افتاء در فقه سیاسی

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.

اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث افتاء است. "افتاء" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

افتاء در قرآن | افتاء در حدیث | افتاء در فقه سیاسی

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل افتاء (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

• افتاء: فتوا دادن. "فَتوی" حکم تام و بالغ است از جهت استواری و یقین. اصل آن "فتی" به معنای امر بالغ و تامّ، خواه در موضوع خارجی باشد یا امر معنوی.
• عده‌ای برای "فتی" دو معنا برشمرده‌اند:

1. طراوت و تازگی؛
2. تبیین حکم.

• "فتی" به معنای "جوان" و "شاگرد" نیز به کار رفته است. "فتیه" به معنای جماعتی جوان و گروه جوانمردان و در حالت اسنادی در باب استفعال و افعال به معنای "سئوال از حکم" یا جواب از آنچه در احکام مشکل است.
• ﴿قَالَتْ يَا أَيُّهَا الْمَلَأُ أَفْتُونِي فِي أَمْرِي﴾.
• فتوا و مفتی از اصطلاحات رایج فقهی است. نظر کارشناسی فقیه را در باب احکام شرعی فتوا می‌گویند. در قرآن کریم نیز این واژه در قالب باب استفعال و افعال به کار رفته است: ﴿يَسْتَفْتُونَكَ قُلِ اللَّهُ يُفْتِيكُمْ فِي الْكَلَالَةِ﴾؛
• امّا در غیر از احکام شرعی نیز به اخذ نظر مشورتی و کارشناسی افتاء اطلاق شده است: ﴿قَالَتْ يَا أَيُّهَا الْمَلَأُ أَفْتُونِي فِي أَمْرِي﴾ که بلقیس در مورد نامه دعوت حضرت سلیمان، از نخبگان و مشاوران خود نظرخواهی می‌کند .

منابع

• نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم

پانویس