نامۀ ۱۱ نهج البلاغه

مقدمه

• امام (ع) لشکری را به فرماندهی زیاد بن نضر حارثی و همراهی شریح بن هانی از نُخَیله به سوی شام فرستاد. در بین راه میان آن دو نفر اختلاف افتاد و هر یک به شکایت از دیگری برای امام نامه‌ای نوشتند.
• امام در پاسخ هر دو این نامه را نوشتند که سیدرضی بخشی از آن را گزیده است. در این نامه ضمن پرهیز لشکریان از اختلاف، به بیان تاکتیک‌ها و آموزش‌های نظامی می‌پردازد تا آن‌ها در کمند دشمن گرفتار نشوند. زمان صدور نامه سال ۳۶ قمری است.

فرازی از نامه

• چون بر دشمن فرود آمدید یا دشمن بر شما فرود آمد، باید که لشکرگاهتان بر فراز بلندی‌ها یا دامنه کوه‌ها یا در بین رودخانه‌ها باشد تا شما را پناهگاه بود و دشمن را مانع. و باید که جنگتان در یک سو باشد و یا دو سو. و دیده‌بان‌ها بر سر کوه‌ها و تپه‌ها بگمارید تا مباد که دشمن از جایی که می‌ترسید یا خود را در امان می‌دانید، به‌ناگاه بر شما تاخت آورد. بدانید که مقدمه لشکر، همان چشمان لشکر است و چشمان مقدمه، طلایه‌داران هستند. از پراکندگی بپرهیزید. چون فرود می‌آیید همه فرود آیید و چون کوچ می‌کنید همه کوچ کنید. هنگامی که شب در رسید، نیزه‌ها را گرداگرد خود قرار دهید. به خواب مروید یا اندک‌اندک بخوابید.

منابع

• دانشنامه نهج البلاغه ج۲