الله در معارف و سیره سجادی: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۴۲: خط ۴۲:
#«تو آن خدایی که معبودی جز تو نیست، نزدیکی در نهایت بلندی، و بلندمرتبه‌ای در نزدیکی، تو آن خدایی که معبودی جز تو نیست، دارای بها و [[مجد]] و کبریا و ستایشی»<ref>نیایش چهل‌و‌هفتم.</ref>.<ref>[[علی باقری‌فر|باقری‌فر، علی]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «الله»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۶۸.</ref>
#«تو آن خدایی که معبودی جز تو نیست، نزدیکی در نهایت بلندی، و بلندمرتبه‌ای در نزدیکی، تو آن خدایی که معبودی جز تو نیست، دارای بها و [[مجد]] و کبریا و ستایشی»<ref>نیایش چهل‌و‌هفتم.</ref>.<ref>[[علی باقری‌فر|باقری‌فر، علی]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «الله»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۶۸.</ref>


==[[وظایف]] ما در برابر الله==
==وظایف ما در برابر الله==
بر پایه آنچه درباره الله گفتیم از نظر [[صحیفه سجادیه]]، مهم‌ترین وظایف ما در پیشگاه [[خداوند متعال]] عبارت است از:
بر پایه آنچه درباره الله گفتیم از نظر [[صحیفه سجادیه]]، مهم‌ترین وظایف ما در پیشگاه [[خداوند متعال]] عبارت است از:
#'''[[شناخت خدا]] و دوری از [[شرک]]''': «[[سپاس]] خداوند را بر آنچه از [[معرفت]] خود به ما [[عنایت]] کرد، و بر [[شکر]] خود به ما [[الهام]] نمود، و بر ابواب [[دانش]] به [[ربوبیت]] خویش که به روی ما گشود، و ما را در اخلاص‌ورزی در یگانگی‌اش [[راه]] نمود و از [[الحاد]] و تردید در امر خود دور داشت»<ref>نیایش یکم.</ref>.
#'''[[شناخت خدا]] و دوری از [[شرک]]''': «[[سپاس]] [[خداوند]] را بر آنچه از [[معرفت]] خود به ما [[عنایت]] کرد، و بر [[شکر]] خود به ما [[الهام]] نمود، و بر ابواب [[دانش]] به [[ربوبیت]] خویش که به روی ما گشود، و ما را در اخلاص‌ورزی در یگانگی‌اش راه نمود و از [[الحاد]] و تردید در امر خود دور داشت»<ref>نیایش یکم.</ref>.
#'''[[ایمان به خدا]]''': «معبودی جز تو نیست. [[تنهایی]] و شریکی نداری، به تو [[ایمان]] آوردم، و فرستادگانت را [[تصدیق]] کردم، و [[کتابت]] را پذیرفتم، و به هر معبودی غیر تو [[کفر]] ورزیدم، و از هر که جز تو را پرستد [[بیزاری]] جستم»<ref>نیایش پنجاه‌و‌دوم.</ref>.
#'''[[ایمان به خدا]]''': «معبودی جز تو نیست. [[تنهایی]] و شریکی نداری، به تو [[ایمان]] آوردم، و فرستادگانت را [[تصدیق]] کردم، و [[کتابت]] را پذیرفتم، و به هر معبودی غیر تو [[کفر]] ورزیدم، و از هر که جز تو را پرستد [[بیزاری]] جستم»<ref>نیایش پنجاه‌و‌دوم.</ref>.
#'''[[گواهی]] بر [[یگانگی خدا]]''': «خدایا! من گواهی می‌دهم که تویی آن خدایی که جز تو خدایی نیست»<ref>نیایش ششم.</ref>.
#'''[[گواهی بر یگانگی خدا]]''': «خدایا! من [[گواهی]] می‌دهم که تویی آن خدایی که جز تو خدایی نیست»<ref>نیایش ششم.</ref>.
#'''[[محبت خدا]]''': «خداوندا! بر محمد و خاندانش درود فرست و دلم را از هر محبتی تهی گردان تا تنها جای [[محبت]] تو باشد و به یاد خود مشغول دار و اُنس خود و [[دوستان]] خود و [[بندگان]] فرمان‌بردارت را نصیب من کن»<ref>نیایش بیست‌و‌یکم.</ref>.
#'''[[محبت خدا]]''': «خداوندا! بر [[محمد و خاندانش]] [[درود]] فرست و دلم را از هر محبتی تهی گردان تا تنها جای [[محبت]] تو باشد و به یاد خود مشغول دار و اُنس خود و [[دوستان]] خود و [[بندگان]] فرمان‌بردارت را نصیب من کن»<ref>نیایش بیست‌و‌یکم.</ref>.
#'''[[پرستش]] [[خدا]]''': «بارخدایا، به [[حق]] خودت، که بر همه آفریدگانت [[واجب]] آمده و به نام بزرگت، که به پیامبرت [[دستور]] دادی تا تو را با آن [[تسبیح]] گوید، و به بزرگی ذات کرامندت، که کهنگی و دگرگونی در آن [[راه]] ندارد و [[تغییر]] نمی‌کند و فانی نمی‌شود، از تو می‌خواهم که بر [[محمد]] و [[خاندان]] او [[درود]] فرستی، و با [[عبادت]] خود مرا از هر چیز دیگری [[بی‌نیاز]] کنی، و با [[خون]] خودت مرا از [[غم]] [[دنیا]] تسلّی دهی، و به وسیله رحمتت مرا با کرامت‌های فراوانت بازگردانی»<ref>نیایش پنجاه‌و‌دوم.</ref>.
#'''[[پرستش خدا]]''': «بارخدایا، به [[حق]] خودت، که بر همه آفریدگانت [[واجب]] آمده و به نام بزرگت، که به پیامبرت [[دستور]] دادی تا تو را با آن [[تسبیح]] گوید، و به بزرگی ذات کرامندت، که کهنگی و دگرگونی در آن راه ندارد و [[تغییر]] نمی‌کند و فانی نمی‌شود، از تو می‌خواهم که بر [[محمد و خاندان او]] درود فرستی، و با [[عبادت]] خود مرا از هر چیز دیگری [[بی‌نیاز]] کنی، و با [[خون]] خودت مرا از [[غم]] [[دنیا]] تسلّی دهی، و به وسیله رحمتت مرا با کرامت‌های فراوانت بازگردانی»<ref>نیایش پنجاه‌و‌دوم.</ref>.
#'''[[فرمانبرداری]] از خدا''': «[[حمد]] خداوندی را که در پیکر ما ابزارهایی نهاد که توانِ بست و گشادمان باشد و به [[نعمت]] [[روح]]، زندگی‌مان [[عنایت]] فرمود و اندام‌هایی دارد که به نیروهای آنها [[کارها]] توانیم ساخت و ما را از هرچه خوش و گوارنده است روزی داد و به [[فضل]] خویش بی‌نیاز گردانید و به منّ و [[کرم]] خود [[سرمایه]] بخشید. و تا فرمانبرداری و سپاسگزاری‌مان بیازماید، به کارهایی [[فرمان]] داد و از کارهایی [[نهی]] فرمود»<ref>نیایش یکم.</ref>.
#'''[[فرمانبرداری از خدا]]''': «[[حمد]] خداوندی را که در پیکر ما ابزارهایی نهاد که توانِ بست و گشادمان باشد و به [[نعمت]] [[روح]]، زندگی‌مان عنایت فرمود و اندام‌هایی دارد که به نیروهای آنها [[کارها]] توانیم ساخت و ما را از هرچه خوش و گوارنده است روزی داد و به [[فضل]] خویش [[بی‌نیاز]] گردانید و به منّ و [[کرم]] خود [[سرمایه]] بخشید. و تا [[فرمانبرداری]] و سپاسگزاری‌مان بیازماید، به کارهایی [[فرمان]] داد و از کارهایی [[نهی]] فرمود»<ref>نیایش یکم.</ref>.
#'''[[دعا]] و [[نیازخواهی]] از خدا''': «ای [[خداوند]]! این منم که به سوی تو آمده‌ام، [[مطیع]] فرمان توام آنجا که فرمان داده‌ای که بندگانت دست به دعا بردارند. اینک خواهم به آن [[وعده]] [[اجابت]] که داده‌ای [[وفا]] کنی، که تو خود گفته‌ای: بخوانید مرا تا شما را اجابت کنم»<ref>نیایش سی‌و‌یکم.</ref>.
#'''[[دعا]] و [[نیازخواهی از خدا]]''': «ای [[خداوند]]! این منم که به سوی تو آمده‌ام، [[مطیع]] فرمان توام آنجا که فرمان داده‌ای که بندگانت دست به دعا بردارند. اینک خواهم به آن [[وعده]] [[اجابت]] که داده‌ای [[وفا]] کنی، که تو خود گفته‌ای: بخوانید مرا تا شما را اجابت کنم»<ref>نیایش سی‌و‌یکم.</ref>.
#'''[[رضایت]] داشتن به [[حکم خدا]]''': «[[سپاس]] خدای را که به [[حکم]] او خشنودم»<ref>نیایش سی‌و‌پنجم.</ref>.
#'''[[رضایت داشتن به حکم خدا]]''': «[[سپاس]] خدای را که به [[حکم]] او خشنودم»<ref>نیایش سی‌و‌پنجم.</ref>.
#'''[[یاد خدا]]''': «بارخدایا! تویی که به وسیله [[وحی]] که از [[عالم غیب]] فرستادی و به [[ترغیب]] خویش، [[آدمیان]] را به چیزهایی راه نمودی که اگر پنهان می‌داشتی، از دیدگانشان پنهان می‌بود. گوششان از شنیدن آواز آن [[ناتوان]] و اندیشه‌هایشان از [[تصور]] آن عاجز می‌آمد، که تو خود گفته‌ای: مرا یاد کنید تا شما را یاد کنم. مرا سپاس گویید و [[ناسپاسی]] مکنید»<ref>نیایش چهل‌و‌پنجم.</ref>.
#'''[[یاد خدا]]''': «بارخدایا! تویی که به وسیله [[وحی]] که از [[عالم غیب]] فرستادی و به [[ترغیب]] خویش، [[آدمیان]] را به چیزهایی راه نمودی که اگر پنهان می‌داشتی، از دیدگانشان پنهان می‌بود. گوششان از شنیدن آواز آن [[ناتوان]] و اندیشه‌هایشان از [[تصور]] آن عاجز می‌آمد، که تو خود گفته‌ای: مرا یاد کنید تا شما را یاد کنم. مرا سپاس گویید و [[ناسپاسی]] مکنید»<ref>نیایش چهل‌و‌پنجم.</ref>.
#'''بازگشت دائمی به سوی [[خدا]]''': «با [[توبه]] به سوی خدا بازگردید، بازگشتی [[خالص]]»<ref>نیایش چهل‌و‌پنجم با اقتباس از قرآن کریم.</ref>. بار خدایا! [[شام]] را به بامداد می‌آورم و بامداد را به شام می‌رسانم در حالی که عمل خویش اندک می‌شمارم و به [[گناه]] خود اعتراف می‌کنم و به خطای خویش [[اقرار]] می‌آورم<ref>نیایش پنجاه‌و‌دوم.</ref>. «بارخدایا! به سوی تو می‌گریزم، از تو می‌ترسم، به درگاه تو [[استغاثه]] می‌کنم، به تو [[امید]] می‌بندم، تو را می‌خوانم، به تو [[پناه]] می‌جویم، اعتمادم به توست و از تو [[یاری]] می‌خواهم، به تو [[ایمان]] می‌آورم و بر تو [[توکل]] می‌کنم و به [[جود]] و کَرَم تو متّکی هستم»<ref>نیایش پنجاه‌و‌دوم.</ref><ref>همچنین نک: مدخل‌های پروردگار، توحید، خداشناسی، شرک و کفر.</ref>.<ref>الاسماء و الصّفات، احمد بن الحسین البیهقی (م ۴۵۸ق)، تحقیق: عبدالله بن محمد الراشدی، جده: مکتبة السوادی؛ بحارالانوار، محمدباقر مجلسی، بیروت: مؤسسه الوفاء، چاپ دوم، ۱۴۰۳ ق؛ راهنمای موضوعی صحیفه سجادیه، دکتر علی شیروانی، معاونت پژوهشی و آموزشی سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ اول، ۱۳۸۵ ش؛ صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، انتشارات سروش، چاپ ششم، ۱۳۸۵ ش؛ فرهنگ‌نامه موضوعی صحیفه سجادیه، سیداحمد سجادی، مرکز تحقیقات رایانه‌ای حوزه علمیه اصفهان، چاپ اول، ۱۳۸۵ ش؛ قرآن کریم، ترجمه سیدعلی موسوی گرمارودی، انتشارات قدیانی، چاپ دوم، ۱۳۸۴ ش؛ کشف‌الاسرار، رشیدالدین میبدی (م ۵۲۰ق) به کوشش علی‌اصغر حکمت، تهران، امیرکبیر، ۱۳۶۱ ش؛ مجمع البیان فی تفسیر القرآن، فضل‌بن حسن طبرسی (امین الاسلام) (م ۵۴۸ق)، تحقیق: سیدهاشم رسولی محلاتی و سید فضل‌الله یزدی طباطبایی، بیروت: دارالمعرفة، چاپ دوم، ۱۴۰۸ ق؛ مفردات الفاظ القرآن، راغب اصفهانی، ترجمة مصطفی رحیمی نیا، نشر سبحان، چاپ دوم، ۱۳۸۸ ش؛ مکارم الاخلاق، فضل‌بن حسن طبرسی (امین الاسلام) (م ۵۴۸ق) تحقیق: علاء آل جعفر، قم: مؤسسه النشر الاسلامی، چاپ اول، ۱۴۱۴ ق، المیزان فی تفسیر القرآن، سیدمحمدحسین طباطبایی (م ۱۴۰۲ق)، قم: اسماعیلیان، چاپ سوم، ۱۳۹۴ ق.</ref>.<ref>[[علی باقری‌فر|باقری‌فر، علی]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «الله»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۷۰.</ref>
#'''[[بازگشت دائمی به سوی خدا]]''': «با [[توبه]] به سوی خدا بازگردید، بازگشتی [[خالص]]»<ref>نیایش چهل‌و‌پنجم با اقتباس از قرآن کریم.</ref>. بار خدایا! [[شام]] را به بامداد می‌آورم و بامداد را به شام می‌رسانم در حالی که عمل خویش اندک می‌شمارم و به [[گناه]] خود اعتراف می‌کنم و به خطای خویش [[اقرار]] می‌آورم<ref>نیایش پنجاه‌و‌دوم.</ref>. «بارخدایا! به سوی تو می‌گریزم، از تو می‌ترسم، به درگاه تو [[استغاثه]] می‌کنم، به تو [[امید]] می‌بندم، تو را می‌خوانم، به تو [[پناه]] می‌جویم، اعتمادم به توست و از تو [[یاری]] می‌خواهم، به تو [[ایمان]] می‌آورم و بر تو [[توکل]] می‌کنم و به [[جود]] و کَرَم تو متّکی هستم»<ref>نیایش پنجاه‌و‌دوم.</ref><ref>همچنین نک: مدخل‌های پروردگار، توحید، خداشناسی، شرک و کفر.</ref>.<ref>الاسماء و الصّفات، احمد بن الحسین البیهقی (م ۴۵۸ق)، تحقیق: عبدالله بن محمد الراشدی، جده: مکتبة السوادی؛ بحارالانوار، محمدباقر مجلسی، بیروت: مؤسسه الوفاء، چاپ دوم، ۱۴۰۳ ق؛ راهنمای موضوعی صحیفه سجادیه، دکتر علی شیروانی، معاونت پژوهشی و آموزشی سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ اول، ۱۳۸۵ ش؛ صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، انتشارات سروش، چاپ ششم، ۱۳۸۵ ش؛ فرهنگ‌نامه موضوعی صحیفه سجادیه، سیداحمد سجادی، مرکز تحقیقات رایانه‌ای حوزه علمیه اصفهان، چاپ اول، ۱۳۸۵ ش؛ قرآن کریم، ترجمه سیدعلی موسوی گرمارودی، انتشارات قدیانی، چاپ دوم، ۱۳۸۴ ش؛ کشف‌الاسرار، رشیدالدین میبدی (م ۵۲۰ق) به کوشش علی‌اصغر حکمت، تهران، امیرکبیر، ۱۳۶۱ ش؛ مجمع البیان فی تفسیر القرآن، فضل‌بن حسن طبرسی (امین الاسلام) (م ۵۴۸ق)، تحقیق: سیدهاشم رسولی محلاتی و سید فضل‌الله یزدی طباطبایی، بیروت: دارالمعرفة، چاپ دوم، ۱۴۰۸ ق؛ مفردات الفاظ القرآن، راغب اصفهانی، ترجمة مصطفی رحیمی نیا، نشر سبحان، چاپ دوم، ۱۳۸۸ ش؛ مکارم الاخلاق، فضل‌بن حسن طبرسی (امین الاسلام) (م ۵۴۸ق) تحقیق: علاء آل جعفر، قم: مؤسسه النشر الاسلامی، چاپ اول، ۱۴۱۴ ق، المیزان فی تفسیر القرآن، سیدمحمدحسین طباطبایی (م ۱۴۰۲ق)، قم: اسماعیلیان، چاپ سوم، ۱۳۹۴ ق.</ref>.<ref>[[علی باقری‌فر|باقری‌فر، علی]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «الله»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص۷۰.</ref>


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
۲۱۸٬۲۱۰

ویرایش