|
|
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{علم معصوم}}
| | #تغییر_مسیر [[علم مشروط]] |
| | |
| <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| |
| : <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث '''[[علم معصوم]]''' است. "'''[[علم مشروط معصوم]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
| |
| <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| |
| : <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[علم مشروط معصوم در قرآن]] - [[علم مشروط معصوم در حدیث]] - [[علم مشروط معصوم در کلام اسلامی]] - [[علم مشروط معصوم در فلسفه اسلامی]] - [[علم مشروط معصوم در عرفان اسلامی]]</div>
| |
| <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| |
| : <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[علم مشروط معصوم (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
| |
| <div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
| |
| | |
| ==مقدمه==
| |
| *درباره چگونگی علم امام{{ع}}، همواره اختلاف نظرهایی میان علمای امامیه وجود داشته است. از آن جمله می‌توان به اختلاف در مطلق یا مشروط بودن [[علم امام]]{{ع}} یا به تعبیر دیگر فعلی یا ارادی بودن آن اشاره کرد.<ref>برخی از اندیشمندان در این‌باره تعبیر علم حضوری و حصولی را به کار برده‌اند؛ لواسانی، نور الافهام، ج۲، ص ۳۰۶.</ref> ولی با توجه به معنای خاصی که این دو واژه در فلسفه دارند، بهتر است از به کارگیری آن خوداری کنیم؛ زیرا که علم حضوری در فلسفه به علمی گفته می‌شود که معلوم با وجودش نزد عالم حاضر باشد و چیزی بین عالم و معلوم واسطه نشود<ref>طباطبایی، نهایة الحکمة، ص۱۷۴.</ref> این در صورتی است که آنچه بیشتر علما در بحث [[علم امام]]{{ع}} با عنوان حضوری و حصولی آورده‌اند، همان چیزی است که درباره علم فعلی و ارادی یا مطلق و مشروط گفته شده است. مطلق بودن علم پیامبران{{صل}} و [[ائمه]]{{عم}}: بدین معناست که آنان همه چیز را می‌دانند و تنها تفاوت دانش آنان با خداوند در این است که دانش آنها عرضی و دانش خداوند ذاتی است. مشروط بودن علم آنان به این معناست که علوم غیبی معصومین به خواست و اراده آنان و مصلحت الهی وابسته است.<ref>[[علی کرباسی‌زاده|کرباسی‌زاده، علی]]، [[علم امام در اندیشه علمای معاصر حوزه اصفهان (مقاله)|علم امام در اندیشه علمای معاصر حوزه اصفهان]]، [[نقد و نظر (نشریه)|فصلنامه نقد و نظر]]؛ شماره ۶۹؛ بهار ۱۳۹۲؛ ص ۱۲۹.</ref>
| |
| ==مشروط بودن [[علم غیب]] پیامبران و [[ائمه]]{{عم}}==
| |
| *قایلین این قول معتقدند که علم انبیا و [[ائمه]]{{عم}} به همه حقایق عالم است، ولی در ارتباط با "لوح محو و اثبات" در حالی که علم خداوند به تمام حقایق در ارتباط با [[لوح محفوظ]] می‌باشد.
| |
| *توضیح این که حوادث جهان هستی دو مرحله دارند: یکی مرحله قطعیت که هیچ‌گونه دگرگونی در آن راه ندارد، یعنی یک حادثه با تمام اسباب و علل آن نزد عالم حاضر است و چون از تمام اسباب و علل و موانع آن حادثه و پیوندهای آن با گذشته و آینده آگاه است، به‌طور قطع آن را می‌داند و خبر می‌دهد، در لسان آیات و روایات از این مرحله به [[ام الکتاب]] یا [[لوح محفوظ]] تعبیر شده. دیگری "مرحله غیر قطعی" است یا به تعبیر دیگر "مرحله مشروط" است، در این مرحله شخص عالم از علل حوادث آگاه است، اما ممکن است تمام شرایط و موانع آن نزد او روشن نباشد، و لذا نمی‌تواند به‌طور قطع از وقوع حوادث خبر دهد، اما به‌طور مشروط می‌تواند. و این همان چیزی است که در لسان آیات و روایات از آن تعبیر به "لوح محو و اثبات" شده است<ref>پیام قرآن، ج۷، ص ۲۵۲-۲۵۳.</ref>. از جمله قایلین این قول [[محمد حسین آل‌کاشف الغطاء]] است. او در پاسخ از این سؤال که؛ [[حضرت امیر]]{{ع}} در شب نوزده رمضان با علم به شهادتش به دست [[ابن ملجم]] از خانه خارج شد، آیا این افکندن خود به هلاکت نیست؟ می‌گوید: پناه بر خدا که این از باب القاء نفس به هلاکت باشد، بلکه آن به طور اجمال از باب جهاد مخصوص [[امام]]{{ع}} می‌باشد نه جهاد عام؛ به این معنی که آن از حاصل دانش و آگاهی و تسلیم برای امر خداوند است که برای زنده ماندن دین و شناخت حق از باطل جانش را فدا می‌کند، تا هر که هلاک شدنی است بعد از اتمام حجت هلاک شود و هر که لایق حیات ابدی است، به اتمام حجت به حیات ابدی رسد و خداوند بدسرشت را از پاک‌گوهر جدا نماید و به این خاطر [[امام حسین]]{{ع}} با علم به کشته شدنش اقدام به شهادتش نمود. و شکی نیست که [[ائمه]]{{عم}} به واسطه اخبار [[نبی]]{{صل}} به طریق [[وحی]] از همه آنها آگاه بودند، اما احتمال می‌دادند که در آن بدائی صورت می‌گیرد و از لوح محو و اثبات می‌باشد و خلافش با آن چه که خداوند در علم مخزون مکنونی که برای خودش برگزیده است ثابت شود<ref>جنة الماوی، محمد حسین آل‌کاشف الغطاء، ص ۱۸۸ - ۱۹۰.</ref><ref>[[گستره علم غیب از دیدگاه ادیان ابراهیمی (کتاب)|گستره علم غیب از دیدگاه ادیان ابراهیمی]]؛ ص: ۲۳۵.</ref>
| |
| == پرسش‌های وابسته ==
| |
| * [[علم محدود یا مشروط معصوم چیست؟ (پرسش)]]
| |
| | |
| ==جستارهای وابسته==
| |
| {{پرسش‌های وابسته}}
| |
| {{ستون-شروع|3}}
| |
| * [[علم مشروط امام]]؛
| |
| * [[علم مشروط پیامبر]]؛
| |
| * [[علم مشروط پیامبر خاتم]]؛
| |
| * [[علم مشروط ولی]]؛
| |
| * [[علم مشروط وصی]]؛
| |
| * [[علم مشروط اهل بیت]]{{عم}}؛
| |
| * [[علم مشروط فاطمه زهرا]]{{س}}.
| |
| {{پایان}}
| |
| {{پایان}}
| |
| | |
| =='''[[:رده:آثار علم مشروط معصوم|منبع‌شناسی جامع علم مشروط معصوم]]'''==
| |
| {{پرسش‌های وابسته}}
| |
| {{ستون-شروع|3}}
| |
| * [[:رده:کتاب‌شناسی کتاب‌های علم مشروط معصوم|کتاب‌شناسی علم مشروط معصوم]]؛
| |
| * [[:رده:مقاله‌شناسی مقاله‌های علم مشروط معصوم|مقاله‌شناسی علم مشروط معصوم]]؛
| |
| * [[:رده:پایان‌نامه‌شناسی پایان‌نامه‌های علم مشروط معصوم|پایان‌نامه‌شناسی علم مشروط معصوم]].
| |
| {{پایان}}
| |
| {{پایان}}
| |
| | |
| ==منابع==
| |
| * [[پرونده:Naqdonazar.jpg|22px]] [[علی کرباسی‌زاده|کرباسی‌زاده، علی]] و [[محمد جعفر رضایی|رضایی، محمد جعفر]] [[علم امام در اندیشه علمای معاصر حوزه اصفهان (مقاله)|'''علم امام در اندیشه علمای معاصر حوزه اصفهان''']]
| |
| | |
| *[[پرونده:120128.jpg|22px]] [[سید امین موسوی|موسوی، سید امین]]، '''[[گستره علم غیب از دیدگاه ادیان ابراهیمی (کتاب)|گستره علم غیب از دیدگاه ادیان ابراهیمی]]'''.
| |
| ==پانویس==
| |
| {{یادآوری پانویس}}
| |
| {{پانویس}}
| |
| | |
| {{علم معصوم افقی}}
| |
| [[رده:مدخل]]
| |
| [[رده:علم مشروط معصوم]]
| |
| [[رده:علم معصوم]]
| |
