بنی اشجع: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۲۵ دسامبر ۲۰۲۰، ساعت ۰۹:۱۳

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.

این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

بنی اشجع در قرآن |بنی اشجع در تاریخ اسلامی

مقدمه

نسب این قبیله به اشجع بن ریث بن غَطَفان از قبایل مُضر از عرب عَدْنانی می‌رسد. آنها در سرزمین بین مکه و مدینه نزدیکتر به مدینه ساکن بودند. از زمان اسلام آوردن آنها گزارش دقیقی در دست نیست.

طبق گزارش‌های رسیده، سال‌های آغازین اسلام همکاری مناسبی با پیامبر(ص) نداشتند بلکه در بعضی از نبردها مشرکان را همراهی کردند و در غزوه حدیبیه از دعوت پیامبر(ص) سرباز زدند، ولی بر پایه برخی گزارش‌ها عده‌ای از آنان در صدر اسلام، مسلمان شدند و حتی در برخی از غزوات پیامبر مثل غزوه خیبر، غزوه حنین و فتح مکه شرکت داشتند.

بعد از پیامبر اشجعیان از اسلام بازگشتند ولی بار دیگر به اسلام گرویدند.^[۱].

روابط با پیامبر(ص)

پس از پیامبر(ص)

جستارهای وابسته

منابع

سامانی، سید محمود، مقاله «بنی اشجع»، دائرة المعارف قرآن کریم ج۶

پانویس

↑ سامانی، سید محمود، مقاله «بنی اشجع»، دانشنامه حج و حرمین شریفین، ج۴، ص:۲۸۲.

[1] سامانی، سید محمود، مقاله «بنی اشجع»، دانشنامه حج و حرمین شریفین، ج۴، ص:۲۸۲.

[۱]

@@ خط ۸: / خط ۸: @@
 ==مقدمه==
-بنی‌‌اشجع به تبار [[اشجع بن ریث بن غَطَفان‌‌ بن سعد]] از [[قبایل]] مُضر از [[عرب]] عَدْنانی گفته می‌‌شود.<ref>جمهرة انساب العرب، ص ۲۴۹ ـ ۲۵۰؛ نهایة الارب، ص ۵۰؛ معجم قبائل العرب، ج ۱، ص ۲۹.</ref> بکر، [[سلیم]] و [[عمرو]] <ref>النسب، ص ۲۵۰.</ref> [[فرزندان]] اشجع‌‌اند که از [[نسل]] آنان تیره‌‌هایی پدید آمد. بنوقُنْفُذ بن خلاوه، بنوفتیان ‌‌بن سُبیع،<ref>النسب، ص ۲۵۱؛ معجم قبائل العرب، ج ۳، ص ۹۰۸.</ref> بَصّار،<ref>الانساب، ج ۱، ص ۳۶۳.</ref> دُهمان و عُلَیم <ref>الانساب، ج ۲، ص ۵۱۷؛ ج ۴، ص ۲۳۱.</ref> از آن‌‌جمله‌‌اند.
+[[نسب]] این [[قبیله]] به [[اشجع]] بن ریث بن غَطَفان از [[قبایل]] مُضر از [[عرب]] عَدْنانی می‌رسد. آنها در [[سرزمین]] بین [[مکه]] و [[مدینه]] نزدیکتر به مدینه ساکن بودند. از [[زمان]] [[اسلام آوردن]] آنها گزارش دقیقی در دست نیست.
-از قبایل همنام اشجعیان می‌‌توان به تبار [[اشجع ‌‌بن عمرو]] تیره‌‌ای از کَهْلان از قَحْطانیان <ref> معجم قبائل العرب، ج ۱، ص ۲۹.</ref>و [[بنو اشجع ‌‌بن عامر بن لیث]] از کِنانه اشاره کرد <ref>الاغانی، ج ۱۶،ص ۶۹.</ref> که با [[بنی اشجع]] مورد نظر متفاوت‌‌اند.
+طبق گزارش‌های رسیده، سال‌های آغازین [[اسلام]] [[همکاری]] مناسبی با [[پیامبر]]{{صل}} نداشتند بلکه در بعضی از [[نبردها]] [[مشرکان]] را [[همراهی]] کردند و در [[غزوه حدیبیه]] از [[دعوت پیامبر]]{{صل}} سرباز زدند، ولی بر پایه برخی گزارش‌ها عده‌ای از آنان در [[صدر اسلام]]، [[مسلمان]] شدند و حتی در برخی از [[غزوات پیامبر]] مثل [[غزوه خیبر]]، [[غزوه حنین]] و [[فتح مکه]] شرکت داشتند.
-اشجعی‌ها در [[همسایگی]] [[قبیله]] بنی ضَمْرَه و در مناطقی چون صهباء، الجَرّ، مروراة، ثاملیه <ref>معجم قبائل العرب، ج ۱، ص ۲۹.</ref> و صَحْن ‌‌الحیل <ref>معجم البلدان، ج ۳، ص ۳۹۴.</ref>[[سکونت]] داشتند. ضَرْغد، أَکْوام، ایر، أَعیار، [[ضبع]] و هومه از کوه‌های <ref>معجم قبائل العرب، ج ۳، ص ۸۸۸.</ref>قبیله غَطَفان به شمار آمده که اشجعی‌ها به عنوان زیرمجموعه ایشان در آنها سهیم بوده و در این مناطق نیز سکونت داشتند. بکری، [[سرزمین]] [[حجاز]] را به ۱۲ بخش تقسیم کرده و یکی از آنان را دار‌‌اشجع می‌‌داند.<ref>معجم ما استعجم، ج ۱، ص ۱۰.</ref> آنان از قبایلی بودند که [[محل]] سکونتشان به [[مدینه]] نزدیک‌‌تر از [[مکه]] بود.
+بعد از پیامبر اشجعیان از اسلام بازگشتند ولی بار دیگر به اسلام گرویدند.<ref>[[سید محمود سامانی|سامانی، سید محمود]]، [[بنی اشجع (مقاله)|مقاله «بنی اشجع»]]، [[دانشنامه حج و حرمین شریفین ج۴ (کتاب)|دانشنامه حج و حرمین شریفین]]، ج۴، ص:۲۸۲.</ref>.
-آنان همپیمان بنی‌‌ضَمْرَه.<ref> تفسیر قمی، ج ۱، ص ۱۴۶.</ref> و [[خزرج]] بودند و به [[دعوت]] [[خزرجیان]] در [[نبرد]] "بُعاث" ایشان را [[همراهی]] کردند<ref>الاغانی، ج ۱۷، ص ۱۲۵؛ معجم قبائل العرب، ج ۱، ص ۲۹.</ref> و با [[بنو سُلیم بن منصور]] نیز نبردی داشته‌‌اند.<ref>معجم البلدان، ج ۲، ص ۱۲۴.</ref> اشجعی‌ها از قبایلی دانسته شده‌‌اند که در برابر [[اسلام آوردن]] قبایل غِفار و [[اسلم]] واکنش نشان داده و با [[استهزا]] و [[سرزنش]] آنان می‌‌گفتند: اگر در [[اسلام]] خیری می‌‌بود آنان بر ما پیشی نمی‌‌گرفتند. [[آیه]] {{متن قرآن|وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِلَّذِينَ آمَنُوا لَوْ كَانَ خَيْرًا مَا سَبَقُونَا إِلَيْهِ وَإِذْ لَمْ يَهْتَدُوا بِهِ فَسَيَقُولُونَ هَذَا إِفْكٌ قَدِيمٌ}}<ref>«و کافران درباره مؤمنان گفتند: اگر آن (ایمان به قرآن) خیر می‌بود آنان در آن بر ما پیشی نمی‌گرفتند  و چون با آن (قرآن) رهیاب نشده‌اند خواهند گفت که این دروغی دیرین است» سوره احقاف، آیه ۱۱.</ref> به این مطلب اشاره دارد و مراد از [[کافران]]، بنی‌‌اشجع و دیگر خرده‌‌گیران [[مشرک]] هستند.<ref>مجمع البیان، ج ۹، ص ۱۲۹؛ تفسیر قرطبی، ج ۱۶، ص ۱۲۶؛ مبهمات القرآن، ج ۲، ص ۴۸۹.</ref> با توجه به مکی بودن آیه مورد نظر و [[اسلام]] [[اشجع]] در دوره [[مدنی]]، به نظر می‌‌رسد [[تطبیق]] [[آیه بر]] اشجع از سوی [[مفسران]] صورت گرفته است، در عین حال این گزارش چنانچه درست باشد حکایت از اسلام غِفار و اَسْلَم پیش از اشجع ‌‌دارد.<ref>[[سید محمود سامانی|سامانی، سید محمود]]، [[بنی اشجع (مقاله)|مقاله «بنی اشجع»]]، [[ دائرة المعارف قرآن کریم ج۶ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۶.</ref>.
 ==[[روابط]] با [[پیامبر]]{{صل}}==