سوید بن حارث قینقاعی

این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

سوید بن حارث قینقاعی در قرآن - سوید بن حارث قینقاعی در تاریخ اسلامی

مقدمه

از زندگانی و نسب سوید اطلاع چندانی در دست نیست، جز آنکه در برخی منابع از یهودیان بنی‌قینقاع و از مخالفان رسول خدا(ص)شمرده شده است. وی پس از مدتی مسلمان شد و برپایه احتمالی، تاریخ اسلام آوردن او به نبرد بنی‌قینقاع و تبعید آنان از مدینه در سال دوم هجری بازمی‌گردد که در آن رویداد، یهودیان بنی‌قینقاع مدینه را ترک کردند و بنا بر برخی گزارش‌ها اسلام آوردند و در مدینه ماندند؛ اما اسلام او واقعی نبود و از این رو از منافقان شمرده شده است. بنی‌قینقاع از همپیمانان پیشین قبایل خزرج بودند و روابط نزدیکی با آنان داشتند.

در گزارشی، پس از هجرت رسول خدا(ص) به مدینه، محبوبیتی که آن حضرت پیدا کرد، سبب حسادت گروهی از سران و بزرگان یهود شد و در صدد کارشکنی برآمدند، از این‌رو شماری از مردم مدینه را که به ظاهر و از ترس افکار عمومی یا برای حفظ جان و مال خویش مسلمان شده بودند با خود همراه ساختند. همراه ‌شدگان، منافقانی بودند که با یهودیان جلسات و رفت و آمدهای مخفیانه داشتند و از جمله آنان سوید بن حارث از قبیله بنی‌قینقاع بود.

بنا بر روایت ابن‌عباس، آیه ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا الَّذِينَ اتَّخَذُوا دِينَكُمْ هُزُوًا وَلَعِبًا مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ مِنْ قَبْلِكُمْ وَالْكُفَّارَ أَوْلِيَاءَ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ﴾ درباره سوید و یکی دیگر از اعضای بنی‌قینقاع نازل شده است. این‌دو با اینکه اسلام اظهار کردند، در صف منافقان بودند، از این‌رو خداوند مسلمانان را از ارتباط نزدیک و صمیمانه با یهودیانِ به ظاهر مسلمان که دین پیامبر را مسخره می‌کنند، بازداشت هرچند شأن نزول آیه، همچنین گزارش برخی منابع تاریخی در همین باره‌اند، متن آیه به یهودیان مسلمان‌شده اشاره‌ای ندارد و تأکیدش بر یهودیان و کافرانی است که دین مسلمانان را مسخره می‌کردند، از این رو بعید نیست نزول آیه هنگامی بوده است که آن دو هنوز مسلمان نشده بودند.

منابع

• اکبری کارمزدی، محمد، مقاله «سوید بن حارث قینقاعی»، دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۶

جستارهای وابسته

پانویس