. سرداب مطهر که در مجموعه نورانی حرم سامرّا قرار دارد، جای متبرّکی است و مستحب است امام زمان(ع) را در آنجا زیارت کنند. زیارتنامه حضرت در آن محل، در کتب دعا آمده است[۱۱][۱۲].
پرسش مستقیم
- چرا اهل تسنن معتقدند امام مهدی هنوز به دنیا نیامده است؟ (پرسش)
- نظر اهل سنت درباره ولادت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- وضع سیاسی بعد از شهادت امام عسکری چگونه بوده است؟ (پرسش)
- وضعیت سیاسی در عصر امام عسکری و ولادت امام مهدی چگونه بوده است؟ (پرسش)
- چرا هیچ یک از امامان هویت شخصی امام مهدی را بیان نکردهاند؟ (پرسش)
- با وجود ضعف دولت عباسی چگونه مسأله خوف بر جان امام مهدی توجیه می‌شود؟ (پرسش)
- امام مهدی چه تدابیری برای اختفای خود از دشمنان داشته است؟ (پرسش)
- چه کسانی از تولد امام مهدی با خبر بوده‌اند؟ (پرسش)
- سن دقیق امام مهدی چقدر است؟ (پرسش)
- ویژگی‌های میلاد امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- دلایل فرزند داشتن امام حسن عسکری چیست؟ (پرسش)
- آیهای که امام مهدی پس از تولد تلاوت کردهاند چیست و در کدام سوره است؟ (پرسش)
- آیا برخی از شیعیان بعد از شهادت امام عسکری قائل به توقف شدند؟ (پرسش)
- آیا اعتقاد به ولادت امام مهدی و وجود او تا این زمان از ضروریات ایمان است؟ (پرسش)
- چه ضرورت دارد انسانی در گذشته دور برای آیندهای دورتر به دنیا آمده باشد؟ (پرسش)
- آیا ممکن است با سری بودن ولادت امام مهدی ادعای تواتر و اجماع در موضوع ولادت نمود؟ (پرسش)
- آیا اختلاف در امر ولادت امام مهدی سبب وهن در آن می‌شود؟ (پرسش)
- امام مهدی در چه شهری به دنیا آمد؟ (پرسش)
- ذکر سجده امام مهدی بعد از تولد چه بود؟ (پرسش)
- چه کسانی بر جنازه امام حسن عسکری نماز خوانده‌اند؟ (پرسش)
- آیا بعد از وفات امام عسکری عصر حیرت بوده است؟ (پرسش)
- دوران حیرت مومنین بعد از شهادت امام حسن عسکری به چه معناست؟ (پرسش)
- برای رفع حیرت از جامعه شیعی علما و اصحاب چه کارهایی انجام دادند؟ (پرسش)
- آیا در عصرهای مختلف در جهت رفع حیرت در امر ولادت و وجود امام مهدی کتاب تألیف شده است؟ (پرسش)
- چه کسی بر جنازه امام عسکری نماز اقامه کرد؟ (پرسش)
- هدف امام مهدی از اقامه نماز بر جنازه امام حسن عسکری چه بود؟ (پرسش)
- آیا پنهان بودن ولادت از نشانه‌های مهدی موعود است؟ (پرسش)
- آیا امام مهدی در روز وفات امام حسن عسکری حاضر بودند؟ (پرسش)
- چه کسانی قصد آسیب زدن به امام مهدی را داشتند؟ (پرسش)
- آیا امام عسکری قبل از شهادت خود به مادرش وصیت کرده است؟ (پرسش)
- آیا بزرگان طایفه امامیه بعد از وفات امام عسکری بر ولادت امام مهدی اتفاق داشتند؟ (پرسش)
- حکم کسی که ایمان به ولادت امام مهدی ندارد چیست؟ (پرسش)
- چه کسانی در مدت پنج سال آخر حیات امام عسکری امام مهدی را دیدهاند؟ (پرسش)
- آیا علمای انساب به ولادت فرزند امام عسکری اعتراف نمودهاند؟ (پرسش)
- آیا جعفر عموی امام مهدی منکر ولادت ایشان بوده است؟ (پرسش)
- چرا جعفر به دروغگو معروف شده است؟ (پرسش)
- کارهای ناشایست جعفر چه بوده است؟ (پرسش)
- چرا امام مهدی عمویش جعفر را به برادران یوسف تشبیه کرد؟ (پرسش)
- چرا فرزندان برخی از پیامبران یا امامان نااهل شدند؟ (پرسش)
- محل ولادت و زندگی امام مهدی در دوران کودکی کجا بوده است؟ (پرسش)
- آیا شیعیان بعد از شهادت امام عسکری به جعفر تعزیت و تهنیت گفتند؟ (پرسش)
- محل ولادت و زندگی امام مهدی در دوران کودکی کجا و چگونه بوده است؟ (پرسش)
- آیهای که امام مهدی پس از تولد تلاوت کردهاند چیست و در کدام سوره است؟ (پرسش)
- اکثر مذاهب و ادیان معتقدند که منجی آخر الزمان هنوز متولد نشده است در رد قول این گروه چه جوابهایی میتوان ارایه کرد؟ (پرسش)
- امام مهدی چگونه و در چه شرایطی متولد شد؟ (پرسش)
- زمان و مکان ولادت امام مهدی کجاست؟ (پرسش)
- جعفر کذاب کیست؟ (پرسش)
- چرا قرآن به طور رسمی به مسأله ولادت و وجود امام مهدی اشاره نکرده است؟ (پرسش)
- امام حسن عسکری برای اعلام ولادت امام مهدی چه برنامه‌ای داشت؟ (پرسش)
- ماجرای سخن گفتن امام مهدی در آغاز تولد چیست؟ (پرسش)
- اهل بیت چه پیشگویی درباره ولادت امام مهدی داشته‌اند؟ (پرسش)
- آیا کسی امام مهدی را در دوران کودکیاش دیده است؟ (پرسش)
- آیا به نظر اهل سنت امام مهدی متولد شده است؟ (پرسش)
- چه کسانی در خلافت عباسی قصد از میان برداشتن امام مهدی را داشتند؟ (پرسش)
- چرا امام عسکری فرزندش را از مردم پنهان کرد؟ (پرسش)
- مسئولیت امام عسکری پس از تولد امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- نقش امام حسن عسکری در اعلام ولادت امام مهدی چه بود؟ (پرسش)
- فضائل نیمه شعبان چیست؟ (پرسش)
جستارهای وابسته
- آخر الزمان
- آدینه (جمعه)
- آستانه عسکریین
- آستانه قیامت
- آفتاب پشت ابر (خورشید پشت ابر)
- آینده پژوهی
- آیین جدید دین در عصر ظهور
- اَبدال
- ابوالادیان
- ابوصالح
- ابوالقاسم (امام مهدی)
- اثناعشریه
- احمد (امام مهدی)
- احمد بن اسحاق قمی
- احمد بن هلال کرخی
- احمدیه (قادیانیه)
- اخیار
- ادله رجعت
- اسماعیلیه
- أشراط الساعه
- اصحاب قائم (یاران امام مهدی)(ع)
- اصحاب کهف
- اقامت‌گاه امام مهدی در عصر ظهور (مسجد سهله)
- القاب امام مهدی (ع)
- امامت امام مهدی (ع)
- امامت و مهدویت
- امام حسن عسکری
- امام زمان (صاحب الزمان)
- امام شناسی (مرگ جاهلی)
- امام مهدی از ولادت تا ظهور
- امامیه
- امدادهای غیبی
- امکان رجعت (رجعت)
- امنیت (حکومت جهانی)
- انتظار فرج
- انتقام
- انجمن حجتیه
- انطاکیه
- اوتاد
- اهل سنت و امام مهدی موعود
- اهل سنّت و ولادت امام مهدی (ع)
- اهل کتاب در عصر ظهور
- ایام الله
- ایستادن هنگام شنیدن لقب قائم
- باب (علی محمد شیرازی)
- بابیه (باب)
- باران های پیاپی
- باقریه
- البرهان فی علامات امام مهدی آخر الزمان
- بعثت امام مهدی
- بلالی (محمد بن علی بن بلال)
- بلالیه
- بهائیت
- البیان فی اخبار صاحب الزمان
- بیت الحمد
- بیت المقدس
- بیدا (خسف به بیدا)
- بیعت امام مهدی
- بیعت نامه امام مهدی
- البیعه لله
- پایان تاریخ (آخرالزمان)
- پدر امام مهدی (امام حسن عسکری)
- پدر امام مهدی و اهل سنّت
- پرچم امام مهدی
- پرچم های سیاه
- پیراهن امام مهدی
- تاریخ سیاسی غیبت امام دوازدهم
- تاریخ عصر غیبت
- تاریخ غیبت کبرا
- تشرف (ملاقات با امام مهدی
- تکذیب وقت گزاران وقت ظهور
- تَناثُرُ النُّجُوم
- توقیع
- جبرئیل
- جده
- جزیره خضرا
- جزیره خضرا در ترازوی نقد
- جعفر کذاب
- جمعه
- جنگ افزارهای امام مهدی (سلاح امام مهدی)
- حجت
- حجر الاسود
- حدیث غدیر
- حدیث لوح حضرت زهرا (لوح حضرت زهرا)
- حدیث معراج
- حِرْز امام مهدی
- حرمت نام بردن امام مهدی
- حسن شریعی
- حسین بن روح نوبختی
- حسین بن منصور حلاج
- حکومت جهانی
- حکومت صالحان
- حکومت مستضعفان
- حکیمه خاتون
- حیرت
- خاتم الاوصیاء
- خراسانی (خروج خراسانی)
- خردسال ترین پیشوای معصوم (امامت امام مهدی)
- خروج خراسانی
- خروج دابة الاَرض
- خروج دجال
- خروج سفیانی
- خروج سید حسنی
- خروج شعیب بن صالح
- خروج شیصبانی
- خروج عوف سلمی
- خروج امام مهدی (قیام امام مهدی)
- خروج یأجوج (یأجوج و مأجوج)
- خروج یمانی
- خسف به بیداء
- خسوف و کسوف غیرعادی
- خضر
- خلافت موعود
- خورشید پشت ابر
- خطبه قیام
- خورشید مغرب
- خیمه
- دابه الارض (خروج دابه الارض)
- دادگستر جهان
- دانشمندان عامه و امام مهدی موعود
- دجال (خروج دجال)
- در انتظار ققنوس
- در فجر ساحل
- دست بر سر گذاشتن
- دعای افتتاح
- دعای عهد
- دعای ندبه
- دعای سمات
- دوازده امامی (اثناعشریه)
- دولت کریمه (حکومت جهانی)
- دین در آخرالزمان (آخرالزمان)
- دین عصر ظهور
- ذی طوی
- رایات سود (پرچم های سیاه)
- رحلت امام مهدی (فرجام امام مهدی)
- رجعت
- رجعت کنندگان
- رکن و مقام
- رؤیت امام مهدی (ملاقات امام مهدی)
- زبور داود
- زمینه سازان ظهور
- زنان آخرالزمان (آخرالزمان)
- زنان و قیام امام مهدی (یاران امام مهدی)
- زندگی آخرالزمان (آخرالزمان)
- زیارت آل یس
- زیارت ناحیه مقدسه
- زیارت رجبیه
- زیدیه
- سازمان وکالت
- سامرا
- سرداب سامرا
- سلاح امام مهدی
- سفیانی (خروج سفیانی)
- سید حسنی (خروج سید حسنی)
- سیره حکومتی امام مهدی
- سیصد و سیزده
- شاهدان ولادت امام مهدی
- شرایط ظهور
- شرید
- شریعیه
- شعبان
- شعیب بن صالح (خروج شعیب)
- شلمغانیه
- شمائل امام مهدی
- شمشیر امام مهدی (سلاح امام مهدی)
- شهادت امام مهدی (فرجام امام مهدی)
- شیخیه
- شیطان (کشته شدن شیطان)
- شیصبانی (خروج شیصبانی)
- شیعه
- صاحب الامر
- صاحب الدار
- صاحب الزمان
- صاحب السیف
- صاحب الغیبه
- صاید بن صید (خروج دجال)
- صقیل (مادر امام مهدی)
- صیحه آسمانی (ندای آسمانی)
- طالقان
- طرید
- طلوع خورشید از مغرب
- طویل العمر
- طی الارض
- طیبه
- ظهور
- عاشورا
- عبرتایی (احمد بن هلال)
- عثمان بن سعید عمری
- عدد یاران امام مهدی (سیصد و سیزده)
- عدل و قسط (حکومت جهانی)
- العرف الوردی فی اخبار الامام مهدی
- عسکریه
- عصائب
- عصر زندگی
- عقد الدرر فی اخبار المنتظر
- علایم ظهور (نشانه های ظهور)
- علائم قیامت (اشراط الساعه)
- علی بن محمد سمری
- غار انطاکیه (انطاکیه)
- غایب (امام غایب)
- غریم
- غلام
- غیبت (پنهان شدن)
- الغیبه
- غیبت صغرا
- غیبت کبرا
- فترت
- فرید
- فرجام امام مهدی
- فرجام شناسی (آینده پژوهی)
- فضیلت انتظار فرج (انتظار فرج)
- فضیلت منتظران (منتظر)
- فلسفه رجعت (رجعت)
- فلسفه غیبت صغرا (غیبت صغرا)
- فلسفه غیبت (غیبت امام مهدی)
- فواید امام غایب
- فوتوریسم
- قائم
- قادیانیه
- قتل نفس زَکیّه
- قم
- قیامت صغرا (رجعت)
- قیام های پیش از ظهور
- کتاب الغیبه للحجه
- کشته شدن شیطان
- کمال الدین و تمام النعمه
- کوفه
- کنیه امام مهدی (ابوالقاسم)
- کوه رَضْوی
- کیسانیه
- لباس امام مهدی (پیراهن امام مهدی)
- لوح حضرت زهرا
- مادر امام مهدی
- متمهدی (مدعیان مهدویت)
- مثلث برمودا (جزیره خضرا)
- محدَّث
- محل بیعت امام مهدی (رکن و مقام)
- محل ظهور امام مهدی (مسجد الحرام)
- محل قتل نفس زکیه (رکن و مقام)
- محمد
- محمد بن عثمان بن سعید عمری
- محمد بن علی بن هلال
- محمد بن علی شلمغانی
- محمد بن نصیر نمیری
- محمدیه
- مدعیان بابیت
- مدعیان مهدویت
- مرجع تقلید
- مردان آخرالزمان (آخرالزمان)
- مرکز حکومت امام مهدی (مسجد کوفه)
- مرگ جاهلی
- مرگ سرخ
- مرگ سفید
- مستضعف
- مسجد جمکران
- مسجد الحرام
- مسجد سهله
- مسجد صاحب الزمان (مسجد جمکران)
- مسجد کوفه
- مصلای جمعه و جماعات در عصر ظهور (مسجد کوفه)
- مضطر
- معجم احادیث الامام المهدی
- معمرین
- مغیریه
- مقتدای مسیح
- مکیال المکارم فی فواید الدعاء للقائم
- ملاحم و فتن
- ملاقات با امام مهدی
- ملیکه (مادر امام مهدی)
- منتخب الاثر
- منتظِر
- منتَظَر
- منتقم
- منصور
- موتور
- موسویه
- موعود مسیحیت
- موعود یهود
- مهدی
- مهدی سودانی
- مهدی موعود
- مهدویت
- ممهدون (زمینه سازان ظهور)
- مهدویت پژوهی (آینده پژوهی)
- امام مهدی شخصی و امام مهدی نوعی
- مهدیه
- میراث دار پیامبران
- ناحیه مقدسه
- نام های حضرت محمد (احمد)
- ناووسیه
- نجبا
- ندای آسمانی
- نرگس (مادر امام مهدی)
- نزول عیسی
- نشانه های آخرالزمان (آخرالزمان
- نشانه های ظهور
- نفس زکیه
- نماز امام زمان
- نواب خاص
- نیابت خاص
- نیابت عام
- نیمه شعبان
- وقاتون (وقت ظهور)
- وقت ظهور
- وقت معلوم
- وکلای امام مهدی
- ولادت امام مهدی
- ولایت فقیه
- ولی فقیه
- همسر و فرزند امام مهدی
- هیبت امام مهدی
- یأجوج و مأجوج
- یاران امام مهدی
- یالثارات الحسین
منابع
پانویس
با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۱۱۳.
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ زیارت، ص۲۷۶- ۲۷۹.
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ زیارت، ص۲۷۶- ۲۷۹.
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ زیارت، ص۲۷۶- ۲۷۹.
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ زیارت، ص۲۷۶- ۲۷۹.
- ↑ اهانتی که در سال ۱۳۸۴ شمسی به ساحت نورانی این دو امام شد و توسط دشمنان کوردل اهل بیت، حرم باصفای عسکریین: با مواد منفجره تخریب شد، بی سابقه بود و این در دوران اشغال کشور عراق توسط آمریکا و پس از سرنگونی صدام بعثی صورت گرفت.
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ زیارت، ص۲۷۶- ۲۷۹.
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ زیارت، ص۲۷۶- ۲۷۹.
- ↑ مجله میراث جاویدان شماره۵، سال دوم بهار ۷۳.
- ↑ بحارالانوار، ج۵۰، ص۳۲۹.
- ↑ بحارالانوار، ج۹۹، ص۸۳.
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ زیارت، ص۲۷۶- ۲۷۹.
