املاک: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{ویرایش غیرنهایی}} {{علم معصوم}} <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> : <div style="background-color: rgb(252, 25...» ایجاد کرد)
 
خط ۱۰: خط ۱۰:


==مقدمه==
==مقدمه==
[[املاک]]، در [[صدر اسلام]]، از نظر نحوه [[مالکیت]]، بر سه گونه شخصی، عمومی و دولتی، به قرار ذیل طبقه‌بندی شده بود<ref>مبسوط، ج۱، ص۲۳۶-۲۳۴؛ شرایع الاسلام، ج۱، ص۹۶ و ۱۵۵؛ قاطعة اللجاج، ص۱۸-۱۶؛ نهایه شیخ، ص۱۹۶-۱۹۴؛ غنیه، ج۱، ص۲۹۳؛ قواعد، ج۱، ص۵۲۱؛ اقتصادنا، ص۴۳۲-۴۳۰.</ref>:
املاک، در [[صدر اسلام]]، از نظر نحوه [[مالکیت]]، بر سه گونه شخصی، عمومی و دولتی، به قرار ذیل طبقه‌بندی شده بود<ref>مبسوط، ج۱، ص۲۳۶-۲۳۴؛ شرایع الاسلام، ج۱، ص۹۶ و ۱۵۵؛ قاطعة اللجاج، ص۱۸-۱۶؛ نهایه شیخ، ص۱۹۶-۱۹۴؛ غنیه، ج۱، ص۲۹۳؛ قواعد، ج۱، ص۵۲۱؛ اقتصادنا، ص۴۳۲-۴۳۰.</ref>:
#[[املاک]] شخصی که عبارت بود از:
#املاک شخصی که عبارت بود از:
##زمین‌هایی که مالکان آن، به میل خود، [[اسلام]] آورده بودند؛
##زمین‌هایی که مالکان آن، به میل خود، [[اسلام]] آورده بودند؛
##زمین‌های موات که به وسیله افراد آباد شده بود؛
##زمین‌های موات که به وسیله افراد آباد شده بود؛
##زمین‌های [[صلح]] که مالکان اولیه آن، [[مالکیت]] خود را در [[قرارداد صلح]]، برای خویش [[حفظ]] کرده بودند.
##زمین‌های [[صلح]] که مالکان اولیه آن، [[مالکیت]] خود را در [[قرارداد صلح]]، برای خویش [[حفظ]] کرده بودند.
#[[املاک]] عمومی، متعلق به [[جامعه اسلامی]] که شامل موارد زیر بود:
#املاک عمومی، متعلق به [[جامعه اسلامی]] که شامل موارد زیر بود:
##تمامی زمین‌هایی که [[سپاه اسلام]]، با [[جنگ]] [[تصرف]] کرده‌اند؛
##تمامی زمین‌هایی که [[سپاه اسلام]]، با [[جنگ]] [[تصرف]] کرده‌اند؛
##زمین‌هایی که طبق [[قرارداد صلح]]، [[مالکیت]] آن به [[مسلمانان]] واگذار شده بود؛
##زمین‌هایی که طبق [[قرارداد صلح]]، [[مالکیت]] آن به [[مسلمانان]] واگذار شده بود؛
#[[املاک]] دولتی - [[اراضی]] [[انفال]]، متعلق به [[دولت اسلامی]] - به شرح زیر بوده است:
#املاک دولتی - [[اراضی]] [[انفال]]، متعلق به [[دولت اسلامی]] - به شرح زیر بوده است:
##[[اراضی موات]] اصلی - زمینی که هرگز کسی آن را آباد نکرده بود-؛
##[[اراضی موات]] اصلی - زمینی که هرگز کسی آن را آباد نکرده بود-؛
##زمین‌هایی که خود، به صورت طبیعی آباد شده بودند؛ مانند جنگل‌ها و سواحل دریاها؛
##زمین‌هایی که خود، به صورت طبیعی آباد شده بودند؛ مانند جنگل‌ها و سواحل دریاها؛
خط ۲۴: خط ۲۴:
##زمین‌هایی که بدون درگیری و [[جنگ]]، به [[تصرف]] [[سپاه اسلام]] در آمده بود؛
##زمین‌هایی که بدون درگیری و [[جنگ]]، به [[تصرف]] [[سپاه اسلام]] در آمده بود؛
##زمین‌هایی که در [[جنگ]]، بدون [[اذن امام]] [[تصرف]] شده بود؛
##زمین‌هایی که در [[جنگ]]، بدون [[اذن امام]] [[تصرف]] شده بود؛
##اقطاعات و [[املاک]] شخصی [[پادشاهان]] سرزمین‌های [[فتح]] شده<ref>[[اباصلت فروتن|فروتن، اباصلت]]، [[علی اصغر مرادی|مرادی، علی اصغر]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۲ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ص ۴۹.</ref>.
##اقطاعات و املاک شخصی [[پادشاهان]] سرزمین‌های [[فتح]] شده<ref>[[اباصلت فروتن|فروتن، اباصلت]]، [[علی اصغر مرادی|مرادی، علی اصغر]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۲ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ص ۴۹.</ref>.


==منابع==
==منابع==

نسخهٔ ‏۲ نوامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۰:۴۳

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل املاک (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

املاک، در صدر اسلام، از نظر نحوه مالکیت، بر سه گونه شخصی، عمومی و دولتی، به قرار ذیل طبقه‌بندی شده بود[۱]:

  1. املاک شخصی که عبارت بود از:
    1. زمین‌هایی که مالکان آن، به میل خود، اسلام آورده بودند؛
    2. زمین‌های موات که به وسیله افراد آباد شده بود؛
    3. زمین‌های صلح که مالکان اولیه آن، مالکیت خود را در قرارداد صلح، برای خویش حفظ کرده بودند.
  2. املاک عمومی، متعلق به جامعه اسلامی که شامل موارد زیر بود:
    1. تمامی زمین‌هایی که سپاه اسلام، با جنگ تصرف کرده‌اند؛
    2. زمین‌هایی که طبق قرارداد صلح، مالکیت آن به مسلمانان واگذار شده بود؛
  3. املاک دولتی - اراضی انفال، متعلق به دولت اسلامی - به شرح زیر بوده است:
    1. اراضی موات اصلی - زمینی که هرگز کسی آن را آباد نکرده بود-؛
    2. زمین‌هایی که خود، به صورت طبیعی آباد شده بودند؛ مانند جنگل‌ها و سواحل دریاها؛
    3. زمین‌های بدون مالک که شامل زمین‌های نوظهور "مستجدّه" نیز هست؛ مانند جزیره‌هایی که بخاطر پایین رفتن آب، پدیدار گشتند؛
    4. زمین‌هایی که بدون درگیری و جنگ، به تصرف سپاه اسلام در آمده بود؛
    5. زمین‌هایی که در جنگ، بدون اذن امام تصرف شده بود؛
    6. اقطاعات و املاک شخصی پادشاهان سرزمین‌های فتح شده[۲].

منابع

پانویس

  1. مبسوط، ج۱، ص۲۳۶-۲۳۴؛ شرایع الاسلام، ج۱، ص۹۶ و ۱۵۵؛ قاطعة اللجاج، ص۱۸-۱۶؛ نهایه شیخ، ص۱۹۶-۱۹۴؛ غنیه، ج۱، ص۲۹۳؛ قواعد، ج۱، ص۵۲۱؛ اقتصادنا، ص۴۳۲-۴۳۰.
  2. فروتن، اباصلت، مرادی، علی اصغر، دائرةالمعارف قرآن کریم، ص ۴۹.